Σημαντική υποχώρηση στις τιμές πώλησης αλλά και ενοικίασης των ακριβών ακινήτων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, βλέπουν έξι στους δέκα πολίτες. Παράλληλα, το 54% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι αυξήθηκε η ενοικίαση, γεγονός που σημαίνει ότι η οικονομική κρίση «φρέναρε» την τάση για αγορές. Αυτά είναι τα βασικότερα συμπεράσματα του «Βαρόμετρου της ευρωπαϊκής αγοράς ακινήτων 2011» που διεξάγει το δίκτυο κτηματομεσιτικών γραφείων RE/MAX. Ερευνα Η έρευνα γίνεται για τρίτη συνεχή φορά και σ' αυτή συμμετείχαν συνεργάτες - μέλη του δικτύου από 28 ευρωπαϊκές περιφέρειες. Ειδικότερα η έρευνα δείχνει τα εξής: Πάνω από τους μισούς ερωτηθέντες (54%) πιστεύουν ότι αυξήθηκε η ζήτηση ακινήτων προς ενοικίαση ενώ το 36% λέει ότι είναι σταθερή. Σε ό,τι αφορά τα προς πώληση ακίνητα, το 39% των απαντήσεων δείχνει ότι η ζήτηση για αγορές παρέμεινε σταθερή στα περσινά επίπεδα. Η ζήτηση για ακίνητα μικρού εμβαδού στα αστικά κέντρα των ευρωπαϊκών χωρών κινείται σε υψηλά επίπεδα σε αντίθεση με τις μονοκατοικίες και τα εξοχικά, όπου σχεδόν το 45% δείχνει ότι η ζήτηση ήταν μηδενική ή μέτρια. Στα χαμηλής και μέσης τιμής ακίνητα οι τιμές παρουσιάζουν σταθεροποίηση τόσο στα προς πώληση (43,6%) όσο και στα προς ενοικίαση (43,6%). Ομως, το 57%-58% των ερωτηθέντων παρατηρεί χαρακτηριστική πτώση στις τιμές ακριβών προς πώληση αλλά και ενοικίαση ακινήτων. Σε ό,τι αφορά το ηλικιακό προφίλ των αγοραστών ακινήτων, παρατηρούνται τα εξής: Η αγοραστική δύναμη συγκεντρώνεται στα group άνω των 35 ετών που είναι η ομάδα η οποία συνεχίζει να αγοράζει σε όλη την Ευρώπη. Από την άλλη, το ηλικιακό group 20-25 ετών αποτελεί την πλειοψηφία των ενοικιαστών σε ποσοστό 58,6% οι οποίοι όπως φαίνεται σχεδόν ποτέ δεν αγοράζουν (59,1%). Τέλος, το 82,1% θεωρεί την τιμή ως βασικό στοιχείο για τη ζήτηση ενός ακινήτου. Η θέση, δηλαδή η γειτονιά με ό,τι αυτό συνεπάγεται (τοποθεσία, θέα, εύκολη πρόσβαση σε δίκτυο συγκοινωνιών, σχολείο, εκκλησία) είναι ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες (58,8%).

