Το συνολικό απόθεμα των γραφείων Α' και Β΄κατηγορίας (τα σύγχρονα και με υποδομές κτίρια) φτάνει τα δύο εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα στην Αθήνα. Το 40%, δηλαδή περίπου 800.000 τετραγωνικά μέτρα, βρίσκεται στα Βόρεια Προάστια και τα περισσότερα στην Λεωφόρο Κηφισίας. Περίπου 10% βρίσκεται στο κέντρο, το 15% στις περιοχές γύρω από το κέντρο και το 35% στα νότια προάστια και τον Πειραιά. Εκτός από τη μεγάλη πτώση τιμών, οι ιδιοκτήτες κτιρίων γραφείων στην Ελλάδα βρίσκονται αντιμέτωποι με τους κακοπληρωτές οι οποίοι δεν είναι πλέον μόνο ιδιωτικές επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Ηδη καταγράφονται αγωγές εξώσεων σε ακίνητα τα οποία στεγάζουν υπηρεσίες δήμων, ενώ σοβαρές καθυστερήσεις παρατηρούνται στην πληρωμή των ενοικίων από δημοσίους οργανισμούς. Η αγορά κτιρίων γραφείων με τη μεγαλύτερη πτώση τιμών από τον Ιούνιο του 2011 είναι το Δουβλίνο. Τα ενοίκια στην ιρλανδική πρωτεύουσα υποχώρησαν περί το 11,4% τον τελευταίο χρόνο και το κόστος για ένα σύγχρονο γραφείο κινείται κοντά στα 290 ευρώ ανά τ.μ. ετησίως. Ακολουθεί η Μαδρίτη, με τα ενοίκια να έχουν υποχωρήσει κατά 5,6% από τον Ιούνιο του προηγούμενου χρόνου και τις τιμές να βρίσκονται στα 300 ευρώ ανά τ.μ. ετησίως. Την ίδια περίοδο, τα ενοίκια κτιρίων γραφείων στη Βιέννη παρουσίασαν αύξηση 27% και έφτασαν κατά μέσο όρο τα 336 ευρώ ανά τ.μ. ετησίως.

Ηταν Φεβρουάριος του 2012 όταν η κυβέρνηση Μόντι ενέκρινε νομοθετικό διάταγμα βάσει του οποίου η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία θα κληθεί και αυτή (από το 2013) να καταβάλει φόρο ακινήτων, συγκεκριμένα για εκείνα τα (ουκ ολίγα) κτίσματά της τα οποία τυγχάνουν εμπορικής χρήσης και αξιοποιούνται για λόγους κερδοσκοπικούς. Πίσω στο παρόν, σχεδόν οχτώ μήνες μετά, η μάχη μεταξύ εκκλησίας και κράτους για τη φορολόγηση της παπικής περιουσίας στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης συνεχίζεται με αβέβαιη έκβαση. Οσο για το προαναφερθέν διάταγμα (το οποίο είχαν αρχικά φέρει στο τραπέζι βουλευτές του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος), αυτό μόλις χθες απορρίφθηκε ως «ελλιπές» από το ιταλικό Συμβούλιο της Επικρατείας. «H εφαρμογή του εν λόγω μέτρου ξεπερνά τις αρμοδιότητες του υπουργείου Οικονομικών», γνωμοδότησε το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο, σύμφωνα με το οποίο αυτό που μένει να διευκρινιστεί είναι τα κριτήρια διαχωρισμού των εκκλησιαστικών ακινήτων σε εμπορικά και μη. Κι όλα αυτά ενώ οι Ιταλοί πολίτες, ακόμη και όσοι διαθέτουν μόνο μια οικία για ιδιοκατοίκηση, έχουν ήδη ξεκινήσει να καταβάλλουν εκ νέου φόρο ακίνητης περιουσίας, στο πλαίσιο των σκληρών μέτρων που έχει λάβει η τεχνοκρατική κυβέρνηση του Μάριο Μόντι, προκειμένου να επαναφέρει στον ίσιο δρόμο τα δημοσιονομικά της χώρας. Από την πλευρά της, η Εθνική Ενωση Ιταλικών Δήμων (ANCI) έχει υπολογίσει πως μόνο από τη φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας το ιταλικό Δημόσιο θα μπορούσε να βάλει στα ταμεία του 600 με 700 εκατ. ευρώ ετησίως, ποσό το ύψος του οποίου η ίδια η Αγία Εδρα επιλέγει να τοποθετεί αρκετά χαμηλότερα. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να τονιστεί πως η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία φέρεται να έχει στην κατοχή της περί τα 115.000 ακίνητα συνολικής αξίας περίπου 2 με 3 δισ. ευρώ (το ίδιο το Βατικανό ρίχνει την αξία στα μόλις 500 εκατ. ευρώ), περιουσία η οποία μάλιστα δεν σταματά να αυξάνεται και να πληθύνεται (αρκεί να αναλογιστεί κανείς τις συνολικά χιλιάδες διαθήκες που «πριμοδοτούν» κάθε χρόνο το Βατικανό με νέα περιουσιακά στοιχεία).

