Σε γενικευμένη μείωση των ενοικίων των γραφείων 20% προχωρά η αγορά καθώς μετά το Δημόσιο έρχονται τώρα και οι δήμοι να ζητήσουν από τους ιδιοκτήτες να περιορίσουν τα ενοίκια τους. Ήδη χθές ανακοινώθηκε η σχετική απόφαση του δήμου της Πάτρας που είναι μισθωτής σε 19 κτίρια και ανεπίσημες πληροφορίες εμφανίζουν και άλλες υπηρεσίες και δήμοι της χώρας να προχωρούν σε ανάλογες ρυθμίσεις. Μία τέτοια κίνηση αναμένεται ότι θα έχει καταλυτικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την αγορά αφού όποως εκτιμάται το 20% περίπου του κτιριακού αποθέματος γραφείων είναι μισθωμένο σε φορείς που έχουν οργανική σχέση με το Δημόσιο. Πρέπει να σημειωθεί ότι η κίνηση αυτή θα επηρεάσει και άλλες κατηγορίες επαγγελματικών ακινητων όπως για παράδειγμα σε αποθηκευτικούς χώρους αλλά και σε χώρους καταστημάτων αφού πρόκειται για χώρους που έχουν μισθωθεί απο το φορείς του δημοσίου. Υπενθυμίζεται ότι την υποχρεωτική μείωση των μισθωμάτων που πληρώνουν οι δημόσιες υπηρεσίες, τουλάχιστον κατά 20%, από 1η Ιουλίου 2010 έχει ζήτήσει με επιστολή του στις κτηματικές υπηρεσίες ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου. Ο Υπουργός θεωρεί ότι σχεδόν όλα τα μισθωτήρια συμβόλαια των κτιρίων του δημοσίου τομέα, προβλέπουν τιμές δυσανάλογες με αυτές τις αγοράς. Για αυτό το λόγο ζητά τη συμβατική μείωση των καταβαλλομένων ενοικίων κατά 20% μέσα στο 2010 και τριετές "πάγωμα" στη συνέχεια. Σε περιπτώσεις δε που το μίσθωμα θεωρείται ότι είναι εξαιρετικά μεγαλύτερο από την τιμή της αγοράς, ζητείται η μείωση να υπερβαίνει το 20% και να καθορίζεται στον μέσο όρο της αγοράς. Ο Υπουργός τονίζει ότι η επιθυμητή και πιο ανώδυνη λύση του προβλήματος είναι η συνεννόηση των δύο μερών αλλά υπενθυμίζει τεχνηέντως πως το Ελληνικό Δημόσιο έχει την δυνατότητα προσφυγής στην Δικαιοσύνη με αίτημα την εύλογη μείωση των μισθωμάτων για όλες τις ενεργές συμβάσεις λόγω της απρόβλεπτης μεταβολής των συνθηκών κατά το άρθρο 388 του Αστικού Κώδικα. Ανάλογα επιχειρήματα διατυπωνουν και οι δήμοι.

Μείωση των ενοικίων για τα νοικιασμένα κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες του δήμου ζητά απο τους ιδιοκτήτες ο δήμος. Ο Δήμος έχει μισθώσει συνολικά 19 ακίνητα στα οποία στεγάζονται διάφορες Υπηρεσίες, φορείς ή οργανισμοί, όπως το Σπίτι του Πολίτη, τα Δημοτικά Διαμερίσματα Ανατολικό, Νότιο και Αρκτικό, η Στέγη Αστέγων, η Τράπεζα Τροφίμων, η Δημοτική Αστυνομία, το Τμήμα Αλλοδαπών κ.α. Για αυτά τα 19 ακίνητα ο δήμος καταβάλλει κάθε μήνα σε μισθώματα το συνολικό ποσό των 38.601 ευρώ, μαζί με τα χαρτόσημα και τους φόρους. Ο δήμαρχος έχει ήδη δώσει εντολή, να κληθούν οι ιδιοκτήτες των ακινήτων και να τους ζητηθεί μείωση του ύψους των μισθωμάτων κατά 20% και μαζί τριετές πάγωμα των αυξήσεων. Σύντομα θα ξεκινήσει η διαδικασία αυτή η οποία άλλωστε προβλέπεται και από τον Αστικό Κώδικα, στο άρθρο 388, που μιλά για εύλογη μείωση των μισθωμάτων σε όλες τις ενεργείς συμβάσεις λόγω της απρόβλεπτης μεταβολής των συνθηκών. Από αυτή την μείωση των μισθωμάτων ο Δήμος, σε ετήσια βάση, θα εξοικονομήσει πόρους που προσεγγίζουν τα 90.000 ευρώ.

