Εφθασε η ώρα της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο συνολικό χαρτοφυλάκιο των τραπεζών διαμορφώνονται από 23% ως 27% ανάλογα με την τράπεζα ενώ σε ορισμένες κατηγορίες, όπως είναι τα καταναλωτικά, διαμορφώνονται πολύ υψηλότερα, ως και 50%. Για την κάλυψη των καθυστερήσεων προβλέπεται ότι πιθανότατα οι τράπεζες να χρειαστούν στο μέλλον και πρόσθετα κεφάλαια, σε σημείο που εκτιμάται ότι θα εξαντληθούν τα 13 δισ. ευρώ που έχουν απομείνει στα ταμεία του ΤΧΣ μετά την ανακεφαλαιοποίηση.Ετσι ο γρίφος που καλούνται να λύσουν τώρα οι τραπεζίτες είναι με ποιον τρόπο θα διαχειριστούν τα προβληματικά δάνεια ώστε να καθαρίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους και ταυτόχρονα να διατηρήσουν στη «ζωή» επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Τραπεζικοί κύκλοι εκτιμούν ότι οι ελληνικές τράπεζες θα δημιουργήσουν θυγατρικές στις οποίες θα μεταβιβάσουν και θα «παρκάρουν» προβληματικά δανειακά χαρτοφυλάκια. Βεβαίως το θέμα είναι ποιος θα βάλει τα λεφτά σε αυτές τις εταιρείες, που δεν είναι ανάγκη να είναι τράπεζες. «Η διεθνής πρακτική λέει ότι μέρος των χρημάτων μπορούν να βάλουν οι ίδιες οι τράπεζες και μέρος επενδυτικά κεφάλαια και ειδικευμένες εταιρείες και τράπεζες» αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Επίσης, ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι σε ποια τιμή θα μεταβιβαστούν τα προβληματικά δάνεια. Σύμφωνα με τραπεζικό στέλεχος «σήμερα τα distress funds προσφέρονται να αγοράσουν στο 15% της ονομαστικής αξίας προσδοκώντας να ανακτήσουν περισσότερα κεφάλαια από τη ρευστοποίησή τους με τη διαφορά να αποτελεί το κέρδος τους». Ομως όπως σημειώνει ο ίδιος, «ποιος διευθύνων σύμβουλος θα υπογράψει την πώληση σε τέτοιες χαμηλές τιμές;», ενώ επισημαίνει ότι «ιδιαίτερα για τα ακίνητα στη σημερινή συγκυρία δεν είναι εύκολο να ρευστοποιηθούν». Επιπλέον ερωτηματικά υπάρχουν και ως προς το αν το ΤΧΣ θα δώσει το πράσινο φως για την πώληση τέτοιων χαρτοφυλακίων και σε ποιες τιμές. Μια άλλη λύση αποτελεί η δημιουργία bad bank με κρατικά κεφάλαια ή εγγυήσεις στην οποία οι τράπεζες θα μπορέσουν να μεταβιβάσουν τα προβληματικά τους δάνεια σε μια χαμηλή τιμή και στη συνέχεια το Δημόσιο να προσπαθήσει να ανακτήσει όσο περισσότερα μπορεί όταν η οικονομία θα έχει ανακάμψει. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται εφικτό άμεσα.

Οι πωλήσεις δανείων ξεκίνησαν από την Ιρλανδία και επεκτάθηκαν σε Βρετανία και Ισπανία. Εκτιμάται ότι στο παιχνίδι θα μπουν και οι τράπεζες της ηπειρωτικής Ευρώπης από το φθινόπωρο, διαδικασία που ήδη δρομολογεί η Erste Bank στη Ρουμανια Στο Λονδίνο, οι Lloyds έβγαλαν πρόσφατα στην αγορά το «project Τάμεσις», ένα πακέτο 300 δανείων εμπορικών ακινήτων, και παρά το γεγονός ότι δεν ανακοινώθηκε η τιμή του συγκεκριμένου χαρτοφυλακίου η αγορά εκτιμά ότι είναι ιδίου μεγέθους με το «project Wagner» που άγγιξε τα 600 εκατ. ευρώ. Η τιμή διάθεσης με βάση τα περσινά δεδομένα που πούλησαν οι Lloyds σε παίκτες όπως η Deutsche Bank ή το Apollo είχε «κούρεμα» από 60% μέχρι και 85%. «Τα "κόκκινα" δάνεια που δεν αγγίζουν τον πυρήνα των δραστηριοτήτων μας θα βγουν στην αγορά», δήλωσαν στελέχη των Lloyds, σημειώνοντας πως στα εκποιούμενα χαρτοφυλάκια θα περιλαμβάνονται και ακίνητα που τα κάνουν ακόμη πιο ελκυστικά.

Δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση έχουν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, τα φυσικά πρόσωπα με εισόδημα από ατομική επιχείρηση ή ελεύθερο επάγγελμα που παρέχουν τις υπηρεσίες τους κατά κύριο λόγο σε έναν εργοδότη και τέλος οι άνεργοι. Οι τελευταίοι θα πρέπει να προσκομίσουν βεβαίωση ανεργίας εκδοθείσα από τον ΟΑΕΔ, με ημερομηνία μέχρι 30 ημέρες πριν την υποβολή της αίτησης ή φωτοτυπία της επικαιροποιημένης κάρτας ανεργίας από τον ΟΑΕΔ. Δυνατότητα ρύθμισης έχουν μόνο οι οφειλές από δανειακές συμβάσεις που δεν έχουν καταγγελθεί, με αρχική ημερομηνία σύναψης της σύμβασης μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2010 -έστω και αν υφίστανται μεταγενέστερες τροποποιήσεις, ανανεώσεις ή ρυθμίσεις των αρχικών συμβάσεων- και για τις οποίες έχει εγγραφεί προσημείωση ή υποθήκη στην κύρια κατοικία του οφειλέτη, η αντικειμενική αξία της οποίας δεν ξεπερνά τις 180.000 ευρώ (200.000 ευρώ για τρίτεκνους και πολύτεκνους). Να σημειωθεί ότι ο όρος για μη καταγγελία της σύμβασης ευνοεί μεγάλη μερίδα των δανειοληπτών που έχουν καθυστερήσει τις δόσεις των στεγαστικών τους δανείων, στον βαθμό που λόγω του προστατευτικού καθεστώτος που υπάρχει για την πρώτη κατοικία, οι τράπεζες αποφεύγουν να καταγγείλουν ένα στεγαστικό δάνειο, όταν η αντικειμενική αξία του ακινήτου είναι έως 200.000 ευρώ. Ετσι υπάρχουν δάνεια με καθυστέρηση στην καταβολή της δόσης ακόμη και 6 ή 12 μήνες και τα οποία δεν έχουν καταγγελθεί.

Δικαιούχοι είναι επίσης όσοι έχουν ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή (μισθοί, συντάξεις, ενοίκια, αγροτικά εισοδήματα κ.λπ.) έως 25.000 ευρώ (ετήσιο καθαρό ατομικό εισόδημα έως 15.000 ευρώ) και εφόσον αυτό έχει μειωθεί περισσότερο από 20% σε σύγκριση με τα αποκτηθέντα εισοδήματα κατά το έτος 2009. Το παραπάνω ποσό αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ (δηλαδή έως 30.000 ευρώ ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα και έως 20.000 ετήσιο καθαρό ατομικό εισόδημα) για πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή/και μόνιμη αναπηρία 67% και άνω, για τρίτεκνους και πολύτεκνους. Τι χορηγείται:

- Περίοδος χάριτος 48 μηνών.

- Αμεση μείωση του συνόλου των μηνιαίων καταβολών στο 30% του μηνιαίου καθαρού εισοδήματος του νοικοκυριού.

- Η δόση καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου χάριτος θα προσαρμόζεται σε πιθανή μεταβολή του εισοδήματος, και σε κάθε περίπτωση θα διαμορφώνεται στο 30% του μηνιαίου εισοδήματος.

- Η συμβατική διάρκεια του δανείου παρατείνεται κατ’ ελάχιστον για όσο διήρκεσε η περίοδος χάριτος (48 μήνες) και η αποπληρωμή του μετά την περίοδο χάριτος συνεχίζεται με τους όρους της αρχικής σύμβασης. Ειδικότερα:

- Για ετήσια καθαρά οικογενειακά εισοδήματα έως 15.000 ευρώ (ετήσιο καθαρό ατομικό εισόδημα έως 9.000 ευρώ) το επιτόκιο που προβλέπεται στη σύμβαση του δανείου περιορίζεται στο (0,75% + βασικό επιτόκιο ΕΚΤ) και με βάση αυτό υπολογίζεται η μηνιαία δόση κατά την περίοδο χάριτος. Σήμερα το επιτόκιο αυτό διαμορφώνεται στο 1,25% λόγω μείωσης του επιτοκίου της ΕΚΤ.

- Για τους ανέργους με μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, πέραν των παραπάνω, παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών με πλήρη απαλλαγή τόκων για συνολικό διάστημα 6 μηνών εντός της περιόδου χάριτος.

