Η κατάσταση στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων είναι τραγική. Ειδικά στο κέντρο της Αθήνας οι αξίες έχουν συρρικνωθεί και οι τιμές των ενοικίων βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Πρόκειται ουσιαστικά για ακίνητη περιουσία που δεν πωλείται, αλλά παρ' όλα αυτά επιβαρύνεται με υψηλούς φόρους εξαιτίας των πλασματικών αντικειμενικών αξιών.Οι τιμές και τα ενοίκια των καταστημάτων, ιδίως σε δευτερεύοντες άξονες, καθώς και γραφείων και logistics έχουν υποχωρήσει κατακόρυφα, ενώ παράλληλα το ποσοστό κενών έχει αυξηθεί σε ασυνήθιστα μεγάλο βαθμό. Τούτο σημαίνει ότι οι εμπορικότητες έχουν μειωθεί κατά πολύ με συνακόλουθη επίπτωση και στις τιμές γης. Οπως είναι γνωστό, από το 2007 ισχύουν αμετάβλητες οι αντικειμενικές τιμές για ακίνητα εντός και εκτός σχεδίου. Η κατάρρευση των εμπορικοτήτων καταγράφεται σε όλους ανεξαιρέτως τους δρόμους. Και προ της κρίσης είχαμε αρκετές περιπτώσεις όπου οι αντικειμενικές τιμές ήταν μεγαλύτερες από τις εμπορικές .

Στα χρόνια της κρίσης, μεγάλες ομάδες ακινήτων έχουν πλέον  αντικειμενική  σημαντικά μεγαλύτερη της εμπορικής . Τέτοιες μεγάλες ομάδες ακινήτων υπάρχουν στο κέντρο, όπως δεκάδες καταστήματα, κυρίως εντός στοών ή σε ορόφους, καθώς και εκατοντάδες κτίρια γραφείων που έχουν απαξιωθεί πλήρως. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενοικιάζονται ακόμη και κάτω από 5 ευρώ/τ.μ. Υπάρχουν γραφεία που έχουν τιμή Εφορίας 900.000 ευρώ και πωλούνται 450.000 ευρώ. Επίσης, κατάστημα 80 τ.μ. με αντικειμενική αξία 550.000 ευρώ πωλείται 240.000 ευρώ, χωρίς πάντως να υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Στο Μοσχάτο, οικόπεδο 600 τ.μ. με διώροφο επαγγελματικό κτίριο 300 τ.μ. και αντικειμενική αξία 600.000 ευρώ, πωλείται 130.000 ευρώ.

Προτάσεις στην Κυβέρνηση για την άμεση ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων με αύξηση των εσόδων, αύξηση του τζίρου στις ελληνικές εταιρείες που ασχολούνται με την οικοδομή και μείωση της ανεργίας που έχει αυξηθεί κατακόρυφα κατέθεσε η Ομοσπονδία Κτηματομεσιτών Ελλάδος Συγκεκριμένα προτείνει τα εξής:

• Να μειώσει τις αντικειμενικές αξίες και να καταργήσει τους συντελεστές εμπορικότητας. • Να καταργήσει τα τεκμήρια διαβίωσης με κριτήριο την κατοχή ακινήτων και συνέχιση της άρσης του πόθεν έσχες έως το 2015 για αγορά ακινήτων.

• Να μειωθεί ο φόρος μεταβίβασης στο 5% με εξίσωση με ίδιο ποσοστό για γονικές παροχές και δωρεές.

• Να υποχρεωθούν οι Τράπεζες μετά την ανακεφαλαιοποίηση τους να ξεκινήσουν να εκταμιεύουν στεγαστικά και επαγγελματικά δάνεια.

• Να υποχρεωθούν να επιμηκύνουν το χρόνο αποπληρωμής δανείων από δανειολήπτες που δε μπορούν, λόγω χαμηλού εισοδήματος, να εξυπηρετήσουν τις μηνιαίες τοκοχρεωλυτικές τους δόσεις με άμεση κεφαλαιοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του και διπλασιασμό της περιόδου αποπληρωμής του δανείου.

• Να συνεχίσει να υπάρχει απαλλαγή του φόρου μεταβίβασης για αγορά πρώτης κατοικίας, και να υπάρξει απαλλαγή του φόρου μεταβίβασης για αγορά πρώτης επαγγελματικής στέγης.

• Να μειωθούν τα τέλη μεταγραφής – προσημείωσης και υποθήκης στα υποθηκοφυλακεία – κτηματολογικά γραφεία. • Να δίνεται άμεσα VISA σε κατοίκους της μη Ε.Ε. για 5 έτη που επενδύουν σε ακίνητα στη χώρα μας, όπως κάνει και η Μεγάλη Βρετανία.

• Να γίνει μείωση του φόρου μεταβίβασης στο 2% για αγορά διατηρητέων ακινήτων, ξενοδοχείων ή αγορά εκτάσεων που πρόκειται να κατασκευαστούν τουριστικά ακίνητα και να μην ελέγχετε το πόθεν έσχες από Έλληνες που αποδεδειγμένα επενδύσουν σε ακίνητα φέρνοντας χρήματα από το εξωτερικό.

