Κλείνουν οικοδομικές επιχειρήσεις λόγω κρίσης. Ηδη περισσότερες από 800 οικοδομικές επιχειρήσεις έχουν ζητήσει τη διαγραφή τους από το Μητρώο της Ενωσης Κατασκευαστών σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε ο πρόεδρος της Ενωσης Κατασκευαστών Ελλάδος Δημήτρης Καψιμάλης. Σύμφωνα με τον κ. Καψιμάλη, εδώ και αρκετό καιρό έχει περιοριστεί αισθητά η έκδοση νέων αδειών οικοδομής, ενώ ενδεικτικό της κρίσης που βιώνει ο κλάδος των κατασκευαστών ακινήτων είναι το γεγονός ότι «Φρένο» στην κατασκευαστική δραστηριότητα βάζουν, μεταξύ άλλων, το κόστος υλικών που συνεχώς ανεβαίνει (π.χ. σίδηρος), οι τιμές των οικοπέδων που επίσης έχουν πάρει την ανιούσα απόρροια της ανασφάλειας που νιώθουν οι ιδιοκτήτες τους, η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, τα ιδιαίτερα υψηλά επιτόκια των στεγαστικών δανείων και εν γένει η παγκόσμια οικονομική κρίση που επηρέασε την ελληνική αγορά. Στην πτωτική πορεία των πωλήσεων συμβάλλει εξίσου η αύξηση του ΦΠΑ. Χαμηλότερες τιμές διαμερισμάτων, κατά τον κ. Καψιμάλη, ο καταναλωτής μπορεί να βρει στα δυτικά αλλά και τα πολύ ακριβά προάστια όπως στην Εκάλη και τη Βουλιαγμένη.

Η συνολική Οικοδομική Δραστηριότητα ( Ιδιωτικής- Δημόσιας) στο σύνολο της Χώρας τον Απρίλιο με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, ανήλθε σε 3.732 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 776,7 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 2.811,1 χιλιάδες m3 όγκου, παρουσίασε δηλαδή, μείωση κατά 15,8% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 30,6% στην επιφάνεια και κατά 33,8% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009

Το μέγεθος της Ιδιωτικής Οικοδομικής Δραστηριότητας, στο σύνολο της Χώρας, ανήλθε σε 3.707 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 740,5 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 2.650,9 χιλιάδες m3 όγκου, παρουσίασε, δηλαδή, μείωση κατά 15,4% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 30,6% στην επιφάνεια και κατά 34,5% στον όγκο σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2009 ( Αντίστοιχα το μέγεθος της Δημόσιας Οικοδομικής Δραστηριότητας κατά το μήνα Απρίλιο 2010 , στο σύνολο της Χώρας, ανήλθε σε 25 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 36,1 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 160,3 χιλιάδες m3 όγκου.

Κατά την περίοδο των τελευταίων δώδεκα μηνών, δηλαδή από τον Μάιο 2009 έως τον Απρίλιο 2010, το μέγεθος της συνολικής οικοδομικής δραστηριότητας (Ιδιωτικής - Δημόσιας) μετρούμενο με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, στο σύνολο της Χώρας, ανήλθε σε 55.132 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 12.299,0 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 45.187,4 χιλιάδες m3 όγκου. Παρατηρήθηκε δηλαδή, μείωση κατά 12,1 % στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 22,0% στην επιφάνεια και κατά 26,0% στον όγκο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Μαϊου 2008 - Απριλίου 2009 . Κατά την ίδια χρονική περίοδο, Μαϊου 2009 - Απριλίου 2010 η Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα, εμφανίζει στο σύνολο της Χώρας, μείωση κατά 12,2% στον αριθμό των εκδοθεισών οικοδομικών αδειών, κατά 22,5% στην επιφάνεια και κατά 27,0% στον όγκο, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο Μαϊου 2008 - Απριλίου 2009 .

