Σε ρυθμίσεις 690.000 δανείων συνολικού ύψους 29 δισ. ευρώ είχαν προχωρήσει οι τράπεζες έως το τέλος του 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε στη Βουλή ο γενικός γραμματέας της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών Χρήστος Γκόρτσος. Ο κ. Γκόρτσος υπογράμμισε ότι το 2012 συνεχίζονται οι ρυθμίσεις δανείων με αμείωτη ένταση. Οι τράπεζες έχουν ισχυρό κίνητρο για να προβαίνουν σε ρυθμίσεις, καθώς συγκρατούν τα επισφαλή δάνεια, περιορίζοντας τον σχηματισμό προβλέψεων και τις κεφαλαιακές τους ανάγκες. Στη Βουλή συζητείται πρόταση νόμου του ΣΥΡΙΖΑ που προβλέπει τη μείωση των δόσεων των δανείων κάθε νοικοκυριού έως του 30% του μηνιαίου εισοδήματός του και την απαλλαγή του από το υπόλοιπο ποσό της δόσης. Επίσης, προβλέπει την ολική διαγραφή των χρεών για ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Ο κ. Γκόρτσος υποστήριξε ότι η εφαρμογή της πρότασης θα απαιτήσει επιπλέον κεφάλαια για την ενίσχυση των τραπεζών έως 50 δισ. ευρώ. Μια οριζόντια περικοπή των δανείων θα επέφερε στις τράπεζες ζημίες ύψους δεκάδων δισ. ευρώ και θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και σε διπλασιασμό των κεφαλαιακών αναγκών των πιστωτικών ιδρυμάτων, οι οποίες ανέρχονται στο ποσό των 50 δισ. ευρώ και τις οποίες θα καλύψει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Μια γενικευμένη και οριζόντια περικοπή των δανείων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, προειδοποίησε ο κ. Γκόρτσος, θα προκαλούσε ανακατανομή του εισοδήματος σε βάρος εκείνων που δεν έχουν δανειστεί ή αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους κανονικά. Παράλληλα, τόνισε, νοθεύει τον υγιή ανταγωνισμό και υπονομεύει τα συναλλακτικά ήθη. Επίσης, επισήμανε ότι πρόσφατα τα 4 μεγαλύτερα πιστωτικά ιδρύματα έλαβαν 18 δισ. ευρώ από το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) ως προκαταβολή για τη συμμετοχή του Ταμείου στην αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου. Αυτό, βέβαια, είχε ήδη προβλεφθεί όταν έγινε η αναδιάρθρωση του χρέους. Τα εν λόγω 18 δισεκατομμύρια ευρώ προέρχονται από ένα αποθεματικό 50 δισ. ευρώ που προβλέπεται στη νέα δανειακή σύμβαση την οποία πρόσφατα υπέγραψε η Ελλάδα με τους διεθνείς δανειστές της. Πρόκειται για πόρους που προέρχονται από τις κυβερνήσεις των Ευρωπαίων εταίρων μας στην Ευρωζώνη (χρήματα άλλων Ευρωπαίων φορολογουμένων), που στηρίζουν την ελληνική προσπάθεια για έξοδο από την κρίση. Μια τέτοια απόφαση, σημείωσε ο κ. Γκόρτσος, θα συνεπαγόταν ισόποσες ζημίες στους ισολογισμούς των πιστωτικών ιδρυμάτων και, κατά συνέπεια, περαιτέρω μείωση της κεφαλαιακής τους επάρκειας, με ζημία για τους καταθέτες και τους μετόχους τους, ο κυριότερος εκ των οποίων θα είναι πλέον, για τα περισσότερα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, το ΤΧΣ, δηλαδή τελικά το ελληνικό Δημόσιο. Οι ανωτέρω ζημίες θα έπρεπε να καλυφθούν κυρίως μέσω μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων με κεφάλαια που θα έπρεπε να αναζητηθούν από τους Ευρωπαίους εταίρους και το ΔΝΤ, γεγονός μη δεδομένο, ενώ ταυτόχρονα, στην περίπτωση αυτή, το δημόσιο χρέος θα καθίστατο πιθανόν μη βιώσιμο.

