Κάμψη εμφανίζει από τις αρχές του χρόνου η αγορά ακινήτων στην ΠΓΔΜ, έπειτα από έναν "οργασμό" οικοδομικής δραστηριότητας που σημειώθηκε στη χώρα τα προγούμενα πέντε χρόνια. Το μεγάλο πρόβλημα της αγοράς ακινήτων εντοπίζεται στο γεγονός ότι από τις αρχές του χρόνου έπεσε κατακόρυφα η ζήτηση. Αυτή τη στιγμή, υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 6.000 διαμερίσματα απούλητα στην πρωτεύουσα της χώρας, με τιμές που κυμαίνονται από 700-800 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο στις υποβαθμισμένες περιοχές των Σκοπίων μέχρι και περισσότερα από 1200 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο στις "ακριβές" περιοχές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της ΠΓΔΜ αναφορικά με τον κατασκευαστικό τομέα και την κτηματαγορά στη χώρα, το 2008 ήταν η χρονιά κατά την οποία σημειώθηκε μία απότομη άνοδος (κατά 22,1% σε σύγκριση με το 2007) στις τιμές των κατοικιών. Οι δε τιμές που διαμορφώθηκαν τότε παρέμειναν στο ίδιο περίπου επίπεδο και κατά τα επόμενα έτη και μάλιστα η ΠΓΔΜ υπήρξε μία από τις ελάχιστες χώρες στην περιοχή όπου η κτηματαγορά δεν αντέδρασε με πτώση στις τιμές των ακινήτων κατά τη διάρκεια της κρίσης. Η μεγάλη αύξηση στις τιμές των κατοικιών κατά το 2008 πυροδοτήθηκε από τις προσδοκίες, κατά τη χρονιά εκείνη, για ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Παρά τις εξελίξεις όμως που δεν επιβεβαίωσαν αυτές τις προσδοκίες, οι νέες τιμές λίγο έως πολύ παγιώθηκαν: το 2009 υπήρξε μεν μια αντίδραση με πτώση στις τιμές κατά 7%, ενώ το 2010 καταγράφηκε αύξηση κατά 0,9%, το 2011 πτώση κατά 3,8% και το 2012 πτώση κατά 0,4%.

Κατά το 2012 παρατηρήθηκε πραγματική άνθιση στη κατασκευή κατοικιών (κυρίως βέβαια διαμερισμάτων), καθώς κατασκευάσθηκε διπλάσιος αριθμός πολυκατοικιών σε σύγκριση με το 2011 και μάλιστα τετραπλάσιας αξία. Ωστόσο, κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους οι κατασκευαστικές εταιρείες παρουσίασαν ανησυχητικά στοιχεία αναφορικά με περίπου 6.000 διαμερίσματα που παραμένουν απούλητα εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα. Για το λόγο αυτό, ο αριθμός οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί εντός του 2013 βαίνει κάθε μήνα μειούμενος. Σύμφωνα δε με τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, τον Ιούλιο εκδόθηκαν 179 οικοδομικές άδειες, λιγότερες κατά 26% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα το 2012. Παρ' όλα αυτά, οι τιμές των διαμερισμάτων στη χώρα (ιδίως στα Σκόπια) εξακολουθούν να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, μολονότι οι κατασκευαστές υποστηρίζουν ότι πωλούν περίπου σε τιμή κόστους διότι τα έξοδά τους συνεχώς αυξάνονται συγκριτικά με τα κέρδη.

Στα 15 εκατ. ευρώ θα φθάσει σε κόστος η επένδυση της Lidl Hellas, προκειμένου να επεκτείνει και να προσαρμόσει στα δεδομένα της, το εξαγορασθέν από την Aldi, Logistics-Center στη ΒΙ.ΠΕ Σίνδου, στη Θεσσαλονίκη. Η μεγάλη αυτή επένδυση της Lidl στο ολοκαίνουργιο και σχεδόν αχρησιμοποίητο αποθηκευτικό συγκρότημα-μαμούθ των 55.000 τ.μ., θα της δώσει τη δυνατότητα να το διευρύνει καθ' ύψος, προκειμένου να χωρά περισσότερες παλέτες. Ακόμη, η Lidl δημιουργεί και επιπλέον χώρους γραφείων, καθώς εκεί θα μετακομίσει το μεγαλύτερο κομμάτι του διοικητικού μηχανισμού της στη χώρα μας. Η περάτωση όλων αυτών των παρεμβάσεων στο Logistics-Center τοποθετείται χρονικά στο καλοκαίρι του 2014, δίνοντας τη δυνατότητα στην αλυσίδα να ενοποιήσει κάτω από την ίδια στέγη τις δραστηριότητες διαφόρων αποθηκευτικών συγκροτημάτων, που διατηρούσε στην ευρύτερη περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες, το αποθηκευτικό συγκρότημά της, στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης, που ήταν το πρώτο, το οποίο δημιούργησε στη χώρα μας, δεν θα πωληθεί, αλλά θα αδρανοποιηθεί.