Καταλυτικές αλλαγές όμως αναμένονται στην αγορά γραφείων. Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της αγοράς είναι ότι οι χρήστες απομακρύνονται σταδιακά από τις ζώνες υψηλής προβολής προς περιοχές που εξασφαλίζουν χαμηλότερα μισθώματα και –κυρίως- ευκολότερες συγκοινωνιακές προσβάσεις ενώ δεν αναμένεται τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα σημαντική αύξηση της ζήτησης . Αναφορικά με την ανάπτυξη γραφειακών χώρων στα αστικά κέντρα της περιφέρειας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επιτυχία του «πειράματος» με τα εμπορικά κέντρα που θα αναπτυχθούν και την συνακόλουθη οικονομική ανάπτυξη. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως θα «αντιμετωπίσουν» , σύμφωνα με τις απόψεις αναλυτών ,τα μικρά γραφεία του κέντρου. Από στοιχεία πρόσφατης έρευνας προκύπτει ότι ο δείκτης διαθεσιμότητας τους υπερβαίνει το 15% με αυξητικές τάσεις. «Οι υπερτιμημένες αντικειμενικές αξίες σε συνδυασμό με την γήρανση του κτιριακού αποθέματος του κέντρου της πρωτεύουσας και-το κυριότερο- με την μεταφορά δραστηριοτήτων έχει αυξήσει σημαντικά τους αδιάθετους χώρους.» επισήμανε ιδιοκτήτης γραφειακών χώρων στην Σοφοκλέους και συμπλήρωνε : «για παράδειγμα η μεταφορά του Χρηματιστηρίου αποδεικνύεται πλήγμα για την αγορά του ιστορικού κέντρου.» Πάντως δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι η περιοχή της Λεωφόρου Καβάλας, του Βοτανικού και του Ελαιώνα θα είναι το μεγαλύτερο στοίχημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η αγορά ακινήτων τα αμέσως επόμενα χρόνια. «Οι αναπτύξεις στη Λεωφόρο Καβάλας, οι συμφωνίες που έχουν ήδη γίνει για το συγκρότημα γραφείων του Ελαιώνα και το μεγάλο απόθεμα κενών χώρων στην ευρύτερη περιοχή δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την δημιουργία ενός θύλακα γραφειακής αγοράς στην περιοχή», επισήμανε τραπεζικός παράγων με ισχυρή κτιριακή παρουσία στη περιοχή.

«Θα μπορούσαμε να πούμε ότι επικρατεί μία παράξενη ισσοροπία αφού μισθωτές, ιδιοκτήτες και υποψήφιοι αγοραστές εμφανίζονται ανυποχώρητοι στις απαιτήσεις τους. Αυτό σημαίνει ότι από την μία πλευρά οι τιμές πώλησης και μισθωμάτων παραμένουν αμετάβλητες αλλά από την άλλη δεν γίνονται συναλλαγές. Ίσως θα είναι η πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια που μία συναλλαγή θα είναι εκείνη που θα καθορίσει το νέο επίπεδο ισορροπίας των τιμών.» , με τον τρόπο αυτό περιέγραψε την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά γραφειακών χώρων υψηλής προβολής επικεφαλής εταιρίας παροχής υπηρεσιών ακινήτων. Σύμφωνα με πληροφορίες , αν και δεν έχουν επιτευχθεί σημαντικές συμφωνίες μίσθωσης γραφειακών χώρων στον άξονα της Λεωφόρου Κηφισίας οι υποψήφιοι μισθωτές φαίνεται ότι επιμένουν σε μισθώματα το ύψος των οποίων κινείται σε επίπεδα 10-15% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα που ίσχυαν πριν από ένα δωδεκάμηνο. Από την πλευρά τους οι ιδιοκτήτες επιμένουν στις τιμές που ζητούν και αυτή είναι η αιτία που προς το παρόν δεν έχουν κλείσει εμπορικές συμφωνίες. Από την άλλη πλευρά , η διαπραγματευτική αυτή επιλογή οδηγεί σε οριακή επιδείνωση της διαθεσιμότητας αφού οι περισσότεροι προσφερόμενοι γραφειακοί χώροι εξακολουθούν να παραμένουν κενοί. Εκτιμάται ότι η διαθεσιμότητα γραφειακών χώρων κινείται σε επίπεδα άνω του 10% και τους τελευταίους μήνες καταγράφεται μία μικρή επιδείνωση. «Η εικόνα αυτή δεν πρόκειται να αλλάξει σημαντικά τους επόμενους μήνες και αυτό , το κόστος μετεγκατάστασης είναι υψηλό γεγονός που καθιστά τις επιχειρήσεις ιδιαίτερα επιφυλακτικές στο να προχωρήσουν σε μία τέτοια κίνηση. Αυτό σημαίνει ότι η μετεγκατάσταση θα είναι η τελευταία τους επιλογή αφού εξαντλήσουν όλα τα περιθώρια διαπραγματεύσεων με τους ιδιοκτήτες για να εξασφαλίσουν χαμηλότερο μίσθωμα.» επισήμανε χαρακτηριστικά μεσίτης αναφερόμενος στην αγορά βαρόμετρο της Λ. Κηφισίας. Πάντως , αυτό που θα πρέπει να σημειωθεί είναι ότι τα μισθώματα έχουν σημειώσει το τελευταίο χρόνο οριακή υποχώρηση και κινούνται στα επίπεδα από 17-22 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο