Στον καιάδα ρίχνει και η νέα Κυβέρνηση την αγορά ακινήτων και την οικοδομή. Αυτό έγινε φανερό κατά την διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων της καθώς ούτε ο πρωθυπουργός αλλά ούτε και κανένα από τα κυβερνητικά στελέχη που προέρχονται από τα τρία κόμματα δεν διατύπωσε –ούτε με την μορφή ευχής- την ανάγκη για ανάκαμψη της κτηματαγοράς και της οικοδομικής δραστηριότητας. Παράλληλα, δεν τέθηκε και κανένα θέμα να αντιμετωπιστούν τα τρέχοντα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η αγορά και τα οποία την έχουν βυθίσει στην μεγαλύτερη ύφεση από την δεκαετία του ΄50 μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η σιωπή των κυβερνητικών στελεχών που προέρχονται από τη ΝΔ και το ΛΑ.Ο.Σ , καθώς μέχρι πρόσφατα οι επικεφαλής των κομμάτων τους αλλά και μεμονωμένοι βουλευτές κατέθεταν ερωτήσεις και έκαναν δηλώσεις για την «ανάγκη αναθέρμανσης της οικοδομής και της αγοράς ακινήτων». Αντίθετα, θα προχωρήσει κανονικά και παρά τις καθολικές αντιδράσεις όλων των εμπλεκόμενων στο κλάδο της οικοδομής και της ακίνητης περιουσίας η είσπραξη των φορολογιών που είχαν νομοθετηθεί το προηγούμενο χρονικό και οι οποίοι είχαν προκαλέσει την μήνι και τις αντιδράσεις σύσσωμης της αντιπολίτευσης.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στις προτεραιότητες της νέας Κυβέρνησης , που παρουσιάσθηκαν από τον πρωθυπουργό δεν έγινε η παραμικρή αναφορά στην ανάγκη στήριξης της οικοδομής στα πλαίσια της προσπάθειας εξόδου από την ύφεση. Ακόμα και η προοπτική χρονικής μετάθεσης της εφαρμογής των νέων αντικειμενικών αξιών στη περίπτωση που ισχύσει , θα πρέπει να ενταχθεί στην προοπτική της διενέργειας των εκλογών παρά στην «ευαισθησία» που δείχνουν για την πορεία της αγοράς. Στα πλαίσια αυτά το οικονομικό περιβάλλον θα είναι ιδιαίτερα δυσμενές καθώς:

-η συρρίκνωση της οικονομίας θα συνεχιστεί

-ο αριθμός των ανέργων θα πλησιάσει το 1.000.000

-οι χορηγήσεις στεγαστικών δανείων θα τείνουν προς μηδενισμό

-η φορολογική επιβάρυνση θα αυξηθεί.

Και για τα τέσσερα αυτά ζέοντα θέματα , που επηρεάζουν την πορεία της αγοράς ακινήτων δεν έγινε η παραμικρή μνεία , γεγονός που ερμηνεύτηκε ως προάγγελος μίας πολύ δύσκολης χρονιάς.

«Το κύριο έργο αυτής της κυβέρνησης είναι η υλοποίηση των αποφάσεων της 26ης Οκτωβρίου καθώς και η εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής που συνδέεται με αυτές τις αποφάσεις.»

Με αυτό τον λακωνικό τρόπο, ο κ Παπαδήμος έβαλε «ταφόπλακα» στις προσδοκίες των ανθρώπων της αγοράς ακινήτων για την εφαρμογή κάποιων διορθωτικών μέτρων προκειμένου να βελτιωθεί το κλίμα στην αγορά και στην οικοδομή. Εμμέσως πλην σαφώς μάλιστα έκανε γνωστό ότι οι τράπεζες δεν πρόκειται να ανοίξουν τα γκισέ τους για την χρηματοδότηση της κατοικίας και της επαγγελματικής στέγης. Όπως προέκυψε από την ομιλία του στις προτεραιότητες δεν είναι η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας αλλά να διασφαλιστεί -με τη μεσολάβηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (EFSF) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος κατά την περίοδο εφαρμογής του νέου PSI.

Στην πραγματικότητα , από την ομιλία του κ. Παπαδήμου προέκυψε ότι η αγορά θα κινηθεί στο ίδιο βαρύ περιβάλλον που βρίσκεται σήμερα τα οποίο κατα πάσα βεβαιότητα θα επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο λόγω ύφεσης η οποία για το 2012 εκτιμάται ότι μπορεί να προσεγγίσει το 3%.

Το εντυπωσιακή ήταν και η παρέμβαση του για τις πέντε υπογραφές που θεωρούνται προαπαιτούμενο για την δανειακή σύμβαση και την καταβολή της 6ης δόσης .Ο νυν πρωθυπουργός και πρώην κεντρικός τραπεζίτης  τις  εμφάνισε ως εγγυήσεις που ζητούν ως απαίτηση των λαών και των φορολογούμενων πολιτών των κρατών που έμμεσα ή άμεσα μας στηρίζουν και όχι ως εκβιασμός των ηγετών τους !!!

Προτεραιότητες

Στη συνέχεια, ο κ. Παπαδήμος παρέθεσε τις προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης: Πρώτη προτεραιότητα, η άμεση εκπλήρωση των προϋποθέσεων που οδηγούν στην εκταμίευση της 6ης δόσης του αρχικού δανείου. Αυτή πρέπει να γίνει το αργότερο μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου, για την οποία, όπως τόνισε απομένει η επιβεβαίωση των δεσμεύσεων, οι οποίες επέτρεψαν την απόφαση της 26ης Οκτωβρίου.

Δεύτερη προτεραιότητα, η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων με την τρόικα για την 5η αναθεώρηση του αρχικού προγράμματος. Σε αυτό το πλαίσιο, προτάσσεται η σύνταξη του προϋπολογισμού του 2012 εντός του προβλεπόμενου από το σύνταγμα χρονικού πλαισίου. Όπως τόνισε ο κ. Παπαδήμος, το σχέδιο του προϋπολογισμού του 2012 θα περιλαμβάνει μια πρώτη εκτίμηση για τις ευεργετικές επιπτώσεις του PSI.

Τράπεζες

Πρέπει να διασφαλιστεί -με τη μεσολάβηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (EFSF) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος κατά την περίοδο εφαρμογής του νέου PSI. Άμεση προτεραιότητα, είπε ο κ. Παπαδήμος είναι η ψήφιση νομοσχεδίου που να ρυθμίζει θέματα εγγυήσεων του δημοσίου προς τις τράπεζες.

Μεταρρυθμίσεις

Παράλληλα, ο νέος πρωθυπουργός τόνισε ότι η κυβέρνηση συνεργασίας θα επιδιώξει την προώθηση μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας. Παρέθεσε μάλιστα τους τομείς στους οποίους θα επιδιωχθούν άμεσες αλλαγές:

• Νέο μισθολόγιο, βαθμολόγιο

• Εργασιακή εφεδρεία,

• Αλλαγές στην αγορά εργασίας (ενίσχυση ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, διασφάλιση βιωσιμότητας ασφαλιστικών ταμείων, στήριξη των ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων)

• Ιδιωτικοποιήσεις

• Βελτιώσεις στο δικαστικό σύστημα

• Αξιολόγηση στο δημόσιο

• Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος

• Ενίσχυση ανταγωνισμού

Ιδιωτικοποιήσεις

Όσον αφορά στις ιδιωτικοποιήσεις το ο κ. Παπαδήμος τόνισε ότι το πρόγραμμα συνεχίζεται κανονικά. Το ζητούμενο είναι να υπάρξει επενδυτικό ενδιαφέρον. Παράλληλα, δήλωσε πως προωθούνται σχέδια αξιοποίησης ενεργειακού δυναμικού της χώρας. Προωθείται, επίσης, το σχέδιο αξιοποίησης ηλιακής ενέργειας με στόχο την εξαγωγή της στη Β. Ευρώπη.

