Η εξέλιξη των αστικών κέντρων εξαρτάται κατά βάση από τον ρυθμό αύξησης των κατοίκων και κατ’ επέκταση των κατοικιών. Οι μεγαλύτεροι δήμοι ήδη απο τα τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του '90 εμφανίζουν σημάδια κορεσμού λόγω της μικρής διαθεσιμότητας οικοπέδων. Από τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας περιγράφεται η εξέλιξη της προδφοράς νέων κατοικιών των δήμων αυτών από το 1993 και εμφανίζονται οι περίοδοι έντονης ανοικοδόμησης και επιβράδυνσης. Σε επίπεδο συνόλου χώρας, ο αριθμός των χορηγηθεισών αδειών για κατοικίες υπήρξε την περίοδο 1993-2001 συνεχώς αυξανόμενος με εξαίρεση το 1995 και το 1999 όπου και εμφανίστηκε πτώση -12,1% και -9,1% αντίστοιχα. Το 2001 ο αριθμός νέων κατοικιών εμφανίστηκε αυξημένος 36,5% σε σχέση με το 1993.

Δήμος Αθηναίων

Ο μεγαλύτερος δήμος της Ελλάδας, ο δήμος Αθηναίων, εμφάνιζε κάθε χρόνο, με εξαίρεση το 2001, τον μεγαλύτερο αριθμό νέων κατοικιών, ο οποίος κυμαινόταν από 3.870 το 1998 έως 916 το 2001. Η εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας κατοικιών στην Αθήνα δεν φαίνεται να είναι ομαλή. Αναλυτικότερα, έχουν παρατηρηθεί περίοδοι μεγάλων πτώσεων, αυξήσεων και σταθεροποίησης. Συγκεκριμένα, στα έτη 1994, 1995, 1999, και 2001 σημειώθηκαν αρνητικές μεταβολές από -67,8% έως -21,5%. Αντίθετα την περίοδο 1996-1998 ο αριθμός νέων κατοικιών εμφανίστηκε συνεχώς αυξανόμενος με ετήσιες μεταβολές που κινήθηκαν από 26,9% έως 44,0%. Τέλος, μόνο το 2000 εμφανίστηκε περίοδος σταθεροποίησης με ελαφρά πτώση του αριθμού νέων κατοικιών (-1,6%).

Δήμος Πειραιώς

Στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, το Δήμο Πειραιά, η οικοδομική δραστηριότητα κατοικιών εμφανίζεται από το 1993 ολοένα και περισσότερο αυξανόμενη. Σε απόλυτους αριθμούς, κινήθηκε από 617 νέες κατοικίες το 1995 σε 1.449 το 2001. Αναλυτικότερα, η γενική τάση εμφανίζει έντονη αύξηση του αριθμού νέων κατοικιών, έχουν όμως παρατηρηθεί περίοδοι πτώσης και σταθεροποίησης. Συγκεκριμένα, στα έτη 1995 και 1999, η οικοδομική δραστηριότητα κατοικιών εμφανίστηκε πτωτική, σημειώνοντας μεταβολές -22,2% και -6,9% αντίστοιχα. Πρέπει να σημειωθεί ότι στο σύνολο της χώρας πτώση εμφανίστηκε τις ίδιες χρονιές. Αντίθετα με το Δήμο της Αθήνας, ο Δήμος Πειραιώς εμφάνισε σημάδια σταθεροποίησης το 2001 με μεταβολή που δεν ξεπέρασε το 1,9%. Τέλος, τις υπόλοιπες χρονιές παρατηρήθηκαν αξιόλογες αυξήσεις από 34,4% (2000) έως 14,1% (1997).

