Επιβεβαιώνοντας τους φόβους ότι η διαδικασία θα τιναχθεί στον αέρα λόγω του τέλματος στην κτηματαγορά και ακολούθως των ελλιπέστατων στοιχείων για τις αγοραπωλησίες ακινήτων, οι φορείς που κάθισαν στο τραπέζι απλώς συμφώνησαν ότι διαφωνούν, επικαλούμενοι διαφορετικά στοιχεία από διαφορετικές βάσεις δεδομένων, σε μια διαδικασία που έμοιασε με τον πύργο της Βαβέλ. “Πώς θα μπορούσε η Τράπεζα της Ελλάδας να επιβεβαιώσει ότι η πτώση τιμών είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή που επικαλείται, όταν κάτι τέτοιο θα επηρεάσει τα χαρτοφυλάκια των στεγαστικών δανείων των τραπεζών;”, σχολίασε ένας από τους συμμετέχοντες στη σύσκεψη, εκτιμώντας ότι οι τελικές αποφάσεις- όπως πάντα- θα είναι πολιτικές και θα ληφθούν από το υπουργείο Οικονομικών, που θα κληθεί να βρει τη χρυσή τομή. Ο ίδιος εξέφρασε, δε, ζωηρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο μπορεί να στηθεί και να λειτουργήσει μια βάση δεδομένων, που θα επικαιροποιείται αυτομάτως με νέα στοιχεία ανά εξάμηνο, όπως επιτάσσει ο “πυρήνας” της εναρμόνισης εμπορικών- αντικειμενικών αξιών. Επί του παρόντος, η επόμενη συνάντηση είναι στον “αέρα”- δεν έχει οριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία- και όσο κι αν φαίνεται ότι υπάρχουν χρονικά περιθώρια, με δεδομένο ότι η εναρμόνιση τιμών έχει αναβληθεί για τον Ιούνιο του 2017, η κατάσταση είναι πιεστική, σχεδόν ασφυκτική, λόγω των μνημονιακών δεσμεύσεων. Κατ' αρχάς, θα έπρεπε να έχει υποβληθεί από τον Ιούνιο μια δέσμη λεπτομερών προτάσεων, που να διασφαλίζουν την ευθυγράμμιση εμπορικών- αντικειμενικών αξιών, αλλά κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Ποια είναι τα επόμενα βήματα, μετά από τη συγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής; α) να οριστεί ως το Σεπτέμβριο η φύση της βάσης των εκτιμήσεων αξιών και η μεθοδολογία και μάλιστα ξεχωριστά για κάθε κατηγορία ακινήτων (επαγγελματικά, κατοικίες κ.λ.π.) σε συνεργασία με την Τεχνική Βοήθεια των ξένων τεχνοκρατών β) να επανεξεταστεί ως το Μάρτιο του 2017 το πλαίσιο εκτιμήσεων για τα εμπορικά ακίνητα γ) να επιβεβαιωθεί η ταυτότητα όλων των ακινήτων με τους φερόμενους ιδιοκτήτες, μέσω του Κτηματολογίου και διασταυρώσεων δ) νόμος για την ευθυγράμμιση αντικειμενικών- εμπορικών αξιών ως τον επόμενο Ιούνιο.

