Στην αύξηση, κατά 0,25 της μονάδας, των επιτοκίων βασικών καταθετικών προϊόντων, που αφορούν σε ευρείες ομάδες πελατών της, προχωρεί από τις 20 Ιουνίου η Εθνική Τράπεζα  , μετά την πρόσφατη αύξηση του βασικού επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Από την ίδια ημερομηνία, η Τράπεζα προβαίνει σε περιορισμένου ύψους αυξήσεις των επιτοκίων ορισμένων δανειακών προϊόντων της, διατηρώντας αμετάβλητα τα επιτόκια των στεγαστικών της δανείων. Όσον αφορά τα δανειακά προϊόντα, η Τράπεζα προχωράει σε αναπροσαρμογή κατά 0,25 της μονάδας των κυμαινομένων επιτοκίων για επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Τα κυμαινόμενα επιτόκια καταναλωτικής πίστης που δεν συνδέονται με το επιτόκιο της ΕΚΤ ή το επιτόκιο Euribor, αναπροσαρμόζονται ισόποσα προς την αύξηση του επιτοκίου της ΕΚΤ. Επισημαίνεται ότι η αύξηση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ (κατά 0,25 της μονάδας), έχει ήδη ενσωματωθεί στα επιτόκια των καταθετικών και δανειακών λογαριασμών που συμβατικά συνδέονται με αυτό.

Δάνεια που "ρυθμίστηκαν" βρίσκονται και πάλι στο κόκκινο καθώς οι δανειολήπτες αδυνατούν να ανταποκριθούν στην πληρωμή των δόσεων.Συνολικά έως το τέλος του χρόνου υπολογίζεται ότι το ποσό των ρυθμίσεων θα υπερβεί τα 50 δισ. ευρώ. Ενα απο τα προβλήματα είναι και το «καπέλο» που πληρώνουν όσοι πάνε σε αναχρηματοδότηση. Μάλιστα με τα υψηλότερα επιτόκια τιμολογούνται οι μεγάλες επιχειρήσεις, απ΄ ό,τι οι μικρομεσαίες. Και αυτό επειδή οι μεγάλες εταιρείες δανείζονταν με ιδιαίτερα χαμηλό spread στα επίπεδα του 2%, που σήμερα έχει υπερδιπλασιαστεί. Αντίθετα οι αυξήσεις στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων είναι πολύ μικρότερες, ενώ στις ρυθμίσεις των καταναλωτικών και ειδικά όταν υπάρχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις τα επιτόκια είναι χαμηλότερα. Σύμφωνα με τα τραπεζικά στελέχη, οι ανατιμολογήσεις δανείων είναι αναπόφευκτες, λόγω του αυξανόμενου κόστους που προκαλείται από την άνοδο επιτοκίων των καταθέσεων και δεν έχει ακόμη καλυφθεί από την αντίστοιχη άνοδο από τις χορηγήσεις.

Δεν καταργούνται οι απαιτήσεις των δανειοληπτών που δεν υπήχθησαν στις ευνοϊκές διατάξεις του Ν. 2789/2000 για τα πανωτόκια και μπορούν να διεκδικήσουν δικαστικά τα επιπλέον ποσά που εισέπραξαν οι Τράπεζες, αποφάνθηκε ο Άρειος Πάγος με την υπ΄ αριθμ. 21/2011 απόφασή του. Οι αρεοπαγίτες υποστηρίζουν ότι αυτό προκύπτει από το πνεύμα του Ν. 2789/2000, αλλά και από τη νομοθετική σκοπιμότητα της όλης ρύθμισης για τα πανωτόκια. Ο επίμαχος νόμος, συνεχίζει η δικαστική απόφαση, «αποβλέπει στην ευεργετική εισαγωγή ορίου στην επιβάρυνση των δανειοληπτών με κάθε είδους τόκους από νόμιμη αιτία, οι οποίοι μέχρι την εισαγωγή του νόμου 2789/2000 είχαν επαυξήσει το χρέος τους». Παράλληλα, υπογραμμίζουν οι δικαστές ο Ν. 2789/2000 δεν αποσκοπεί στην «περιαγωγή των δανειοληπτών σε δυσμενέστερη θέση, με την κατάργηση αξιώσεων τους προς αναζήτηση ποσών εισπραχθέντων από τα πιστωτικά ιδρύματα αδικαιολογήτως», δηλαδή καθ΄ υπέρβαση των αρχικά οφειλομένων ποσών, πριν την έναρξη ισχύος εφαρμογής του άρθρου 30 του Ν. 2789/2000. Το δικαστήριο το απασχόλησε περίπτωση δανειοδότησης σεισμόπληκτης στο Λουτράκι Κορινθίας η οποία το 1982 είχε λάβει δάνειο ύψους 3,4 εκατομμυρίων δραχμών. Το 1991 αν και είχε εξοφλήσει το δάνειο αναγκάστηκε για να μην βγει στον πλειστηριασμό το ακίνητό της να πληρώσει επιπλέον τόκους τόκων (πανωτόκια) 9,2 εκατομμύρια δραχμές. Στη συνέχεια η δανειολήπτρια αξίωσε από την Τράπεζα να της επιστραφούν τα παρανόμως εισπραχθέντα πανωτόκια, ως αδικαιολογήτως εισπραχθέν ποσό και να της καταβληθεί αποζημίωση για την ζημιά που δέχθηκε (συνολικά αξίωσε 12,9 εκατομμύρια δραχμές). Το Εφετείο έκρινε ότι ο Ν. 2789/2000 αποκλείει τη αναζήτηση των καταβληθέντων για οποιαδήποτε αιτία, καθώς η άρνηση της Τράπεζας να επιστρέψει τα παράνομα πανωτόκια είναι σύννομη στηριζόμενη στο άρθρο 30 του επίμαχου νόμου. Όμως, οι αρεοπαγίτες αναίρεσαν την εφετειακή απόφαση.