Συστάθηκε από το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας η εννεαμελής επιτροπή με στόχο τη δημιουργία της Ανώνυμης εταιρίας Ανάπτυξης Επιχειρηματικού Πάρκου (ΕΑΝΕΠ ΑΕ), η οποία θα χειριστεί την ανέγερση του επιχειρηματικού πάρκου που θα δημιουργήσει από κοινού με την ΕΛΒΙΕΜΕΚ ΑΕ, συνολικής επιφάνειας 820 στρεμμάτων στα Οινόφυτα. Υπενθυμίζεται ότι το επιχειρηματικό πάρκο θα προσφέρει όλες τις προϋποθέσεις ομαλής λειτουργίας και απόκτησης των αναγκαίων αδειών, χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες, ενώ θα παρέχει σύνδεση με δίκτυα ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, αλλά και βιολογικό καθαρισμό, ενώ θα βρίσκεται σε ένα κομβικό σημείο όσον αφορά τη διακίνηση των προϊόντων. Ειδικότερα, το πάρκο απέχει περίπου 50 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας και 22 χιλιόμετρα από το κέντρο της Χαλκίδας, ενώ η ιδιοκτήτρια εταιρία είχε έρθει σε συμφωνία με τον ΟΣΕ για σιδηροδρομική σύνδεση του ακινήτου με τον σιδηροδρομικό σταθμό Αυλώνα ή Αγίου Θωμά. Η αντιπαροχή συνίσταται στην παράδοση στην ΕΛΒΙΕΜΕΚ πολεοδομημένης έκτασης, ίσης με το 55% της τελικής πολεοδομημένης έκτασης, ενώ το 45% θα περιέλθει στην κυριότητα της ανωνύμου εταιρίας που θα συσταθεί από μέλη του ΒΕΑ. Η τελική επιφάνεια της πολεοδομημένης γης είναι 470 στρέμματα και επομένως με βάση τη συμφωνία αντιπαροχής, μετά την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού πάρκου, η ΕΛΒΙΕΜΕΚ θα είναι κάτοχος 258 στρεμμάτων, ενώ τα υπολειπόμενα 212 στρέμματα θα περιέλθουν στην κατοχή των συμμετεχόντων στην ανώνυμη εταιρία. Το οικονομικό κόστος, για πολεοδομημένη επιφάνεια έκτασης ενός στρέμματος εντός του επιχειρηματικού πάρκου, υπολογίζεται σε 50.000 ευρώ. Μετά την ολοκλήρωση του πάρκου η αξία του κάθε οικοπέδου αναμένεται να ανέρχεται σύμφωνα με σημερινές τιμές σε 300.000 ευρώ.

Επενδυτική κινητικότητα παρουσιάζει ο τουριστικός κλάδος με σχέδια για νέες μονάδες και ανακαινίσεις υφιστάμενων ξενοδοχείων. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες, η αλυσίδα ξενοδοχείων Banyan Tree, η οποία δραστηριοποιείται κυρίως σε εξωτικούς προορισμούς, εξετάζει το ενδεχόμενο να εγκαινιάσει την παρουσία της στην Ευρώπη από την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, βρίσκεται σε ώριμες συζητήσεις με Έλληνα επιχειρηματία . Οι δύο πλευρές έχουν καταλήξει στο σημείο που θα ανεγερθεί η πολυτελής μονάδα, στην Κέρκυρα. Την ίδια στιγμή το ξενοδοχειακό brand Waldorf Astoria σχεδιάζει την επέκτασή του στη χώρα με ξενοδοχειακό συγκρότημα στη Σητεία, το οποίο αναμένεται να είναι έτοιμο το 2015. Στο μεταξύ το Amanzoe του ομίλου Dolpin Capital Investors ετοιμάζεται να ανοίξει τις πύλες του ακριβώς σε ένα μήνα. Μέχρι στιγμής έχει πραγματοποιηθεί από τον όμιλο επένδυση 100 εκατ. ευρώ, ενώ η εταιρία θα εξετάσει τις επενδυτικές της δυνατότητες με βάση την ανταπόκριση που θα έχει η πρώτη μονάδα. Πρόκειται για την «παρθενική εμφάνιση» της Aman resorts στη χώρα μας, ενώ θα είναι το πρώτο συγκρότημα της αλυσίδας στην Ευρώπη που συνδυάζει ξενοδοχειακή εγκατάσταση με τουριστικές κατοικίες προς πώληση. Σημειώνεται ότι ήδη σημαντικά έντυπα του τουριστικού κλάδου έχουν κάνει αναφορά στην πολυαναμενόμενη άφιξη, όπως το Travel and Leisure και το Conde Nast Traveler. Το ξενοδοχειακό συγκρότημα αναπτύσσεται σε έκταση 3.500 στρεμμάτων και περιλαμβάνει 38 σουίτες, αλλά και 11 παραθαλάσσιες πολυτελείς κατοικίες.