Το φετινό πρώτο τρίμηνο ολοκληρώθηκαν μόλις 1.955 νέες κατοικίες στο σύνολο της χώρας, έναντι 2.181 κατοικιών κατά το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Στην έναρξη της οικονομικής κρίσης, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2010 είχαν κατασκευαστεί 14.578 νέες κατοικίες, ενώ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2007, στο απόγειο της κατασκευής νέων κατοικιών, ο αριθμός ήταν υπερδεκαπλάσιος του σημερινού, αγγίζοντας τις 26.000 κατοικίες. Στην τελευταία της εβδομαδιαία οικονομική ανάλυση, η Alpha Bank τονίζει χαρακτηριστικά ότι στο σύνολο της Δυτικής Μακεδονίας ολοκληρώθηκαν μόλις 17 νέες κατοικίες, σε Αν. Μακεδονία και Θράκη 61, στην Ηπειρο 81 νέες κατοικίες και στη Θεσσαλία 85 κατοικίες. Αντίστοιχα, ο όγκος της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας είχε ανέλθει σε 64.800 χιλιάδες κυβικά μέτρα το 2008 και σε 46.925 το 2009, προτού υποχωρήσει σε 11.000 χιλιάδες κυβικά μέτρα το 2014 και σε 10.972 το 2015, σημειώνοντας συνολική πτώση της τάξεως του 83,1%. Φέτος, σε επίπεδο τετραμήνου, η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα μετρούμενη με βάση τον όγκο, σημείωσε και νέα πτώση της τάξεως του 16% σε ετήσια βάση, έναντι μάλιστα αύξησης κατά 18,8% που είχε σημειωθεί το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Σε όρους αριθμού αδειών, η οικοδομική δραστηριότητα παρουσίασε μείωση κατά 11,7% στο τετράμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 8,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015, με αποτέλεσμα ο αριθμός των αδειών να συρρικνωθεί στις 3.319. Οι τιμές των κατοικιών υποχωρούν συνεχώς από τις αρχές του 2009, με αποτέλεσμα η συνολική πτώση μέχρι το φετινό πρώτο τρίμηνο να αγγίζει το 41,5% πανελλαδικά, ενώ στα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, η πτώση είναι ακόμα μεγαλύτερη. Οπως αναφέρουν οι αναλυτές, η πτωτική αυτή πορεία, η οποία μάλιστα επεκτείνεται και στα επαγγελματικά ακίνητα, αναμένεται να διατηρηθεί και κατά το τρέχον έτος, γεγονός που οφείλεται όχι μόνο στην παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής οικονομίας για ακόμα ένα έτος, αλλά και στη σειρά φορολογικών μέτρων που εφαρμόστηκαν στην αγορά ακινήτων τα τελευταία χρόνια. Οι φόροι στην ακίνητη περιουσία επιδρούν αρνητικά στην ζήτηση, τόσο από ιδιώτες όσο και από τους επενδυτές, που πιθανώς να ενδιαφέρονταν για ανέγερση νέων κατοικιών. Οιφορολογικές επιβαρύνσεις, όπως φόροι επί των συναλλαγών, οι επαναλαμβανόμενοι φόροι (π.χ. ΕΝΦΙΑ), ή οι φορολογικές ελαφρύνσεις που ίσχυαν στην αγορά της στεγαστικής πίστης και πλέον έχουν καταργηθεί, έχουν εκμηδενίσει την ζήτηση, σε συνδυασμό βέβαια με το γενικότερα αρνητικό χρηματοοικονομικό περιβάλλον και τη μείωση των εισοδημάτων

