Στις Κατασκευές, οι απαισιόδοξες προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των παραμένουν στα ίδια επίπεδα, αλλά οι έντονα αρνητικές προσδοκίες για την απασχόληση του τομέα διευρύνονται.

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές ανακόπτει την ανοδική τροχιά του προηγούμενου τριμήνου και διαμορφώνεται κατά 2 μονάδες χαμηλότερα τον Σεπτέμβριο έναντι του Ιουλίου, στις 44,4 μονάδες, στα ίδιο επίπεδο με το αντίστοιχο περυσινό. Από τα βασικά στοιχεία του δείκτη, οι απαισιόδοξες προβλέψεις των επιχειρήσεων για τις προγραμματισμένες τους εργασίες παραμένουν ισχυρές, ενώ εντείνονται οι αρνητικές προβλέψεις για την απασχόληση, ιδιαίτερα στις Κατασκευές Δημοσίων Έργων. Αναλυτικότερα, ο εξαιρετικά χαμηλός δείκτης του προγράμματος εργασιών παραμένει στα ίδια σχεδόν επίπεδα, στις -75 μονάδες, με το συντριπτικό 85% των επιχειρήσεων (από 79%) να εκτιμά χαμηλότερα επίπεδα εργασιών στο επόμενο διάστημα αν και ένα 10% δηλώνει το αντίθετο. Όμως οι προβλέψεις για την απασχόληση υποχωρούν περαιτέρω, με το σχετικό δείκτη να κινείται στις -41 μονάδες (από -38). Οι αρνητικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία των εργασιών τον Σεπτέμβριο ενισχύονται με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -32 μονάδες. Άλλωστε, οι μήνες εξασφαλισμένης δραστηριότητας περιορίζονται ελαφρά στους 8,9 μήνες (από 9,1). Στις τιμές, οι σταθερά κυρίαρχες προβλέψεις για περαιτέρω υποχώρηση πτώση τιμών εξασθενούν ελαφρά, καθώς το 34% (από 43%) των επιχειρήσεων, κρίνει ότι οι τιμές του κλάδου θα μειωθούν στο επόμενο τρίμηνο. Τέλος, περιορίζεται στο 8% (από 13%) το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνουν απρόσκοπτη λειτουργία, με το 43% να επισημαίνει την ανεπαρκή χρηματοδότηση και το 30% τη χαμηλή ζήτηση ως βασικά εμπόδια στη δραστηριότητά του, ενώ ένα 19% να δηλώνει την παρατεταμένη ύφεση, τη γραφειοκρατία, τις μεγάλες εκπτώσεις και τις καθυστερήσεις πληρωμών, τις οφειλές του

Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Ιδιωτικές Κατασκευές, μετά την υποχώρηση του Ιουλίου στις 21,8 μονάδες, τον Σεπτέμβριο κερδίζει έδαφος και διαμορφώνεται στις 32,6 μονάδες, χαμηλότερα όμως έναντι της αντίστοιχης περσινής τιμής του (40,4 μονάδες). Από τα βασικά μεγέθη που συνδιαμορφώνουν τον δείκτη, οι σχεδόν εξολοκλήρου αρνητικές προσδοκίες των επιχειρήσεων για τις προγραμματισμένες εργασίες τους δεν μεταβάλλονται και έτσι το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -88 μονάδες. Στην άνοδο του συνολικού δείκτη συμβάλλουν οι λιγότερο αρνητικές προσδοκίες για την απασχόληση του κλάδου, όπου περιορίζεται στο 45% (από 67%) το ποσοστό εκείνων που αναμένουν μείωση θέσεων εργασίας, ενώ σχεδόν καμία επιχείρηση δεν προβλέπει άνοδο. Από τα υπόλοιπα στοιχεία, οι πολύ χαμηλές εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία των εργασιών των επιχειρήσεων εξομαλύνονται ελαφρά (στις -72 από -76 μονάδες ο δείκτης), ενώ η εξασφαλισμένη δραστηριότητα κερδίζει ένα μήνα και διαμορφώνεται στους 4,8 μήνες. Στις τιμές του κλάδου στο επόμενο διάστημα, οι αποπληθωριστικές προσδοκίες εκφράζονται από το 34% (από 46%) των επιχειρήσεων, όταν καμία επιχείρηση για τέταρτο κατά σειρά μήνα δεν αναμένει άνοδο. Τέλος, μόλις το 2-3% των ερωτηθέντων, σταθερά από τις αρχές του έτους, δεν αναφέρει προσκόμματα στη λειτουργία του, με τις μισές επιχειρήσεις να δηλώνουν τη χαμηλή ζήτηση, το 23% την ελλιπή χρηματοδότηση και το 25% τους υπόλοιπους συγκυριακούς παράγοντες ως τα βασικότερα εμπόδια στην ομαλή λειτουργία του.

Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Κατασκευές Δημοσίων Έργων, μετά την κατακόρυφη άνοδο του Ιουλίου στις 61,9 μονάδες, τον Σεπτέμβριο επανέρχεται σε πτωτική τροχιά, κινούμενος στις 51,7 μονάδες. Οι προβλέψεις για τις προγραμματισμένες εργασίες των επιχειρήσεων χάνουν ήπια έδαφος (στις -67 από -65 μονάδες ο σχετικός δείκτης), ενώ οι προβλέψεις της απασχόλησης επιδεινώνονται και το σχετικό ισοζύγιο διαμορφώνεται κατά 17 μονάδες χαμηλότερα, στις -38. Από τα υπόλοιπα στοιχεία, η θεαματική άνοδος του Ιουλίου στις εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία των εργασιών των επιχειρήσεων, δίνει τη θέση της σε μικρή πτώση, με το σχετικό ισοζύγιο να χάνει 5 μονάδες και να διαμορφώνεται στις -11 μονάδες. Στις τιμές, το 34% των επιχειρήσεων αναμένει μείωση (από 42%) και το 24% (από 28%) άνοδό τους στο επόμενο διάστημα. Τέλος, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δηλώνουν απρόσκοπτη επιχειρηματική λειτουργία περιορίζεται στο 11% (από 19%), ενώ από τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, το 56% δηλώνει τη χαμηλή χρηματοδότηση, το 18% τη χαμηλή ζήτηση, και ένα 16% τους λοιπούς συγκυριακούς παράγοντες ως βασικότερα προσκόμματα στην επιχειρηματική λειτουργία τους.

Ο κανόνας είναι ότι όσο πιο διαφανής είναι μια αγορά τόσο ευκολότερα μπορεί να προσελκύσει κεφάλαια από το εξωτερικό. Για την Ελλάδα όμως δεν φαίνεται να ισχύει αυτό. Σύμφωνα με την έκθεση διαφάνειας η χώρα μας βρίσκεται στην 33η θέση σήμερα σε σύνολο 97 χωρών, χάνοντας τέσσερις θέσεις από το 2010 (τότε ήταν στην 29η θέση) και παρά το γεγονός ότι φαίνεται να υπάρχει κάποια πρόοδος. Ωστόσο, καθώς άλλες χώρες έχουν καταγράψει μεγαλύτερη βελτίωση, η σχετική της θέση στην κατάταξη έχει επιδεινωθεί. Είναι χαρακτηριστικό, και άκρως ανησυχητικό ότι στην Ευρωπαϊκή Ενωση των 27 χωρών η Ελλάδα ξεπερνά στο συνολικό σκορ μόνο τέσσερις χώρες και συγκεκριμένα τη Σλοβακία, τη Σλοβενία, τη Ρουμανία και την Βουλγαρία.

Οι υπόλοιπες 22 χώρες της Ε.Ε. ξεπερνούν την ελληνική κτηματαγορά ως προς το βάθος της διαφάνειας στις συναλλαγές ακινήτων. Σύμφωνα με την έρευνα του διεθνούς οίκου Jones Lang LaSalle , οι πιο διαφανείς αγορές του κόσμου εξακολουθούν να κυριαρχούνται από τις αγγλόφωνες χώρες. Στην κορυφή, ως η πιο διαφανής αγορά ακινήτων τοποθετείται εκείνη των ΗΠΑ, και ακολουθούν κατά πόδας η Βρετανία και η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία έρχεται πέμπτη στην κατάταξη ενώ ο Καναδάς έκτος. Οι παραπάνω χώρες πλαισιώνονται από αρκετές Ευρωπαϊκές αγορές - την Ολλανδία (4η), τη Γαλλία (7η), τη Φινλανδία (8η), τη Σουηδία (9η) και την Ελβετία (10η), που όλες μαζί απαρτίζουν τις αγορές «Υψηλής Διαφάνειας», ανήκουν δηλαδή στη Σούπερ Λίγκα της διαφάνειας.

Ο Δείκτης για το 2012 αποκαλύπτει ότι οι μεγαλύτερες βελτιώσεις στη διαφάνεια έχουν γίνει στις αγορές της Λατινικής Αμερικής, της νοτιοανατολικής Ασίας και της νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς οι επενδυτές και οι χρήστες γραφείων έχουν επεκταθεί βαθύτερα σε αυτές τις γεωγραφικές περιοχές: η Τουρκία για άλλη μια φορά βρίσκεται στην κορυφή του παγκόσμιου πίνακα κατάταξης όσον αφορά στη βελτίωση του βαθμού διαφάνειας από το 2010. Η γειτονική χώρα ξεπερνά την Ελλάδα κατά δύο θέσεις (βρίσκεται στην 31η θέση) και δείχνει να έχει βελτιωθεί σε όλες τις κατηγορίες που σχετίζονται με τη διαφάνεια στις συναλλαγές. Στην τελευταία κατηγορία της απόλυτης αδιαφάνειας βρίσκονται χώρες όπως το Σουδάν, η Νιγηρία, η Ανγκόλα, η Λευκορωσία, η Αλγερία, το Πακιστάν και το Ιράκ.

