Ο κλάδος των κτηματομεσιτών είναι από τους πρώτους που έχουν βιώσει την πραγματική ύφεση στην ελληνική οικονομία παρουσιάζοντας μια πρωτοφανή πτώση της τάξεως του 80% στις πραγματοποιηθείσες διαμεσολαβήσεις. Έτσι λοιπόν, από τα μέσα του 2008 πολλοί κτηματομεσίτες οδηγήθηκαν στην αναζήτηση νέου επαγγέλματος δεδομένου ότι δεν μπορούσαν να αντεπεξέρθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις για την κάλυψη πάγιων αναγκών των γραφείων τους. Μάλιστα, χαρακτηριστικά έχει αναφερθεί από επαγγελματίες κτηματομεσίτες ότι υπάρχουν μήνες που δεν χτυπάει ούτε το τηλέφωνο. Αποτέλεσμα της δυσοίωνης αυτής πορείας στον κλάδο των ακινήτων ήταν να κλείσει τουλάχιστον το 30%-35% των υφισταμένων γραφείων στην Αθήνα ενώ στην επαρχία το ποσοστό έχει εκτιναχτεί στο 40%. Αλλά και οι ενεργοί επαγγελματίες του κλάδου δεν γνωρίζουν εάν αύριο το πρωί θα υπάρχουν στην αγορά ως επαγγελματίες ή αν πρέπει να αναμένουν ανάπτυξη ώστε να συνεχίσουν να συντηρούν τα γραφεία τους. Και η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να βλετιωθεί άμεσα καθώς τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί καθιστούν τη βελτίωση των προοπτικών της αγοράς κατοικίας εξαιρετικά δύσκολη. Μη ξεχνάμε ότι η πορεία της αγοράς κατοικίας είναι ευθέως συνδεδεμένη με την πορεία της οικονομίας κάθε χώρας, αλλά και τις συνθήκες που επικρατούν στον κλάδο της στεγαστικής πίστης (π.χ. ύψος επιτοκίων, ρευστότητα). Οι χρηματοδοτήσεις στεγαστικών δανείων βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα .Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν αγγίξει το υπέρογκο ποσό των 20 δισ. ευρώ σε ποσοστό 18% έως τα μέσα του 2012. Αναμένουμε ραγδαία αύξηση των «κόκκινων δανείων» στο επόμενο τρίμηνο αν σκεφτεί κανείς ότι το συνολικό ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας χτύπησε το 24,5% κατά το τρίτο τρίμηνο του 2012 με το ποσοστό του αντίστοιχου τριμήνου το 2011 να είναι 17,7%, ενώ στους νέους το ποσοστό ανεργίας άγγιξε το 52,8% όταν ο μ.ο. από το 2003-2008 δεν ξεπερνούσε το 9%.

Πτώση σημείωσε το Δεκέμβριο ο αριθμός των Αμερικανών που υπέγραψαν συμβόλαια για την αγορά μεταχειρισμένων κατοικιών, όπως έδειξαν τα στοιχεία που είδαν σήμερα το φως της δημοσιότητας. Η National Association of Realtors ανακοίνωσε ότι ο δείκτης για τις πωλήσεις κατοικιών σε εκκρεμότητα υποχώρησε 4,3% σε σχέση με το Νοέμβριο και διαμορφώθηκε στις 101,7 μονάδες. Από το Δεκέμβριο του 2011 ο δείκτης σημειώνει άνοδο 6,9%. Τα στοιχεία της NAR ήταν χειρότερα των εκτιμήσεων καθώς οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Dow Jones Newswires έκαναν λόγο για άνοδο της τάξης του 1%.

Εντυπωσιακοί είναι οι αριθμοί που αφορούν τις καταπατήσεις ακινήτων του Δημοσίου, καθώς με βάση τα στοιχεία της Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας και Εθνικών Κληροδοτημάτων του υπουργείου Οικονομικών, ο συνολικός αριθμός των «κατεχόμενων» ακινήτων του Δημοσίου ανέρχεται σε 28.300, τα οποία καλύπτουν συνολική επιφάνεια 403.000 στρεμμάτων. Τα στοιχεία προέρχονται από τις κατά τόπους κτηματικές υπηρεσίες και τηρούνται ηλεκτρονικά στο αρχείο της ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου).