- Ο δανειστής υποχρεούται να απέχει από κάθε καταγγελία της δανειακής σύμβασης και από κάθε ατομική δίωξη κατά του οφειλέτη καθώς και κατά του εγγυητή.

- Δυνατότητα προσαρμογής της σύμβασης παροχής του προγράμματος διευκόλυνσης σε πιθανή μεταβολή της οικονομικής κατάστασης του δανειολήπτη.

Φορολογικά ενήμεροι θα πρέπει να είναι οι δανειολήπτες που θέλουν να ενταχθούν στις ρυθμίσεις του νόμου για τα ενυπόθηκα δάνεια, όπως προβλέπει η εγκύκλιος του υπουργείου Ανάπτυξης. Η φορολογική ενημερότητα είναι αναγκαία προϋπόθεση για την υπαγωγή στη ρύθμιση και θα πρέπει να προσκομιστεί παράλληλα με τις δηλώσεις εισοδήματος για τα έτη από το 2009 έως και σήμερα, αλλά και τα υπόλοιπα έγγραφα που θα πιστοποιούν το ύψος της ακίνητης περιουσίας του δανειολήπτη. Δεν ισχύει ωστόσο το ίδιο για τους ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίοι μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση. Η εγκύκλιος που φθάνει τη Δευτέρα στις τράπεζες θα ενεργοποιήσει τη διαδικασία της υποδοχής των αιτήσεων των οφειλετών με χρέη προς τις τράπεζες έως 150.000 ευρώ και σύνολο ακίνητης περιουσίας που δεν ξεπερνά τις 250.000 ευρώ (300.000 ευρώ για τρίτεκνους και πολύτεκνους). Η περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη θα πιστοποιείται με την προσκόμιση του εντύπου Ε9, αλλά και των τίτλων ιδιοκτησίας των ακινήτων που έχει στον κατοχή του ο ενδιαφερόμενος.Συγκεκριμένα απαιτείται:

- Αίτηση υπαγωγής στο πρόγραμμα και αντίγραφα αιτήσεων που έχουν υποβληθεί προς άλλους πιστωτές φέροντα υπογραφή καθενός εξ αυτών.

- Φωτοτυπία ταυτότητας.

- Βεβαίωση αποδοχών (για μισθωτούς και συνταξιούχους): α) Βεβαίωση αμοιβών (για όσους θεωρείται ότι έχουν εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες κατά τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 2 του ν. 4110/2013 (Α’ 17) ή β) αντίγραφα φύλλων παροχής υπηρεσιών με αύξουσα αρίθμηση που να αποδεικνύουν διαδοχική παροχή υπηρεσιών κατά τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 2 του ν. 4110/2013 (Α’ 17).

- Αντίγραφα εκκαθαριστικών οικονομικών ετών 2010 έως και τελευταίου οικονομικού έτους πριν από την υποβολή της αίτησης.

- Αντίγραφα υποβληθέντων εντύπων Ε1, Ε2 και Ε3 για τα οικονομικά έτη από το 2010 μέχρι και την υποβολή της αίτησης.

- Αντίγραφο του εντύπου Ε9 του 2009 και τυχόν μεταβολές του. - Αντίγραφα τίτλων ιδιοκτησίας ακινήτων, όπως αυτά περιγράφονται στο τελευταίο Ε9. Για τίτλους ιδιοκτησίας πριν από την 01-01-2007, απαιτείται συνυποβολή αντιγράφου οποιουδήποτε επίσημου έγγραφου δημόσιας υπηρεσίας ή δημόσιου λειτουργού, από το οποίο να προκύπτει η αντικειμενική αξία κάθε ακινήτου κατά τη χρονική στιγμή υποβολής της αίτησης του ν.4161/2013.

- Φορολογική ενημερότητα του τελευταίου οικονομικού έτους.

- Υπεύθυνη δήλωση για το ύψος των καταθέσεων και των κινητών αξιών του άρθρου 2 παρ. 4 του ν. 4161/2013 και για την πληρότητα και την ορθότητα των στοιχείων που αναφέρονται στον νόμο και υποβάλλονται, με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής από δημόσια αρχή ή δικηγόρο.

- Βεβαίωση ανεργίας εκδοθείσα από τον ΟΑΕΔ το μέγιστο 30 ημέρες πριν από την υποβολή της αίτησης ή φωτοτυπία της επικαιροποιημένης κάρτας ανεργίας από τον ΟΑΕΔ. - Πιστοποιητικό αναπηρίας πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας Επιτροπής από οποιαδήποτε δημόσια αρχή.