Μπορεί να φαίνεται ότι πρόκειται για δύο γεγονότα ασύνδετα μεταξύ τους και όμως δεν είναι! Χθες η Τράπεζα της Ελλάδος έκανε γνωστό ότι οι συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας είναι ΤΡΑΓΙΚΕΣ. Οι τράπεζες έχουν σταματήσει να χρηματοδοτούν επιχειρήσεις και ιδιώτες οι οποίοι ουσιαστικά έχουν προχωρήσει σε ένα πρωτοφανές για τα ελληνική δεδομένα περιορισμό λειτουργικού κόστους και έχουν «παγώσει» κάθε σκέψη για επενδύσεις. Χθες, φούντωσε η συζήτηση για την περικοπή των αποδοχών των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα με την κατάργηση του κατώτατου μισθού και του 13ου και 14ου μισθού.

Με δεδομένης της αύξησης της φορολογικής επιβάρυνσης , της παρακράτησης και των διάφορων άλλων εμμέσων επιβαρύνσεων ουσιαστικά μιλάμε για συρρίκνωση των ετήσιων απολαβών πάνω από 20%. Και εκεί αναδύεται το ερώτημα: Όταν οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να δανειστούν πως μπορεί να επενδύσουν σε σπίτια , γραφεία και καταστήματα; Όταν οι ιδιώτες δεν μπορούν ούτε να κάνουν αποταμίευση ούτε και να δανειστού από πού θα βρουν τα λεφτά για να αγοράσουν ένα σπίτι , ένα οικόπεδο ή ακόμα να επενδύσουν για να εισπράττουν ένα ενοίκιο για να συμπληρώνουν την ώρα της σύνταξης το ισχνό εισόδημα τους; Για να το πούμε απλά όλοι αυτοί οι «σπουδαίοι τεχνοκράτες και πολιτικοί» οδηγούν την οικονομία και την αγορά ακινήτων σε ένα αργό αλλά και επώδυνο θάνατο. Δεν χρειάζεται να έχεις σπουδάσεις στο ΜΙΤ για να καταλάβεις ότι αν δεν υπάρχουν λεφτά δεν κινείται τίποτε και αυτή η νεκρική ακαμψία παρασύρει τα πάντα στο διάβα της. Εκτός και αν στόχος είναι η ΑΠΟΓΝΩΣΗ.

Κάποιοι στην Ελλάδα πιστεύουν ότι η απόγνωση θα γίνει το εφαλτήριο για την ανάκαμψη. Θεωρητικά αυτό είναι σωστό. Όταν οι αξίες παύουν να υφίστανται πάντα υπάρχουν εκείνοι που έχουν την δυνατότητα να επωφεληθούν. Το μοντέλο αυτό που συναντάται ήδη σε πολλές «δημοκρατίες» της Κεντρικής Αμερικής , και έχει εφαρμοστεί στην Λατινική Αμερική έχει οδηγήσει στην εξαφάνιση της μεσαίας τάξης. Παράλληλα όμως έχει πυροδοτήσει πολιτικές αλλαγές οι οποίες ήταν αδιανόητες με τα δεδομένα των δεκαετιών του ΄70, του ΄80 και του ΄90. Όλες οι ενδείξεις που υπάρχουν οδηγούν στο συμπέρασμα , ότι η οικονομική πολιτική που αποφάσισαν να εφαρμόσουν στην Ελλάδα -αρχικά- και στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό νότο –στη συνέχεια-και η οποία συνίσταται στην με κάθε κόστος δημοσιονομική εξυγίανση θα έχει αρχικά ως θύματα τους ανθρώπους της μεσαίας τάξης αλλά στο τέλος της ημέρας θα συμπαρασύρει όχι μόνο τους εμπνευστές της αλλά και εκείνους που είναι εντεταλμένοι να την υλοποιούν. Αυτό διδάσκει η ιστορία η οποία ποτέ δεν έχει διαψευστεί.