«Όχι» στην κατάσχεση ακινήτων για τα ληξιπρόθεσμα στεγαστικά δάνεια φαίνεται να λένε οι τραπεζίτες, φοβούμενοι κατάρρευση της αγοράς ακινήτων αλλά και απώλεια των εσόδων που θα είχαν αν απλώς έδιναν περισσότερο χρόνο στους δανειολήπτες. Σήμερα οι ελληνικές τράπεζες προχωρούν σε αναδιάρθρωση δανείων αντί της αναγκαστικής εκποίησης, επεκτείνουν τον χρόνο αποπληρωμής των στεγαστικών έως και στα 45 χρόνια, δίνουν διευκολύνσεις έως και ενός έτους διάστημα στο οποίο οι δανειολήπτες πληρώνουν απλώς τους τόκους, ή προσθέτουν εγγυητές στα δάνεια, πολύ συχνά τα τέκνα των δανειοληπτών, τα οποία κάποια στιγμή θα κληρονομήσουν τα ακίνητα. Οι τράπεζες θεωρούν τις κατασχέσεις ως τον χειρότερο τρόπο να αποκτήσουν τα οφειλόμενα και μέχρι στιγμής η Ελλάδα έχει αποφύγει τις μειώσεις των τιμών που επιφέρουν τα κενά ακίνητα που βρίσκονται στην ιδιοκτησία των τραπεζών, τα οποία καταστρέφουν τις αξίες ολόκληρων κοινωνιών και «πλημμυρίζουν» την αγορά. Προς το παρόν, οι τράπεζες δεν έχουν και πολλές επιλογές, σχολιάζει το Bloomberg.

Όπως αναφέρει, το 2010, αφότου η Ελλάδα έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που έλαβε διεθνές πακέτο διάσωσης, με αρχικό δάνειο ύψους 110 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση ανέστειλε τις κατασχέσεις πρώτων κατοικιών για ληξιπρόθεσμα δάνεια ύψους έως 200.000 ευρώ, έως τον Ιούνιο του 2011. Το μέτρο παρατάθηκε δυο φορές, μέχρι το τέλος του 2012, και είναι πιθανό να πάρει και νέα παράταση το 2013, σύμφωνα με την Εθνική Τράπεζα. Τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια στην Ελλάδα –η οικονομία της οποίας βρίσκεται σε ύφεση για πέμπτο συνεχόμενο χρόνο και το ποσοστό ανεργία της βρίσκεται στο επίπεδο ρεκόρ του 23%- άγγιξαν το 17,2% των συνολικών μη εξυπηρετούμενων δανείων το α’ τρίμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, έναντι του 15% το προηγούμενο τρίμηνο. Στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων συμβάλει η περικοπή των μισών των δημοσίων υπαλλήλων έως και κατά 45%.

Αρνητική κατά € 265 εκατ. ήταν και η εξέλιξη των χορηγήσεων προς τα νοικοκυριά σε μηνιαία βάση. Ειδικότερα, το υπόλοιπο των καταναλωτικών δανείων μειώθηκε και πάλι κατά -6,3% τον Ιούν.’12, όπως και τον Μάιο.’12, από -6,5% τον Απρ.’12 και -3,9% τον Ιούν’11, ενώ ο αρνητικός ρυθμός μεταβολής των στεγαστικών δανείων παρέμεινε στο -3,5% τον Ιούν.’12, όπως και τον Μάιο’12, από -3,4% τον Απρ.’12 και -1,7% τον Ιούν.’11. Η μηνιαία καθαρή ροή χρηματοδότησης για καταναλωτικά δάνεια ήταν και πάλι αρνητική κατά € 162 εκατ. τον Ιούν.’12, ενώ για στεγαστικά ήταν αρνητική κατά € 109 εκατ.

Το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) παρουσίασε μικρή πτώση κατά 5 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 14,96%. Πτώση κατά 11 μονάδες βάσης παρουσίασε και το μέσο επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων καθορισμένης διάρκειας με επιτόκιο κυμαινόμενο ή σταθερό μέχρι 1 έτος, που διαμορφώθηκε σε 8,16%, τον Ιούνιο του 2012, έναντι 8,27% τον προηγούμενο μήνα. Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια παρέμεινε αμετάβλητο στο 7,69% ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων παρουσίασε πτώση κατά 5 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 10,27%. Το μέσο επιτόκιο των επιχειρηματικών δανείων συγκεκριμένης διάρκειας με επιτόκιο κυμαινόμενο ή σταθερό έως 1 έτος μειώθηκε κατά 5 μονάδες βάσης στο 7,47% για δάνεια μέχρι 250.000 ευρώ, μειώθηκε κατά 13 μονάδες βάσης στο 6,55% για δάνεια από 250.000 μέχρι 1 εκατ. ευρώ, ενώ αυξήθηκε σημαντικά κατά 71 μονάδες βάσης στο 6,55% για δάνεια άνω του 1 εκατ. ευρώ. Τέλος, το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων για δάνεια με επιτόκιο κυμαινόμενο ή σταθερό έως 1 έτος μειώθηκε κατά 12 μονάδες βάσης στο 3,42%.