Την ίδια στιγμή σε εξέλιξη βρίσκεται το επενδυτικό πρόγραμμα του κυπριακού ομίλου Λεπτού στην Κρήτη. Στόχος είναι η δημιουργία 255 εξοχικών κατοικιών και επαύλεων, εκ των οποίων ήδη έχουν κατασκευαστεί οι 65, στην ιστορική περιοχή του Μάλεμε Χανίων. Σημειώνεται ότι πέντε επαύλεις αξίας άνω των 300.000 ευρώ εκάστη, έχουν ήδη πουληθεί σε Ρώσους πελάτες. Ο προϋπολογισμός του έργου υπολογίζεται στα 100 εκατομμύρια. Την πλήρη αναμόρφωση του ιστορικού συγκροτήματος «Πόρτο Ύδρα» σχεδιάζει ο εφοπλιστής Βίκτωρ Ρέστης, ο οποίος το αγόρασε τον Απρίλιο του 2011. Παράλληλα οι ιδιοκτήτες του Electra Palace Athens ολοκλήρωσαν πρόσφατα επένδυση ύψους 1 εκατ. στο ξενοδοχείο της Έρμου, που προέβλεπε την ανακαίνιση των εγκαταστάσεών του. Ακόμα, το ξενοδοχείο Corfu Holiday Palace (πρώην Hilton) μετά το τετραετές πρόγραμμα ανακαινίσεων στα δωμάτια και στους κοινόχρηστους χώρους ύψους 1 εκατ. ευρώ που ολοκληρώθηκε πέρυσι προχώρησε στη δημιουργία μιας νέας, υψηλών προδιαγραφών συνεδριακής αίθουσας, χωρητικότητας 700 ατόμων. Παράλληλα, έχει προχωρήσει και η ανακαίνιση 20 bungalows, προϋπολογισμού 500.000 ευρώ. Τέλος, σε μία σημαντική επένδυση προχώρησε ο όμιλος Louis στην Κύπρο κατά τα τέλη του 2011, όταν προχώρησε σε πλήρη ανακαίνιση των δωματίων του Hilton Park Nicosia, ενόψει της ανάληψης της προεδρίας της ΕΕ από την Κύπρο. Τα δωμάτια εκτός από δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο περιλαμβάνουν πλέον και φορητούς υπολογιστές, ενώ ανανεωμένη είναι η αίθουσα δεξιώσεων και συνεδρίων.

Στην 33η θέση επί συνόλου 97 αγορών κατατάσσει την ελληνική αγορά ακινήτων διετής έρευνα της Jones Lang LaSalle που εξετάζει τη διαφάνεια στον τρόπο λειτουργίας της κάθε κτηματαγοράς, δείγμα των σημαντικών βημάτων που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια όσον αφορά την παροχή επαρκούς και αξιόπιστης πληροφόρησης σχετικά με την εικόνα και την πορεία της κτηματαγοράς. Με βάση τα παραπάνω, η Ελλάδα κατατάσσεται στην κατηγορία «ημιδιαφάνειας» (semitransparent), ενώ με λίγα βήματα θα μπορούσε εύκολα να θεωρηθεί πλήρως διαφανής αγορά, συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες. Τα βήματα αυτά θα πρέπει να είναι η βελτίωση του πολεοδομικού πλαισίου, η ταχύτερη πρόοδος και ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και βέβαια η κατάρτιση ενός εύχρηστου, αξιόπιστου, απλού και σταθερού φορολογικού πλαισίου. Οπως άλλωστε αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έρευνα, όσο πιο διαφανής είναι μια αγορά τόσο περισσότερα επενδυτικά κεφάλαια μπορεί να προσελκύσει, στοιχείο κρίσιμο για τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στην Ελλάδα. Ο πιο υψηλός δείκτης διαφάνειας της ελληνικής αγοράς αφορά τη διαδικασία των αγοραπωλησιών, ενώ υστέρηση καταγράφεται στα θεμελιώδη στοιχεία της αγοράς, εξέλιξη μάλλον φυσιολογική, αν λάβει κανείς υπόψη του τις συνέπειες που έχει προκαλέσει στην κτηματαγορά η οικονομική κρίση και ο πέμπτος διαδοχικός χρόνος ύφεσης. Σχετικά χαμηλή είναι και η βαθμολογία της χώρας (αν και υψηλότερη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια) σε ό,τι αφορά το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς, που επιδέχεται πολλές βελτιώσεις.