Αν πιστεύετε ότι οι άνθρωποι που ορίζουν τις τύχες της οικοδομής και της ιδιοκτησίας, πρόκειται να πάρουν έστω και ένα μέτρο ενίσχυσης τους τότε πλανάστε. Στην πραγματικότητα αυτό που βιώνουμε από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι σήμερα είναι ένας απηνής διωγμός της ακίνητης περιουσίας. Το άλλοθι που προβάλλουν είναι όλα αυτά γίνονται για να κλείσουν οι «μαύρες τρύπες» του προϋπολογισμού και για να αντιμετωπιστεί η κρίση χρέους .

Η αλήθεια όμως είναι εντελώς διαφορετική και αυτό το συνειδητοποιείς αν μιλήσεις με κορυφαία στελέχη του κυβερνητικού μηχανισμού. Για αυτούς ένα είναι ξεκάθαρο: «Η οικοδομή είναι αντιπαραγωγική δραστηριότητα». Ναι, τα πράγματα είναι τόσο απλά όσο ακούγονται και δεν χρειάζεται καμία βαθυστόχαστη ανάλυση για να εξηγήσει κανείς όλα τα αλλοπρόσαλλα μέτρα που ανακοινώνονται και εφαρμόζονται σε βάρος της ακίνητης περιουσίας. Σε κατ ιδίαν συζητήσεις κορυφαία στελέχη του οικονομικού επιτελείου δεν διστάζουν να δηλώσουν ότι οι πόροι της οικονομίας θα πρέπει να στραφούν σε άλλους κλάδους και ότι «η οικοδομή είναι μία αντιπαραγωγική δραστηριότητα η οποία απορροφά πόρους οι οποίοι θα μπορούσαν να στραφούν πχ στον τουρισμό». Μάλιστα κάποιοι από αυτούς απορούν για το γεγονός ότι οι τιμές ανθίστανται παρά τα συνεχή και συστηματικά πλήγματα που δέχεται η οικοδομή και η ιδιοκτησία. Κάποιοι άλλοι όταν τους επισημαίνεται ότι η πτώση των τιμών θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση του οικονομικού επιπέδου των ελλήνων χωρίς ιδιαίτερο δισταγμό λένε ότι: «αν πέσουν οι τιμές θα προσελκυστούν κεφάλαια και τότε θα επέλθει η ισορροπία»

. Όσο και αν όλα αυτά ακούγονται ως αδιανόητα εν τούτοις εκφράζουν στο ακέραιο την πραγματικότητα που βιώνει σήμερα η ελληνική αγορά. Επίσης , η άποψη αυτή μπορεί να ερμηνεύσει χωρίς καμία ιδιαίτερη δυσκολία όλα τα δεινά τα οποία υφίσταται η ελληνική αγορά ακινήτων αλλά και την ευκολία με την οποία οι κυβερνώντες εφαρμόζουν μέτρα τα οποία απαξιώνουν την αγορά ακινήτων και την οικονομία. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πολύ απλά , ότι η αγορά δεν θα πρέπει να περιμένει τίποτε καλό από τους ανθρώπους αυτούς που πιστεύουν ότι «η ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας στην διάρκεια των τελευταίων πενήντα χρόνων είναι πλέον ώρα για να πουληθεί για παλιοσίδερα». Οι εκλογές που έρχονται, ίσως είναι η τελευταία ευκαιρία για όλους τους ανθρώπους της αγοράς ακινήτων (ιδιοκτήτες, επιχειρηματίες και εργαζόμενους) να ζητήσουν από τα κόμματα να ξεκαθαρίσουν τις απόψεις τους για το πώς βλέπουν την κτηματαγορά. Να απαιτήσουν ένα ξεκάθαρο πρόγραμμα παρεμβάσεων για την ενίσχυση της οικοδομής και της ιδιοκτησίας και να μη σταματήσουν στις εξαγγελίες αλλά να πιέσουν για δεσμεύσεις και για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Ίσως αυτή είναι η τελευταία ελπίδα για να παραμείνει το ακίνητο στη μεσαία τάξη. Σε διαφορετική περίπτωση , ο όλεθρος δεν απέχει πολύ μακριά.