Επί του παρόντος, η φορολόγηση όλων των παραπάνω φέρεται να «σκοντάφτει» σε έναν μάλλον περίπλοκο νομοθετικό σκόπελο: στην ανάγκη θέσπισης συγκεκριμένων κριτηρίων βάσει των οποίων θα διαχωρίζονται οι εκκλησιαστικές κτήσεις σε εμπορικές από τη μία και θρησκευτικές/φιλανθρωπικές/μη-κερδοσκοπικές από την άλλη (διαχωρισμός δύσκολος, ειδικά στις περιπτώσεις των ιδιωτικών σχολείων και κλινικών). Δεδομένου ότι η φορολόγηση θα αφορά μόνο στην εμπορική κατηγορία, ο εν λόγω διαχωρισμός θα πρέπει να προηγηθεί κάθε άλλης εξέλιξης. Από την πλευρά της, η κυβέρνηση έχει επανειλημμένως τονίσει πως το θέμα θα έχει ξεκαθαριστεί μέσα στο 2012. Ωστόσο, ο ιταλικός Τύπος διατηρεί τις αμφιβολίες του, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται πως, εάν η προσπάθεια φορολόγησης της εκκλησιαστικής περιουσίας καταρρεύσει, θα ακολουθήσει νέος γύρος φοροαυξήσεων σε βάρος των απλών πολιτών, προκειμένου να καλυφθεί το κενό στα έσοδα.

Τα φθηνότερα ενοίκια γραφείων ανάμεσα στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, έχει πλέον η Αθήνα, έπειτα από την πολυετή οικονομική κρίση. Σύμφωνα με έρευνα εταιρείας συμβούλων ακινήτων , μόνο η Λισαβόνα είναι πλέον φθηνότερη από την Αθήνα, με ελάχιστη διαφορά. Ενας σύγχρονος χώρος γραφείου σε μια καλή συνοικία των Αθηνών ενοικιάζεται πλέον με 240 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (τ.μ.) ανά έτος, ενώ στην πρωτεύουσα της Πορτογαλίας κοστίζει 220 ευρώ ανά τ.μ. ετησίως. Οι τιμές στα ενοίκια κτιρίων γραφείων στην ελληνική πρωτεύουσα έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 18% σε σύγκριση με το τέλος Ιουνίου 2011. Οι αναλυτές επισημαίνουν πως τη διετία 2009 – 2011 περίπου μισό εκατομμύριο επιχειρήσεις χρεοκόπησαν, με τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις για την αγορά επαγγελματικών ακινήτων, ενώ η κατάσταση έχει χειροτερεύσει κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2012. Η όποια δραστηριότητα καταγράφεται στον τομέα των επαγγελματικών ακινήτων περιορίζεται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες στην ουσία μετακομίζουν από ένα ακριβό κτίριο σε ένα με φθηνότερο ενοίκιο. Πολλές επιχειρήσεις φεύγουν από μεγάλα κτίρια γραφείων γιατί εξαιτίας των απολύσεων μπορούν πλέον να χωρέσουν σε μικρότερα, επισημαίνουν οι μεσίτες. Στην έκθεση αναφέρεται πως η ζήτηση περιορίζεται στους γνωστούς πόλους γραφείων οι οποίοι στο παρελθόν ήταν ακριβοί, αλλά τώρα οι τιμές είναι προσιτές.

