Σήμερα, βρισκόμαστε σε ένα οικονομικό τέλμα με πολλούς επενδυτές να αναζητούν ευκαιρίες . Είναι-και για ποιους – καλή επένδυση η αγορά κατοικίας; Συμφέρει και υπο ποιές προϋποθέσεις; Πρόκειται για ερωτήματα που απασχολούν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο και φυσικά πάρα πολλούς έλληνες. Η αλήθεια είναι ότι, πλέον η επένδυση σε κατοικία δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως "ασφαλής αποθήκη". Η τελευταία πενταετία έδειξε ότι για την αξιολόγηση της ως επένδυση είναι συνάρτηση του χρόνου , του κόστους-συμπεριλαμβανομένου του φορολογικού- και της χρήσης. Τι σημαίνουν αυτά ; Πολύ απλά η κατοικία δεν είναι μετοχή ! Τι σημαίνει αυτό; ότι σε αντίθεση με τις μετοχές τις καταθέσεις ή τα ομόλογα και τις καταθέσεις η κατοικία στεγάζει...τα όνειρά μας. Αλλά ας πάμε τα πράγματα απο την αρχή:

Σκεφτείτε ότι πριν από 10 χρόνια, ο δείκτης S & P 500 κυμαίνονται περίπου στις 1.400 μονάδες και αρκετά χαμηλότερα . Δεν έχει μείωθεί μόνο ο S & P αλλά και Dow έχει απώλειες. Ο κίνδυνος των μετοχών θα σκεφτείτε και θα έχετε δίκιο. Υπάρχει όμως κίνδυνος στις κατοικίες; Επειδή η υποχώρηση των τιμών στην Ελλάδα είναι πρωτόγνωρο φαινόμενο ας εξετάσουμε παράλληλα και την αγορά των ΗΠΑ οπου η αγορά κατοικίας είναι πιο ευαίσθητη στις αλλαγές του οικονομικού περιβάλλοντος. Η μέση τιμή κατοικιών στις ΗΠΑ στις αρχές της χιλιετίας ήταν περίπου $ 160.000. Σήμερα, το ίδιο σπίτι θα πωλήθει για περίπου $ 200.000. Η αξία για το μέσο σπίτι αυξήθηκε κατά 40.000 δολάρια, ή 25% κατά τη διάρκεια της δεκαετίας. Δηλαδή έχουμε μία μέση ετήσια απόδοση περί το 2,5%. Στην Ελλάδα η αύξηση των τιμών στην διάρκεια της δεκαετίας ήταν λίγο περισσότερο από 50% δηλαδή η μέση ετήσια απόδοση κυμάνθηκε στο 5% . Καλή απόδοση ; Θα ήταν αν είχαμε υπολογίσει τον πληθωρισμό και το κόστος κτήσης και διατήρησης. Στις ΗΠΑ το ποσοστό του πληθωρισμού, είναι μεγαλύτερο από 2,2% ενώ το μέσο ετήσιο κόστος είναι 5% έως 6% .Στην Ελλάδα έχουμε υψηλότερο πληθωρισμό ενώ το κόστος (έξοδα και φόροι) κινείται οριακά σε χαμηλότερα επίπεδα. Συμπέρασμα; Οι αποδόσεις είναι αρνητικές.

Σύμφωνοι, όλοι πρέπει να έχουν μια στέγη πάνω από το κεφάλι μας και αυτό είναι που καθιστά την ακίνητη περιουσία μία καλή επένδυση. Για το λόγο αυτό αντι να μετράμε καθημερινά το πόσο ανέβηκαν ή έπεσαν οι τιμές ίσως είναι καλύτερο να αντιμετωπίσουμε την ακίνητη περιουσία ως «κομμάτι» της ζωής μας.. Ένα σπίτι μπορεί να είναι η μεγαλύτερη επένδυσή σας - αλλά δεν μπορεί να είναι καλύτερη επένδυση σας. Για το λόγο αυτό το χαρτοφυλάκιο και θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα υγιές μείγμα από μετοχές, ομόλογα και ακίνητα .

Η επόμενη μεγάλη έκπληξη της αγοράς εμπορικών χώρων θα πρέπει να αναζητηθεί στην …οδό Αθηνάς. Η προοπτική της ήπιας πεζοδρόμησης ενός από τους πλέον ιστορικούς δρόμους του κέντρου της πρωτεύουσας έχει ήδη θέσει την αγορά εμπορικών ακινήτων σε αναβρασμό. Τα πρώτα σημάδια του νέου προσώπου της αγοράς είναι πλέον εμφανή καθώς την θέση των χονδρεμπορικών καταστημάτων παίρνουν σιγά σιγά επιχειρήσεις γρήγορου φαγητού και κινητής τηλεφωνίας ενώ περιορίζονται οι κλασσικές εμπορικές χρήσεις που έδιναν την προσωπικότητα στην αγορά του συγκεκριμένου δρόμου. Ηδη ένα σημαντικό ποσοστό των υφιστάμενων εμπορικών χώρων έχουν αλλάξει χρήσεις και δεν θα πρέπει να αποκλειστεί η προοπτική την επόμενη πενταετία η εικόνα του δρόμου να έχει αλλάξει πλήρως σε σχέση με την σημερινή. Αν ληφθεί υπόψη ότι ένα ποσοστό του υπάρχοντος αποθέματος κτιρίων χρησιμοποιείται από τράπεζες αλλά και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις υπηρεσιών και επίσης ότι ήδη τουλάχιστον το 25% του υφιστάμενου αποθέματος των υφιστάμενων εμπορικών χώρων έχει αλλάξει χρήσεις στην διάρκεια της τελευταίας τριετίας τότε εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς το μέγεθος των αλλαγών στην εικόνα ίσως της τελευταίας εναπομείνασας παραδοσιακής εμπορικής αγοράς.