Αν αυτό ήθελαν , τότε το πέτυχαν. Η κρίση έχει πλέον υποβαθμίσει τις συνθήκες στέγασης των ελλήνων , αφού μετά από μία τριακονταετή περίοδο αναβάθμισης σήμερα, το 25% των ελληνικών νοικοκυριών όχι μόνο δεν είναι ικανοποιημένα από τις συνθήκες στέγασης αλλά αδυνατούν να πληρώσουν ακόμα και το ενοίκιο. Μάλιστα , βδομάδα με την βδομάδα η κατάσταση επιδεινώνεται. Από έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στην διάρκεια του 2010 προκύπτει ότι:

-Ένα στα τέσσερα νοικοκυριά αντιμετωπίζει στενότητα χώρου

-Ένα στα πέντε νοικοκυριά περίπου μένει σε σπίτι με υγρασία

-Επτά στα εκατό νοικοκυριά κατοικεί σε σκοτεινό σπίτι

-Ένα στα τέσσερα νοικοκυριά ζει σε συνθήκες ηχορύπανσης

-Ένα στα τέσσερα νοικοκυριά ζει σε περιβάλλον με προβλήματα ρύπανσης.

-Ένα στα πέντε νοικοκυριά κατοικεί σε περιοχές με υψηλή εγκληματικότητα.

-Δέκα πέντε στα εκατό νοικοκυριά να κρυώνουν επειδή δεν έχουν χρήματα για να πληρώσουν το πετρέλαιο θέρμανσης.

Αλλά , η στατιστική της ντροπής μας «προετοιμάζει» για μεγαλύτερη υποβάθμιση των στεγαστικών συνθηκών καθώς:

-Ένα στα πέντε νοικοκυριά δεν μπορεί να πληρώσει είτε το ενοίκιο είτε την δόση του δανείου.

-Ένα στα τέσσερα νοικοκυριά αδυνατεί να πληρώσει τους πάγιους λογαριασμούς (ΔΕΗ, νερό κλπ).

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός , ότι σύμφωνα με στοιχεία μεσιτών ο αριθμός των νοικοκυριών που εγκαταλείπουν το σπίτι που διαβιούν για να μετακομίσουν σε κάποιο μικρότερο αυξάνεται με γεωμετρικούς ρυθμούς. Μάλιστα , μετά τα τεκμήρια και το χαράτσι της ΔΕΗ, δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες που εγκαταλείπουν σπίτια που έκτισαν στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας για μικρότερα σπίτια σε περιοχές με χαμηλότερη αντικειμενική αξία. -

Τελικά οι άνθρωποι είτε είναι εκτός τόπου και χρόνου είτε έχουν κάτι άλλο στο μυαλό τους από αυτό που ανακοινώνουν επίσημα. Χθες ακούσαμε ότι με νέα νομοθετική ρύθμιση θα παρέχεται η δυνατότητα στους οφειλέτες του Δημοσίου να εξοφλούν με ακίνητα τις οφειλές τους. Σωστό , θα πει κάποιος , καθώς τα προβλήματα ρευστότητας που υπάρχουν στην αγορά σε συνδυασμό με το «πάγωμα» των συναλλαγών στην αγορά ακινήτων καθιστά την άντληση ρευστότητας σχεδόν ανέφικτη. Αν πάμε όμως ένα βήμα παραπέρα, και προσπαθήσουμε να δούμε την πρακτική διάσταση του θέματος θα διαπιστώσουμε ότι η ρύθμιση αυτή , με την πιο επιεική της ερμηνεία μάλλον έχει άλλους στόχους. Ποιους ; Άγνωστο.

