Πέραν από τον ΕΝΦΙΑ, οι επιβαρύνσεις στην ακίνητη περιουσία μοιάζουν να μην έχουν τελειωμό, με τους ιδιοκτήτες να καλούνται να πληρώσουν αρκούντως «αλμυρά» ποσά προκειμένου να αποκτήσουν «ηλεκτρονική ταυτότητα» κτιρίου, ενεργειακό πιστοποιητικό ή απλά θέλουν να πωλήσουν ή να μισθώσουν τα ακίνητά τους.Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι μόνο η επίσκεψη ενός μηχανικού -είτε γιατί ο πολίτης θέλει να κάνει αποδοχή κληρονομιάς, είτε γιατί θέλει να πωλήσει ένα ακίνητο - προκειμένου να βεβαιώσει ότι δεν υπάρχουν αυθαιρεσίες φθάνει στο ποσό των 500 ευρώ, ενώ το ποσό αυτό ανεβαίνει με γεωμετρική πρόοδο, ανάλογα με το μέγεθος του ακινήτου, τα δικαιολογητικά που απαιτούνται και τη «χρήση» που θα επιλέξει ο ιδιοκτήτης.

Ουσιαστικά, ένας ιδιοκτήτης μπορεί τελικά να καταλήξει να καταβάλει όλα τα έσοδά του από ενοίκια και πιθανώς οι «κρυφές» χρεώσεις να φθάσουν να ξεπεράσουν και το ποσό που έχει πληρώσει για τον ΕΝΦΙΑ. Αποτέλεσμα είναι αρκετοί ιδιοκτήτες να μην προχωρούν στις παραπάνω κινήσεις – λόγω αδυναμίας να πληρώσουν όλα όσα τους ζητούνται – και επομένως χιλιάδες ακίνητα μένουν αναξιοποίητα.

Ακολούθως καταφθάνει το περίφημο «ενεργειακό πιστοποιητικό», το οποίο είναι υποχρεωτικό από την 1η Ιανουαρίου 2016 και θα πρέπει να αναγράφεται σε όλα τα συμβόλαια αγοράς, πώλησης, μεταβίβασης. Το κόστος του υπολογίζεται κατά μέσο όρο στα 150 ευρώ, ενώ για τους επαγγελματικούς χώρους κυμαίνεται από 1,5 έως 1,8 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.

Ιδιαίτερα οι επαγγελματικοί χώροι εμφανίζουν μεγαλύτερη επιβάρυνση καθώς οι ιδιοκτήτες προκειμένου να προχωρήσουν στην ενοικίασή τους, χρειάζονται πλειάδα πιστοποιητικών, με αποτέλεσμα το κόστος που καλείται να πληρώσει προκειμένου να τα αποκτήσει να καθίσταται αρκετές φορές απαγορευτικό.

Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης: 100-250 ευρώ για κατοικίες – Για καταστήματα από 1,5 ευρώ/τ.μ.

Για μονοκατοικία έως 200 τ.μ.: 150-200 ευρώ – Για μεγαλύτερη είναι περίπου ένα ευρώ/τ.μ.

Έλεγχος και βεβαίωση αυθαιρέτων: 250-300 ευρώ

Ταυτότητα κτιρίου: 200 ευρώ η επίσκεψη του μηχανικού

Βεβαίωση για εντός σχεδίου ακίνητα: 70-90 ευρώ

Βεβαίωση για εκτός σχεδίου ακίνητα: 150-170 ευρώ

Εύρεση εγγράφων στην Πολεοδομία: 30 έως 40 ευρώ ανά επίσκεψη

Νέο τοπογραφικό: 400 ευρώ

Επανέκδοση τοπογραφικού λόγω λήξης: 50 ευρώ

Τοπογραφικό εκτός σχεδίου: 200-250 ευρώ για ένα ακίνητο 80-100 τ.μ.

