Τη Παρασκευή , μπρός το θόρυβο που προκλήθηκε από την προοπτική της αναδρομικής (1/1/2012) αύξησης των αντικειμενικών αξιών κατά 25%, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωνε ότι : « πως δεν ληφθεί τέτοια απόφαση γιατί «αυτή τη στιγμή στην αγορά έχουμε πτώση των τιμών και θα είναι δύσκολο». Το Σάββατο, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Π. Οικονόμου χαρακτήρισε απολύτως παράλογη την πρόταση για αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων και δήλωσε ότι «παράλογα μέτρα δεν πρόκειται να ληφθούν».

Μπορούμε όμως να τους έχουμε εμπιστοσύνη; ΟΧΙ. Η πείρα των τελευταίων 27 μηνών δείχνει ότι οι πολιτικοί μας , χαρακτηρίζονται από διγλωσσία. Από τον Οκτώβριο 2009 , μέχρι σήμερα , όλα τα μέτρα που έχουν εφαρμόσει είχαν διαψευστεί πριν εφαρμοστούν. Από πού να αρχίσει και που να τελειώσει κανείς. Από τις συντάξεις; Από τις περικοπές των μισθών των εργαζόμενων στο δημόσιο τομέα; Από τις εθνικές συλλογικές συμβάσεις; Γιατί λοιπόν να παίρνουμε τοις μετρητοίς τις δηλώσεις τους;

Η εμπειρία λοιπόν δείχνει ότι θα πρέπει να αναμένουμε , αργά ή γρήγορα , την αύξηση των αντικειμενικών αξιών , ότι από την στιγμή που οι δανειστές με το ζήτησαν οι διαψεύσεις που γίνονται δεν έχουν καμία πρακτική σημασία. Τώρα αν αυτή θα είναι 25% ή 20% ή 10% είναι μία άλλη υπόθεση , αφού ενδεχομένως το ποσοστό της αύξησης ,να είναι μία «παραχώρηση» της τρόικα στους εγχώριους πολιτικούς οι οποίοι με τον τρόπο αυτό μπορεί να ισχυριστούν ότι «περιόρισαν το κακό». Αυτή κατά την άποψη μας , είναι η πραγματικότητα στην οποία θα πρέπει είτε να συμβιβαστούμε είτε να προσπαθήσουμε να την αποτρέψουμε.

Θα σκεφτεί κάποιος ότι εδώ, η γερμανική κυβέρνηση ζητά την εκχώρηση της δημοσιονομικής κυριαρχίας και ο πρωθυπουργός αλλά και οι αρχηγοί των κομμάτων που στηρίζουν την Κυβέρνηση δεν τόλμησαν να τοποθετηθούν δημοσίως και να πάρουν τις ευθύνες των επώνυμων δηλώσεων τους , θα αντιταχθούν για τις αυξήσεις των αντικειμενικών;. Λογικό το επιχείρημα το οποίο ισχυροποιείται ακόμα περισσότερο αν ληφθεί υπόψη η δήλωση που έκανε ο πρωθυπουργός , μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης με τους πολιτικούς αρχηγούς σχετικά με τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη :

«Εάν η διαδικασία αυτή δεν ολοκληρωθεί επιτυχώς, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το φάσμα της χρεοκοπίας η οποία θα έχει βαρύτατες συνέπειες για την κοινωνία και ιδιαίτερα για τους οικονομικά ασθενέστερους» , είπε ο κ. Παπαδήμος . Κοντολογίς , αυτό που προκύπτει από αυτές, τις μετρημένες λέξεις του , είναι ότι πλέον στην διαπραγματευτική ατζέντα δεν υπάρχουν «κόκκινες γραμμές». Αν μάλιστα ταιριάξουμε το προηγούμενο απόσπασμα με την εκτίμηση που διατύπωσε ο πρωθυπουργός σύμφωνα με την οποία :

«Με τους πολιτικούς αρχηγούς βρισκόμαστε σε απόλυτη σύγκλιση για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων και τις θέσεις που θα ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΟΥΜΕ», τότε θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι από την στιγμή που η αύξηση των αντικειμενικών υπάρχει στα κιτάπια της τρόικα τότε οι δηλώσεις όλων των υπόλοιπων δεν έχουν κανένα ειδικό βάρος. Εκτός και αν ....