Το τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου 2010, η συνολική Οικοδομική Δραστηριότητα εμφανίζει, στο σύνολο της Χώρας, μείωση κατά 6,1% στον αριθμό των εκδοθεισών οικοδομικών αδειών, κατά 17,0% στην επιφάνεια και κατά 24,2% στον όγκο, σε σχέση με το αντίστοιχο τετράμηνο του έτους 2009

Λιγότερες δουλειές, αύξηση της ανεργίας και υποχώρηση των τιμών περιμένουν για τους επόμενους μήνες οι επιχειρήσεις που κατασκευάζουν κατοικίες και άλλα ιδιωτικά έργα. Απο τα στοιχεία της έρευνας του ΙΟΒΕ στις Ιδιωτικές Κατασκευές, οι επιχειρηματικές προσδοκίες σημειώνουν υποχώρηση . Η εξέλιξη αυτή είναι το συνδυαστικό αποτέλεσμα της βελτίωσης του κλίματος στις Κατασκευές Κατοικιών, αλλά της επιδείνωσης στις Κατασκευές Λοιπών Ιδιωτικών Κτιρίων.Σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας έρευνας:

- Οι προβλέψεις για το επίπεδο προγράμματος εργασιών χειροτερεύουν έντονα, αφού επτά στις δέκα επιχειρήσεις (από 60%) αναμένουν επιδείνωση και καμία επιχείρηση δεν προβλέπει βελτίωση,

- στις προσδοκίες για την απασχόληση του επόμενου τριμήνου, η πλειονότητα (63% από 50%) αναμένει περαιτέρω συρρίκνωση των θέσεων εργασίας.

- Οι μήνες εξασφαλισμένης δραστηριότητας περιορίζονται σημαντικά, στους 6,6, τη χαμηλότερη επίδοση από τον Μάιο του 2009,

-το μόνο στοιχείο που καταγράφει θετική μεταβολή τον Ιούνιο είναι οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία των εργασιών, με το σχετικό ισοζύγιο όμως να παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα (-49 από -56 μονάδες).

Οι αποπληθωριστικές προσδοκίες (μείωση τιμών ) υιοθετούνται από το 1/3 των επιχειρήσεων (από 18%), ενώ τέλος, το ποσοστό όσων δηλώνουν απρόσκοπτη λειτουργία της δραστηριότητάς τους, είναι μόλις 17% (από 20%), όταν το 60% αναφέρει τη χαμηλή ζήτηση ως βασικότερο εμπόδιο στη λειτουργία του.

Αντίθετα , οι κατασκευαστικές που δραστηριοποιούνται ς στις Κατασκευές Δημοσίων Έργων, είναι πιο αισιόδοξοι . Οι δυσμενέστατες προβλέψεις για το επίπεδο εργασιών των επιχειρήσεων αμβλύνονται σημαντικά, αλλά το αρνητικό ισοζύγιο διατηρείται (-50 από -87 μονάδες), ενώ ήπια άνοδο καταγράφουν και οι προβλέψεις για την απασχόληση του τομέα, με ένα μεγάλο ποσοστό ωστόσο (46%) να διατυπώνει ακόμα αρνητικές προβλέψεις. Αλλά και οι αρνητικές εκτιμήσεις των επιχειρήσεων σχετικά με την τρέχουσα πορεία των εργασιών τους αμβλύνονται, με πάνω από τις μισές να δηλώνουν ότι αυτές έχουν σταθεροποιηθεί το τελευταίο τρίμηνο. Οι μήνες εξασφαλισμένης δραστηριότητας κινούνται το τελευταίο τρίμηνο κοντά στους 16 (15,8 τον Ιούνιο), ενώ ως προς τις τιμές, η τάση παραμένει πτωτική και το σχετικό ισοζύγιο κινείται στις -40 μονάδες για τρίτο μήνα. Ως προς τα προσκόμματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, οι μισές αναφέρουν τα προβλήματα χρηματοδότησης, το 28% τη χαμηλή ζήτηση και το 13% λόγους οι οποίοι συνδέονται με την τρέχουσα δυσμενή συγκυρία και τα προβλήματα που δημιουργεί.