Ο κ. Παπαδήμος έκανε σχόλιο και για το ζήτημα του αιτήματος του Eurogroup για ενυπόγραφη δέσμευση των αρχηγών των δυο μεγάλων κομμάτων για την τήρηση της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου. Το αίτημα δέσμευσης δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως απαίτηση απρόσωπων οργανισμών, δήλωσε με νόημα ο κ. Παπαδήμος. «Εκφράζει το αίτημα και την προσδοκία των λαών Διότι αυτοί οι λαοί αναλαμβάνουν τους κινδύνους και τις υποχρεώσεις που θα προκύψουν αν δεν επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι της Ελλάδας. Συνεπώς, αποτελεί υποχρέωση προς τους άλλους λαούς έναντι της αλληλεγγύης που μας δείχνουν».

Η νέα κυβέρνηση δύσκολα θα μπορέσει να πάρει αποφάσεις για κρίσιμα θέματα, όπως την αξιοποίηση της έκτασης στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού ή  ακόμη και στην προσπάθεια πώλησης των 39 ακινήτων που ήδη έχει στην κατοχή του το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων. Ποιος είναι αυτός που θα βάλει την υπογραφή του σε τόσο σημαντικά έγγραφα όταν γνωρίζει ότι σε 2-3 μήνες θα υπάρχει άλλη κυβέρνηση μετά από εκλογές;», τονίζει στέλεχος της αγοράς ακινήτων.  Διότι αν οι εκλογές έχουν «κλειδώσει» για τις 19 Φεβρουαρίου μέχρι να αναλάβει η νέα κυβέρνηση, να ενημερωθεί και να ξεκινήσει τις διαδικασίες που απαιτούνται, θα χρειαστεί αρκετός καιρός.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα κρίσιμα στοιχήματα είναι πολλά και η νέα κυβέρνηση θα τα βρει μπροστά της. Συγκεκριμένα:

1. Τι θα γίνει με το διαγωνισμό για το Ελληνικό; Οι πληροφορίες λένε ότι η εταιρεία «Ελληνικό Α.Ε.» ήταν έτοιμη από το Σεπτέμβριο να βγάλει στον αέρα τον διαγωνισμό για την εκδήλωση ενδιαφέροντος. Γιατί υπήρξε καθυστέρηση δύο μηνών και τι θα γίνει από τώρα και στο εξής; Η υπόθεση του Ελληνικού έχει χαρακτηριστεί ως η προμετωπίδα των αποκρατικοποιήσεων και της αξιοποίησης κρατικής περιουσίας. Μπορεί να αλλάξει το κλίμα στην οικονομία και να φέρει επενδυτές που θα επένδυαν έως και 5 δισ. ευρώ. Επομένως, ο διαγωνισμός και η επιλογή επενδυτή είναι ίσως η πιο σημαντική κίνηση που πρέπει να γίνει. Με τον προηγούμενο σχεδιασμό, το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων έλεγε ότι η προκήρυξη του διαγωνισμού θα γινόταν μέσα στο Νοέμβριο και το Φεβρουάριο θα υπήρχαν τα πρώτα ενθαρρυντικά σημάδια για το ποιος θα αναλάμβανε την αξιοποίηση των 6.000 στρεμμάτων. Κάτι τέτοιο καθίσταται πλέον αδύνατο, ενώ είναι άγνωστο τι θα γίνει μετά τις εκλογές. Κι αν αλλάξει ο σχεδιασμός; αναρωτιούνται ειδικοί της αγοράς real estate;

