«Αυτές τις ημέρες θα έχουμε μία απάντηση από την τρόικα με σχόλια ή παρατηρήσεις σχετικά με την πρόταση που έχουμε συμφωνήσει με την Ένωση Τραπεζών και τις καταναλωτικές ενώσεις για τα "κόκκινα δάνεια" και ανάλογα με το ποιο θα είναι το μήνυμα από αυτή την πλευρά, θα πάμε στο επόμενο βήμα». Αυτό ανέφερε σε συνέντευξή του στο ραδιοφωνικό σταθμό «Βήμα FM» ο υφυπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Αθανάσιος Σκορδάς, προσθέτοντας χαρακτηριστικά: «Θεωρώ ότι σε ένα περίπου μήνα θα υπάρχει το νομοσχέδιο». O κ. Σκορδάς υπενθύμισε ότι οι προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης αφορούν η δόση να μην ξεπερνά το 1/3 του εισοδήματος του δανειολήπτη, αν έχει εισόδημα κάτω από 25.000 ευρώ και αν αυτό έχει μειωθεί κατά 35% τα τελευταία δυο χρόνια. Στη ρύθμιση μπαίνουν επίσης όσοι είναι άνεργοι, μακροχρόνια πάσχοντες, γενικά ειδικές ομάδες πληθυσμού και αλλάζει τελείως η μορφή λειτουργίας του «Τειρεσία», ενώ όπως σημείωσε ο υφυπουργός «δεν θα μπαίνει κάποιος για μια επιταγή στη λίστα».

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία που έχει δημοσιεύσει η Τράπεζα της Ελλάδος στο εξάμηνο του 2012 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έφθασαν στο 19,6%, όταν στο τέλος του 2011 ήταν 15,9%, στο τέλος του 2010 στο 10,4%, το 2009 στο 7,7%, το 2008 στο 5% και το 2007 ήταν 4,5%. Η πιο δύσκολη κατάσταση παρατηρείται στην καταναλωτική πίστη, όπου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια φθάνουν στο εξάμηνο του 2012 στο 35,6% από μόλις 6% το 2007, με εκτιμήσεις να ανεβάζουν το ποσοστό στο 37% περίπου σήμερα. Στην στεγαστική πίστη το αντίστοιχο ποσοστό στα μέσα του 2012 ήταν 19,9% από μόλις 3,6% το 2007 και στην επιχειρηματική στο 19,6% από 4,6% το 2007 πριν ξεκινήσει η κρίση. Σήμερα το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων, σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, ανέρχεται στο 20,5% για την στεγαστική και 22,5% για την επιχειρηματική πίστη. Στα στοιχεία δείχνουν ότι η ανοδική τάση συνεχίζεται στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που ξεκίνησε το 2008, αλλά το πιο σημαντικό που καταγράφουν είναι ότι το τελευταίο 12μηνο η ανοδική τάση έχει ενταθεί, όπως παρατηρούν τραπεζικού αναλυτές που «ζύγισαν» τα οικονομικά αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα.

Τραπεζικά στελέχη, σε συζητήσεις με εκπροσώπους του Τύπου, εκτιμούν ότι η ανοδική αυτή τάση αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα συνεχιστεί σε όλο το πρώτο εξάμηνο του νέου έτους και προσδιορίζουν ως χρονικό ορίζοντα σταθεροποίησης το τέλος του έτους ή τις αρχές του επομένου... με την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι αναστροφής της ύφεσης. Το γεγονός αυτό θα έχει θετικές συνέπειες στη μείωση της ανεργίας και την αύξηση της απασχόλησης που με τη σειρά τους θα έχει καθοριστική επίδραση στη δυνατότητα των πολιτών να αποπληρώνουν με συνέπεια τις υποχρεώσεις τους προς τρίτους, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και οι τράπεζες. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες σε συνεργασία με την πελατεία τους έχουν προχωρήσει από την αρχή της κρίσης σε 800.000 ρυθμίσεις δανείων στη στεγαστική και καταναλωτική πίστη προκειμένου να συνεχίζουν να εξυπηρετούνται κανονικά.

Ένα στα τέσσερα δάνεια βρίσκεται στο «κόκκινο», καθώς οι πολίτες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, ως αποτέλεσμα της βαθιάς ύφεσης και της ανεργίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία, μέσα στο 2012, το τραπεζικό σύστημα φορτώθηκε με επιπλέον 20 δισ. ευρώ νέα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται. Το ποσοστό των επισφαλειών έχει υπερβεί στο τέλος του έτους το 25% και έχει ανέλθει κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες στο δωδεκάμηνο. Οι ρυθμίσεις που γίνονται, δηλαδή η μείωση της δόσης και η επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου, είναι αυτές που διατηρούν κάποια δάνεια πριν περάσουν στο «κόκκινο». Πάντως, η διαχείριση των επισφαλειών βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σημείο για τις τράπεζες, καθώς ολοένα και διευρύνεται η βάση των πελατών που αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους.

Με νομοσχέδιο που έχει παρουσιάσει η κυβέρνηση και αυτή την περίοδο βρίσκεται στην Ευρ. Επιτροπή για έγκριση προωθείται η ρύθμιση τραπεζικών δανείων ατόμων που έχουν βρεθεί σε δύσκολη οικονομική θέση. Το νομοσχέδιο μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί. Η διευκόλυνση αφορά μισθωτούς, συνταξιούχους και όσους έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας, οι οποίοι έχουν ετήσιο εισόδημα 25.000 ευρώ. Αφορά επίσης ανέργους, πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή/και μόνιμη αναπηρία και πολύτεκνους. Εντάσσονται ενυπόθηκα δάνεια που αφορούν μόνο στην κύρια κατοικία του δανειολήπτη με αντικειμε- νική αξία έως 180.000 ευρώ (200.000 ευρώ για πολύτεκνους). Προϋπόθεση για υπαγωγή στις ρυθμίσεις είναι η μείωση του εισοδήματος κατά 35% από 1.1.2010 η οποία οδήγησε σε ετήσιο οικογενειακό εισόδημα 25.000 ευρώ. Το ίδιο όριο έχει ήδη προσδιοριστεί και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με ανάλογα οικονομικά προβλήματα (Πορτογαλία). Ετσι στους δανειολήπτες θα χορηγείται περίοδος χάριτος τεσσάρων ετών με επανεξέταση στα δύο έτη κατά τη διάρκεια της οποίας καταβάλλονται μόνο τόκοι υπολογισμένοι με σταθερό επιτόκιο 1,5%. Το ποσό της τοκοπληρωμής δεν θα υπερβαίνει το 30% του φορολογητέου εισοδήματος. Ειδικά για τους ανέργους που έχουν μηδενικά εισοδήματα θα προκύπτει μηδενική δόση. Στην περίπτωση που τερματιστεί η περίοδος ανεργίας τότε επανέρχεται χωρίς επιπτώσεις η μηνιαία καταβολή στα προηγούμενα επίπεδα. Επίσης για έναν ακόμη χρόνο το υπουργείο Ανάπτυξης «παγώνει» τους πλειστηριασμούς κατοικιών και ακινήτων, υπό προϋποθέσεις, νοικοκυριών και άλλων φυσικών προσώπων που αδυνατούν να είναι συνεπείς στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Η ρύθμιση αφορά στην πρώτη κατοικία εφόσον δεν ξεπερνά τις 300.000 ευρώ αλλά και τα ακίνητα για οφειλές μέχρι 200.000 ευρώ. Η απαγόρευση των πλειστηριασμών ισχύει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2013