Σε παγκόσμιο επίπεδο πάντως, την τελευταία διετία καταγράφεται σαφής βελτίωση του δείκτη διαφάνειας, καθώς ήταν ελάχιστες οι χώρες όπου υπήρξε επιδείνωση της διαφάνειας, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση την Αίγυπτο, που βέβαια δικαιολογείται δεδομένων των πολιτικών συνθηκών. Οι τελευταίες θέσεις καταλαμβάνονται από χώρες της Αφρικής και συγκεκριμένα το Σουδάν, που βρίσκεται στο τέλος της σχετικής λίστας, ακολουθούμενο από τη Νιγηρία και την Ανγκόλα. Στον αντίποδα, στην κορυφή, ως η πιο διαφανής αγορά ακινήτων, τοποθετείται εκείνη των ΗΠΑ, ακολουθούμενη από τη Βρετανία, την Αυστραλία, την Ολλανδία και τη Νέα Ζηλανδία, η οποία συμπληρώνει την πρώτη πεντάδα. Παρά την εισροή δισ. ευρώ στην αγορά ακινήτων της Γερμανίας, ιδίως από τα μέσα του 2010 και μετά, όταν δηλαδή επιδεινώθηκε η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, η γερμανική αγορά βρίσκεται στη 12η θέση, πέντε θέσεις πιο κάτω από την 7η στην κατάταξη Γαλλία. Λίγο πιο κάτω, στη 15η και 16η θέση βρίσκονται η Ιρλανδία και η Ισπανία αντίστοιχα, ενώ Ιταλία και Πορτογαλία κατατάσσονται στην 20ή και 28η θέση αντιστοίχως.

Στην ίδια κατηγορία διαφάνειας με την Ελλάδα (ημιδιαφάνεια) βρίσκονται χώρες όπως η γειτονική Τουρκία (31η θέση), η οποία κατέγραψε σημαντική βελτίωση την τελευταία διετία, κυρίως μέσω του ανοίγματος των συνόρων της για τους ξένους αγοραστές, έστω κι αν εξακολουθούν να υφίστανται περιορισμοί στην αγορά και κατοχή ακινήτων από υπηκόους τρίτων χωρών. Μία θέση πάνω από την Ελλάδα βρίσκονται τα μεγάλα αστικά κέντρα της Κίνας και ακριβώς από κάτω η αγορά του Ισραήλ. Οσον αφορά τις κοντινές προς την Ελλάδα χώρες, η μεν Ρουμανία εντοπίζεται στην 40ή θέση, η δε Βουλγαρία στην 57η θέση, αμφότερες στην κατηγορία ημιδιαφάνειας. Αναμφίβολα, εντύπωση προκαλεί και η υψηλότερη θέση της ελληνικής αγοράς σε σχέση με εκείνη του Ντουμπάι, που βρίσκεται στην 47η θέση, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το εν λόγω εμιράτο έχει εξελιχθεί σε πόλο έλξης επενδυτών και έχει αναπτύξει ακίνητα σημεία-αναφοράς στο παγκόσμιο στερέωμα, όπως ο πύργος Burj Khalifah, που είναι το υψηλότερο (προς το παρόν) κτίριο παγκοσμίως.