Οι πτωτικές πιέσεις στις τιμές είναι πιθανό να συνεχισθούν και τα επόμενα τρίμηνα, αν και με περιορισμένο τον κίνδυνο απότομης μεταβολής τους. Η εκτίμηση αυτή προκύπτει ως αποτέλεσμα των παραγόντων, οι οποίοι αναμένεται να κυριαρχήσουν κατά το 2013, ειδικότερα της μειωμένης δραστηριότητας χορήγησης στεγαστικών δανείων, της υψηλής ανεργίας, των πιέσεων στα εισοδήματα των νοικοκυριών και της χαμηλής καταναλωτικής εμπιστοσύνης, του υψηλού ποσοστού των επισφαλών δανείων κ.ά..

Επιπλέον, πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα είναι ο χαμηλός όγκος συναλλαγών στην εγχώρια αγορά, ο οποίος πλέον είναι πολύ μικρός σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα: Ενδεικτικά εκτιμάται ότι μόλις το 0,6% του συνολικού αποθέματος ακινήτων στη χώρα μας μεταβιβάσθηκε το 2012, έναντι 2,8% το 2008 και υπερδιπλάσιου ποσοστού για τις χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά όπως π.χ. το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία.

Πάντως , αν η ελληνική οικονομία σταθεροποιηθεί και ακολουθήσει εκ νέου τροχιά ανάπτυξης, από τις πρώτες αγορές που θα ωφεληθούν θα είναι και η αγορά κατοικίας. Σύμφωνα μάλιστα με τη διεθνή εμπειρία, οι ανοδικές φάσεις στην αγορά ακινήτων διαρκούν κατά μέσο όρο περισσότερο απ' ό,τι οι καθοδικές, ενώ η πτώση των τιμών είναι μικρότερη σε ποσοστό από ό,τι η άνοδος που προηγήθηκε. Σημαντικό είναι το εύρημα ότι οι αυξήσεις των επενδύσεων σε κατοικίες προηγούνται του οικονομικού κύκλου. Η άλλη όψη της σημερινής πτώσης των τιμών και των επενδύσεων στην ελληνική αγορά ακινήτων είναι ότι, σε περίπτωση εξομάλυνσης του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, η δραστηριότητα στην αγορά κατοικίας θα επανέλθει σε ανοδική τροχιά πριν από την υπόλοιπη οικονομία».

Στους θετικούς παράγοντες, που επηρεάζουν τις μελλοντικές προοπτικές της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα μακροπρόθεσμα, περιλαμβάνονται ο τουρισμός , ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού και νομικού πλαισίου και η σταδιακή αποκατάσταση ενός σταθερού οικονομικού περιβάλλοντος μέσω της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων και της συμφωνίας για μία νέα αρχιτεκτονική στη ζώνη του ευρώ. Στους αρνητικούς παράγοντες περιλαμβάνονται το δημογραφικό πρόβλημα, η συνεχής μεταβολή, ιδίως για την αγορά κατοικίας του φορολογικού περιβάλλοντος και η αντικειμενική αδυναμία επανάληψης των ρυθμών πιστωτικής επέκτασης της προηγούμενης δεκαετίας. Κυρίως, όμως τις προοπτικές βαρύνει το ότι το διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών στο ορατό μέλλον θα είναι χαμηλότερο απ' ό,τι την περίοδο πριν από την κρίση: «Ακόμη κι αν επιτευχθεί η μακροοικονομική σταθερότητα σε εγχώριο και ευρωπαϊκό περιβάλλον, αναμένεται να ακολουθήσει μία μακρά περίοδος χαμηλών εισοδημάτων κάτι που σαφώς δεν θα επιτρέψει την επανάληψη των πρόσφατων ρυθμών ανάπτυξης της αγοράς ακινήτων».