Πριν λίγες ημέρες μια μεγάλη αλυσίδα από την Ισπανία έδωσε 13,5 εκατ. ευρώ για την αγορά ενός σημαντικού ακινήτου στην οδό Ερμου, τον ακριβότερο εμπορικό δρόμο της χώρας. Αν σκεφτεί κανείς ότι το τελικό τίμημα ήταν κατά 38% χαμηλότερο από το αρχικό ποσό που είχε δοθεί, τότε πράγματι η εξαγορά είναι επιτυχημένη για τους Ισπανούς. Ωστόσο, παράγοντες που γνωρίζουν πολύ καλά την αγορά επαγγελματικών ακινήτων, πιστεύουν ότι και με 9 εκατ. ευρώ θα μπορούσε να πωληθεί το ακίνητο αν περίμενε λίγο ο αγοραστής. Η ιστορία αυτή και μόνο δείχνει πόσο χαμηλά έχει πέσει η αγορά εμπορικών καταστημάτων, ακόμη και σε δρόμους που κάποτε ήταν στρωμένοι με χρυσάφι. Το επιβεβαιώνει η μηδενική ζήτηση για αγορά ή μίσθωση, ειδικά σε τιμές που δεν ανταποκρίνονται στη σημερινή κατάσταση. Κάποιοι ιδιοκτήτες, μη αντιλαμβανόμενοι τα σημεία των καιρών ζητούν π.χ. για την οδό Ερμού ενοίκια της τάξης των 200 ευρώ/τ.μ. Ομως, πλέον σχεδόν ποτέ δε γίνονται συμφωνίες πάνω από 130 ευρώ/τ.μ. το μήνα όταν πριν το ξέσπασμα της κρίσης τα μισθώματα είχαν φτάσει -σε μεμονωμένες έστω περιπτώσεις- και τα 300 ευρώ/τ.μ. το μήνα. Αν στην εξίσωση μπουν και οι άλλοι παραδοσιακοί δρόμοι τότε με απόλυτη ακρίβεια φαίνεται ότι η τεράστια “φούσκα” που είχε δημιουργηθεί έχει σπάσει. Ακόμη και οι ιδιοκτήτες που επιμένουν να ζητούν υψηλές τιμές πώλησης και μίσθωσης καταστημάτων θα βρεθούν μπροστά στην κατάσταση να βλέπουν επί μήνες άδειο το ακίνητό τους. Και δεν είναι τυχαίο ότι η φούσκα των ακριβών εμπορικών έσπασε τώρα που η χώρα βρίσκεται σε βαθιά ύφεση. Ούτε ότι “φούσκωσε” όταν καταγραφόταν έκρηξη της ιδιωτικής κατανάλωσης αλλά με δανεικά. Από εδώ και στο εξής, αλυσίδες όπως η ισπανική Mango, θα βρίσκουν ακίνητα σε εξαιρετικά χαμηλές -σε σύγκριση με το παρελθόν- τιμές, αλλά ουσιαστικά θα πρόκειται για την αποτίμηση που έπρεπε να έχουν εδώ και χρόνια, χωρίς τον “αέρα” που φούσκωνε μια πλαστή πραγματικότητα.

ΠΗΓΗ: Ημερησία

Βίλλες σε Αθήνα, νησιά όπως Μύκονος και Σαντορίνη αλλά και στην Αράχοβα έχουν βάλει πωλητήριο. Πολυτελή σπίτια αξίας 5 εκατ. ευρώ και πάνω, πωλούνται από τους ιδιοκτήτες τους οι οποίοι βρίσκονται σε δεινή οικονομική θέση. Σύμφωνα με μεγάλα μεσιτικά γραφεία, οι τιμές των σπιτιών αυτών έχουν υποχωρήσει σημαντικά και ανάλογα με το ακίνητο η πτώση κυμαίνεται από 15% έως 30%. Υπάρχουν βίλες αξίας πάνω από 8 εκατ. ευρώ που βγαίνουν σε... προσφορά 7 εκατ. ευρώ αλλά φυσικά δεν υπάρχουν αγοραστές. Επίσης, υπάρχουν εκατοντάδες σπίτια τη τάξης του ενός εκατομμυρίου που πωλούνται με έκπτωση 100-200 χιλιάδες ευρώ. Τα περισσότερα σπίτια που έχουν βγει προς πώληση βρίσκονται στα Βόρεια προάστια της Αθήνας, στη Μύκονο και τη Σαντορίνη. Επίσης, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ακριβών καταλυμάτων που βρίσκονται στον Παρνασσό και έχουν βγει προς πώληση. Μεγάλη κινητικότητα, πάντως, υπάρχει στον τομέα της ενοικίασης βιλών στα νησιά. Πρόκειται για νέα... μόδα καθώς οι ιδιοκτήτες μισθώνουν για μερικές ημέρες έως μια ολόκληρη σεζόν, τα ακριβά σπίτια τους τα οποία παρέχουν όλες τις ανέσεις. Η ενοικίαση μπορεί να γίνει από μια οικογένεια μέχρι 20 άτομα, ανάλογα με τη βίλα που μισθώνεται. Στην αγορά υπάρχουν τέτοια σπίτια με 5 έως 15 υπνοδωμάτια.

