Δύο μαγικές λέξεις θα κρίνουν το κόλπο της υφαρπαγής χιλιάδων ελληνικών ακινήτων που ανήκουν στο Δημόσιο. Οι λέξεις αυτές είναι : "ιδιοκτησία " και "διαχείριση". Οπως είναι προφανές απο το ποια λέξη θα αποδεκτεί η κυβέρνηση θα εξαρτηθεί ο τρόπος που θα γίνει η "αρπαγή". Το μόνο σίγουρο είναι ότι πλέον στο τραπέζι έχει πέσει η παράκαμψη του ΤΑΙΠΕΔ και η σύσταση εταιρείας holding στο Λουξεμβούργο προκειμένου να «περάσουν» σημαντικής αξίας ακίνητα του ελληνικού Δημοσίου.

Το σχέδιο σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times» προβλέπει μία ευρεία αναδιάρθρωση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων της Ελλάδας, το έχει προτείνει ο ESM στους πιστωτές της Ελλάδας και περιλαμβάνει την ανάθεση της διαχείρισης των προς πώληση ακινήτων του Δημοσίου σε εταιρεία holding με έδρα το Λουξεμβούργο. Στόχος να παρακαμφθεί η γραφειοκρατία που εμποδίζει τη δράση του ΤΑΙΠΕΔ. Ειδικότερα και σύμφωνα με το σχέδιο, η ελληνική κυβέρνηση θα διατηρήσει τον έλεγχο της ακίνητης περιουσίας και θα εναπόκειται στην Αθήνα να αποφασίσει πότε θα γίνει μία πώληση. Η εταιρεία holding θα έχει την εξουσία να διαχειρίζεται το χαρτοφυλάκιο ακινήτων ανεξάρτητα από την κυβέρνηση. Σημειώνεται ότι το σχέδιο προωθεί σθεναρά η Φινλανδία, ενώ απολαμβάνει και την ισχυρή στήριξη των ΔΝΤ και ΕΚΤ, με την Κομισιόν να είναι πιο σκεπτική, υπογραμμίζει η εφημερίδα. Λίγη ώρα μετά το δημοσίευμα που αφορούσε ουσιαστικά στον διαχειριστή της δημόσιας περιουσίας, ακολούθησε διάψευση από τον εκπρόσωπο του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επιτρόπου αρμόδιου για τις Οικονομικές και Νομισματικές Υποθέσεις, κ. Ολι Ρεν, με τον κ. Σάιμον Ο' Κόνορ να υπογραμμίζει ότι τέτοια πρόταση δεν έχει υιοθετηθεί ούτε από την Επιτροπή ούτε από την Ευρωομάδα (Eurogroup) αλλά ούτε και τους υπόλοιπους εταίρους στην τρόικα. Η ιδιοκτησία του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, τόνισε χαρακτηριστικά, που είναι καθοριστικό στοιχείο στις προσπάθειες της Ελλάδας να διασφαλίσει τη χρηματοδότησή της για τη μείωση του χρέους, είναι και παραμένει αρμοδιότητα της ελληνικής κυβέρνησης και ειδικότερα της Εταιρείας Αξιοποίησης Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Σύμφωνα με τον ίδιο εκπρόσωπο, στην επόμενη αξιολόγηση του προγράμματος που θα πραγματοποιηθεί τις επόμενες εβδομάδες θα συζητηθεί η πρόοδος των ιδιωτικοποιήσεων και το πώς μπορεί να επιταχυνθεί η όλη διαδικασία.

Νωρίτερα, πάντως, και το πρακτορείο ειδήσεων Reuters μετέδιδε στο πνεύμα των «FT», ότι η τρόικα σχεδιάζει να πιέσει την Αθήνα από τον Σεπτέμβριο να μεταφέρει περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού Δημοσίου, ειδικότερα ακίνητα, σε μία εταιρεία συμμετοχών την οποία θα διαχειρίζεται η ευρωζώνη προκειμένου να επιταχυνθούν οι αποκρατικοποιήσεις.