Ως γνωστόν, για τον υπολογισμό του ελλείμματος δεν λαμβάνονται υπόψη τα περιουσιακά στοιχεία που έχει το δημόσιο. Το έλλειμμα ή το πλεόνασμα καθορίζεται από το αποτέλεσμα της αφαίρεσης των δημόσιων δαπανών από τα δημόσια έσοδα. Πρόκειται , δηλαδή για υπολογισμό που βασίζεται στις χρηματοροές . Επομένως όσες γκαρσονιέρες και αν αποκτήσει το δημόσιο αυτό δεν πρόκειται να βελτιώσει την δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. «Η εκποίηση τους , θα φέρει έσοδα για το Δημόσιο τα οποία θα χρησιμεύσουν για να περιορίσουν το έλλειμμα.», είναι η πιο πιθανή απάντηση που θα μπορούσε να δώσει ο εμπνευστής της ρύθμισης. Αν και η ερμηνεία αυτή δεν στερείται λογικής εντούτοις λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο με τον οποίο έχει διαχειριστεί το δημόσιο την ακίνητη περιουσία του μόνο θυμηδία μπορεί να προκαλέσει. Την στιγμή που μιλάμε είναι γνωστό ότι το δημόσιο έχει μία τεράστια ακίνητη περιουσία. Άλλοι κάνουν λόγο για 70.000 ακίνητα και άλλοι για 130.000. Ανάμεσα στα ακίνητα αυτά, περιλαμβάνονται γκαρσονιέρες, δυάρια , τριάρια , οικόπεδα, ρετιρέ, υπόγεια και ότι άλλο μπορεί να βάλει στο νου του ο άνθρωπος. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι το ίδιο το δημόσιο , που είναι ο ιδιοκτήτης τους δεν γνωρίζει τι ακριβώς έχει και σε ποια κατάσταση βρίσκονται αυτά που έχει. Το χειρότερο είναι ότι , σε πολλές περιπτώσεις τα δικαστήρια κρίνουν ότι αυτά που το Δημόσιο τα θεωρεί δικά του στην πραγματικότητα ανήκουν σε κάποιο άλλο. Έτσι , με την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου το Δημόσιο θα βρεθεί να είναι ιδιοκτήτης μερικών ακόμα χιλιάδων ακινήτων τα οποία δεν θα του αποφέρουν ούτε ένα ευρώ.

«Μα θα τα αξιοποιήσουμε εδώ κα τώρα» θα μπορούσε να απαντήσει εμπνευστής σε κάποιο που θα του πρόβαλε το επιχείρημα ότι πρόκειται για επιλογή χωρίς πρακτικό αντίκρισμα. Λογικό , αν το Δημόσιο με την προηγούμενη στάση του το είχε αποδείξει. Την τελευταία εικοσαετία όμως όλες οι Κυβερνήσεις που πέρασαν δεν κατόρθωσαν να αξιοποιήσουν ούτε ένα ακίνητο. Αυτό άλλωστε γίνεται και τώρα που ενώ η χώρα βρίσκεται σε δημοσιονομικό αδιέξοδο τα έσοδα από την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας είναι μηδενικά. Ακόμα και για ακίνητα με ξεκαθαρισμένο το ιδιοκτησιακό και το πολεοδομικό καθεστώς δεν υπάρχουν αγοραστές. Ακόμα όμως και αν προχωρούσε η εκποίηση τους με διαδικασίες εξπρές , για να μπουν χρήματα στα δημόσια ταμεία θα χρειάζονταν τουλάχιστον 2 χρόνια ενώ κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει το διαχειριστικό κόστος που θα είχε η διαδικασία αυτή. Το χειρότερο είναι ότι το κόστος αυτό θα πρέπει να καταβληθεί άμεσα ενώ το έσοδο είναι αμφίβολο.

Πρόκειται για σκέψεις που θα μπορούσε να κάνει ένας απλό άνθρωπος χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις για την αγορά ακινήτων. Έχοντας λοιπόν υπόψη όλα αυτά εγώ ο απλός , αλλά καχύποπτος άνθρωπος καταλήγω στο συμπέρασμα ότι είτε δεν ξέρουν τι κάνουν είτε έχουν κάτι άλλο στο μυαλό τους.