Η αγορά ακινήτων στη Πορτογαλία έχει πληγεί από την παγκόσμια οικονομική ύφεση με αποτέλεσμα οι τιμές να έχουν οριακές μεταβολές Και εκεί οι τράπεζες εφαρμόζουν πολιτική πιστωτικής απομόνωσης κα αυτό έχει περιορίσει σημαντικά την αγορά κατοικίας. αυστηρούς περιορισμούς δανεισμού εξακολουθεί να καταστείλει την αγορά, είπε. Στη Λισαβόνα, η μέση τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο είναι περίπου 2.100 ευρώ , ενώ στις πολύ καλές συνοικίες οι τιμές μπορεί να ξεπεράσουν και 4.500 ευρώ ανά τετραγωνικό Αντίθετα , στην εξοχική κατοικία οι τιμές έχουν υποχωρήσει αισθητά. Για παράδειγμα οι τιμές έχουν μειωθεί 30% στη δυτική περιοχή του Algarve, και ελαφρώς χαμηλότερα στην κεντρική Algarve που είναι οι δύο δημοφιλείς προορισμοί δεύτερης κατοικίας κατά μήκος της νότιας ακτής της Πορτογαλίας. Το χαρακτηριστικό είναι ότι ενώ οι αλλοδαποί πωλητές έχουν ρίξει τις τιμές οι Πορτογάλοι περιμένουν την αγορά να ανακάμψει. Στη Λισαβόνα, οι αγοραστές προέρχονται από "σε όλο τον αγγλόφωνο κόσμο», συμπεριλαμβανομένης της Βρετανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά. Παράλληλα έντονη είναι και η παρουσία των Σκανδιναβών και των Γερμανών , κυρίως στις νότιες ακτές της χώρας.

Η έκρηξη της ανεργίας το επόμενο δωδεκάμηνο αναμένεται να αποτελέσει το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας και να πλήξει την ζήτηση σε περιοχές που συγκεντρώνουν το αγοραστικό ενδιαφέρον χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων. Ήδη στην Δυτ. Αττική και Θεσσαλονίκη αλλά και σε αγορές της Μακεδονίας, όπου τα ποσοστά ανεργίας είναι υψηλά οι τιμές κατοικίας στην διάρκεια του 2010 έχουν καταγράψει πτώση έως 15% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2009. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ALPHA Bank , στους επόμενους μήνες, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται περί το 14,0% τον Δεκ.’10, ενώ το μέσο ποσοστό αναμένεται να διαμορφωθεί σε 12,4% το 2010, από 9,4% το 2009. Η μέση πτώση της απασχόλησης το 2010 εκτιμάται σε -2,6% (-2,4% στο 10μηνο.’10) από μείωση κατά -1,0% το 2009.

Το 2011 αναμένεται νέα υποχώρηση της απασχόλησης κατά -2,5% περίπου και, με μηδενική αύξηση του εργατικού δυναμικού, το ποσοστό της ανεργίας αναμένεται να κορυφωθεί περί το 14,9% τον Οκτ.’11 και να διαμορφωθεί στο 14,6% κατά μέσο όρο το 2011. Από τις αρχές του 2012 αναμένεται ελαφρά αυξητική πορεία της απασχόλησης, με πτώση του ποσοστού ανεργίας στο 14,2% κατά μέσο όρο το 2012.

Σημειώνεται ότι τα ποσοστά ανεργίας σε ηλικιακές ομάδες που αποτελούν το αγοραστικό κοινό είναι ιδιαίτερα υψηλά. Συγκεκριμένα τα ποσοστά ανεργίας στις ηλικιακές ομάδες 25-34, 35-44 ετών και 45-54 ετών ανήλθαν στο 18,3%, 11,5% και 9,3% τον Οκτ.’10, από 17,8%, 10,0% και 8,0% τον Σεπτ.’10 και 16,4%, 10,2% και 8,9% τον Αύγ.’10.

Οι πωλήσεις των υφιστάμενων κατοικιών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν 12,3% τον Δεκέμβριο. ήταν ένα ενθαρρυντικό νέο στη χειρότερη χρονιά από το 1997, που σημαδεύτηκε από την πτώση στις τιμές και την αύξηση των κατασχέσεων. Παρόλα αυτά και στις ΗΠΑ το αδιάθετο απόθεμα αποτελεί ένα μεγάλο πονοκέφαλο. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία ο αριθμός των αδιάθετων κατοικιών ανέρχεται σε 3.560.000 σπίτια και απαιτούνται 8,1 μήνες για την απορρόφηση τους , σε σύγκριση με 9,5 μήνες, το Νοέμβριο. Η μέση τιμή των υφιστάμενων κατοικιών τον Δεκέμβριο μειώθηκε κατά 1% σε 168.800 δολάρια. Σημειώνεται ότι η μέση αξία των πωλούμενων μεταχειρισμένων σπιτιών $ 198.100 το 2008 και $ 219.000 το 2007. Παρόλα αυτά οι προβλέψεις για το 2011 είναι μετριοπαθείς: "Αν και οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, τα θεμελιώδη μεγέθη για τη ζήτηση κατοικιών εξακολουθούν να είναι αδύναμα", δήλωσε, οικονομολόγος στην Bank of America Merrill Lynch, επισημαίνοντας. Είπε ότι η αύξηση των πωλήσεων θα μπορούσε να επιβραδυνθεί ή ακόμα και να αναστραφεί κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών.