Ειδικότερα και σύμφωνα με το πρακτορείο, η διεθνής τρόικα των πιστωτών (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ) πρόκειται να προτείνει στην κυβέρνηση της Ελλάδας να δημιουργηθεί μία εταιρεία η οποία θα ανήκει στο ελληνικό κράτος, αλλά θα διοικείται από ξένους ειδικούς και θα έχει έδρα εκτός Ελλάδας. Η κίνηση αυτή θα στόχευε να παρακαμφθεί η γραφειοκρατία στην οποία αποδίδεται η καθυστέρηση στην εκτέλεση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και να συγκεντρωθούν χρήματα για την αποπληρωμή μέρους του χρέους της Ελλάδας. Στόχος θα είναι «να μεγιστοποιήσει την αξία των κρατικών ακινήτων στην Ελλάδα κάνοντάς τα πιο ελκυστικά για τους επενδυτές», όπως είπε στο Reuters πηγή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), η οποία ωστόσο επισήμανε πως η πρόταση δεν έχει ακόμη συζητηθεί και εγκριθεί από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης.

Ο ESM δεν ασχολείται τυχαία με το θέμα, υπογραμμίζει το Reuters. Σύμφωνα με το κείμενο του μνημονίου, στον ESM είχε ήδη ανατεθεί να εκπονήσει έκθεση για την εκμετάλλευση και τιτλοποίηση ακίνητης περιουσίας που δεν έχει συμπεριληφθεί ακόμα στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και στο ΤΑΙΠΕΔ. Η Εταιρεία Αξιοποίησης Ακινήτων του Δημοσίου έχει υπό τον έλεγχό του 81.000 τέτοια ακίνητα των οποίων η αξία εκτιμήθηκε αρχικά σε ποσό έως 28 δισ. ευρώ. Η Αθήνα θα προτείνει μέχρι το τέλος του έτους ένα σχέδιο για την προετοιμασία των ακινήτων αυτών σε τιτλοποιήσεις για απευθείας ιδιωτικοποίηση. Αξιωματούχος πάντως του υπουργείου Οικονομικών επιβεβαιώνει, σύμφωνα με το Reuters, ότι η πρόταση συζητείται, τονίζοντας ότι τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας θα έχει το ελληνικό Δημόσιο. Οπως αναφέρει στο διεθνές πρακτορείο, η εταιρεία holding θα προχωρούσε στην έκδοση ομολόγων που εξασφαλίζονται από περιουσιακά στοιχεία (asset-backed bonds) για την αποπληρωμή του ελληνικού χρέους. «Το σχέδιο», υπογραμμίζει, «έχει συζητηθεί με τον ESM, η έδρα της εταιρείας να είναι στο Λουξεμβούργο καθώς διευκολύνει την λειτουργία της εταιρείας. Το ελληνικό Δημόσιο θα έχει τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας, θα προσληφθούν ανεξάρτητοι διαχειριστές. Θα περιλαμβάνει μόνο ακίνητα και στόχος θα είναι να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση για την πώληση ομολόγων ή ομολογιών σε επενδυτές. Τα έσοδα θα χρησιμοποιούνται για την αποπληρωμή χρέους αλλά και την ανάπτυξή τους (των ακινήτων)». Ωστόσο, όπως αναφέρει το πρακτορείο, Ελληνες αξιωματούχοι έχουν απορρίψει την πρόταση να μετακινηθεί στο εξωτερικό ο έλεγχος κρατικής περιουσίας, υποστηρίζοντας ότι αυτό δεν θα έλυνε τα προβλήματα.

Στους πρώτους μήνες του 2014 θα ξεκινήσει η διαδικασία των πλειστηριασμών των ακινήτων των «κόκκινων δανείων» που εντάχθηκαν στο καθεστώς προστασίας το 2008. Πρόκειται για ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης και ιδιαίτερα του υπουργείου Ανάπτυξης, ενώ παράλληλα πρόκειται να καταργηθεί η ρύθμιση που αφορά την προστασία από πλειστηριασμούς όλων των ακινήτων (και όχι μόνο της κύριας κατοικίας) ενός «κόκκινου» δανειολήπτη μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ. Επίσης , θα προχωρήσει η μείωση του ορίου της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου που θα προστατεύεται από το υπό διαμόρφωση νέο νομοθετικό πλαίσιο. Τι ισχύει σήμερα Ετσι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2013 προστατεύονται από πλειστηριασμούς:

- Ολα τα ακίνητα που βρίσκονται στην κατοχή ενός οφειλέτη ανεξάρτητα από την ιδιότητά του εφόσον πρόκειται για οφειλές μόνο προς πιστωτικά ιδρύματα κάτω των 200.000 ευρώ. Δηλαδή προστατεύεται το σύνολο της ακίνητης περιουσίας και όχι μόνο η κύρια κατοικία του οφειλέτη (δεν πλειστηριάζεται κανενός είδους ακίνητο).