Σε σχετικό έγγραφο επισημαίνεται ότι έχουν δοθεί οδηγίες προς τις περιφερειακές υπηρεσίες για την καλύτερη δυνατή προστασία της δημόσιας περιουσίας, με ειδική αναφορά στις περιπτώσεις ακινήτων που φέρουν τον χαρακτήρα «αγνώστου ιδιοκτήτη». Προς την κατεύθυνση αυτή θα βοηθήσει σημαντικά η ολοκλήρωση του προγράμματος «Ψηφιακές Υπηρεσίες Δημόσιας Περιουσίας και Εθνικών Κληροδοτημάτων», καθώς τότε τα δημόσια κτήματα θα είναι ηλεκτρονικά καταχωρισμένα, κάτι που σημαίνει ότι η προστασία και διαχείρισή τους θα καταστεί ευκολότερη. Ηδη πάντως, σε βάρος των αυθαίρετων δημοσίων κτημάτων εκδίδεται πρωτόκολλο αυθαίρετης χρήσης και πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής. Προβλέπεται, επίσης, άσκηση ποινικής δίωξης, και σε περιπτώσεις καταπάτησης αιγιαλού, εκδίδεται πρωτόκολλο κατεδάφισης.

Σήμερα, όλα δείχνουν ότι η κατάσταση στην κτηματαγορά θα επιδεινωθεί το προσεχές διάστημα, καθώς η ανεργία εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται, τη στιγμή που ήδη αρκετά νοικοκυριά έχουν πάνω από ένα άτομο άνεργο. Επίσης, τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια εκτιμάται ότι θα αυξηθούν και θα προκύψει αυστηροποίηση των κριτηρίων χρηματοδότησης. Δεδομένου ότι το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών θα συνεχίσει να συρρικνώνεται και το 2013, οι περισσότεροι αναμένουν την περαιτέρω πτώση των τιμών, προτού ξεκινήσουν να σκέφτονται το ενδεχόμενο απόκτησης κατοικίας. Προς την κατεύθυνση αυτή, πάντως, δεν βοηθά το γεγονός ότι ο αριθμός των γάμων ανά 1.000 κατοίκους, που αποτελεί μια ένδειξη για τον ρυθμό σχηματισμού νέων νοικοκυριών, βαίνει σταθερά μειούμενος τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες. Σήμερα, έχει υποχωρήσει σε μόλις 5,5 γάμους ανά 1.000 κατοίκους, έναντι 9 γάμων στη δεκαετία του 1960.

Αρνητική εικόνα επικρατεί και στην αγορά των επαγγελματικών ακινήτων, όπου επίσης καταγράφεται υπερπροσφορά σύμφωνα με το 94,1% των ειδικών. Αντίστοιχα, το 70,6% θεωρεί ότι υπάρχει μια σχετική μείωση των τιμών σε σχέση με έξι μήνες πριν, ενώ το 72,9% αναμένει μια σχετική περαιτέρω μείωση των τιμών κατά το προσεχές εξάμηνο. Το αντίστοιχο ποσοστό των ειδικών που προέβλεπε μείωση στην προηγούμενη έρευνα συγκυρίας είχε διαμορφωθεί χαμηλότερα, σε 62,3%. Επίσης, σε ποσοστό 46,4%, οι ειδικοί προβλέπουν χαμηλότερη ζήτηση στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων (έναντι 67,6% στην προηγούμενη συγκυρία), ενώ το 30,6% συμφωνεί ότι οι τιμές των εν λόγω ακινήτων είναι η επόμενη «φούσκα». Σχετικά με τα ξενοίκιαστα επαγγελματικά ακίνητα, αυξήθηκε το ποσοστό των ειδικών (από 49,4% σε 57,6%) που θεωρούν ότι ο αριθμός των μη ενοικιασμένων είναι μεγαλύτερος συγκριτικά με την προηγούμενη συγκυρία.

Σήμερα, το απόθεμα κενών γραφείων (όλων των τύπων και ποιοτικών προδιαγραφών) υπολογίζεται ότι διαμορφώνεται σε 20% του συνόλου, ποσοστό που κρίνεται ιδιαίτερα υψηλό. Η μοναδική εξαίρεση, όπου υπάρχει μεγάλη πληρότητα, αφορά την κατηγορία των έτοιμων γραφείων, δηλαδή κτιρίων με όλες τις απαιτούμενες υποδομές για να λειτουργήσει μια σύγχρονη επιχείρηση. Τέτοια γραφεία αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια από διεθνείς ομίλους, όπως η Regus, αλλά κι εγχώριες, όπως η GBS και η A-Office.