Μπορεί σήμερα η αγορά κατοικίας να βγει από το φαύλο κύκλο της ύφεσης; Οι περισσότεροι θα απαντούσαν αρνητικά καθώς θεωρούν ότι ο συνδυασμός της υψηλής φορολογίας με την έλλειψη χρηματοδότησης αποτελούν ανυπέρβλητα εμπόδια. Και όμως λύσεις υπάρχουν! Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι κανείς από αυτούς που χαράζουν την πολιτική δεν επιθυμεί να ασχοληθεί σοβαρά με την οικοδομή και την αγορά ακινήτων.

Θέλετε ένα παράδειγμα; Από το 2009 μέχρι σήμερα οι εκροές καταθέσεων ξεπερνούν τα 65 δις. το 2009. Στο τέλος του 2009 , οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες, ήταν € 237,3 και , στο τέλος Νοεμβρίου του ’11 περιορίστηκαν σε € 172,8 δις. Ένα σημαντικό ποσοστό από αυτά τα 65 δις. έφυγαν εκτός συνόρων αναζητώντας ασφάλεια. Κανείς μα κανείς δεν αναρωτήθηκε τι θα γίνονταν αν ένα μέρος αυτών των χρημάτων επέστρεφαν και κατευθύνονταν σε επενδύσεις στην αγορά ακινήτων. Και ενώ οι κυβερνώντες βγαίνουν δημόσια και λένε ότι στην περίπτωση που η ελληνική οικονομία επιστρέψει στην δραχμή τότε , όλοι όσοι έχουν συνάλλαγμα θα αγοράσουν για μία πεντάρα τα ακίνητα , κανείς δεν αποπειράθηκε να συντάξει ένα σχέδιο επιστροφής αυτών των χρημάτων Εδώ και Τώρα. Ένα σχέδιο που θα περιλαμβάνει κίνητρα όπως για παράδειγμα: μειωμένο φόρο μεταβίβασης, μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές στην περίπτωση ανέγερσης ακινήτου εντός ενός ευλόγου χρονικού διαστήματος από το χρόνο εισαγωγής των κεφαλαίων, ακόμα και διευκολύνσεις στο τρόπο διάθεσης τους όπως για παράδειγμα δυνατότητα χρονομίσθωση ή φορολογικές απαλλαγές ακόμα και για τους αγοραστές. Ένα σχέδιο που θα εξασφαλίζει ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο ακόμα και φορολογική αμνηστία. Θα πουν κάποιοι ότι με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά επιβραβεύεται η επιλογή τους να «μεταναστεύσουν». Δεν έχουν άδικο αλλά σε κάθε περίπτωση τα κεφάλαια αυτά , αν πέσουν στην οικονομία μπορούν να μειώσουν την ανεργία, να αυξήσουν τους πόρους των ταμείων και να αποδώσουν φόρους στα δημόσια ταμεία. Σήμερα , παρκαρισμένα στην Ελβετία δεν αποδίδουν τίποτε!

Θέλετε ένα ακόμα παράδειγμα; Το δημόσιο αλλά και τα ασφαλιστικά ταμεία είναι ιδιοκτήτες ενός σημαντικού πακέτου αντιπαραγωγικών ακινήτων πχ γκαρσονιέρες και δυάρια στο κέντρο των μεγάλων πόλεων ή ακόμα εγκαταλελειμμένα κτίρια χωρίς μεγάλη αξία. Πρόκειται για περιουσία που δεν πρόκειται να βρει αγοραστή . Και όμως αυτά τα ακίνητα θα μπορούσαν να προσφέρουν διέξοδο στις ανάγκες ομάδων πληθυσμού που αντιμετωπίζουν στεγαστικό πρόβλημα. Νέοι, μονογονεϊκές οικογένειες ακόμα και άστεγοι θα μπορούσαν να είναι είτε μισθωτές είτε ιδιοκτήτες καταβάλλοντας ένα τίμημα ή συμψηφίζοντας το κόστος κτήσης και κατοχής είτε με τα προνοιακά επιδόματα που εισπράττουν είτε ακόμα και με ένα μέρος του μισθού τους. Τα οφέλη τεράστια και οι πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις εξίσου μεγάλες. Οφέλη όχι μόνο από την πλευρά των εσόδων αλλά και από τις ασφαλιστικές εισφορές εκείνων που θα εργάζονταν στην αποκατάσταση των κτιρίων , από το φόρο εισοδήματος επιχειρήσεων και απασχολούμενων , από την μείωση του κόστους των επιδομάτων ανεργίας κ.α. Και το πιο σημαντικό; Μία τέτοια παρέμβαση θα έδειχνε ότι οι κυβερνώντες δεν είναι ανάλγητοι αλλά έχουν την βούληση και τη θέληση να βοηθήσουν τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Μα τα «φέσια» στον ΟΕΚ έχουν φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη, θα ισχυριστούν κάποιοι. Υπάρχουν τρόποι να εισπραχθούν και να μη χάσει το δημόσιο ούτε μία δεκάρα, τους απαντάμε . Αυτό απέδειξε ο κ. Βενιζέλος με τις πατέντες που εφάρμοσε προκειμένου να εισπράξει το χαράτσι ή την εισφορά από τους μισθωτούς.