Η προοπτική αυτή σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση έχει επιβραδύνει το ρυθμό των εξελίξεων αλλά όλα δείχνουν ότι με τα πρώτα σημάδια της ανάκαμψης οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες. Απόδειξη για όλα αυτά είναι το γεγονός ότι οι ιδιοκτήτες εμπορικών ακινήτων εμφανίζονται αμετακίνητοι στις απαιτήσεις τους με αποτέλεσμα οι χώροι να παραμένουν κενοί, διατηρητέα να μη ανακαινίζονται και οι τιμές να σημειω΄σνουν οριακή πτώση σε σύγκριση με άλλες περιοχές. Και όλα αυτά καθώς οι περισσότεροι ιδιοκτήτες που διαθέτουν προς ενοικίαση ακίνητα προτιμούν να κρατούν στάση αναμονής μέχρις ότου ξεκαθαρίσει το χρονοδιάγραμμα αλλά και ο χρόνος υλοποίησης των έργων πεζοδρόμησης. Αν και πριν απο ένα χρόνο δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι μεσίτες που προεξοφλούσαν την σταδιακή μετατροπή της σε αγορά επιχειρήσεων υγιεινομικού ενδιαφέροντος λόγω και της γειτνίασης της με την περιοχή του Ψυρρή τώρα τα πράγματα φαίνεται ότι έχουν αλλάξει . Η κρίση στην αγορά ακινήτων που καταγράφεται στην περιοχή του Ψυρρή σε συνδυασμό με την συρρίκνωση της εμπορικής δραστηριότητας έχουν ως επίπτωση την επιβράδυνση των αλλαγών.

Απρόσμενη αύξηση εμφάνισαν οι τιμές κατοικίας στη Βρετανία τον Δεκέμβριο, για πρώτη φορά μετά από επτά μήνες, όπως προκύπτει από έκθεση της Nationwide Building Society. Το μέσο κόστος για την αγορά κατοικίας αυξήθηκε κατά 0,4% σε σχέση με τον Νοέμβριο στις 162.763 στερλίνες. Πρόκειται για την πρώτη μηνιαία άνοδο από το Μάιο. Οι οικονομολόγοι ανέμεναν πτώση της τάξεως του 0,2%. Σε ετήσια βάση, οι τιμές κατοικίας στη Βρετανία αυξήθηκαν κατά 0,4%.

Σε κατάσταση συνεχούς συρρίκνωσης βρίσκεται πλέον το εμποριο καθώς καθημερινά στην αγορά εκτύλλισεται ένας αγώνας επιβίωσης τόσο για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις όσο και για αλλυσίδες και πολυκαταστήματα. Πλέον , η επιβίωση εξαρτάται αποκλειστικά απο το χρηματικό απόθεμα της κάθε επιχείρησης και το ύψος του δανεισμού της. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η πτώση στο δωδεκάμηνο Οκτωβρίου 2009-10 κτύπησε όλες τις κατηγορίες των εμπορικών δραστηριοτήτων και συγκεκριμένα:

-Μεγάλα καταστήματα τροφίμων -4,7%

-Ένδυση- Υπόδηση -9,1%

-Φαρμακευτικά- Καλλυντικά -13,3%

-Έπιπλα-Ηλεκτρικά είδη-Οικιακός εξοπλισμός -14,3%

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η πτώση του όγκου των πωλήσεων είναι σημαντικά μεγαλύτερη στις μεγάλες αλλυσίδες καταστημάτων τροφίμων σε σύγκριση με τα μικρότερα ομοειδή καταστήματα. Στα σουπερ μάρκετ η πτώση αγγίζει το 9% ενώ στα μικρά καταστήματα τροφίμων ήταν 4%.

Αντίθετα στα είδη ένδυσης και υπόδησης που καλύπτουν το σημαντικότερο ποσοστό των καταστημάτων οι απώλειες ήταν ίδιες τόσο στα μικρά καταστήματα όσο και στα πολυκαταστήματα (10% περίπου).

Η πτώση των πωλήσεων επίπλων, ηλεκτρικών ειδών και οικιακού εξοπλισμού είναι σε άμεση συνάρτηση με την καθήλωση

Συνολικά μείωση 8,1% παρουσίασε ο Δείκτης Όγκου στο Λιανεμπόριο, με τα καύσιμα, τον Οκτώβριο του 2010 σε σύγκριση με πέρυσι, έναντι μείωσης 15,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2009 προς το 2008. Ο Δείκτης Όγκου, χωρίς τα καύσιμα, υποχώρησε κατά 10,3%, έναντι μείωσης 10,0% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2009 προς το 2008. Ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών, με τα καύσιμα, σημείωσε μείωση 2,0%, έναντι μείωσης 14,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2009 προς το 2008. Χωρίς τα καύσιμα, μειώθηκε κατά 7,3%, έναντι μείωσης 8,5% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2009 προς το 2008. «Οι λιανικές πωλήσεις παραμένουν σε πτωτική τροχιά εξαιτίας... των αυξημένων εμμέσων φόρων και της επιδείνωσης των συνθηκών στην αγορά εργασίας. Περιμένουμε περαιτέρω επιδείνωση για το υπόλοιπο του έτους και κατά το πρώτο τρίμηνο του 2011, ενώ οι πρώτες ενδείξεις σταθεροποίησης αναμένονται στο δεύτερο εξάμηνο του 2011», σχολίασε ο οικονομολόγος της Εθνικής Τράπεζας Νίκος Μαγγίνας.