Με τον ταχύτερο ρυθμό των έξι τελευταίων ετών αυξήθηκε η δραστηριότητα του κατασκευαστικού κλάδου στη Βρετανία τον Αύγουστο, χάρη στην αυξημένη ζήτηση στην αγορά στέγης. Ο δείκτης κατασκευών PMI των Markit/CIPS ανήλθε στις 59,1 μονάδες τον προηγούμενο μήνα, έναντι 57 μονάδων τον Ιούλιο, αγγίζοντας τα υψηλότερα επίπεδα από τον Σεπτέμβριο 2007. Τα στοιχεία για ενίσχυση της οικοδομικής δραστηριότητας διασκεδάζουν τις ανησυχίες για φούσκα στην αγορά στέγης εξαιτίας των κινήτρων που παρέχει η κυβέρνησης στους πολίτες για απόκτηση κατοικίας.

Φωτιά στο τραπεζικό και πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα βάζουν έγγραφα και του IIF, της BIS και της BlackRock για το ζήτημα του πλειστηριασμού ακινήτων πρώτης κατοικίας. Η απελευθέρωση των πλειστηριασμών θα οδηγήσει σε αργό θάνατο τις ελληνικές τράπεζες οι οποίες θα χρειαστούν -σύμφωνα με τελευταία stress tests- επιπλέον κεφάλαια 8-10 δισ., ενώ θα προκληθεί κοινωνικές αναταραχές και είναι πολύ πιθανό να υπάρξει πολιτική αποσταθεροποίηση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλούνται οι διεθνείς οργανισμοί σε εσωτερικά τους έγγραφα στο πλαίσιο άτυπης συζήτησης για την επόμενη μέρα αποσαφηνίζεται ότι σε περίπτωση που απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί οι τιμές θα υποχωρήσουν επιπλέον 20% ακαριαία. Υπό αυτό το σενάριο οι τράπεζες θα αναγκαστούν πλέον να εγγράψουν πραγματική ζημιά της τάξης των 4 δισ. είτε πραγματοποιώντας mark-to-market αποτίμηση είτε επιτυγχάνοντας να πουλήσουν κάποιο ακίνητο. Όπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη τα πλήρως εξασφαλισμένα στεγαστικά δάνεια πωλούνται στις αγορές με discount 60-65% σήμερα. Μια ενδεχόμενη απελευθέρωση των πλειστηριασμών  θα οδηγούσε τις τιμές χαμηλότερα βάζοντας στην κατάψυξη ολόκληρη την αγορά και αναγκάζοντας τις τράπεζες να χάσουν 2-3 δισ. από προϊόντα που είτε έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους είτε έχουν πουλήσει με repo. Αν σε αυτά προστεθούν οι αλλαγές στους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας τότε η εικόνα για τις τράπεζες γίνεται ζοφερή. Τα οφέλη της ανακεφαλαιοποίησης εξανεμίζονται και το σκηνικό ανατρέπεται.

Πρώιμα στοιχεία από τον έλεγχο της BackRock αποκαλύπτουν ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι σε θέση να αποτιμήσουν την κατάσταση των δανειακών χαρτοφυλακίων τους καθώς οι τιμές αγοράς έχουν μεταβληθεί επί τα χείρω και πολλές αξιολογήσεις δανείων και ακινήτων είναι στον αέρα. Σε πρώτη φάση, όπως εκτιμούν οι διεθνείς οίκοι, αν επιτραπεί ο πλειστηριασμός ακινήτων πρώτης κατοικίας οι μεγάλοι παίχτες που ελπίζει η κυβέρνηση να μπουν και να αγοράσουν δάνεια και ακίνητα δεν θα κινηθούν στις τρέχουσες τιμές αλλά θα διαπραγματευτούν περαιτέρω discount στα δομημένα προϊόντα (CDO) και εν συνεχεία θα ζητήσουν no cash deal. Στην πραγματικότητα η είσοδος ξένων επενδυτών στο real estate θα οδηγήσει σε πλήρη αποστράγγιση της αγοράς και θα προκαλέσει σοκ στο τραπεζικό σύστημα. Υπ αυτό το πρίσμα, εκτιμούν οι διεθνείς οργανισμοί, ότι θα χρειαστεί νέα παρέμβαση της κυβέρνησης και της ΕΕ για τη στήριξη των τραπεζών, η οποία όμως θα πραγματοποιηθεί στα νέα πρότυπα με τη συμμετοχή ιδιωτών, όπερ σημαίνει ότι είτε θα επωμιστεί το ελληνικό Δημόσιο τη ζημιά (αν του επιτραπεί) είτε θα οδηγηθεί σε κούρεμα καταθέσεων.

Οι Ολλανδοί υποφέρουν από τις συνέπειες μιας αποκλειστικά δικής τους εκτροπής. Με τις τιμές των ακινήτων να έχουν πέσει κατά 21% από το 2008, οι ιδιοκτήτες-δανειολήπτες βλέπουν μπροστά τους τον γκρεμό. Το 30% εξ αυτών ήδη χρωστάνε περισσότερα στις τράπεζες από τη σημερινή αξία των σπιτιών που έχουν υποθηκεύσει, με αποτέλεσμα να μειώσουν δραστικά την κατανάλωση. Εάν προσθέσει κανείς σε αυτή την εικόνα και τις δημοσιονομικές περικοπές, που οι Ολλανδοί επέβαλαν με ενθουσιασμό στους εαυτούς τους, προκειμένου να δέσουν στο άρμα της λιτότητας τις «σπάταλες» χώρες της περιφέρειας, τότε η εξίσωση βγάζει… κατάμαυρα σύννεφα στον ορίζοντα.