2 .Στον αέρα είναι και ο διαγωνισμός για το sale and lease back για τα 39 ακίνητα του Δημοσίου που πέρασαν στην κυριότητα του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων. Ηδη υπήρχε μια δυστοκία σχετικά με τις αποτιμήσεις αυτών των ακινήτων, αλλά και το γεγονός ότι οι επενδυτές δεν ήταν και τόσο πρόθυμοι να αγοράσουν αυτή την περίοδο. Οι σκέψεις του Ταμείου ήταν τα ακίνητα να βγουν ξεχωριστά, ώστε να υπάρξει ευκολότερα επενδυτικό ενδιαφέρον όμως, με τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις είναι άγνωστο τι θα γίνει κι αν θα «παγώσει» το πρόγραμμα. Υπενθυμίζεται ότι μεταξύ των ακινήτων αυτών είναι τα υπουργεία Εσωτερικών, Δικαιοσύνης, Εξωτερικών, το κτίριο της ΓΑΔΑ στη Λ. Αλεξάνδρας, το κτίριο επί της Λ. Θηβών, που ήταν πρώην εργοστάσιο της Κεράνης και ανακατασκευάστηκε για να στεγάσει υπουργεία, και πολλές εφορίες σε όλη την Ελλάδα. Στόχος του ταμείου ήταν η είσπραξη 1 δισ. ευρώ, κάτι που πλέον φαίνεται να μετατίθεται για το μέλλον.

3. «Παγωμένα» είναι τα σχέδια για την αξιοποίηση μεγάλων εκτάσεων σε όλη την Ελλάδα, κυρίως για τουριστική εκμετάλλευση. Πρόκειται για ακίνητα που «αραχνιάζουν» στις κρατικές ντουλάπες αν και θα μπορούσαν να δοθούν προς εκμετάλλευση σε ιδιώτες. Τέτοια ακίνητα είναι το πρώην εργοτάξιο στο Αντίρριο, το χιονοδρομικό κέντρο Βόρας - Καϊμακτσαλάν, η πρώην αμερικανική βάση στις Γούρνες και φυσικά η περιοχή Αφάντου στη Ρόδο. Είναι ακίνητα που είναι ξεκάθαρα και δεν θα αντιμετώπιζαν προβλήματα εφόσον ξεκινούσαν οι διαγωνισμοί προσέλκυσης ενδιαφέροντος. Στην ίδια κατάσταση είναι και οι διαγωνισμοί για ακίνητα της ΕΤΑ, εκτός ίσως από τη Μαρίνα Βουλιαγμένης για την οποία υπάρχουν ήδη «μνηστήρες», η Lamda Development και ο Αστέρας Βουλιαγμένης, ωστόσο, ακόμη κι αυτός ο διαγωνισμός μπορεί να καθυστερήσει.

4 .Είχε ειπωθεί ότι εντός του Νοεμβρίου θα πρέπει οι 9 τράπεζες που έχουν αναλάβει σύμβουλοι στην ΚΕΔ, να παραδώσουν λίστες με έτοιμα ακίνητα που θα μπορούσαν να πουληθούν ή να αξιοποιηθούν με άλλους τρόπους. Θα προχωρήσει αυτό το γιγάντιο έργο ή θα «κολλήσει» για πολύ καιρό; Κι αν οι επόμενες κυβερνήσεις αλλάξουν στρατηγική σε ό,τι αφορά τα ακίνητα, τι θα γίνει και πώς θα καλυφθούν οι στόχοι για έσοδα πολλών δισ. ευρώ που περίμενε το προηγούμενο οικονομικό επιτελείο;

5 .Σε πρόσφατο συνέδριο για τα ακίνητα ο Α. Ταπραντζής, εντεταλμένος σύμβουλος του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου είχε δηλώσει ότι μέσα στο 2011 θα ανακοινωθούν οι πρώτοι διαγωνισμοί για τα 4 έως 6 πιο ώριμα δημόσια ακίνητα. Βασικό κριτήριο με βάση το οποίο επιλέγονται τα ακίνητα προς αξιοποίηση είναι το έργο να ξεπερνά τα 70 εκατ. ευρώ. Μπορεί αυτός ο σχεδιασμός να ισχύσει με βάση τις πολιτικές εξελίξεις;

6.Σε εκκρεμότητα είναι και η κατάργηση ή συγχώνευση εταιρειών, όπως η ΚΕΔ και η ΕΤΑ που εμπλέκονται με την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας.