Χάθηκε ο «αέρας» των καταστημάτων παρασέρνωντας μαζί του και τα μισθώματα.Στην οδό Ερμού, η μεγάλη άνοδος των μισθωμάτων φέρνει σήμερα πολύ μεγάλη πτώση. Από τα 200-250 ευρώ/τ.μ. μέχρι το 2006 σήμερα τα καταστήματα ενοικιάζονται μεταξύ 100 και 130 ευρώ/τ.μ. . Στην Κηφισιά τα μισθώματα κυμαίνονται μεταξύ 90 και 110 ευρώ/τ.μ. από 140-150 ευρώ/τ.μ., στη Γλυφάδα κινούνται στα επίπεδα των 80 - 90 ευρώ/τ.μ. από 150 ευρώ/τ.μ. Στο Κολωνάκι τα ενοίκια είναι στα 70-80 ευρώ/τ.μ., δηλαδή πάνω από 50% πτώση.

Κέντρο της Αθήνας (Πατησίων, Πανεπιστημίου, Ακαδημίας, Σταδίου): τα κλειστά καταστήματα είναι από 20% έως 35%. Ο αριθμός αφορά τα ισόγεια καταστήματα, διότι αν μετρηθούν οι άλλοι όροφοι και οι στοές το ποσοστό ανεβαίνει στο 40%. Τα ενοίκια στο ιστορικό κέντρο έχουν υποχωρήσει κατά 30%-40%.

Κολωνάκι (Σκουφά, Τσακάλοφ, Π. Ιωακείμ): τα λουκέτα ξεπερνούν το 10-20%. Τα ενοίκια έχουν μειωθεί κατά 30-50% και από 150 ευρώ/τ.μ. έχουν φτάσει τα 70-80 ευρώ/τ.μ.

Ερμού: Ακόμη και στον ακριβότερο εμπορικό δρόμο της χώρας καταγράφεται διαθεσιμότητα της τάξης του 10-15% ενώ τα ενοίκια έχουν υποχωρήσει ακόμη και πάνω από 50%. Στον άλλοτε «χρυσό» δρόμο τα μισθώματα κινούνται μεταξύ 100-130 ευρώ/τ.μ.

Χαλάνδρι - Αγία Παρασκευή: Επιδημία λουκέτων και σ' αυτές τις ισχυρές αγορές, καθώς έχει κλείσει το 30% των καταστημάτων. Οσο για τα ενοίκια, υποχωρούν έως 40%, ειδικά στο Χαλάνδρι και τον πεζόδρομο Χαϊμαντά, όπου κλείνουν το ένα μετά το άλλο τα εμπορικά.

Μαρούσι: Η συγκέντρωση των malls στην περιοχή «ερήμωσε» το εμπορικό κέντρο, καθώς έχει κλείσει πάνω από το 20% των καταστημάτων. Τα ενοίκια υποχωρούν έως 40% και δεν ξεπερνούν τα 50 ευρώ/τ.μ.

Γλυφάδα - Κηφισιά: «Εσπασαν» και οι ακριβές εμπορικές βιτρίνες στα βόρεια και νότια προάστια με τα «λουκέτα» να αντιστοιχούν στο 15% του συνόλου. Στην οδό Μεταξά στη Γλυφάδα τα ενοίκια υποχώρησαν από τα 120-150 ευρώ/τ.μ. σε 80-90 ευρώ/τ.μ. ενώ στις οδούς Κολοκοτρώνη και Λεβίδου στην Κηφισιά τα μισθώματα κυμαίνονται μεταξύ 90-110 ευρώ/τ.μ.