Οι τιμές των ακινήτων στην Ολλανδία, όπως και στην Ισπανία, έφθασαν τα καλά τα χρόνια -μέχρι το 2008- ψηλά, πολύ ψηλά. Γοητευμένοι από την ιδέα ότι η ιδιοκτησία ακινήτου σε αυτή τη χώρα είναι σίγουρη επένδυση, οι Ολλανδοί άνοιξαν μεγάλες παρτίδες με τις τράπεζες. «Πρέπει να ζούμε μέσα στις δυνατότητές μας» ήταν το μότο της κυβέρνησής τους έναντι των υπόλοιπων Ευρωπαίων εταίρων της, για την ίδια όμως προφανώς δεν ίσχυε αυτό, δεδομένου ότι κανένα άλλο νοικοκυριό, σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα, δεν φέρει σήμερα τόσο βαρύ χρέος. Η «φούσκα» είναι αποτέλεσμα και της κυβερνητικής φορολογικής πολιτικής, αφού οι τόκοι των στεγαστικών δανείων ήταν 100% αφορολόγητοι – πολύ σοβαρό κίνητρο σε μια χώρα με εξαιρετικά υψηλούς συντελεστές και σοβαρός λόγος για να εφεύρουν οι τράπεζες μοναδικά, περίπλοκα προϊόντα που υποτίθεται ότι θα βοηθούσαν τους πελάτες τους να «ξεγελάσουν» ακόμα περισσότερο την Εφορία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, το συνολικό χρέος των ολλανδικών νοικοκυριών, έναντι του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματός τους, έχει φθάσει πλέον το υπέρογκο 285%! Συγκριτικά, το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ το 2008 -τη δύσκολη χρονιά της κρίσης των τοξικών στεγαστικών δανείων- ήταν μόλις 108%, ενώ στη Βρετανία φθάνει το 146%. Οι τιμές των ακινήτων άρχισαν να πέφτουν γρήγορα από το 2011 μέχρι σήμερα και όλοι αναρωτιούνται με τρόμο τι θα γίνει εάν τα επιτόκια αυξηθούν, εάν τα νοικοκυριά δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν, εάν αρχίσουν οι κατασχέσεις από τις τράπεζες. Λίγοι αναλυτές πιστεύουν ότι η κρίση έχει πιάσει πάτο και το Χάαρλεμ, μεσαιωνική πόλη δυτικά του Αμστερνταμ, ιστορικά «κέντρο» της τουλίπας και για πολλούς η καλύτερη πόλη για ψώνια στην Ολλανδία, δίνει μια εικόνα από το πιθανό μέλλον. Με τους πελάτες να έχουν μειώσει τις δαπάνες τους κατά 2,4%, οι βιτρίνες στον «καταναλωτικό παράδεισο» είναι άδειες. Οι χρεοκοπίες επιχειρήσεων έχουν καταρρίψει κι άλλο ρεκόρ το τελευταίο τρίμηνο, την ώρα που η ανεργία έχει φθάσει το 7%, ποσοστό υψηλό για τα δεδομένα του «Βορρά». Ενας από τους λόγους που οι τιμές των ακινήτων βρίσκονται σε διαρκή πτώση είναι και οι αλλοπρόσαλλες κινήσεις της κυβέρνησης, στην προσπάθειά της να περιορίσει μερικά από αυτά τα «εξωτικά» στεγαστικά δάνεια, και να μειώσει το κόκκινο φορτίο του χρέους.

Τα ακίνητα, σαν επένδυση, δεν αποδίδουν πλέον. Ειδικά τα επαγγελματικά ακίνητα, λόγω της συρρίκνωσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, μπορεί να μείνουν κενά για μήνες, ή και χρόνια Η υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας από τη μία και, η συμπίεση των ενοικίων από την άλλη, έχουν ουσιαστικά μηδενίσει τις αποδόσεις για τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι συχνά νοικιάζουν ακίνητα ιδιοκτησίας τους απλώς για να καλύπτονται οι δαπάνες συντήρησης ( φόροι και χαράτσια), αφού η απόδοση που αφήνουν πηγαίνει στο κράτος με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Πέραν αυτού, η επιβολή του ΕΕΤΑ , του λεγόμενου χαρατσιού και σε ακίνητα κενά, που τυχόν όμως θα ηλεκτροδοτηθούν για κάποια περίοδο στη διάρκεια του 2013, λειτουργεί σαν ένα επιπλέον αντικίνητρο στην επένδυση διαθέσιμων κεφαλαίων, σε ακίνητα, με σκοπό την εκμετάλλευση. Οι συνθήκες, είναι ακόμη χειρότερες για τα επαγγελματικά ακίνητα, καθώς για τις κατοικίες, ειδικά γι' αυτές που ανήκουν στην κατηγορία των «καλών σπιτιών», σε περιοχές «καλές», υπήρχε και θα υπάρχει πάντοτε ζήτηση. Ωστόσο, για τα ακίνητα που λόγω θέσης και καλής κατάστασης αποτελούν σταθερές αξίες, υπάρχουν ορισμένα κατώτατα όρια στην άσκηση πιέσεων στις τιμές. Όταν συνεπώς η προσφορά δίνει τιμές, κάποτε κάτω και από το τεκμαρτό ενοίκιο, τότε οι ιδιοκτήτες προτιμούν να κρατήσουν κενά τα ακίνητα αυτά αφού η εκμίσθωση δεν θα κάλυπτε καν το κόστος συντήρησης, ενώ υπάρχει, λόγω γενικότερων συνθηκών, ο φόβος για τα γνωστά «πιστόλια» και «φέσια».