Στην προσπάθειά τους να αμβλύνουν το πλήγμα από τα μέτρα λιτότητας, ισπανοί πολιτικοί σχεδιάζουν να προχωρήσουν σε δέσμευση κατασχεμένων σπιτικών, προκειμένου να στεγάσουν σε αυτά όσους έχουν ανάγκη. Το σχέδιο αυτό, όμως, προκαλεί έντονες αντιδράσεις, διότι θεωρείται ότι αποθαρρύνει τις ξένες επενδύσεις και είναι πιθανό να παραβιάζει όρους του προγράμματος διάσωσης των ισπανικών τραπεζών από την Ευρώπη. Όπως μεταδίδει το Bloomberg, οι τοπικές κυβερνήσεις της Ανδαλουσίας –που έχει τα περισσότερα κενά σπίτια στην Ισπανία- και των Καναρίων Νήσων, σχεδιάζουν να απαλλοτριώσουν κατασχεμένα ακίνητα για έως και τρία χρόνια, προκειμένου να στεγάσουν σε αυτά εκτοπισμένες οικογένειες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει από την ισπανική κυβέρνηση λεπτομέρειες αναφορικά με τις ενέργειες των προαναφερθέντων περιοχών, προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν έρχονται σε αντίθεση με τις δεσμεύσεις της χώρας. «Είναι τριτοκοσμικό, λαϊκιστικό και παρόμοιο με πολιτικές που είναι συνηθισμένες στη Βολιβία και την Βόρεια Κορέα», δήλωσε ο Mikel Echavarren, διευθύνων σύμβουλος της Irea. «Οι επενδυτές φοβούνται πως θα δημιουργήσει προηγούμενο και το παράδειγμα αυτό θα ακολουθήσουν και άλλες περιοχές, καθιστώντας έτσι την επένδυση στο ισπανικό real estate μια εξαιρετικά υψηλού ρίσκου δραστηριότητα».

«Βυθίστηκε» περαιτέρω η οικοδομή τον Φεβρουάριο εφέτος, καθώς ο όγκος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας σημείωσε νέα μεγάλη πτώση κατά 44,8%. Ενώ, η μείωση κατά 45,4% των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν, προοιωνίζεται ότι και τους επόμενους μήνες δεν θα υπάρξουν θετικές εξελίξεις για την πάλαι ποτέ «ατμομηχανή της οικονομίας». Το μέγεθος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, στο σύνολο της χώρας, ανήλθε τον Φεβρουάριο εφέτος σε 1.230 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 189,0 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 748,8 χιλιάδες m3 όγκου. Παρουσιάστηκε, δηλαδή, μείωση κατά 45,4% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 46,2% στην επιφάνεια και κατά 44,8% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2012. Ενώ, το α΄ δίμηνο εφέτος, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα εμφανίζει μείωση κατά 40,6% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 38,5% στην επιφάνεια και κατά 36,2% στον όγκο, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2012.

Σχεδόν 40.000 κατοικίες κατασχέθηκαν στην Ισπανία το 2012 καθώς δεν εξυπηρετούνταν τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια με τα οποία είχαν αποκτηθεί, όπως ανακοίνωσε σήμερα η Τράπεζα της Ισπανίας. Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη της Κεντρικής Τράπεζας, κατά την διάρκεια της περασμένης χρονιάς κατασχέθηκαν 39.167 κατοικίες, αριθμός που βρίσκεται πολύ κοντά σε εκείνον που είχε δημοσιοποιήσει τον Απρίλιο το μητρώο της ένωσης ιδιοκτητών ακινήτων της Ισπανίας (38.976). Μεταξύ των ακινήτων που κατασχέθηκαν οι 32.490 θεωρούνταν πρώτη κατοικία ενώ οι υπόλοιπες επρόκειτο για δεύτερα σπίτια ή εξοχικές κατοικίες. Περίπου στις μισές περιπτώσεις (18.325) η παράδοση των κατοικιών στις τράπεζες έγινε οικειοθελώς από τους ιδιοκτήτες τους, ενώ στις 14.165 περιπτώσεις κατέστη αναγκαία η παρέμβαση της δικαιοσύνης και σε 355 περιπτώσεις χρειάστηκε επέμβαση των δυνάμεων επιβολής του νόμου, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ισπανίας. Την ίδια ώρα, το Γενικό Δικαστικό Συμβούλιο της Ισπανίας είχε ανακοινώσει τον Μάρτιο ότι εκτελέστηκαν 75.605 διαταγές έξωσης από την δικαιοσύνη το 2012, δηλαδή 16,7% περισσότερες από ό,τι το 2011. Η συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι έχει εξαγγείλει μέτρα και έχει τροποποιήσει το νόμο σχετικά με την εξυπηρέτηση των δανείων για να αμβλύνει την κρίση, διατάξεις του οποίου έχει επικρίνει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.