Στις ΗΠΑ, η αγορά ακινήτων συνεχίζει να εμφανίζει μια μικτή εικόνα. Ειδικότερα οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 7,8% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.’12, από 2,3% τον Ιούλ.’12, οι ενάρξεις νέων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 2,3% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.’12, μετά από μείωσή τους κατά -2,8% τον Ιούλ.’12, ενώ ο αριθμός των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν ήταν μειωμένος κατά -1,0% σε μηνιαία βάση τον Αύγ.’12, έναντι αύξησής του κατά 6,7% τον Ιούλ.’12.

Μείωση μισθών της τάξεως του 18% προβλέπει η νέα Εθνική Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας για τους εργαζόμενους στις Εργοληπτικές και Κατασκευαστικές Τεχνικές Επιχειρήσεις όλης της χώρας που υπογράφηκε στις 28 Σεπτεμβρίου μεταξύ της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων (ΟΣΕΤΕΕ) του Συλλόγου Τεχνικών Υπαλλήλων Ελλάδας (ΣΤΥΕ) και της Πανελλαδικής Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔΜΕΔΕ). Εκτός όμως από τη μείωση - που είναι η πρώτη κλαδική με την εφαρμογή των μνημονίων - η σύμβαση έχει και αρκετά «καλά νέα» για τους 5.000 εργαζόμενους στον κλάδο. Ματξύ άλλων, κατοχυρώνει τον 13ο και τον 14ο μισθό ενώ περιλαμβάνει όλα τα επιδόματα, τα τεχνικά επιδόματα και τα επιδόματα ευθύνης, για τους τεχνικούς υπαλλήλους. Ακόμη, οι νεοεισερχόμενοι δεν προσλαμβάνονται με βάση τα κλιμάκια της Εθνικής Γενικής ΣΣΕ μετά τη μείωση του περασμένου Φεβρουαρίου (650 ή 550 ευρώ μεικτά τον μήνα), αλλά με αυτά της Εθνικής Κλαδικής που είναι π.χ για τον διπλωματούχο μηχανικό τα 1.200 ευρώ. Επιπλέον εντάσσονται στα μισθολογικά κλιμάκια όλοι οι εργαζόμενοι, ανεξαρτήτως του αν έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας ή αμείβονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών. Τέλος, οι ειδικότητες των αποφοίτων Σχολών Θετικών Επιστημών και Περιβαλλοντολόγων ΑΕΙ που εργάζονται στον κλάδο, εντάσσονται σε ειδικό μισθολογικό κλιμάκιο και λαμβάνουν το 88% της αμοιβής των Διπλωματούχων Μηχανικών. Η σύμβαση αφορά το σύνολο σχεδόν του κλάδου, αφού δεσμεύει όλες τις επιχειρήσεις μέλη της ΠΕΔΜΗΕΔΕ. Οι εργοδοτικοί φορείς είχαν καταγγείλει την προηγούμενη κλαδική στις 8 Απριλίου του 2012 και σύμφωνα με τους εκπροσώπους των εργαζομένων είχε παρατηρηθεί αύξηση των ατομικών συμβάσεων στον τεχνικό ιδιωτικό τομέα με μειώσεις που από το 25% έφθαναν το 60%. Η σύμβαση κατατέθηκε στο υπουργείο Εργασίας την 1η Οκτωβρίου και ισχύει από τις 08/07/2012 έως τις 31/12/2013.

Ωστόσο η λίστα των 1,2 εκατομμυρίων άνεργων Ελλήνων αναμένεται να διευρυνθεί περαιτέρω τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τριμηνιαίας έρευνας για τις προοπτικές απασχόλησης της Manpower, αναμένονται νέες μειώσεις στον αριθμό των ατόμων που απασχολούν οι Ελληνες εργοδότες κατά το δ' τρίμηνο του έτους. Το 65% των εργοδοτών δεν προβλέπει κάποια μεταβολή στον αριθμό των εργαζομένων, ενώ το 25% αναμένει μείωση. Οι μεγαλύτερες μειώσεις αναμένονται στον κλάδο του τουρισμού και στον τομέα των κατασκευών. Δυσοίωνο είναι επίσης το κλίμα στους τομείς των μεταφορών & επικοινωνιών στο εμπόριο και στη μεταποίηση. Η εικόνα της απασχόλησης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Ελλήνων εργοδοτών, παραμένει ζοφερή για 11ο συνεχόμενο τρίμηνο. Οι επιπτώσεις της κρίσης χρέους στην τοπική αγορά μεγεθύνονται από την οικονομική αβεβαιότητα, που πλέον χαρακτηρίζει έντονα και την ευρύτερη περιφέρεια της Ευρώπης. Σε αυτό το πλαίσιο, τα ελαφρά σημάδια ανάκαμψης που παρατηρούμε σε κλάδους όπως τα χρηματοοικονομικά δεν μας κάνουν να νιώσουμε περισσότερο αισιόδοξοι», σχολίασε η διευθύνουσα σύμβουλος της Manpower Group.