Νέα επιδείνωση παρουσίασε η πιστωτική επέκταση τον Ιανουάριο του 2012 και διαμορφώθηκε στο -3,3% από -3,1% που ήταν έναν μήνα πριν. Συνολικά, η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα ήταν αρνητική κατά 407 εκατ. ευρώ, έναντι επίσης αρνητικής καθαρής ροής 150 εκατ. ευρώ που ήταν ένα χρόνο πριν. Η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις τον Ιανουάριο του 2012 ήταν θετική κατά 206 εκατ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης διαμορφώθηκε σε -1,9% από -2% το Δεκέμβριο του 2011.

Αναλυτικότερα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων υποχώρησε σε -2,6% από -1,8%, ενώ ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των λοιπών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όπου περιλαμβάνονται και μεγάλου ύψους ενδοομιλικές συναλλαγές, αυξήθηκε σημαντικά σε 10,5% από -5,2% τον προηγούμενο μήνα.

Η καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις ήταν αρνητική κατά 96 εκατ. ευρώ και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης μειώθηκε σε -7,3% από -6,6% το Δεκέμβριο του 2011.

Αρνητική κατά 516 εκατ. ευρώ ήταν και η καθαρή ροή χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά. Η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης να υποχωρήσει στο -4,1%, από -3,9%, έναν χρόνο πριν.

Στον ΟΑΕΔ μεταφέρεται το προσωπικό και το έργο του ΟΕΚ και της Εργατικής Εστίας ενώ τα προγράμματα και οι παροχές των δύο Οργανισμών επαναξιολογούνται και θα προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα (μειωμένα έσοδα από εισφορές μετά την κατάργηση των εργοδοτικών εισφορών υπέρ ΟΕΚ και Εργατικής Εστίας). Το τελικό σχέδιο,που τελεί υπό την έγκριση της τρόικας, ορίζει μεταβατικό διάστημα έως τις 31/7/2012 για την εκκαθάριση των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων των δύο Οργανισμών από ειδική διοικούσα Επιτροπή και στα βασικά του σημεία προβλέπει:

1 Τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων των καταργούμενων φορέων στον ΟΑΕΔ.

2 Οι πόροι, τα ταμειακά διαθέσιμα και κάθε έσοδο των δύο καταργούμενων φορέων μεταφέρονται σε ειδικό λογαριασμό με την επωνυμία «Ειδικός Λογαριασμός Κοινωνικής Πολιτικής» με διοικητική, λογιστική και οικονομική αυτοτέλεια που συνιστάται στον ΟΑΕΔ και τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος. Οι πάσης φύσεως λειτουργικές δαπάνες και οι δαπάνες που είναι αναγκαίες για τη συνέχιση των ανειλημμένων υποχρεώσεων, παροχών και προγραμμάτων, καλύπτονται από τον παραπάνω ειδικό λογαριασμό.

3 Η κυριότητα και κάθε δικαίωμα επί του συνόλου της κινητής και ακίνητης περιουσίας των φορέων που καταργούνται περιέρχονται αυτοδικαίως στον ΟΑΕΔ.

4 Το πάσης φύσεως προσωπικό των καταργούμενων φορέων μεταφέρεται στον ΟΑΕΔ. Με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης το προσωπικό αυτό μπορεί να μεταφέρεται και σε άλλους φορείς που εποπτεύει το υπουργείο (π.χ. ασφαλιστικά ταμεία).

Η ιστορία επαναλαμβάνεται; Η ρύθμιση για το κούρεμα των δανείων που ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής ο υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Βενιζέλος, είναι πιθανόν ότι θα έχει την τύχη της αντίστοιχης εξαγγελίας που έκανε ο κ. Παπανδρέου, τις παραμονές των εκλογών του 2009 για το «χάρισμα» των δανείων καθώς υπάρχει έντονη αντίδραση από την πλευρά των τραπεζιτών . Σύμφωνα με πληροφορίες οι τραπεζίτες αντιδρούν έντονα σε μία τέτοια προοπτική καθώς θεωρούν ότι μία γενικευμένη ρύθμιση θα αποτελέσει καίριο πλήγμα για τους ισολογισμούς τους μετά το κούρεμα που υπέστησαν με τα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Μάλιστα , οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο παρέμβασης της τρόικα στην περίπτωση που η ελληνική Κυβέρνηση προχωρήσει σε μία γενικευμένη ρύθμιση των δανείων των ιδιωτών.

