Τα επόμενα τρίμηνα αναμένεται περαιτέρω μικρή διόρθωση των τιμών στην αγορά κατοικιών, ενώ εκτιμάται ότι πιθανότατα θα διατηρηθεί σε χαμηλά επίπεδα ο κίνδυνος απότομης μεταβολής των τιμών. Επισημαίνεται ακόμη ότι η ανάκαμψη στην αγορά ακινήτων συνδέεται άμεσα με τη βελτίωση των προσδοκιών των νοικοκυριών για την απασχόληση και τα μελλοντικά τους εισοδήματα, τη χρηματοδότηση της αγοράς από το τραπεζικό σύστημα, αλλά και τις γενικότερες προοπτι κές ανάκαμψης της οικονομίας.

Σημειώνεται ότι η επιβράδυνση των θετικών ρυθμών μεταβολής των τιμών των διαμερισμάτων στην Ελλάδα που παρατηρήθηκε από τις αρχές του 2007 συνεχίστηκε έως το τέλος του 2008, ενώ σε όλη τη διάρκεια του 2009 και το πρώτο εξά μηνο του 2010 καταγράφηκαν αρνητικοί ρυθμοί μεταβολής των τιμών τόσο για τα “νέα” όσο και τα “παλαιά” διαμερίσματα. Ειδικό- τερα, με βάση τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος, οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) το α’ τρίμηνο του 2010 εκτιμάται ότι ήταν κατά μέσο όρο μειωμένες κατά 1,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2009, ενώ περαιτέρω αποκλιμάκωση των τιμών καταγράφηκε το β’ τρίμηνο (-5,7%). Για το σύνολο του 2009, οι τιμές των διαμερισμάτων είχαν μειωθεί με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,7%, έναντι αύξησης κατά 1,7% το 2008 . Τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν ότι η ελληνική αγορά κατοικιών χαρακτηρί ζεται από σχετική ανθεκτικότητα των τιμών

Το Ελληνικό Δημόσιο αποτελεί τον μεγαλύτερο ιδιοκτήτη ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα. Ωστόσο, με την καταγραφή, προστασία, διαχείριση και αξιοποίηση αυτής της περιουσίας ασχολούνται πολυάριθμοι φορείς με διαφορετικές ή επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες, γεγονός που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη τη συνολική αποτίμησή της. Πρό- σφατες εκτιμήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας ανεβάζουν την αξία της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου (κεντρικής κυβέρνησης, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, άλλων ΝΠΔΔ, κληροδοτημάτων, δημόσιων επιχειρήσεων κ.ά.) στα 300 περίπου δισεκ. ευρώ. Τη διαχείριση του μεγαλύτερου μέρους της δημόσιας ακίνητης περιουσίας έχει αναλάβει σήμερα η Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου (ΚΕΔ), η οποία σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο αποβλέπει στην ενιαία διοίκηση και αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου, καθώς και στην υλοποίηση στεγαστικών προγραμμάτων των υπηρεσιών του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Η ΚΕΔ διαχειρίζεται περίπου το 92% των ακινήτων που ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, ενώ το υπόλοιπο ανήκει σε άλλους δημόσιους φορείς – υπουργεία, Εται- ρεία Τουριστικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ), Ολυ- μπιακά Ακίνητα, Δημόσια Επιχείρηση Πολε- οδομίας και Στέγασης, ΑΓΡΟΓΗ-αγροτική γη (η ΑΓΡΟΓΗ ΑΕ τίθεται σε εκκαθάριση σύμφωνα με το νομοσχέδιο για την κατάργηση ή συγχώνευση φορέων του δημόσιου τομέα), Ταμείο Εθνικής Άμυνας, ασφαλιστικά ταμεία κ.ά.

Οι επενδύσεις σε κατοικίες μειώθηκαν με ετήσιο ρυθμό 17,9% το πρώτο εξάμηνο. Η υποχώρηση των επενδύσεων αυτών άρχισε από το τέλος του 2006, όταν είχαν φθάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Έτσι, το πρώτο εξάμηνο του 2010 οι επενδύσεις σε κατοικίες αντιστοιχούσαν μόνο στο 3,9% του ΑΕΠ, έναντι 7,7% την περίοδο 2000-2006.