Αν υπάρχει κάτι για το οποίο θα πρέπει να είμαστε σίγουροι –όσο το επιτρέπουν οι περιστάσεις- κατά τη διάρκεια της θητείας της επόμενης κυβέρνηση είναι δεν θα υπάρξει ένα απόγευμα , ανάλογο με εκείνο που Σεπτεμβρίου, που θα πληροφορηθούμε την επιβολή μίας νέας φορολογίας στην ακίνητη περιουσία. Όπως τόνιζαν , πολιτικοί αναλυτές, υπάρχει ρητή δέσμευση σύμφωνα με την όποια «δεν θα υπάρξει νέα φορολογία, αλλά υλοποίηση αυτών για τις οποίες έχουν ήδη γίνει οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις.»

Άνθρωποι , οι οποίοι γνωρίζουν το νέο πρωθυπουργό από το παρελθόν επισήμαιναν ότι ο κ. Παπαδήμος, δεν έχει εμμονές για την ακίνητη περιουσία καθώς θεωρεί τον κλάδο των κατασκευών ως ένα από τους βασικούς μοχλούς για την μεγέθυνση της οικονομίας. «Για να κατανοήσετε την σχέση του με την αγορά ακινήτων δεν έχετε παρά να αναζητήσετε τις εκθέσεις του διοικητή της κεντρικής τράπεζας που συντάχθηκαν κατά την θητεία του για να διαπιστώσετε ότι για το νέο τραπεζίτη , η οικοδομή και οι κατασκευαστές γενικότερα αποτελούν μοχλό οικονομικής ανάπτυξης. Σε καμία από τις εκθέσεις αυτές, δεν υπάρχει αναφορά για τον τρόπο με τον οποίο κινείται η αγορά καθώς επίσης και για την υπερθέρμανση της κατά τις περιόδους έντονης ανόδου των τιμών», σημείωναν χαρακτηριστικά. Από την άλλη πλευρά κατά τη διάρκεια της θητείας του προσπάθησε να στήσει μηχανισμούς ενημέρωσης για την πορεία της αγοράς κατοικίας και για αυτό οι πρώτες συζητήσεις και κινήσεις για ροή πληροφόρησης ξεκίνησαν την περίοδο εκείνη.»

Αντίθετα, δεν αναμένεται να ασκήσει πιέσεις στις τράπεζες προκειμένου να επιταχύνουν τη ροή χρηματοδότησης της αγοράς ακινήτων καθώς , όντας κεντρικός τραπεζίτης στη λίστα των προτεραιοτήτων του κυριαρχεί «η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών η οποία δεν θα πρέπει να τίθεται σε κινδύνους με την άσκηση μίας πιο επεκτατικής πιστωτικής πολιτικής». Με δεδομένο ότι με τους περισσότερους τραπεζίτες έχει συνεργασθεί κατά τη διάρκεια της θητείας του στη κεντρική τράπεζα είναι σχεδόν δεδομένο ότι δεν πρόκειται να εναντιωθεί «στην πιστωτική πολιτική που ασκείται μέχρι σήμερα». Από την άλλη πλευρά όλα δείχνουν ότι δεν πρόκειται να «παγώσει» τις διαδικασίες για τις ρυθμίσεις στεγαστικών δανείων ειδικών κατηγοριών δανειοληπτών όπως για παράδειγμα : δημόσιοι υπάλληλοι και ΟΕΚ. Από την άλλη πλευρά θεωρείται σχεδόν απίθανο να συμβάλλει στο ξεμπλοκάρισμα της χρηματοδότησης από κρατικούς φορείς. Σε κάθε περίπτωση , επισήμαιναν οι ίδιοι άνθρωποι, ο νέος πρωθυπουργός : «είναι ένας λογικός άνθρωπος ο οποίος κινείται με την αυστηρότητα της σκέψης που έχει κάθε κεντρικός τραπεζίτης και αυτό που απεχθάνεται είναι οι εκπλήξεις και οι πολιτικές ακροβασίες.»