Συνεχίζεται η πτωτική πορεία των ενοικίων γραφείων στους μεγάλους οδικούς άξονες της Αθήνας, ωστόσο ο ρυθμός της υποχώρησης είναι πλέον αισθητά μικρότερος σε σχέση με πριν από ένα χρόνο. Σύμφωνα με έρευνα , κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους, οι ζητούμενες τιμές ενοικίασης υποχώρησαν με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 7,1% σε ό,τι αφορά τα αυτοτελή κτίρια γραφείων και κατά 5,3% σε ό,τι αφορά τις οριζόντιες ιδιοκτησίες με χρήση γραφείων. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τα αυτοτελή κτίρια με θέσεις στάθμευσης, δηλαδή την κατηγορία ακινήτων που συνήθως προτιμούν οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, η έρευνα της GEOAXIS αναφέρει ότι τη μεγαλύτερη μείωση σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους παρουσιάζουν ο άξονας της Λ. Μεσογείων με ετήσια πτώση της τάξεως του 9%, καθώς το ενοίκιο υποχώρησε από 8,9 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως σε 8,1 ευρώ/τ.μ. Ακολουθεί ο άξονας της Λ. Συγγρού με πτώση της τάξεως του 8,7%, δεδομένου ότι τα ενοίκια μειώθηκαν από τα 9,35 ευρώ/τ.μ. σε 8,54 ευρώ/τ.μ. Ακολουθεί η Λ. Βουλιαγμένης, με πτώση κατά 8,5% (από 9,25 ευρώ/τ.μ. σε 8,46 ευρώ/τ.μ.), ενώ τη μικρότερη πτώση διέγραψαν τα ενοίκια στη Λ. Κηφισίας, υποχωρώντας με ετήσιο ρυθμό της τάξεως του 7,18% σε 9,45 ευρώ/τ.μ. από 10 ευρώ/τ.μ.Πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι τιμές των ενοικίων γραφείων από την αρχή της κρίσης και μέχρι σήμερα έχουν υποχωρήσει κατά 35% κατά μέσο όρο πανελλαδικά. Ακόμα μεγαλύτερη είναι η πτώση των τιμών πώλησής τους, η οποία κατά την ίδια περίοδο έχει διαμορφωθεί σε 53%.

Δραματική είναι η συρρίκνωση των επενδύσεων στις οικοδομές αφού προβλέπεται να διαμορφωθούν σε 2,8 δισ. ευρώ (1,7% του ΑΕΠ) σημειώνοντας νέα πτώση της τάξεως του 22% σε σχέση με το 2013. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2007, δηλαδή στο αποκορύφωμα της αγοράς, οι επενδύσεις σε κατοικίες είχαν ανέλθει σε 26,1 δισ. ευρώ, ή 12,4% του ΑΕΠ, προτού υποχωρήσουν το 2008 στο 8,2% του ΑΕΠ ή 17,3 δισ. ευρώ.Το 2011 η Ελλάδα διέθετε 6,37 εκατ. κατοικίες από 5,48 εκατ. το 2001 και από 4,64 εκατ. το 1991 και 3,97 εκατ. το 1981. Αυτό σημαίνει ότι στη δεκαετία του 2000 χτίστηκαν 896 χιλ. νέες κατοικίες, έναντι 833 χιλ. νέων κατοικιών που είχαν χτιστεί στη δεκαετία του 1990 και 674 χιλ. κατοικιών που είχαν χτιστεί στη δεκαετία του 1980. Ετσι, από το 1980 και μετά κτίστηκαν σχεδόν 2,4 εκατομμύρια νέα σπίτια! Τα 6,37 εκατ. των κατοικιών στην Ελλάδα συγκρίνονται με έναν πολύ μικρότερο αριθμό νοικοκυριών που ανερχόταν το 2011 στα 4,13 εκατ. νοικοκυριά, με αποτέλεσμα να αντιστοιχούν 1,54 κατοικίες ανά νοικοκυριό. Τα στοιχεία αυτά δικαιολογούν εν πολλοίς τη μεγάλη διάρκεια της κρίσης στην κτηματαγορά αφενός γιατί ποτέ δεν απορροφήθηκε το «στοκ» των ακινήτων και αφετέρου διότι χιλιάδες παλαιά σπίτια 50-60 ετών δεν «αποσύρθηκαν» προκειμένου να αντικατασταθούν με τα καινούργια. Ετσι, στα χρόνια της κρίσης οι αγοραπωλησίες αφορούν κατά κύριο λόγο σε παλαιά ακίνητα, με αποτέλεσμα να μένουν απούλητα πολλά καινούργια τα οποία και «παλιώνουν» με το πέρασμα των χρόνων.