Δεδομένου ότι ο αριθμός των οικοδομικών αδειών, ο οποίος αποτελεί πρόδρομο δείκτη των επενδύσεων σε κατοικίες, υποχωρούσε συνεχώς στη διάρκεια του 2009, εκτιμάται ότι οι επενδύσεις σε κατοικίες δεν θα ανακάμψουν εντός του 2010. Σχετική επιφυλακτικότητα από την πλευρά της ζήτησης και υπερβάλλουσα προσφορά με σημαντικό απόθεμα αδιάθετων (προς πώληση) ακινήτων χαρακτηρίζουν την ελληνική αγορά ακινήτων τα τρία τελευταία έτη. Ωστόσο, το πλεονάζον απόθεμα φαίνεται ότι απορροφά ται σταδιακά.

Η μείωση της ιδιωτικής κατα σκευαστικής δραστηριότητας το 2007 και το 2008 ήταν πολύ ταχύτερη από την αντίστοιχη μείωση του αριθμού των αγοραπωλησιών ακινήτων. Η μείωση του όγκου της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας συνεχίστηκε με έντονο ρυθμό (-26,5%) και το 2009, ενώ κατά τους πρώτους επτά μήνες του 2010 ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης ήταν 24,8%.

Τρία νέα εμπορικά κέντρα αναμένεται να δραστηροποιηθούν στη Αττική τους επόμενους μήνες. Η Βιοχάλκο στα δυτικά προάστια, η Talima Venture στα νότια προάστια, καθώς και η Mc Arthur Glen στα Σπάτα με την δημιουργία του πρώτου εκπτωτικού χωριού, επαναφέρουν στο προσκήνιο τον ανταγωνισμό μεταξύ εμπορικών δρόμων και οργανωμένων εμπορικών δρόμων.

Το ενδιαφέρον είναι ότι πρόκειται για επενδύσεις που γίνονται σε περίοδο κρίσης και κάμψης της ιδιωτικής κατανάλωσης . Τοένα εμπορικό κέντρο που πρόκειται να ανοίξει στα τέλη του 2010 είναι του οίκου Talima Venture του επιχειρηματία κ. Παναγιώτη Κωνσταντίνου στην περιοχή του Αγίου Δημητρίου. Το «Athens Metro Mall» θα λειτουργήσει σε περίπου δύο μήνες και ήδη έχει εξασφαλίσει μισθωτές για το σύνολο των χώρων του (25.000 τ.μ.). Μεταξύ των μισθωτών περιλαμβάνονται ο πολυκινηματογράφος Village (πέντε αίθουσες), τα καταστήματα Public, Zara, TGI Fridays, Calzedonia και το super market Βερόπουλος. Οι υπεύθυνοι του εμπορικού κέντρου εκτιμούν ότι η επισκεψιμότητα του θα είναι μεγάλη.

Το Μάρτιο του 2011 αναμένεται να ανοίξει το «Kifissos Mall» της Βιοχάλκο. Το εμπορικό κέντρο αναπτύσσεται πάνω στον κεντρικότερο άξονα του λεκανοπεδίου, τη Λεωφόρο Κηφισού, ανάμεσα σε πολλούς, παράπλευρους, σημαντικούς άξονες της περιοχής, όπως η Πέτρου Ράλλη, η Ιερά Οδός και η Θηβών, ενώ είναι πολύ κοντά σε πυκνοκατοικημένες περιοχές. Επίσης, εντάσσεται σε ευρύτερο εμπορικό συγκρότημα συνολικής έκτασης 59.500 τ.μ. στο οποίο βρίσκεται και το εμπορικό κατάστημα ΙΚΕΑ και παρέχει δωρεάν χώρο στάθμευσης 2.500 θέσεων.

Δύο μήνες μετά, τον Μάιο του 2011, θα δημιουργηθεί το πρώτο εκπτωτικό χωριό από τον Όμιλο της Mc Arthur Glen, ο οποίος διαθέτει ήδη είκοσι σε όλη την Ευρώπη. Το outlet village, μία επένδυση της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ, κατασκευάζεται δίπλα στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο και σε χώρο που γειτνιάζει με το νέο εμπορικό πάρκο του ομίλου REDS. Στο εκπτωτικό χωριό, το οποίο υλοποιείται από την Mc Arthur Glen και τον επενδυτικό όμιλο Bluehouse, θα εγκατασταθούν περισσότερες από 125 επώνυμες φίρμες του εμπορίου σε μία έκταση 21.000 τ.μ.