Το αποθηκευτικό συγκρότημα, που επεκτείνει η Lidl, αποτελεί μοναδική επένδυση στο είδος του στη Ν.Α. Ευρώπη (με σιδηροδρομική σύνδεση, ενεργειακή αυτονομία κ.ά.) και εκτός από το ότι θα αποτελέσει τη νέα «βάση» της Lidl στην Ελλάδα, θα της δώσει πιθανότατα και μεγαλύτερες προοπτικές ανάπτυξης στα Βαλκάνια. Για την απόκτησή του ενδιαφέρθηκαν αρχικά πολλές αλυσίδες, αλλά τελικά μοναδικός «μνηστήρας» παρέμεινε η Lidl, που είχε την υπομονή να περιμένει την αναπόφευκτη συρρίκνωση της τιμής από μέρους της Aldi (αρχικά η τελευταία ζητούσε πάνω από 100 εκατ. ευρώ). Τελικά, το απέκτησε έναντι περίπου 25 εκατ. ευρώ, όταν το αρχικό κόστος υλοποίησης του ξεπέρασε τα 85 εκατ. ευρώ. Η Lidl, εκτός από τη δημιουργία νέων καταστημάτων σε επιλεγμένα σημεία της ελληνικής επικράτειας και την υλοποίηση επενδύσεων στο Logistics-Center, επέκτεινε και στην Αττική, μετά τη Θεσσαλονίκη, την πρακτική πώλησης προϊόντων στοκ (αποκλειστικά μη τρόφιμα) μέσα από ένα νέο concept καταστημάτων, όπου υπό την επωνυμία «Mega Bazaar» διατίθενται για τρεις ημέρες σε τιμές ιδιαίτερα χαμηλές

Επενδυτική διείσδυση στον ελληνικό τουρισμό προετοιμάζει ένα από τα μεγαλύτερα fund διεθνώς, το Oaktree, με υπό διαχείριση κεφάλαια 79,8 δισ. δολαρίων, καθώς διαπραγματεύεται και πιθανότατα θα κλείσει μέχρι τις αρχές του 2014, την εξαγορά του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Gerakina Beach στη Χαλκιδική, έχοντας όμως πρόθεση να προχωρήσει και σε άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες στη χώρα μας. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Oaktree (Oaktree Capital Management) έχει κλείσει συμφωνία συνεργασίας με πολύ μεγάλο και γνωστό ελληνικό ξενοδοχειακό όμιλο, που έχει παρουσία στη Χαλκιδική, ο οποίος και θα αναλάβει τη διαχείριση, εφόσον υλοποιηθεί η εξαγορά, του Gerakina Beach. Μάλιστα, δεν αποκλείεται επειδή το Oaktree εκτιμάται πως έχει βάλει στο «μικροσκόπιό» του και άλλα προς πώληση ξενοδοχεία, τόσο στη Χαλκιδική, όσο και σε άλλες περιοχές, η συνεργασία με τον συγκεκριμένο εγχώριο ξενοδοχειακό όμιλο να επεκταθεί και σε άλλες ξενοδοχειακές μονάδες, που βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα. Το Gerakina Beach ανήκει στην Εθνική Τράπεζα και παραμένει κλειστό από το 2012 και έπειτα, καθώς ο προηγούμενος μισθωτής, η Star Hotels, αποχώρησε, λόγω μεγάλων οφειλών από μισθώματα.