Η ΕΚΤ προμηνύεται ότι θα ξεκινήσει τη νέα χρονιά ακριβώς όπως έκλεισε και το 2012, επιλέγοντας να διατηρήσει σε σταθερά χαμηλά επίπεδα τα βασικά επιτόκια δανεισμού της, τηρώντας στάση αναμονής για τις εξελίξεις στην ευρωζώνη. Το χρηματοικονομικό ίδρυμα, που εδρεύει στη Φρανκφούρτη, θα πραγματοποιήσει την ερχόμενη Πέμπτη την μηνιαία σύνοδο του διοικητικού της συμβουλίου, διατηρεί από τον περασμένο Ιούλιο το βασικό επιτόκιο στην ιστορικά χαμηλότερη τιμή του 0,75%. «Εάν και μία ελάττωση των επιτοκίων δεν μπορεί να αποκλεισθεί, δεν πιστεύουμε πως το ΔΣ της ΕΚΤ πρόκειται να μεταβάλλει τα βασικά επιτόκια», εκτιμά ο οικονομολόγος της Commerzbank Μίχαελ Σούμπερτ. Την άποψη αυτή συμμερίζεται και ο Χάουαρντ Άρτσερ της HIS Global Insight: «φαντάζει πιό πιθανό η ΕΚΤ να διατηρήσει αμείωτα τα επιτόκια, παρά το αντίθετο», χωρίς να αποκλείεται τελείως μία νέα μείωση των επιτοκίων «κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου». Όμως προς το παρόν μία νέα νομισματική χαλάρωση εμφανίζεται πρόωρη. «Τα μέλη του ΔΣ της ΕΚΤ έχουν αποδυθεί τις τελευταίες εβδομάδες σε μία προσπάθεια να κατευνάσουν τις εικοτολογίες για μείωση των επιτοκίων», υπενθύμισε ο Σούμπερτ, αναφερόμενος σε σχετικές δηλώσεις του νέου μέλους του συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας Ιβ Μερς, που έκρινε ότι αυτή η στρατηγική δεν είναι πέρα για πέρα αποτελεσματική.

Τω όντι, μολονότι τα επιτόκια βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδό τους επί πολλούς μήνες, οι χορηγήσεις πιστώσεων έχουν υποχωρήσει στο ναδίρ τους. Τα δάνεια προς τον ιδιωτικό τομέα είχαν συρρικνωθεί τον Νοέμβριο για έβδομο συνεχόμενο μήνα. Καίτοι ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι έχει διαβεβαιώσει πως θα συνεχίσει να επισκοπεί ως Κέρβερος τη σταθερότητα στις τιμές, ο κίνδυνος του πληθωρισμού αποτελεί τον σταθερό εφιάλτη που απεύχεται να επιπέσει πάνω στην ευρωπαϊκή ανάπτυξη η Τράπεζα, καθώς η Γηραιά Ήπειρος είχε βυθισθεί στην ύφεση το γ’ τρίμηνο του 2012. Μολονότι ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από το όριο του 2% για 25 μήνες, σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές το επίπεδό του αναμένεται να πέσει σύντομα. Όσον αφορά τον πληθωρισμό στη Γερμανία, που αυξήθηκε τον Δεκέμβριο, η άνοδος αυτή «προσφέρει περισσότερη ισχύ στα επιχειρήματα όσων εντός του ΔΣ της ΕΚΤ αντιτίθενται στην περαιτέρω νομισματική χαλάρωση», ερμήνευσε ο οικονομολόγος της τράπεζας Barenberg Κρίστιαν Σουλτς. Πάντως, η υποχώρηση της μείωσης της δραστηριότητας στην ευρωζώνη τον Δεκέμβριο, όπως αυτή μεταφράζεται από τον σχετικό δείκτη ΡΜΙ, ανοίγει κάποιες χαραμάδες αισιοδοξίας για βελτίωση της οικονομικής κατάστασης στον χώρο των 17. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως τα μέλη της ΕΚΤ εφησυχάζουν, καθώς όπως εκτιμά και ο αντιπρόεδρός της Γιεργκ Άσμουσεν «η καταπολέμηση των διαρθρωτικών προβλημάτων και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας θα διαρκέσουν πολλά χρόνια ακόμη», ενώ «οι κίνδυνοι εξακολουθούν να υφίστανται και η κατάσταση συνεχίζει να είναι εύθραυστη», καθώς είναι ακόμη ‘ανοικτό’ το θέμα της διάσωσης της Ισπανίας.