Έλεγχος ηλεκτρολόγου: 50 έως 100 ευρώ

Νομικές υπηρεσίες: 400-500 ευρώ

Οσοι πούλησαν ακίνητο σε βάθος 15ετίας, παρότι το δήλωσαν στο Ε1, θα κληθούν να δικαιολογήσουν την προέλευση των επιπρόσθετων χρημάτων που εισέπραξαν, ώστε να καλυφθεί το κατά πολύ μεγαλύτερο τίμημα της αντικειμενικής αξίας. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Την εποχή των «παχιών αγελάδων», όπου ο κατασκευαστικός κλάδος και οι αγοραπωλησίες ακινήτων ήταν η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, είχε άτυπα νομιμοποιηθεί η αγορά ενός ακινήτου με «μαύρα». Για παράδειγμα, η πραγματική τιμή ενός σπιτιού ήταν 300.000 ευρώ, αλλά στο συμβόλαιο γραφόταν μόνο η αντικειμενική αξία του, π.χ. 180.000 ευρώ. Αυτή ήταν μία μέθοδος που άτυπα είχε νομιμοποιηθεί, συνέφερε τον αγοραστή, ενώ ακόμη και οι τράπεζες έδιναν δάνεια για τη συνολική, την αγοραία αξία του σπιτιού. Ωστόσο, σήμερα στο Υπουργείο Οικονομικών κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το επιπλέον της αντικειμενικής αξίας ποσό που καταβλήθηκε στον πωλητή αποτελεί αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας, γεγονός που επιφέρει επιπτώσεις για τον φορολογούμενο. Έτσι, με το μαζικό άνοιγμα λογαριασμών που γίνεται στο πλαίσιο των ελέγχων για την αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας, πολλοί πωλητές ακινήτων -και μάλιστα όχι κατασκευαστές, αλλά απλοί ιδιώτες- έχουν βρεθεί να μην μπορούν να δικαιολογήσουν τα «μαύρα» που έχουν εισπράξει για την πώληση του ακινήτου. Βέβαια, στην τσιμπίδα των ελεγκτών θα βρεθούν και όσοι είχαν κάνει στο παρελθόν επάγγελμα τις αγοραπωλησίες ακινήτων χωρίς να το δηλώσουν στην εφορία. Μάλιστα, έχει ήδη δημιουργηθεί λίστα με ονόματα 2.500 φορολογουμένων για τους οποίους υπάρχουν ενδείξεις πως ενώ έκαναν «business» με πωλήσεις ακινήτων, δήλωναν τις πράξεις αυτές ως φυσικά πρόσωπα με στόχο να αποφύγουν τον φόρο. Έτσι, είτε όσοι απλώς πούλησαν ένα σπίτι είτε όσοι είχαν ως επάγγελμα τις πωλήσεις ακινήτων, θα βρεθούν αντιμέτωποι με τον καταλογισμό της απόκρυψης εισοδήματος για τα «μαύρα» που εισέπραξαν. Κατ’ επέκταση, εάν το σχέδιο του ΥΠΟΙΚ προχωρήσει, θα κληθούν να πληρώσουν φόρο μεταβίβασης αναδρομικά και εκπρόθεσμα για το πέραν της αντικειμενικής αξίας τίμημα. Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι ο φόρος μεταβίβασης βαρύνει τον αγοραστή, ο τελευταίος δεν συναινεί στην πληρωμή του φόρου, αφού η εφορία έχει στριμώξει τον πωλητή και, έτσι, ο πωλητής πληρώνει τον φόρο, ύψους σήμερα 3%, για να γλυτώσει από τους τσουχτερούς συντελεστές φορολόγησης του εισοδήματος από αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας (φτάνουν συνολικά ακόμα και το 100% μαζί με τις προσαυξήσεις και τα πρόστιμα)…