Από όλες τις κακές στιγμές αναδύεται και μια πληθώρα καλών διδάγματα, λένε οι φιλόσοφοι και μάλλον έχουν δίκιο. Από την κρίση στην αγορά κατοικίας προέκυψαν τα εξής πέντε μεγάλα μαθήματα:

Μάθημα 1: Τα ακίνητα δεν είναι μετοχές :

Πριν από χρόνια, οι άνθρωποι αγόραζαν ένα σπίτι, ζούσαν σε αυτό το σύνολο ή μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους, και να απολάμβαναν μια σταδιακή αύξηση του πλούτου τους μέσω της αξίας του σπιτιού τους. Όμως, κατά την τελευταία δεκαετία, οι άνθρωποι αγόραζαν ένα σπίτι αναμένοντας να αυξηθεί η αξία του περίπου 5% ή 10% σύντομα για να το πουλήσουν και να αγοράσουν κάτι μεγαλύτερο. Αν μάθαμε κάτι από την κρίση είναι ότι το σπίτι είναι για να στεγάζουμε την οικογένεια μας και όχι να κάνουμε ασκήσεις κερδοσκοπίας.

Μάθημα 2: Το παιγνίδι των τιμών χρειάζεται ΠΡΟΦΗΤΗ:

Όταν οι τιμές των σπιτιών ήταν στα ύψη, πολλοί αγόραζαν σπίτια που δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά προσδοκώντας ότι θα πουλούσαν στην υψηλότερη τιμή . Ομοίως, σήμερα, πολλοί κάθονται στο περιθώριο περιμένοντας την αγορά να φθάσει στο πιο χαμηλό επίπεδο. Ελάχιστοι όμως συνειδητοποίησαν ότι δεν είναι δυνατόν να αγοράσεις στο χαμηλότερο και να πουλήσεις στο υψηλότερο επίπεδο τιμών διότι αυτό απαιτεί ικανότητες προφήτη. Έτσι το πιθανότερο είναι να γίνουν λάθος επιλογές είτε στην αγορά είτε στη μορφή δανεισμού και ο κίνδυνος κατάρρευσης να βρεθεί πολύ κοντά.

Μάθημα 3: Τα δεινά του υπερδανεισμού:

Όταν η αγορά ήταν στα ύψη πολλοί δανείζονταν υπερβολικά για να αγοράσουν ένα καλύτερο ,μεγαλύτερο και πιο πολυτελές σπίτι . Σήμερα, ορισμένοι από αυτούς τους ανθρώπους έχουν χάσει τα σπίτια τους ή κινδυνεύουν να τα χάσουν επειδή δεν ήταν σε θέση να διαχειριστούν το χρέος.

Μάθημα 4: Κάντε τη δική σας έρευνα:

Μερικοί άνθρωποι έτρεξαν να δανειστούν και να αγοράσουν χωρίς να κάνουν την δική τους έρευνα βασιζόμενοι στις «συμβουλές» και στις «οδηγίες» ανθρώπων που «ήξεραν». Σήμερα οι άνθρωποι αυτού διαπιστώνουν ότι πήραν το λάθος δάνειο ή ότι αγόρασαν σε μία περιοχή που 6 στα 10 διαμερίσματα είναι κενά (σ.σ. υπάρχουν και τέτοιες στην Αττική!!!). Το χειρότερο είναι ότι κινδυνεύουν και από το δάνειο αλλά και από το ότι θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να επανέλθουν οι τιμές στα επίπεδα που αγόρασαν.

Μάθημα 5: Σκεφτείτε μακροπρόθεσμα τη χρηματοδότηση: Πολλοί προτίμησαν «εξωτικά» στεγαστικά προσδοκώντας είτε σε μία γρήγορη πώληση είτε σε αναχρηματοδότηση. Ωστόσο, μετά την κατάρρευση της αγοράς, πολλοί δεν έχουν αρκετά ίδια κεφάλαια για την αναχρηματοδότηση ενώ η πτώση των τιμών τους οδηγεί στο να πωλήσουν σε χαμηλότερα επίπεδα απ΄ ότι αγόρασαν –αν φυσικά βρεθεί υποψήφιος.