Οι τάσεις συγκέντρωσης που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια στην ελληνική οικονομία είναι ο δίχως άλλο μία ιδιαίτερα ανησυχητική εξέλιξη όχι μόνο σε κοινωνικό επίπεδο αλλά –και το κυριότερο- σε οικονομικό. Από την τάση αυτή δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση η αγορά ακινήτων η οποία βρίσκεται σε μία «σιωπηλή» διαδικασία μετάλλαξης. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι αχνά και να εμφανίζονται ασύνδετα αλλά μία πιο προσεκτική παρατήρηση αποκαλύπτει το εύρος των μεθοδεύσεων . Ας πάρουμε την αγορά επαγγελματικών ακινήτων και ειδικότερα τους εμπορικούς χώρους. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία τάση συρρίκνωσης των τοπικών αγορών και επομένως συρρίκνωση της δραστηριότητας των μικρών και μεσαίων κατασκευαστικών επιχειρήσεων του χώρου των κατασκευών και αντί αυτού έχουμε την ανάπτυξη γιγαντιαίων εμπορικών κέντρων. Στη διαδικασία φυσικά της κατασκευής και της ανάπτυξης οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις είναι απούσες και ολόκληρη η κατασκευαστική και εμπορική διαδικασία κατέληξε να είναι μία υπόθεση των μεγάλων του κλάδου. Για τις μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου η μοναδικά αγορά που παραμένει ανοικτή είναι εκείνη των πόλεων της περιφέρειας και όχι των πολύ μεγάλων. Ανάλογη είναι και η κατάσταση στην αγορά γραφειακών χώρων όπου και εκεί η υπόθεση είναι προνόμιο των ισχυρών οι οποίοι έχουν την κεφαλαιακή επάρκεια να αντεπεξέλθουν σε επενδύσεις τέτοιου μεγέθους αλλά και τα εμπορικά δίκτυα για να προωθήσουν το προϊόν τους σε μία αγορά η οποία κάθε χρόνο αποκτά περισσότερα χαρακτηριστικά του ολιγοψωνίου. Με άλλα λόγια πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο ο οποίος θα κλείσει μόνο όταν γίνει σαφές ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι υπόθεση για …λίγους. Αυτή η προοπτική ενισχύεται και από το γεγονός ότι πλέον η τεχνογνωσία που απαιτείται για την ανάπτυξη τέτοιων επενδύσεων είναι πλέον απλησίαστη για επιχειρήσεις μεσαίου μεγέθους . Για να γίνει αυτό πιο κατανοητό θα πρέπει να θυμηθεί κανείς τις προδιαγραφές που ίσχυαν για τις κατασκευές χώρων γραφείου αλλά και εμπορικών χώρων πριν 15 χρόνια και να τις συγκρίνει με αυτές που ισχύουν σήμερα. Το κόστος της σημερινής τεχνογνωσίας αποτελεί δίχως αμφιβολία αποτρεπτικό παράγοντα για κάθε μικρομεσαία επιχείρηση του κλάδου. Επομένως η αγορά κατοικίας , η οποία στο κατασκευαστικό και εμπορικό της σκέλος , αποτελεί πεδίο δραστηριότητας της πλειοψηφίας των επιχειρήσεων του κλάδου είναι ουσιαστικά μονόδρομος που εξασφαλίζει την οικονομική επιβίωση. Η θρυαλλίδα όμως για την αλλαγή του σημερινού πλαισίου λειτουργίας της αγοράς ήταν η επιβολή του ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις των κατοικιών. Οι άνθρωποι της αγοράς γνωρίζουν ότι το καθεστώς των αντικειμενικών αξιών λειτούργησε, από την εφαρμογή του μέχρι σήμερα, ως « αμυντικό τείχος» για την αποτροπή των μεγάλων κατασκευαστικών στη συγκεκριμένη αγορά. Οι παλαιότεροι θυμούνται τη απόπειρα θυγατρικής μεγάλης τράπεζας που κατέληξε σε φιάσκο λόγω φορολογικών «αγκυλώσεων». Η πτώση του τείχους όμως είναι θέμα χρόνου και στο νέο περιβάλλον που δημιουργείται οι μικρές επιχειρήσεις όχι μόνο θα βρεθούν σε θέση άμυνας αλλά δεν θα έχουν την αντικειμενική δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τα σύγχρονα εργαλεία προώθησης και προβολής του προϊόντος τους.