Στις αρχές του 2013 η Εθνική προσπάθησε μέσα από σχετικό διαγωνισμό να πωλήσει το Gerakina Beach, έναντι 17 εκατ. ευρώ, αλλά κανείς επενδυτής δεν ενδιαφέρθηκε, αφού το τίμημα θεωρήθηκε υψηλό. Το ύψος του τιμήματος εξακολουθεί να είναι το «αγκάθι» της όλης υπόθεσης και προφανώς είναι το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης μεταξύ Εθνικής και Oaktree. Εκτός από το τίμημα της εξαγοράς, θα απαιτηθούν και επενδύσεις της τάξης τουλάχιστον των 8 - 10 εκατ. ευρώ, προκειμένου το ξενοδοχείο των 3 αστέρων να εκσυγχρονιστεί για να μπορέσει να καταταχθεί στην κατηγορία των 4 ή 5 αστέρων. Να σημειωθεί ότι το Oaktree με έδρα το Λος Άντζελες, έχει επενδύσει στη Γηραιά Ήπειρο το 14% των κεφαλαίων του, ενώ διαχειρίζεται μεταξύ άλλων πόρους από δημόσια fund, από ασφαλιστικές εταιρείες, από συνταξιοδοτικούς πόρους κ.ά..

Και όμως οι μετανάστες θα μπορούσαν να προσφέρουν στην ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων. Ηδη μελέτες που έχουν γίνει και αφορούν αγορές του εξωτερικού δείχνουν ότι σημαντικός ενισχυτικός παράγων της ενίσχυσης της αγοράς ακινήτων είναι οι "κάτοικοι εξωτερικού" Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των ερευνητών του Κέντρου Ερευνών και Ανάλυσης Μετανάστευσης του λονδρέζικου πανεπιστημίου, οι μετανάστες της νέας χιλιετίας είναι λιγότερο πιθανό να διεκδικούν κρατικά επιδόματα πρόνοιας και να ζουν σε επιδοτούμενες κατοικίες σε σύγκριση με πολίτες που έχουν γεννηθεί στη Βρετανία. Οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι αντί να απομυζούν τα δημόσια οικονομικά, οι μετανάστες έχουν μία «αξιοσημείωτα δυνατή» συνεισφορά σε αυτά. Συγκεκριμένα, όσοι αλλοδαποί επέλεξαν να ζήσουν στη Βρετανία μετά το 1999 ήταν κατά 45% λιγότερο πιθανό να λαμβάνουν επιδόματα ή φοροαπαλλαγές από τους γηγενείς Βρετανούς την περίοδο 2000-2011. Ήταν επίσης αντιστοίχως κατά 3% λιγότερο πιθανό να ζουν σε κοινωνικές κατοικίες.

Οι ερευνητές Κρίστιαν Ντάστμαν και Τομάσο Φρατίνι εξήγησαν ότι αυτό εξηγείται από την ηλικιακή σύνθεση των μεταναστών, που είναι κατά κύριο λόγο νέοι, οι οποίοι μεταναστεύουν για να βρουν δουλειά. Αλλά ακόμα και στη σύγκριση των ηλικιών αυτών, οι μετανάστες είναι πάλι κατά 21% λιγότερο πιθανό να λαμβάνουν επιδόματα σε σύγκριση με τους συνομήλικούς τους Βρετανούς. Ιδιαίτερα θετική επίδραση στη βρετανική οικονομία έχουν οι μετανάστες από άλλες χώρες-μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ: ΕΕ συν Νορβηγία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν). Τη δεκαετία έως το 2011 συνεισέφεραν σε φόρους 34% περισσότερα χρήματα από όσα εισέπραξαν σε επιδόματα. Η αντίστοιχη καθαρή συνεισφορά των εκτός ΕΟΧ μεταναστών ήταν της τάξης του 2%. Την ίδια περίοδο οι Βρετανοί εισέπραξαν σε φόρους 11% περισσότερα χρήματα από όσα συνεισέφεραν στα δημόσια οικονομικά. Στην περίοδο 1995-2011 πάντως οι εκτός ΕΟΧ μετανάστες εισέπραξαν σε επιδόματα περισσότερα από όσα πρόσφεραν στην οικονομία της Βρετανίας, κυρίως λόγω των πολλών παιδιών στις οικογένειές τους σε σχέση με τις βρετανικές οικογένειες. Η μελέτη καταδεικνύει επίσης ότι το 2011 το 32% των πρόσφατων μεταναστών από τον ΕΟΧ είχαν πτυχία πανεπιστημίου, όπως και το 43% των εκτός ΕΟΧ μεταναστών, σε σύγκριση με το 21% των Βρετανών ενηλίκων.