Δύο ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες η Ελλάκτωρ (θέση 43) και η J&P-Αβαξ (θέση 50) συμπεριλήφθηκαν στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές κατασκευαστικές δυνάμεις του 2011, με κριτήριο τις πωλήσεις, όπως προέκυψε από την ένατη έκδοση των «Ευρωπαϊκών Κατασκευαστικών Δυνάμεων», που δημοσίευσε η Deloitte. Στην έρευνα μελετώνται οι αποδόσεις των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κατασκευαστικών ομίλων, το 2011, με κριτήρια τα έσοδα, τη χρηματιστηριακή αξία, τη διεθνοποίηση, τη διαφοροποίηση, τις δανειακές υποχρεώσεις και άλλους χρηματοοικονομικούς δείκτες. Σύμφωνα με την έρευνα, «όπως και το 2010, στην κατάταξη των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κατασκευαστικών δυνάμεων, με κριτήριο τις πωλήσεις του 2011, επικρατούν οι γαλλικοί όμιλοι Vinci και Bouygues. Η Ισπανία παραμένει η χώρα με τη μεγαλύτερη παρουσία (6 συνολικά εταιρείες) στην κατάταξη των 20 μεγαλύτερων κατασκευαστικών δυνάμεων του 2011, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο καταλαμβάνει την τρίτη θέση στην κατάταξη των πωλήσεων ανά χώρα. Οι συνολικές πωλήσεις των ευρωπαϊκών κατασκευαστικών εταιρειών αυξήθηκαν κατά 7,5%, συγκριτικά με τον περασμένο χρόνο, αύξηση η οποία προήλθε, κυρίως, από την πορεία των 20 μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κατασκευαστικών δυνάμεων. Η ισπανική ACS σημειώνει τη μεγαλύτερη αύξηση στις πωλήσεις, ως αποτέλεσμα της ενοποίησης της γερμανικής Hochtief. Αντίθετα, η ισπανική Ferrovial σημείωσε πτώση στις πωλήσεις, ως συνέπεια της πώλησης του 5,88% της BAA. Οι όμιλοι, που συμπεριλήφθηκαν στις 50 και τις 20 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές κατασκευαστικές δυνάμεις του 2011, με κριτήριο τις πωλήσεις, παρέμειναν οι ίδιοι, σε σύγκριση με το 2010. Ανάμεσά τους, εντοπίζεται ελληνική παρουσία με δύο από τις σημαντικότερες ελληνικές κατασκευαστικές εταιρίες, την Ελλάκτωρ (θέση 43) και την J&P-Αβαξ (θέση 50).

Το 2011, οι χρηματιστηριακές αξίες των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών κατασκευαστικών δυνάμεων εμφάνισαν πτωτικές τάσεις κατά 20%, σε σύγκριση με τη μείωση 19% στο Euro Stoxx 50 Index, ως συνέπεια της τρέχουσας οικονομικής και χρηματοοικονομικής συγκυρίας. Η κατασκευαστική δραστηριότητα είναι ιδιαίτερα κυκλική, καθώς επηρεάζεται, μεταξύ άλλων, από την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών, τα επιτόκια και τα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων. Από το 2008, η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών άρχισε να μειώνεται και, μέχρι σήμερα, οι επενδύσεις στις κατασκευές δεν έχει ακόμη ανακάμψει. Η μείωση των επενδύσεων σε Πορτογαλία, Ελλάδα και Ιρλανδία, ήταν ιδιαίτερα έντονη, λόγω των πολιτικών μείωσης των ελλειμμάτων, που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις των χωρών αυτών. Από το 2009 έως το 2012, οι επενδύσεις σε αυτές τις χώρες μειώνονταν κάθε χρόνο. Μετά από μία μικρή πτώση, το 2008, οι επενδύσεις σε κατασκευές στην Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκαν κατά 11%, το 2009 και, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα δεν θα μεταβληθούν σημαντικά, το 2012 ή το 2013, αν και οι κατασκευές σε ορισμένες χώρες, όπως η Γερμανία και η Πολωνία, συνεχίζουν να αποδίδουν σχετικά καλά. Αντιθέτως, άλλες χώρες, όπως η Ιρλανδία, η Σλοβενία και η Ελλάδα, μειώνουν τις επενδύσεις τους σε κατασκευές περισσότερο από 10% από έτος σε έτος. Ως αποτέλεσμα αυτών των στοιχείων, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ανάπτυξη των επενδύσεων σε υποδομές θα είναι αρνητική κατά μέσο όρο, από το 2010 έως το 2013. Η Γερμανία και η Γαλλία συνεχίζουν να είναι οι μεγαλύτερες κατασκευαστικές αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με παρόμοιο μέγεθος. Ακολουθεί η ιταλική, η ισπανική και η βρετανική κατασκευαστική αγορά, όπου καθεμία αντιπροσωπεύει περίπου το 60% του μεγέθους της γερμανικής και της γαλλικής αγοράς και σχεδόν τρεις φορές το μέγεθος της Ολλανδίας, που είναι η έκτη μεγαλύτερη αγορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.