• Να μην προχωρήσει σε φορολόγηση των αγροτεμαχίων και οικοπέδων γιατί θα είναι ένα άδικο και παράλογο μέτρο.

• Ο φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας θα πρέπει να είναι κλιμακωτός ώστε να πληρώνουν όλοι και από λίγο εκτός από αυτούς οι οποίοι αποδεδειγμένα έχουν πολύ χαμηλό εισόδημα ή είναι άνεργοι με βεβαίωση από το Ταμείο Ανεργίας και κατέχουν μια μοναδική ιδιόκτητη κατοικία.

Πέραν της υπερφορολόγησης, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της αγοράς ακινήτων είναι το τεράστιο απόθεμα σπιτιών χωρίς αγοραστή. Τα αδιάθετα προς πώληση ακίνητα (κατοικίες) σύμφωνα με εκτιμήσεις κυμαίνονται μεταξύ 160.000 και 180.000.

Την ίδια στιγμή ο αριθμός των συναλλαγών παρουσιάσει μεγάλη πτώση που κυμαίνεται στο 40% περίπου το 2012 σε σχέση με το 2011, όταν έχει προηγηθεί μείωση συναλλαγών 30% το 2011 σε σχέση με το 2010.

Ταυτόχρονα οι χρηματοδοτήσεις στεγαστικών δανείων βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο συγκεκριμένο τομέα να φθάνουν το 20%.

Η κατάσταση όσον αφορά την οικοδομική δραστηριότητα χειροτερεύει για έναν ακόμη χρόνο με τις οικοδομικές άδειες να έχουν υποχωρήσει στις 24.000 ετησίως σε σχέση με πάνω από 90.000 πριν την κρίση, ενώ ένας στους δύο εργαζόμενους στον κλάδο έχει χάσει την εργασία του.Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το «κύκλωμα» της κατασκευής να παραμένει ανενεργό, καθώς δεν ανεγείρονται νέα σπίτια. Και εάν ληφθεί υπόψη το ποσοστό ιδιοκατοίκησης του 80%, η ιδιαίτερη ελληνική «κουλτούρα» ως προς την κατοχή κατοικίας, το υψηλό κόστος συναλλαγών, ο μικρός όγκος αγοραπωλησιών σε σχέση με το απόθεμα γίνεται εύλογο γιατί το ελληνικό real estate θα παραμείνει επί μακρόν χωρίς φως στο τούνελ. Ταυτόχρονα, η προσφορά αντιδρά αργά και με σημαντική χρονική υστέρηση στα μηνύματα της ζήτησης (έλλειψη οικοπέδων, χρόνος κατασκευής και έκδοσης αδείας, χρηματοδότηση κλπ). Στα παράδοξα του ελληνικού real estate είναι ότι παρά την πολυετή ύφεση, ο δείκτης ενοικίων (όπως μετράται από την ΕΛΣΤΑΤ) δεν έχει αποκλιμακωθεί σημαντικά, αν και σήμερα η επαναδιαπραγμάτευση των μισθωτηρίων συμβολαίων είναι όχι μόνο συχνότερη αλλά και ευκολότερη. Αλλά και ότι το συνολικό κόστος κατασκευής και κυρίως των υλικών κατασκευής παραμένει υψηλό, γεγονός που δεν διευκολύνει τη διόρθωση.

Ποια προβλέπεται να είναι η επόμενη μέρα στα ακίνητα; Όπως σημειώνεται  η ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων συνδέεται άμεσα με τη βελτίωση των προσδοκιών των νοικοκυριών, τη χρηματοδότηση της αγοράς από το τραπεζικό σύστημα και τις γενικότερες προοπτικές αντιμετώπισης των προβλημάτων της οικονομίας. Ωστόσο, οι οικονομικοί δείκτες δεν επιτρέπουν παρά μόνο συγκρατημένη αισιοδοξία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια εκτοξεύτηκαν το β τρίμηνο στο 19,9% από 3,6% (το 2005).

Οι μεταρρυθμίσεις στους νόμους της ιδιοκτησίας, η χρόνια σταθερή οικονομική ανάπτυξη και η πολιτική σταθερότητα συνδυάζονται αρμονικά και δημιουργούν μια πραγματική έκρηξη στην αγορά ακινήτων της Τουρκίας. Εκτός από το αυξανόμενο ενδιαφέρον των επενδυτών, το οποίο είναι ιδιαίτερα υψηλό, οι τιμές των ακινήτων στην Τουρκία αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, καθώς πολυτελή διαμερίσματα στην Κωνσταντινούπολη εκτιμάται ότι έχουν υπερδιπλασιαστεί σε αξία κατά τα τελευταία οκτώ χρόνια, ξεπερνώντας τα $4.500 ανά τετραγωνικό μέτρο.