Ξέχασαν τόσο γρήγορα στο ΥΠΟΙΚ γιατί ο ΕΝΦΙΑ είναι διπλός φόρος (κύριος + συμπληρωματικός) για την αστική ακίνητη περιουσία; Ο συμπληρωματικός φόρος, θεσπίστηκε προκειμένου να συμμετάσχουν προσχηματικά και μόνο, στην πληρωμή του κύριου φόρου οι ιδιοκτήτες της εκτός σχεδίου γης (όχι οι αγρότες, αλλά κυρίως ιδιοκτήτες εκτός σχεδίου ακινήτων προορισμένων για ανοικοδόμηση), με επιβάρυνση που δεν ξεπερνά το ένα ευρώ (1€) το στρέμμα το χρόνο. Έτσι, ιδιοκτήτης 100 στρεμμάτων γης επιβαρύνεται μόλις με 100€, πολύ λιγότερα δηλαδή από τον ιδιοκτήτη ενός υπογείου 60-70 τ.μ. σε υποβαθμισμένη συνοικία των αστικών κέντρων! Πρόκειται όχι μόνον για το μοιραίο λάθος της προηγούμενης κυβέρνησης, αλλά και για τεράστιο σκάνδαλο, εφόσον εξαιρούνται από τη φορολογία οι κάτοχοι εκτός σχεδίου γης τεράστιας επενδυτικής, τουριστικής κλπ. αξίας, και το ποσό που θα έπρεπε να καταβάλουν αυτοί, υποχρεούνται να το καταβάλουν οι κάτοχοι των απαξιωμένων διαμερισμάτων, των ξενοίκιαστων γραφείων και καταστημάτων, και των αζήτητων οικοπέδων. Η χθεσινή υπαναχώρηση περί μη συνυπολογισμού των αγροτεμαχίων στο συμπληρωματικό φόρο του ΕΝΦΙΑ –η οποία προφανώς και δεν υπαγορεύτηκε από «τα λάθη των πολιτών», αλλά από την προσπάθεια της Κυβέρνησης να συνεχίσει να εξαιρεί από τον συμπληρωματικό φόρο όλους εκείνους που και προ τριετίας πέτυχαν να εξαιρεθούν ουσιαστικά και από τον κύριο φόρο - επιβεβαιώνει για μία φορά ακόμα ότι το συνολικό σχεδόν βάρος του πλέον άδικου φόρου όλων των εποχών, θα εξακολουθήσουν να επωμίζονται οι ιδιοκτήτες των απαξιωμένων αστικών ακινήτων. Έτσι με προφανές αποκλειστικό κριτήριο το πολιτικό κόστος, το ΥΠΟΙΚ και πάλι «κάνει πίσω» στην αναγκαία αύξηση της συμμετοχής στα βάρη εκείνων που έως τώρα εξακολουθούν να μην πληρώνουν σχεδόν τίποτα, επιρρίπτοντας τα ποσά που αντιστοιχούν σε βάρος των καθημαγμένων ιδιοκτητών αστικής ακίνητης περιουσίας, και ιδιαίτερα απρόσοδης περιουσίας. Αλήθεια, είναι αυτό δίκαιη «ανακατανομή των βαρών; Η ΠΟΜΙΔΑ καλεί για μια ακόμη φορά την πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΙΚ να τελειώσει με την ντροπή και το όνειδος αυτό του φορολογικού μας συστήματος: Ο συμπληρωματικός φόρος πρέπει να καταργηθεί όχι μόνον για τα αγροτεμάχια αλλά για ΟΛΗ την ακίνητη περιουσία και για ΟΛΟΥΣ τους πολίτες. Αυτό πρέπει να γίνει «αναζητώντας ισοδύναμο» μέσω της δίκαιης φορολόγησης της εκτός σχεδίου γης με τον κύριο φόρο του ΕΝΦΙΑ, όχι βέβαια με το προσχηματικό και προκλητικό ένα ευρώ (1€) το στρέμμα το χρόνο (!!!), αλλά με ένα ποσό πιο ουσιαστικό ανά στρέμμα, που όλοι θα μπορούν και θα πρέπει να το πληρώνουν. Τότε δεν θα χρειάζεται να υπάρχει ο συμπληρωματικός φόρος για κανένα φορολογούμενο και ο κύριος φόρος της αστικής περιουσίας θα είναι χαμηλότερος για όλους. Τότε θα σταματήσει και η καταστροφή της κτηματαγοράς, της οικοδομής και θα μπορέσουμε να ελπίζουμε και σε ανάκαμψη της οικονομίας μας ολόκληρης

