Η ιστορία επαναλαμβάνεται; Η ρύθμιση για το κούρεμα των δανείων που ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής ο υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Βενιζέλος, είναι πιθανόν ότι θα έχει την τύχη της αντίστοιχης εξαγγελίας που έκανε ο κ. Παπανδρέου, τις παραμονές των εκλογών του 2009 για το «χάρισμα» των δανείων καθώς υπάρχει έντονη αντίδραση από την πλευρά των τραπεζιτών . Σύμφωνα με πληροφορίες οι τραπεζίτες αντιδρούν έντονα σε μία τέτοια προοπτική καθώς θεωρούν ότι μία γενικευμένη ρύθμιση θα αποτελέσει καίριο πλήγμα για τους ισολογισμούς τους μετά το κούρεμα που υπέστησαν με τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Μάλιστα , οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο παρέμβασης της τρόικα στην περίπτωση που η ελληνική Κυβέρνηση προχωρήσει σε μία γενικευμένη ρύθμιση των δανείων των ιδιωτών.

Αντίθετα, οι ίδιες πληροφορίες φέρουν ότι δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να υπάρξει μία επιμέρους ρύθμιση η οποία θα αφορά συγκεκριμένες ομάδες δανειοληπτών με τροποποίηση του ήδη υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου. Σημειώνεται, ότι οι τράπεζες είχαν αντιδράσει έντονα και ουσιαστικά είχαν αγνοήσει τις επιταγές του ήδη υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Φυσικά, η επιλογή της χρονικής στιγμής για την συγκεκριμένη εξαγγελία έχει προκαλέσει προβληματισμό , αφού δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οικονομικοί παρατηρητές οι οποίοι συνδέουν την ανακοίνωση με εκλογικές σκοπιμότητες. Πρέπει να σημειωθεί , ότι ακόμα και το ενδεχόμενο ρυθμίσεων από πιστωτικά ιδρύματα τα οποία ελέγχονται από το δημόσιο είναι ιδιαίτερα αποδυναμωμένο καθώς κάτι τέτοιο , όπως υποστηρίζουν γνώστες της αγοράς , αντίκειται στο υφιστάμενο ευρωπαϊκό δίκαιο περί ανταγωνισμού.

Αντίθετα, είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν πιέσεις από την πλευρά των δανειστών για να προχωρήσει η αλλαγή του υφιστάμενου πλαισίου που αφορά τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμού ακινήτων στα οποία υπάρχει προσημείωση ή υποθήκη λόγω δανεισμού. Συγκεκριμένα , πληροφορίες φέρουν, την τρόικα να θεωρεί ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα χρονοβόρο και πολύπλοκο και θα πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις ώστε να περιοριστεί ο χρόνος –και οι διαδικασίες- για τις καταθέσεις και τους εκπλειστηριασμούς ακινήτων που φέρουν βάρη από δάνεια τα οποία δεν εξυπηρετούνται

Μείωση στις οφειλές των ιδιωτών προς τις τράπεζες εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, ύστερα από τις απροσδόκητες, για τους δανειολήπτες, μειώσεις των αποδοχών τους κατά 20%-40% και τη ραγδαία αύξηση της ανεργίας στη χώρα μας. Ήδη έχει αποσταλεί στις τράπεζες προς επεξεργασία σχετικό νομοσχέδιο το οποίο αφορά εκτός από τους δημοσίους υπαλλήλους και όλους τους ιδιώτες που τα εισοδήματά τους έχουν υποστεί σημαντική μείωση το 2011 σε σχέση με το 2010. Το εν λόγω νομοσχέδιο θα συζητηθεί αύριο στο Δ.Σ. της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, προκειμένου να διατυπώσουν οι τραπεζίτες τις παρατηρήσεις τους και να προχωρήσουν σε συζήτηση επ΄αυτών. Για το εάν θα γίνει «κούρεμα» σε ένα δάνειο θα συνεκτιμάται η μέχρι τώρα προθυμία των δανειοληπτών να δίνουν έστω και ένα μέρος της δόσης τους και θα υπάρξει ένας σαφής διαχωρισμός με τους δανειολήπτες που λόγω... «άποψης» δεν πληρώνουν.

Επιπλέον, σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο θα καθορίζει συγκεκριμένο ποσοστό πλαφόν δόσης που θα δίνουν οι δανειολήπτες, το οποίο δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 40-50% των εισοδημάτων των νοικοκυριών. Οι αποφάσεις πρόκειται να ληφθούν άμεσα για το τι μέλλει γενέσθαι, αλλά και για το ποιος θα επωμιστεί την τεράστια αυτή επιβάρυνση. Οι ελληνικές τράπεζες, μετά το «κούρεμα» περί του 75% της περιουσίας που κατέχουν σε ελληνικά ομόλογα, αλλά και τα αποτελέσματα της διαγνωστικής άσκησης της BlackRock -ύστερα από την οποία θα τους επιβληθεί η εγγραφή ετήσιων ελαχίστων προβλέψεων για 3 χρόνια- δεν διαθέτουν μεγάλα περιθώρια άλλων διαγραφών.

Για το θέμα αυτό θα γνωμοδοτήσει η Τράπεζα της Ελλάδας και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο να επιδοτηθεί το πρόγραμμα αυτό και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις θα ληφθούν άμεσα, καθώς και τα κριτήρια που θα ακολουθηθούν για τις διαγραφές μέρους των δανείων. Η λογική αυτή ακολουθήθηκε σε πολλές χώρες που η δημοσιονομική κρίση οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες σε απόγνωση, αλλά και τις τράπεζες σε υπέρογκες ζημίες από τα δάνεια που δεν πληρώνονταν. Την ίδια ώρα οι δόσεις των δανειοληπτών υποχώρησαν σημαντικά και ο χρόνος που τους δόθηκε βοήθησε και τις τράπεζες, αλλά και τους ίδιους να διατηρήσουν τα ακίνητα που είχαν αγοράσει. Το «κούρεμα» των οφειλών των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων παρουσιάστηκε πρόσφατα στο εγχώριο οικονομικό επιτελείο από τη διεθνή εταιρεία Bain, ενώ παράλληλα η BlackRock εξετάζει εκ νέου τα εν λόγω δάνεια. Αν υιοθετηθεί η λύση του «κουρέματος», τα νοικοκυριά θα απαλλαγούν από σημαντικό κομμάτι χρέους που μπορεί να κυμανθεί στο σύνολό του από 22,5 δισ. έως 34 δισ.

Πάνω από 1 εκατ. αιτήσεις ρυθμίσεων δανείων αναμένεται να κατατεθούν στις τράπεζες το 2012, με δεδομένο ότι σε ημερήσια βάση ο αριθμός των δανειοληπτών που προσφεύγουν στις τράπεζες ζητώντας αλλαγή των όρων εξόφλησης των οφειλών τους, έχουν πλέον φτάσει τις 5.000. Την εκτίμηση αυτή διατύπωσαν εκπρόσωποι του Αυτόνομου Δικτύου και της Πρωτοβουλίας Συλλόγων της ΟΤΟΕ, οι οποίοι παρουσίασαν μία εναλλακτική πρόταση για την αναδιάρθρωση των χορηγήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με αυτήν, προτείνεται η διαγραφή μέρους των χρεών από τις τράπεζες, ώστε σε καμία περίπτωση η μηνιαία καταβολή των δόσεων να μην υπερβαίνει το 30% του εισοδήματος του νοικοκυριού. Όπως επεσήμαναν τα στελέχη της ΟΤΟΕ, οι ρυθμίσεις στις οποίες προχωρούν τα πιστωτικά ιδρύματα, περιλαμβάνουν όρους όπως η αύξηση του επιτοκίου ή η παροχή εμπράγματων εξασφαλίσεων, που οδηγούν «μαθηματικά σε μεγαλύτερη επιβάρυνση του δανειολήπτη από άποψη τόκων, ενώ τον εκθέτουν επιπλέον στον κίνδυνο διεκδίκησης του ακινήτου από την τράπεζα σε περίπτωση αδυναμίας εξυπηρέτησης στο μέλλον».

Λύση αναζητούν οι τράπεζες σε συνεργασία με τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας, για τα δάνεια που χορηγήθηκαν με επιδότηση επιτοκίου από τον ΟΕΚ. Αν σταματήσει η επιδότηση, τότε θα προκύψει νέο «κύμα» επισφαλειών στην αγορά, λένε τραπεζικά στελέχη και εξηγούν πως το γεγονός ότι σταμάτησε να λειτουργεί ο ΟΕΚ δεν σημαίνει ότι έπαυσε και η υποχρέωση του κράτους για τα επιδοτούμενα δάνεια. Εκτιμούν δε, ότι η δραστηριότητα του ΟΕΚ θα μεταφερθεί στο υπουργείο Εργασίας. Προς το παρόν γίνεται προσπάθεια να συσταθεί ένας ενιαίος οργανισμός που θα παρέχει κοινωνικές δράσεις σε ευπαθείς ομάδες. Όμως ακόμα τίποτα δεν είναι σίγουρο και η επιδότηση του επιτοκίου βρίσκεται στον «αέρα». Σήμερα, ενεργά είναι περί τις 70.000 στεγαστικά δάνεια, που δικαιούνται επιδότηση επιτοκίου από τον ΟΕΚ.

Τα δάνεια αυτά έχουν διάρκεια αποπληρωμής 15 χρόνια και η επιδότηση του επιτοκίου διαρκεί για τα πρώτα 9 χρόνια. Ο αριθμός των δανείων αυτών μειώνεται κάθε χρόνο, και η επιδότηση λήγει το 2019. Το πρόβλημα είναι αν θα μπορούν οι δανειολήπτες να αποπληρώσουν τα δάνεια αυτά αν διακοπεί η καταβολή της επιδότησης του επιτοκίου από τον ΟΕΚ. Ήδη πολλοί από τους δικαιούχους αδυνατούν να καταβάλλουν τις δόσεις τους και για το λόγο αυτό είχαν ξεκινήσει διαδικασίες ρύθμισης που προέβλεπαν την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον περασμένο Νοέμβριο (2011) σε έκθεση του ο οίκος Fitch αναφέρθηκε στο θέμα και υπογράμμιζε ότι ο ΟΕΚ, ο οποίος λαμβάνει χρηματοδότηση από την κεντρική κυβέρνηση, είναι νομικά υποχρεωμένος να καταβάλλει τις χορηγίες. Σημείωνε επίσης πως αν ο ΟΕΚ κηρύξει στάση επί των πληρωμών της επιχορήγησης, ο δανειζόμενος υποχρεούται να καταβάλλει το σύνολο του επιτοκίου του δανείου. Οι περισσότεροι καταναλωτές δεν γνωρίζουν αυτή τους την υποχρέωση και μια τέτοια εξέλιξη αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των καθυστερήσεων και των στάσεων πληρωμών, προειδοποιούσε ο οίκος.

Ακόμα, ανέφερε ότι ο ΟΕΚ άρχισε να καθυστερεί τις πληρωμές για την επιδότηση επιτοκίου στεγαστικών δανείων το 2009, αλλά κάποιες τράπεζες αποφάσισαν να πληρώνουν οι ίδιες τις υποχρεώσεις του Οργανισμού. Σημειώνεται ότι η επιδότηση, που είναι ανάλογη με την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου -αν ανήκει σε ειδικές ομάδες, αν κατοικεί σε παραμεθόριες περιοχές- καλύπτει τμήμα του ποσού που αντιστοιχεί στους τόκους του δανείου. Δηλαδή, αν για παράδειγμα ένα δάνειο έχει δόση 600 ευρώ και οι τόκοι είναι 300 ευρώ, το ποσοστό της επιδότησης αφορά το ποσό των τόκων. Αν υποθέσουμε ότι κάποιος έχει επιδότηση επιτοκίου 60%, αυτό σημαίνει 300 ευρώ τόκοι Χ 60% επιδότηση= 180 ευρώ, με αποτέλεσμα να πληρώνει δόση 420 ευρώ, αντί 600 ευρώ. Τα δάνεια τα οποία επιδοτεί ο ΟΕΚ είναι δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, έχουν 15 έτη διάρκεια και η επιδότηση επιτοκίου του ΟΕΚ διαρκεί 9 χρόνια. Το κυμαινόμενο επιτόκιο είναι το εκάστοτε επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας 1% σήμερα, πλέον του περιθωρίου κέρδους της τράπεζας και της εισφοράς του Ν. 128/75 (0,12%). Τα προβλήματα με τις επιδοτήσεις του ΟΕΚ έχουν ξεκινήσει από το 2009. Ο Οργανισμός με καθυστερήσεις κατέβαλλε στη συμμετοχή του στις τράπεζες. Το 2010 για αρκετούς μήνες είχαν «παγώσει» οι εγκρίσεις επιδοτούμενων δανείων, αφού ο ΟΕΚ δεν ήταν συνεπής απέναντι στην υποχρέωση του προς τις τράπεζες. Τα τελευταία επιδοτούμενα δάνεια χορηγήθηκαν το 2011.

Πηγή:www.capital.gr