Σχεδόν 500.000 τ.μ. νέων γραφειακών χώρων παραδόθηκαν στην αγορά της Μόσχας στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου του έτους, αναφέρει σχετική έκθεση . Πρόκειται για διπλάσιο μέγεθος σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό τρίμηνο, αλλά και για το υψηλότερο επίπεδο νέων γραφείων της τελευταίας πενταετίας. Συνολικά το φετινό εννεάμηνο εγκαινιάστηκαν νέοι γραφειακοί χώροι συνολικής επιφανείας 1 εκατ. τ.μ., έναντι 888.000 τ.μ. που είχαν λειτουργήσει το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Με την προσθήκη και των φετινών γραφείων, το συνολικό απόθεμα γραφείων στη ρωσική πρωτεύουσα αγγίζει πλέον τα 16,7 εκατ. τ.μ. Αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν το 50% των νέων γραφείων στο εννεάμηνο αφορά ακίνητα υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών (κατηγορία Α΄), τα οποία ανήλθαν στα 535.000 τ.μ.

Ξεπερνιούνται σταδιακά ένα ένα τα εμπόδια που υπήρχαν για την αξιοποίηση του ακινήτου του ΟΣΕ στον σιδηροδρομικό σταθμό του Πειραιά (ΣΠΑΠ). Πρόκειται για οικόπεδο 15 στρεμμάτων, που βρίσκεται στο σημείο του τερματικού σιδηροδρομικού σταθμού και το οποίο ο ΟΣΕ προσπαθεί, μέσω της θυγατρικής του εταιρείας στην αγορά ακινήτων, της ΓΑΙΑΟΣΕ, να αναπτύξει εδώ και αρκετά χρόνια. Πρόσφατα ψηφίστηκε ρύθμιση με την οποία εξασφαλίστηκε η χρήση γης, ενώ τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να εκδοθεί και το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα που θα καθορίζει τους όρους δόμησης, με έμφαση προς τις χρήσεις εμπορίου. Υπενθυμίζεται ότι αποτελεί ειλημμένη απόφαση η κατασκευή εμπορικού - ψυχαγωγικού κέντρου, συνολικής επιφάνειας 37.000 τ.μ. Για τον σκοπό αυτό, αναμένεται να προκηρυχθεί πλειοδοτικός διαγωνισμός παραχώρησης εκμετάλλευσης του οικοπέδου για περίοδο 30 ετών, με δυνατότητα χρονικής επέκτασης της σχετικής σύμβασης. Εκτιμάται ότι το ύψος της επένδυσης θα ανέλθει σε 50-60 εκατ. ευρώ, με το ακίνητο να εκτείνεται σε τέσσερις - πέντε ορόφους, φιλοξενώντας δεκάδες καταστήματα, εστιατόρια και χώρους στάθμευσης, ενώ εκτιμάται ότι θα περιλαμβάνει και αίθουσες πολυκινηματογράφων. Πρόκειται για ένα έργο για το οποίο είχε προκηρυχθεί διαγωνισμός και στο παρελθόν (πριν από την κρίση), ωστόσο δεν υποβλήθηκαν δεσμευτικές προσφορές, παρά το γεγονός ότι η αρχική εκδήλωση ενδιαφέροντος ήταν μεγάλη. Αιτία ήταν οι επιτρεπόμενες χρήσεις, καθώς είχε προκριθεί η δημιουργία κτιρίου γραφείων, επιλογή όχι ιδιαίτερα ελκυστική για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Οπως όλα δείχνουν, τα εμπόδια αυτά σταδιακά ξεπερνιούνται, καθώς με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος θα είναι πλέον ξεκάθαροι οι όροι δόμησης και επομένως θα είναι και ευκολότερη η διεξαγωγή του διαγωνισμού, καθώς οι συμμετέχοντες θα γνωρίζουν πώς θα μπορέσουν να εκμεταλλευθούν το ακίνητο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Πάντως, η όλη διαδικασία έχει καθυστερήσει αρκετά, δεδομένου ότι ο αρχικός στόχος της ΓΑΙΑΟΣΕ ήταν να έχει κηρυχθεί ο ανάδοχος έως το τέλος του έτους, κάτι μάλλον απίθανο. Το πιθανότερο είναι να καταστεί εφικτή η προκήρυξη του διαγωνισμού, με την ανάθεση να προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2015.