Μια από τις βασικές αλλαγές του ΕΝΦΙΑ ήταν η ένταξη στον συμπληρωματικό φόρο και της αξίας των αγροτεμαχίων. Από την πρώτη στιγμή που έγινε αυτό γνωστό υπήρξε κριτική ότι επρόκειτο για μια πολύ δύσκολη εξίσωση, αφού οι αντικειμενικές αξίες στα αγροτεμάχια ήταν πολύ περίπλοκες - ενώ σε πολλές περιπτώσεις δεν υπήρχαν τιμές. Το πρόβλημα ήρθε ανάγλυφα στην επιφάνεια μόλις πριν από μερικές ημέρες. Οι προσομοιώσεις εκκαθάρισης του φόρου άργησαν από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων με αποτέλεσμα οι υπεύθυνοι του υπουργείου Οικονομικών να χάσουν τη μιλιά τους όταν είδαν τα αποτελέσματα τους.Το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε αιφνιδιαστικά και μόλις λίγες ημέρες πριν εκδοθούν τα εκκαθαριστικά να μην επιβάλλει τελικά συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ και στα αγροτεμάχια και τις εκτός σχεδίου και οικισμού εκτάσεις (βοσκότοπους κτλ.). Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών πρόκειται να κατατεθεί άμεσα διάταξη στη Βουλή με την οποία θα "ξηλώνεται" διάταξη που πέρασε με το πολυνομοσχέδιο της πρώτης αξιολόγησης και προβλέπει την επιβολή συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ και στα αγροτεμάχια. Επίσης, όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών υπάρχει πρόβλημα και με τις λανθασμένες εγγραφές των αγροτεμαχίων από πολλούς φορολογούμενους οι οποίοι θα κληθούν μέσα στο επόμενο διάστημα να τις διορθώσουν αφήνοντας έτσι ανοιχτό το ενδεχόμενο για υπολογισμό συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ στα αγροτεμάχια το επόμενο έτος ή και φέτος με συμπληρωματικό εκκαθαριστικό. Σύμφωνα με τις πληροφορίες δεν πρόκειται τελικά να ψηφιστεί η διάταξη που κατατέθηκε με το πρόσφατο νομοσχέδιο για τα καπνικά προϊόντα και προβλέπει ότι όσοι έχουν σημαντικό εισόδημα από τόκους (300 ή 600 ευρώ ετησίως) θα χάνουν τις απαλλαγές 50% ή 100% αντίστοιχα από τον φόρο. Αναλυτικά, το υπουργείο Οικονομικών στην ανακοίνωσή του αναφέρει τα εξής:

1) Τα αγροτεμάχια δεν θα υπολογίζονται στο συμπληρωματικό φόρο του ΕΝΦΙΑ των πολιτών. Αυτό γίνεται επειδή παρατηρήθηκε σωρεία λαθών στις δηλώσεις των πολιτών οι οποίοι και καλούνται το επόμενο διάστημα να διορθώσουν τις δηλώσεις τους.

2) Ο φετινός ΕΝΦΙΑ θα εξοφληθεί σε 5 δόσεις και όχι σε 4, αρχής γενομένης από το τέλος Σεπτεμβρίου. Τα δημοσιεύματα που μιλούν για Αύγουστο δεν ισχύουν.

3) Ο συνολικός λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ θα είναι στο ίδιο επίπεδο με πέρυσι. Όσα δημοσιεύματα μιλούν για αύξηση του συνολικού ποσού του ΕΝΦΙΑ, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Υπάρχει, βέβαια, ανακατανομή των βαρών από τις μικρές στις μεγάλες περιουσίες.

4) Οι απαλλαγές του ΕΝΦΙΑ θα ισχύουν ακριβώς όπως και πέρυσι. Δηλαδή δεν χάνουν την απαλλαγή όσοι έχουν εισοδήματα από υψηλούς τόκους.

5) Δεν αλλάζει τίποτα σε σχέση με το ύψος των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Δηλαδή δεν χάνουν την απαλλαγή άνεργοι, πολύτεκνοι και άτομα με αναπηρία άνω του 80%, ανεξάρτητα του ύψους των τόκων που έχουν.

Όλα τα παραπάνω προκάλεσαν πανικό στο υπουργείο Οικονομικών με αποτέλεσμα ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος –ο οποίος είχε τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στα φορολογικά μέτρα που προέκυψαν με την πρώτη αξιολόγηση- να ανακρούσει πρύμναν με το θέμα του συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια. Πίσω έκανε και στο θέμα της κατάργησης των εκπτώσεων του ΕΝΦΙΑ για όσους εισπράττουν πάνω από 300 ή 600 ευρώ από τόκους.