Τράπεζες και δανειολήπτες κονταροχτυπιούνται καθημερινά στην αγορά . Από την μία πλευρά οι χιλιάδες δανειολήπτες που αδυνατούν λόγω κρίσης να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις και από την άλλη τα πιστωτικά ιδρύματα που πιέζουν με δεκάδες τρόπους για να εισπράξουν τα χρήματα τους. Μάλιστα, σε αυτό το πόλεμο, οι τραπεζίτες κατηγορούν ευθέως δανειολήπτες χαρακτηρίζοντας τους , ότι «συνειδητά επιλέγουν να μη πληρώνουν καθώς κάποιοι από αυτούς έχουν την οικονομική δυνατότητα». Στην πραγματικότητα όμως , πολιτικοί και τραπεζίτες αναγνωρίζουν ότι τα δάνεια σε καθυστέρηση αποτελούν κομμάτι του γενικότερου πολιτικού σκηνικού που απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς για να μη γιγαντωθεί

. Η αλήθεια είναι ότι το κλίμα έντασης που επικρατεί στην κοινωνία είναι το μοναδικό ανάχωμα που εμποδίζει τις τράπεζες να προχωρήσουν σε μαζικές κατασχέσεις αφού θεωρούν ότι μία τέτοια κίνηση θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για να στραφεί το λαϊκό αίσθημα εναντίον τους. Και σίγουρα κανείς από αυτούς δεν θα ήθελε να προκαλέσει «ένα κίνημα αγανακτισμένων δανειοληπτών». Ο φόβος αυτός σε συνδυασμό με το «πάγωμα» των πλειστηριασμών , που σύμφωνα με πληροφορίες παρατείνεται μέχρι το τέλος του χρόνου τις οδηγεί να εμφανίζουν προς τα έξω ένα πρόσωπο διαλλακτικότητας.

Έτσι, προτιμούν να εμφανίζονται διαλλακτικές και διατεθειμένες για συμβιβασμό και για αυτό, προωθούν κυρίως τη λύση της μείωσης της μηνιαίας δόσης στο μισό και συνήθως για περίοδο ενός έτους, τη χορήγηση περιόδου χάριτος, 3 ή 6 μηνών συνήθως, για δανειολήπτες που έχουν χάσει τη δουλειά τους και απαλλάσσονται για το διάστημα αυτό από κάθε καταβολή, καθώς και την επιλογή της επιμήκυνσης του δανείου για 5 έως 10 χρόνια. Όπως εκτιμούν στελέχη της αγοράς στεγαστικής πίστης, εάν δεν υπήρχαν οι αναδιαρθρώσεις δανείων, οι επισφάλειες στα στεγαστικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών θα έδειχναν ήδη ποσοστό 12% - 13%. Όπως περιγράφουν την κατάσταση με τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια τα ίδια στελέχη, οι τράπεζες περιορίζονται απλώς στην έκδοση διαταγών πληρωμής και αυτό αφού έχει προηγηθεί μακροχρόνια διαπραγμάτευση για συμβιβασμό με τον πελάτη. Η διαταγή πληρωμής εκδίδεται συνήθως μετά από πάροδο άνω των έξι μηνών κατά την οποία ο πελάτης δεν δείχνει διατεθειμένος να προχωρήσει σε διακανονισμό της οφειλής του. Οι τράπεζες, ωστόσο, «κυνηγούν» πλέον τις καθυστερούμενες οφειλές από στεγαστικά δάνεια ήδη από τον πρώτο μήνα της καθυστέρησης. Και αυτό διότι, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις τους, οι επισφάλειες που σημειώνονται με την καθυστέρηση στην εξόφληση τεσσάρων μηνιαίων δόσεων ανέρχονται πλέον στο 11% των στεγαστικών χαρτοφυλακίων.