Και κάτι ακόμα. Αυτή τη στιγμή , λειτουργεί μία δημόσια υπηρεσία η οποία έχει αντικείμενο τη προσέλκυση επενδύσεων από το εξωτερικό. Και όμως αυτή η υπηρεσία ουσιαστικά αγνοεί την αγορά ακινήτων καθώς δεν έχει κάνει ούτε μία παρέμβαση προκειμένου να προσελκύσει αγοραστές από το εξωτερικό. Θα μπορούσε να κάνει πολλά. Για παράδειγμα να ενισχύσει τα δίκτυα προώθησης , να προβάλλει το ελληνικό προϊόν στη διεθνή αγορά. Επίσης σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών να δεσμευτεί για ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο για όσους επενδύσουν σε ελληνικά ακίνητα. Ακόμα και στην περίπτωση που έχουν στερέψει από ιδέες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την σύγχρονη ισπανική εμπειρία προκειμένου να μάθουν τι ακριβώς κάνουν οι ισπανοί προκειμένου να προσελκύσουν τους ξένους αγοραστές οι οποίοι από τις αρχές του 2009 εγκατέλειψαν την ισπανική αγορά. Ήδη , σχεδιάζουν παρουσιάσεις σε αγορές στόχους και μελετούν τη θέσπιση φορολογικών κινήτρων . Υπάρχει ακόμα και ένα στοιχείο το οποίο οι περισσότεροι από τους κυβερνώντες το παραγνωρίζουν: Την ψυχολογία. Ακόμα και σ το άκουσμα της πρόθεσης να συνταχθεί ένα σχέδιο εξόδου της οικοδομής και της αγοράς κατοικίας από την ύφεση θα κινητοποιούσε την αγορά , η οποία το μόνο που ακούει είναι για νέους φόρους .

Οι έλληνες συνηθίζουν να χρησιμοποιούν την φράση «έχει ο Θεός» κάθε φορά που αισθάνονται αδυναμία είτε να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα είτε να προβλέψουν ένα ζοφερό μέλλον. Ίσως τις μέρες αυτές που περνάμε να η φράση αυτή να είναι η πιο κατάλληλη αφού οι περισσότεροι διαισθάνονται το τέλος της διαδρομής στην οποία έβαλε την Ελλάδα ο κ. Παπανδρέου και ακολουθεί πιστά ο κ. Παπαδήμος αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι υπάρχει ούτε καν στην επόμενη στροφή. Είτε η χώρα παραμείνει στο ευρώ είτε ακολουθήσει το δρόμο της άτακτης χρεωκοπίας , η πλειοψηφία του ελληνικού λαού μπαίνει σε μία διαδικασία οικονομικής και κοινωνικής απαξίωσης από την οποία είναι άγνωστος τόσο ο χρόνος όσο και η ανέχεια που επιφυλάσσει το μέλλον. Ακόμα και οι πιο έγκυροι οικονομολόγοι ουσιαστικά προσπαθούν να «προφητεύσουν» , παρά να προβλέψουν το μέλλον αφού η ελληνική περίπτωση είναι σχεδόν μοναδική στην παγκόσμια οικονομική ιστορία. Η ιστορική εμπειρία δεν έχει να παρουσιάσει ούτε μία χώρα που να ανήκει σε ένα πανίσχυρο οικονομικό και πολιτικό συνασπισμό και η οποία να χρεοκοπεί. Όλες οι περιπτώσεις χρεωκοπίας μέχρι σήμερα αφορούσαν μεμονωμένες χώρες , οι οποίες είχαν την ευθύνη της χάραξης και την εφαρμογής αφού δεν υπήρχαν περιορισμοί ανάλογοι με εκείνους που ισχύουν στην Ε.Ε. Η χρεωκοπία των χωρών αυτών προήλθε από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν από τον εξωτερικό δανεισμό. Αντίθετα, η Ελλάδα δεν έχει τέτοιου είδους προβλήματα αφού το ενιαίο νόμισμα αυτομάτως μετατρέπει τον δανεισμό της χώρας σε εσωτερικό. Το οξύμωρο είναι ότι ενώ οι δανειστές της προέρχονται από την εσωτερική αγορά , η Ελλάδα δεν έχει την δυνατότητα διαχείρισης του χρέους της με εργαλεία ανάλογα με εκείνα που θα είχε αν ακολουθούσε μία αυτόνομη πορεία. Για παράδειγμα στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 , η τότε Κυβέρνηση Μητσοτάκη προέβη σε μία κολοσσιαίων διαστάσεων αναδιάρθρωση του εσωτερικού χρέους της χώρας.