Αντίθετα, οι ίδιες πληροφορίες φέρουν ότι δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να υπάρξει μία επιμέρους ρύθμιση η οποία θα αφορά συγκεκριμένες ομάδες δανειοληπτών με τροποποίηση του ήδη υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου. Σημειώνεται, ότι οι τράπεζες είχαν αντιδράσει έντονα και ουσιαστικά είχαν αγνοήσει τις επιταγές του ήδη υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Φυσικά, η επιλογή της χρονικής στιγμής για την συγκεκριμένη εξαγγελία έχει προκαλέσει προβληματισμό , αφού δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οικονομικοί παρατηρητές οι οποίοι συνδέουν την ανακοίνωση με εκλογικές σκοπιμότητες. Πρέπει να σημειωθεί , ότι ακόμα και το ενδεχόμενο ρυθμίσεων από πιστωτικά ιδρύματα τα οποία ελέγχονται από το δημόσιο είναι ιδιαίτερα αποδυναμωμένο καθώς κάτι τέτοιο , όπως υποστηρίζουν γνώστες της αγοράς , αντίκειται στο υφιστάμενο ευρωπαϊκό δίκαιο περί ανταγωνισμού.

Αντίθετα, είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν πιέσεις από την πλευρά των δανειστών για να προχωρήσει η αλλαγή του υφιστάμενου πλαισίου που αφορά τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμού ακινήτων στα οποία υπάρχει προσημείωση ή υποθήκη λόγω δανεισμού. Συγκεκριμένα , πληροφορίες φέρουν, την τρόικα να θεωρεί ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα χρονοβόρο και πολύπλοκο και θα πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις ώστε να περιοριστεί ο χρόνος –και οι διαδικασίες- για τις καταθέσεις και τους εκπλειστηριασμούς ακινήτων που φέρουν βάρη από δάνεια τα οποία δεν εξυπηρετούνται

Μείωση στις οφειλές των ιδιωτών προς τις τράπεζες εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος, ύστερα από τις απροσδόκητες, για τους δανειολήπτες, μειώσεις των αποδοχών τους κατά 20%-40% και τη ραγδαία αύξηση της ανεργίας στη χώρα μας. Ήδη έχει αποσταλεί στις τράπεζες προς επεξεργασία σχετικό νομοσχέδιο το οποίο αφορά εκτός από τους δημοσίους υπαλλήλους και όλους τους ιδιώτες που τα εισοδήματά τους έχουν υποστεί σημαντική μείωση το 2011 σε σχέση με το 2010. Το εν λόγω νομοσχέδιο θα συζητηθεί αύριο στο Δ.Σ. της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, προκειμένου να διατυπώσουν οι τραπεζίτες τις παρατηρήσεις τους και να προχωρήσουν σε συζήτηση επ΄αυτών. Για το εάν θα γίνει «κούρεμα» σε ένα δάνειο θα συνεκτιμάται η μέχρι τώρα προθυμία των δανειοληπτών να δίνουν έστω και ένα μέρος της δόσης τους και θα υπάρξει ένας σαφής διαχωρισμός με τους δανειολήπτες που λόγω... «άποψης» δεν πληρώνουν.

Επιπλέον, σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο θα καθορίζει συγκεκριμένο ποσοστό πλαφόν δόσης που θα δίνουν οι δανειολήπτες, το οποίο δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 40-50% των εισοδημάτων των νοικοκυριών. Οι αποφάσεις πρόκειται να ληφθούν άμεσα για το τι μέλλει γενέσθαι, αλλά και για το ποιος θα επωμιστεί την τεράστια αυτή επιβάρυνση. Οι ελληνικές τράπεζες, μετά το «κούρεμα» περί του 75% της περιουσίας που κατέχουν σε ελληνικά ομόλογα, αλλά και τα αποτελέσματα της διαγνωστικής άσκησης της BlackRock -ύστερα από την οποία θα τους επιβληθεί η εγγραφή ετήσιων ελαχίστων προβλέψεων για 3 χρόνια- δεν διαθέτουν μεγάλα περιθώρια άλλων διαγραφών.

Για το θέμα αυτό θα γνωμοδοτήσει η Τράπεζα της Ελλάδας και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο να επιδοτηθεί το πρόγραμμα αυτό και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις θα ληφθούν άμεσα, καθώς και τα κριτήρια που θα ακολουθηθούν για τις διαγραφές μέρους των δανείων. Η λογική αυτή ακολουθήθηκε σε πολλές χώρες που η δημοσιονομική κρίση οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες σε απόγνωση, αλλά και τις τράπεζες σε υπέρογκες ζημίες από τα δάνεια που δεν πληρώνονταν. Την ίδια ώρα οι δόσεις των δανειοληπτών υποχώρησαν σημαντικά και ο χρόνος που τους δόθηκε βοήθησε και τις τράπεζες, αλλά και τους ίδιους να διατηρήσουν τα ακίνητα που είχαν αγοράσει. Το «κούρεμα» των οφειλών των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων παρουσιάστηκε πρόσφατα στο εγχώριο οικονομικό επιτελείο από τη διεθνή εταιρεία Bain, ενώ παράλληλα η BlackRock εξετάζει εκ νέου τα εν λόγω δάνεια. Αν υιοθετηθεί η λύση του «κουρέματος», τα νοικοκυριά θα απαλλαγούν από σημαντικό κομμάτι χρέους που μπορεί να κυμανθεί στο σύνολό του από 22,5 δισ. έως 34 δισ.