Ένα στα δέκα στεγαστικά δάνεια δεν εξυπηρετείται κανονικά αφού οι δανειολήπτες αδυνατούν να πληρώσουν τις δόσεις. Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι τα δάνεια αυτά αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον 40.000 κατοικίες. Αν σε αυτές προστεθούν και τα ακίνητα που έχουν μπεί ως εγγύηση σε επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια τότε βρισκόμαστε μπροστά σε μία «βόμβα» 100.000 ακινήτων που απειλεί την αγορά ακινήτων. Οι τραπεζίτες έχουν εκφράσει κατ' επανάληψη τον προβληματισμό τους για την αύξηση του λόγου των δανείων σε καθυστέρηση προς το σύνολο των δανείων.

Αποκαλυπτικά για τις διαστάσεις του φαινομένου είναι ότι από 6,3% που ήταν στην Ελλάδα το συνολικό ποσοστό των δανείων σε καθυστέρηση το 2005, ανήλθε σε 11,5% στο πρώτο τρίμηνο το 2011. Το 2006 το ποσοστό των δανείων σε καθυστέρηση, υποχώρησε σε σχέση με το 2005 και διαμορφώθηκε σε 5,4%, για να σημειώσει νέα υποχώρηση το 2007 σε 4,5%. Από το 2008 ξεκινάει η άνοδος του ποσοστού των δανείων σε καθυστέρηση, καθώς διαμορφώνεται σε 5%, για να φθάσει σε 7,7% το 2009, σε 10,4% το 2010 και σε 11,5% το πρώτο τρίμηνο του 2011. Στη στεγαστική πίστη, το ποσοστό των δανείων σε καθυστέρηση το 2005 ήταν 3,6%, υποχώρησε στο 3,4% το 2006 και έκτοτε ξεκίνησε η ανοδική του πορεία. Το 2007 έφθασε το 3,6%, το 2008 σε 5,3%, το 2009 σε 7,4%, το 2010 σε 10% και το πρώτο τρίμηνο του 2011 σε 10,7%.

Σχέδιο για τη στήριξη των δανειοληπτών που δυσκολεύονται να αποπληρώσουν τις δόσεις του στεγαστικού δανείου τους, προανήγγειλε από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Οικονομικών, ο οποίος ανέφερε ότι εκπονήθηκε σε συνεργασία με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και δεσμεύθηκε ότι θα παρουσιασθεί στους πολίτες σύντομα.

Προθεσμία μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου έχουν οι περίπου 75.000 δανειολήπτες του ΟΕΚ να υποβάλουν αιτήσεις για να ρυθμίσουν ληξιπρόθεσμες οφειλές 98,2 εκατομμυρίων ευρώ από δάνεια που είχαν λάβει μέχρι τη δημοσίευση του νόμου 4019/2011 (δηλ. έως τις 30-9-2011) από το στεγαστικό κεφάλαιο του Οργανισμού για αποπεράτωση, επέκταση, αναμόρφωση, επισκευή, αγορά ή ανέγερση κατοικίας είτε από παραχώρηση κατοικίας ή αγορασμένου διαμερίσματος.

Σύμφωνα με απόφαση του υφυπουργού Εργασίας , εφόσον μέρος του ποσού ή ολόκληρο το ποσό είναι ληξιπρόθεσμο, η ρύθμιση θα μπορεί να γίνεται είτε εφάπαξ με ποσοστό έκπτωσης 80% επί των επιβαρύνσεων είτε σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, με ποσοστό έκπτωσης 50% επί των επιβαρύνσεων. Ωστόσο, οι συνολικές οφειλές από απλήρωτα δάνεια στον ΟΕΚ φτάνουν το 1,3 δισ. ευρώ (χωρίς τις οφειλές στις τράπεζες) και είναι άγνωστο αν και πότε θα εξοφληθεί αυτό το ποσό και θα «ξεπαγώσουν» τα προγράμματα του Οργανισμού.

Ο αριθμός των δόσεων θα καθορίζεται ανάλογα με το ποσό της οφειλής και δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 6 και μεγαλύτερος από 24 και το ποσό κάθε δόσης δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 100 ευρώ. Μέχρι του ποσού των 600 ευρώ η εξόφληση ακολουθεί τη ρύθμιση της εφάπαξ καταβολής ενώ για ποσά από 600 ευρώ μέχρι 1.000 ευρώ αναλογούν 6 δόσεις. Από 1.000 ευρώ και πάνω η αντιστοιχία οφειλής με αριθμό δόσεων διαμορφώνεται ανάλογα με το ποσό. Μη καταβολή δόσης επιτρέπεται μόνο 2 μη συνεχόμενες φορές και συνεπάγεται την υποχρέωση καταβολής διπλάσιας δόσης τον επόμενο μήνα από τη μη πληρωμή. Η επανάληψη μη καταβολής δόσης για τρίτη φορά ή για δεύτερη συνεχόμενη ή η μη καταβολή της διπλάσιας δόσης συνεπάγεται την έκπτωση από τη ρύθμιση και την αναβίωση της οφειλής στην προ της ρύθμισης κατάσταση, αφού αφαιρεθούν αυτά που έχουν ήδη καταβληθεί. Για το άληκτο κεφάλαιο, ο δικαιούχος θα μπορεί να το εξοφλήσει εφάπαξ με ποσοστό έκπτωσης 3% επί της ετήσιας δόσης για το πρώτο έτος προεξόφλησης, αυξανόμενο κατά 3% για κάθε επόμενο έτος προεξόφλησης.

Εγγεγραμμένος στο μητρώο του ΟΑΕΔ ως άνεργος ή μακροχρόνια άνεργος που επιδοτείται και έχει ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο των 20.000 ευρώ, μπορεί να ζητήσει εκτός από τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων και την αναστολή της πληρωμής των μηνιαίων δόσεων του άληκτου κεφαλαίου με ισόχρονη άτοκη επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής των δόσεων έως τις 31/12/ 2012.

Δώρο είναι για χιλιάδες δανειολήπτες που αποπληρώνουν στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, η μείωση του επιτοκίου του ευρώ στο 1,25% (από 1,5%), η οποία συμπαρασύρει και τα επιτόκια euribor.

Την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε κατά 0,25 της μονάδας το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο 1,25%, που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των μηνιαίων δόσεων για χιλιάδες στεγαστικά, αλλά και καταναλωτικά δάνεια. Συγκεκριμένα, οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων έχουν όφελος μέχρι 30 ευρώ τον μήνα από τη νέα μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για δάνειο ύψους 200.000 ευρώ με επιτόκιο 3,25% (ΕΚΤ 1,25% +2 μονάδες περιθώριο) και διάρκειας 25 ετών η μηνιαία δόση του μειώνεται στα 975 ευρώ, από τα 1.005 ευρώ όταν το επιτόκιο ήταν στο 1,5% (τελικό επιτόκιο 3,5%). Αν το επιτόκιο του ευρώ μειωθεί -όπως αναμένεται τον Δεκέμβριο- στο 1%, τότε η δόση του δανείου θα υποχωρήσει περαιτέρω στα 945 ευρώ. Ομοίως ο δανειολήπτης που έχει στεγαστικό 200.000 ευρώ με 20ετή διάρκεια θα δει τη μηνιαία δόση του να μειώνεται κατά 25 ευρώ, με τη μείωση του 0,25 της μονάδας. Ανάλογο όφελος θα έχουν και οι δανειολήπτες των οποίων τα στεγαστικά είναι συνδεδεμένα με το επιτόκιο euribor τριμήνου το οποίο ήδη διαμορφώνεται στο 1,47% από 1,58% που ήταν την περασμένη εβδομάδα.

Χτες το euribor μήνα ήταν στο 1,21%, τριμήνου στο 1,47%, εξαμήνου στο 1,69% και έτους στο 2,04%. Αυτομάτως σε όλα τα στεγαστικά δάνεια που έχουν ως επιτόκιο αναφοράς το επιτόκιο της ΕΚΤ ή το euribor οι δόσεις τους ακολουθούν πτωτική πορεία. Ισόποση αναμένεται να είναι η μείωση και στα επιτόκια των πιστωτικών καρτών, τα οποία το τελευταίο διάστημα διαμορφώνονται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα καθώς έχουν ξεπεράσει το 18,5%, ενώ το ΣΕΠΠΕ (συνολική ετήσια πραγματική επιβάρυνση) φτάνει ακόμα και στο 22%. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των περισσοτέρων αναλυτών, αναμένεται μία ακόμη μείωση του βασικού επιτοκίου του ευρώ κατά 0,25 της μονάδας τον Δεκέμβριο, με στόχο την αντιμετώπιση της κρίσης. Μάλιστα προβλέπουν ότι το βασικό επιτόκιο του ευρώ θα διατηρηθεί στο ιστορικό χαμηλό του 1% καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2012.