Την υπαγωγή των «κόκκινων» δανείων που έχουν χορηγηθεί σε δικαιούχους του ΟΕΚ στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του «νόμου Κατσέλη» εισηγήθηκε χθες η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου . Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΟΕΚ έχει καταργηθεί και διάδοχός του είναι πλέον ο ΟΑΕΔ. Το ζήτημα που τέθηκε είναι εάν οι εργαζόμενοι που είχαν λάβει στεγαστικά δάνεια από τον ΟΕΚ, μπορούν να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του «νόμου Κατσέλη» (νόμος 3869/2010) μετά την κατάργηση του εν λόγω Οργανισμού και την υπαγωγή των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών τους στον ΟΕΑΔ. Οι χθεσινές δύο εισηγήσεις ενώπιον της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου ανέφεραν ότι μπορούν να υπαχθούν αυτά τα στεγαστικά δάνεια του ΟΕΚ στον «νόμο Κατσέλη», ενώ, αντίθετα, δεν μπορεί να υπαχθούν στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του «νόμου Κατσέλη» τα «προσωπικά δάνεια εκτάκτων αναγκών» που χορήγησε ο ΟΕΚ προς εργαζόμενους, συνταξιούχους και υπαλλήλους του Οργανισμού.

Στην αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) που θα επιβάλλεται στη συνολική ακίνητη περιουσία και με κλιμακωτούς συντελεστές ανάλογα με την αξία της προχωρά η κυβέρνηση με στόχο τη δικαιότερη ανακατανομή των φορολογικών βαρών, αλλά χωρίς αλλαγές στα έσοδα που παραμένουν στα 2,65 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με πληροφορίες το σχέδιο για τον νέο φόρο στα ακίνητα που επεξεργάζονται στο υπουργείο Οικονομικών προβλέπει μεταξύ άλλων τα εξής:

1 Καταργούνται οι δύο φόροι του ΕΝΦΙΑ (κύριος και συμπληρωματικός) και καθιερώνεται ένας φόρος που θα επιβάλλεται σε όλα τα ακίνητα εντός και εκτός σχεδίου.

2 Καταργείται ο υπολογισμός του φόρου ανά τετραγωνικό μέτρο. Ο φόρος θα υπολογίζεται με βάση το σύνολο της αξίας των ακινήτων κάθε φορολογούμενου.

3 Ο υπολογισμός του φόρου για τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας θα γίνεται με βάση προοδευτική κλίμακα χωρίς αφορολόγητο όριο. Στις αρχικές σκέψεις του οικονομικού επιτελείου ήταν να καθιερωθεί ένα μικρό αφορολόγητο όριο της τάξης των 30.000 - 50.000 ευρώ που θα οδηγούσε σε φοροελάφρυνση των μικροϊδιοκτητών ακινήτων.

Ομως, μετά τη μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων αλλά και την ανάγκη είσπραξης 2,65 δισ. ευρώ και το 2017 επικράτησαν δεύτερες σκέψεις στο υπουργείο Οικονομικών. Ετσι, το τελευταίο σενάριο προβλέπει την επιβολή του ΦΑΠ χωρίς αφορολόγητο όριο και, όπως υποστηρίζουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, είναι λογικό όλοι οι φορολογούμενοι να πληρώνουν έναν φόρο για τα ακίνητά τους ανάλογα με τη φοροδοτική τους ικανότητα.

4 Η κλίμακα υπολογισμού του νέου φόρου θα έχει πολλούς συντελεστές και αντίστοιχα πολλά κλιμάκια αξίας περιουσίας. Ο πρώτος συντελεστής θα είναι χαμηλός και θα υπολογίζεται για τα πρώτα 30.000 ή 50.000 ευρώ αξίας ακίνητης περιουσίας. Οι συντελεστές θα αυξάνονται ανάλογα με το ύψος της ακίνητης περιουσίας. Ο πέλεκυς θα πέσει βαρύς για τους έχοντες μεγάλη ακίνητη περιουσία.