Εμπνευστής του σχεδίου ήταν ο τότε διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Μιχάλης Βρανόπουλος . Στην πραγματικότητα μιλούμε για μία σχιζοφρενική κατάσταση , όπου το εσωτερικό χρέος είναι εξωτερικό μετά από αποφάσεις και πολιτικές που επέβαλλε με την συγκατάθεση των κκ. Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου η ηγεσία της ΕΕ με προεξάρχοντες την κυρία Μέρκελ και τον κ. Σαρκοζί, που καθόρισαν το πλαίσιο που θα πρέπει να ακολουθηθεί για την διαχείρισή του. Για να το πούμε όσο το δυνατόν πιο απλά: Αν οι Δήμοι της χώρας ήταν ανεξάρτητες οντότητες που δανείζονταν από την κεντρική διοίκηση , την κεντρική τράπεζα και από τους υπόλοιπους δήμους. Ένας από αυτούς , που αντιμετώπιζε πρόβλημα εξυπηρέτησης του χρέους του , ζητούσε από τους δανειστές του διακανονισμό προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δανειακές του ανάγκες και αυτοί με την σειρά τους ζητούσαν εγγυήσεις στη κινητή και στην ακίνητη περιουσία του προκειμένου να τον παράσχουν. Τότε δύο τινά μπορεί να σημαίνουν είτε η κεντρική Κυβέρνηση είναι κατ΄όνομα κεντρική είτε η κρατική οντότητα είναι μόνο κατ΄ όνομα. Αυτή ακριβώς είναι η μοναδικότητα της ελληνικής περίπτωσης τη οποία όμως όλα δείχνουν ότι θα την ακολουθήσουν και άλλοι όπως η Ιταλία.

Ήδη η καχυποψία έχει «φωλιάσει» σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό νότο όπου αργά ή γρήγορα οι αποσχιστικές τάσεις θα αρχίσουν να εκδηλώνονται καθώς στην κοινή γνώμη το ευρώ και η ΕΕ είναι αιτίες δεινών και όχι σχηματισμοί οι οποίοι θα μπορούσαν να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο.

Με συμβολικό ή ακόμα και μηδενικό τίμημα θα νοικιάζουν τα ακίνητα που διαθέτουν προς εκμετάλλευση, τα υπό κατάρρευση ασφαλιστικά ταμεία. Την ώρα που οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης (ΦΚΑ) βουλιάζουν και οι συντάξεις κόβονται, το υπουργείο Εργασίας εισάγει διάταξη στο Πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, με την οποία δίνει το δικαίωμα στα διοικητικά συμβούλια των ταμείων να παραχωρούν «στο τσάμπα» τα ακίνητα που διαθέτουν. Όπως τονίζεται στην αιτιολογική έκθεση, το μέτρο αφορά σε ακίνητα των ταμείων και άλλων ΝΠΔΔ, για τα οποία λήγει το προσεχές διάστημα η σύμβαση παραχώρησής τους, «προκειμένου να μην μένουν αυτά ανεκμετάλλευτα μετά την καθ οιονδήποτε τρόπο λύση της σύμβασης και μέχρι την ολοκλήρωση νέας διαγωνιστικής διαδικασίας για εύρεση μισθωτή». Με τη διάταξη αυτή γίνεται δυνατή «η κατάρτιση σύμβασης παραχώρησης της χρήσης ή εκμετάλλευσης των παραπάνω ακινήτων έναντι μηδενικού ή συμβολικού ανταλλάγματος διάρκειας μέχρι ενός κατ΄ ανώτατο όριο έτους».