- Η κύρια ή μοναδική κατοικία ανεξάρτητα από το ύψος της οφειλής, την ιδιότητα του οφειλέτη και την ιδιότητα του δανειστή (ακόμη και εάν πρόκειται για ιδιώτη), αρκεί η αντικειμενική αξία του ακινήτου να μην υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο πρώτης κατοικίας, προσαυξημένο κατά 50%. Δηλαδή άγαμος: 200.000 ευρώ + 50% = 300.000 ευρώ, έγγαμος: 250.000 + 50% = 375.000 ευρώ, οικογένεια με 2 τέκνα: 300.000 ευρώ + 50% = 450.000 ευρώ.

Το μεγαλύτερο σχεδιο "κλοπής" ακίνητης περιουσίας στην παγκόσμια ιστορία  βρίσκεται σε εξέλιξη. Πρόκειται για την "κλοπή"  80.000 ακινήτων του Δημοσίου τα οποία οι δανειστές ζητούν να περάσουν σε -ενα ή περισσότερα -  fund κρατικών  ο έλεγχος των οποίων θα βρίσκεται στους δανειστές.  Αν και η κυβέρνηση εμφανίζεται ότι αντιδρά , πληροφορίες φέρουν , το ΤΑΙΠΕΔ από κοινού με την κυβέρνηση να επεξεργάζονται σενάρια υλοποίησης και αντιμετώπισης των πολιτικών αντιδράσεων.  Ουσιαστικά πρόκειται για τιτλοποίηση ακινήτων που βρίσκονται εντός και εκτός του ΤΑΙΠΕΔ, αναφέρει κυβερνητική πηγή.

Το σχέδιο είναι προχωρημένο και μάλιστα την πρόταση του ESM προς τους δανειστές της Ελλάδας να προχωρήσει στην τιτλοποίηση ακινήτων 20δισ. ευρώ του Δημοσίου που είτε έχουν περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ ή στην Εταιρεία Αξιοποίησης Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ) παρουσιάζουν αναλυτικά οι Financial Times. Η Φινλανδία, το ΔΝΤ και η ΕΚΤ πιέζουν την Ελλάδα να αποδεχθεί τη σύσταση ενός fund με έδρα το Λουξεμβούργο το οποίο -υπό ξένη διοίκηση- θα αναλάβει την αξιοποίηση κρατικής γης, μεταδίδουν οι Financial Times, τη στιγμή που η Κομισιόν παραμένει περισσότερο επιφυλακτική. Άλλωστε, όπως σημειώνεται, πρόκειται για θέμα το οποίο θα προκαλέσει πολιτικές εντάσεις. Σύμφωνα με το σχέδιο, η ελληνική κυβέρνηση θα διατηρήσει τον έλεγχο της συγκεκριμένης περιουσίας και θα εναπόκειται στην Αθήνα να αποφασίσει εάν θα προχωρήσει σε πωλήσεις. Από τον ESM ζητήθηκε να προχωρήσει στην έρευνα του συγκεκριμένου θέματος από τους υπουργούς Οικονομικών, δεδομένου ότι το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων δεν προχωρά στον βαθμό που αναμενόταν.

Όπως σημειώνουν οι Financial Times, το πρόγραμμα αξιοποίησης ακινήτων καλύπτει 80.000 ακίνητα, αλλά ελάχιστα έχουν γίνει ως σήμερα εξαιτίας των προβλημάτων ιδιοκτησίας και της ανάγκης να προηγηθούν αρχαιολογικές έρευνες κ.τ.λ. Η πρόταση αυτή περιλαμβάνεται στο πακέτο «ιδεών» για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της Ελλάδας για τα επόμενα χρόνια και την σταδιακή επιστροφή της χώρας στις αγορές. Ωστόσο, το «αγκάθι» είναι να μεταβιβαστούν τα ακίνητα σε εταιρεία με έδρα του Λουξεμβούργου. Η πρόταση που τελεί υπό επεξεργασία από ΥΠΟΙΚ, ΤΑΙΠΕΔ και από ομάδα εμπειρογνωμόνων είναι να «πακεταριστούν» ακίνητα εντός και εκτός ΤΑΙΠΕΔ σε fund τα οποία με τη σειρά τους θα πωληθούν σε ιδιώτες ώστε το κράτος να έχει από τώρα στα ταμεία (ειδικός λογαριασμός χρέους) τα έσοδα μειώνοντας το χρηματοδοτικό κενό και το ενδεχόμενο νέων μέτρων.

Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη το κίνητρο για όποιον αγοράσει το κάθε Fund θα είναι η μελλοντική υψηλότερη απόδοση από την πώληση κάθε ακινήτου. Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια πηγή ακόμη το σχέδιο δεν έχει εγκριθεί. Επίσης δεν έχουν διασφαλιστεί μία σειρά από ζητήματα όπως για παράδειγμα αν η πώληση θα γίνεται από 2 ανεξάρτητους μηχανισμούς εντός και εκτός ΤΑΙΠΕΔ ή αν η ΕΤΑΔ μόλις ετοιμάσει ένα «καλάθι» ακινήτων θα το μεταβιβάζει στο ΤΑΙΠΕΔ για να προχωρά η διαδικασία διαγωνισμού. Υπό σχεδιασμό είναι –σύμφωνα με τις ίδιες πηγές– και οι ρήτρες διασφάλισης μελλοντικών εσόδων αν για παράδειγμα λόγω βελτίωσης στην αγορά ακινήτων τα επόμενα χρόνια οι αποδόσεις του ιδιώτη είναι πολύ μεγαλύτερες. Προτείνεται –μεταξύ άλλων– εναλλακτικά η επιπλέον απόδοση ενός μέρους της υπεραξίας η οποία θα υπολογισθεί με διεθνή διαιτησία ή με βάση τις τότε αγοραίες τιμές.

Το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα είναι μεγάλο μεν, αλλά με 75% βρίσκεται πολύ κοντά στις εκτιμήσεις της Eurostat για το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μάλιστα φέρνει την Ελλάδα κάτω από τη μέση, στη 16η θέση, μεταξύ 30 ευρωπαϊκών χωρών, στην ιδιοκατοίκηση! Σπάζει έτσι το ταμπού για την ιδιοκτησία της κατοικίας στην Ελλάδα, που σύμφωνα με αντιεπιστημονικό «τσαλαβούτημα» σε επιλεγμένα στοιχεία άλλης έρευνας έβγαζε τον μέσο Ελληνα να έχει μεγαλύτερη περιουσία από τον Γερμανό... Συγκεκριμένα, τα στοιχεία που παρουσιάζονται σε διάγραμμα από τις επίσημες σελίδες της Eurostat δείχνουν ότι οι Ελληνες σε ποσοστό 60% έχουν ιδιόκτητη κατοικία χωρίς να έχουν στεγαστικό δάνειο ή υποθήκη. Ποσοστό 15% κατοικούν σε ιδιόκτητο ακίνητο, το οποίο απέκτησαν με στεγαστικό δάνειο και υποθήκη. Συνολικά 75% κατοικούν στην Ελλάδα σε ιδιόκτητη κατοικία (δεύτερος πίνακας). Τα ποσοστά ιδιοκατοίκησης είναι πολύ μεγαλύτερα στις πρώην Ανατολικές χώρες. Ρουμανία, Κροατία, Λιθουανία, Σλοβακία, Ουγγαρία, Νορβηγία, Λετονία, Βουλγαρία, Εσθονία, Νορβηγία, Τσεχία, Ισπανία, Ισλανδία, Σλοβενία και Μάλτα, παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης από την Ελλάδα. Πρωταθλητές στα στεγαστικά δάνεια είναι οι Σουηδοί, οι Ολλανδοί, οι Νορβηγοί και οι Ισλανδοί, με τους Δανούς να ακολουθούν. Επονται στα στεγαστικά δάνεια σε σχέση με τον πληθυσμό οι κάτοικοι της Μεγάλης Βρετανίας, του Λουξεμβούργου, του Βελγίου και της Φινλανδίας και μετά είναι οι «κατηγορούμενοι» για τη φούσκα των ακινήτων Ισπανοί.