Οι τράπεζες τρέμουν στην ιδέα ότι μπορεί να αναγκαστούν να φορτωθούν χιλιάδες ακίνητα σε μια αγορά που υποτιμάται διαρκώς και πλέον, από εκεί που στην αρχή… ψιθύριζαν, τώρα «φωνάζουν» προς πάσα κατεύθυνση ότι δεν θέλουν μαζικούς πλειστηριασμούς. Η δήλωση-παρέμβαση του προέδρου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Γιώργου Ζανιά ότι οι «τράπεζες δεν θέλουν τα σπίτια των ανθρώπων, γιατί δεν θα έχουν τι να τα κάνουν, αλλά τα λεφτά τους πίσω», ήταν η πρώτη προσπάθεια των τραπεζιτών να εκφράσουν δημόσια τον προβληματισμό τους για τις επιπτώσεις από μια οριζόντια ή απότομη άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών για την οποία ασκούνται πιέσεις πρωτίστως από τους δανειστές. Πρόκειται για μια θέση που απέχει σημαντικά από την άποψη που επίσημα έχει εκφράσει ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, πως οι τράπεζες κινδυνεύουν με κατάρρευση αν δεν επιτραπούν ξανά οι πλειστηριασμοί. Οι επιφυλάξεις της ΕΕΤ δεν σημαίνει φυσικά ότι οι τράπεζες δεν θέλουν να «ανοίξουν» οι πλειστηριασμοί.

Αντίθετα μάλιστα βασικό επιχείρημα τόσο των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όσο και των στελεχών της Κυβέρνησης που επεξεργάζονται το σχέδιο άρσης της απαγόρευσης, είναι πως οι πλειστηριασμοί θα αναζωπυρώσουν το ενδιαφέρον για αγορές ακινήτων που τώρα έχει παγώσει, και θα ωθήσει ξανά τους «έχοντες» να ζητήσουν νέα στεγαστικά δάνεια από τις τράπεζες. Επιδιώκουν, όμως, αυτό να γίνει σταδιακά και σε βάθος χρόνου ώστε αφενός να έχουν τη δυνατότητα να βγάζουν στο σφυρί ακίνητα από δάνεια που δεν μπορούν να εισπράξουν ή τα «φιλέτα» από τα οποία μπορούν να κερδίσουν, αλλά από την άλλη να το πράττουν με τρόπο ελεγχόμενο ώστε να μην προκαλέσουν μεγαλύτερη πίεση τιμών από αυτή που μπορούν να αντέξουν τα χαρτοφυλάκιά τους. Με περίπου 200.000 ακίνητα να θεωρούνται υποψήφια για πλειστηριασμό σε όλη την Ελλάδα και άλλα 180.000 να παραμένουν απούλητα παρά την κατά 30% υποχώρηση των τιμών από το 2008, ο μεγάλος φόβος όλων έχει να κάνει με τον κίνδυνο κατάρρευσης των εμπορικών αξιών στην αγορά.

Μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλούσε ισχυρούς κοινωνικούς κραδασμούς και παράλληλα θα είχε αλυσιδωτές επιπτώσεις στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, οδηγώντας σε νέες ζημιές και δημιουργώντας πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις που εκ των πραγμάτων δεν μπορούν σήμερα να ποσοτικοποιηθούν. Περαιτέρω μεγάλη ή απότομη υποχώρηση των τιμών των ακινήτων θα είχε ως αποτέλεσμα δανειολήπτες που αγόρασαν τα τελευταία χρόνια το ακίνητό τους σε σημαντικά υψηλότερες τιμές με δάνειο να σταματήσουν να πληρώνουν, οι τράπεζες να ζητούν νέες μεγαλύτερες εξασφαλίσεις καθώς πλέον τα δάνεια δεν θα ‘αντικρίζονται’ με τις πραγματικές τιμές, ή να υποχρεωθούν να πουλήσουν κατασχεμένα σπίτια και οικόπεδα σε πολύ χαμηλότερες τιμές από αυτές που έχουν εγγράψει, γράφοντας ζημιές.

Για την πορεία της αγοράς κατοικίας απο την "φούσκα" μέχρι τους πλειστηριασμούς ασχολούνται οι Financial Times. Πραγματοποιώντας μία ανασκόπηση της ελληνικής «φούσκας» ακινήτων, η εφημερίδα υπογραμμίζει πως «η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ συνετέλεσε στη ραγδαία πτώση των επιτοκίων δανεισμού και έτσι, η αγορά ενός διαμερίσματος κοντά στη θάλασσα κατέστη εφικτή για την ελληνική μεσαία τάξη». «Αλλά η έλευση της κρίσης», προσθέτει, «άφησε πλήθος κτιρίων ημιτελή, με τους κατασκευαστές να χρεοκοπούν και τους ιδιοκτήτες να αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις». Όπως γνωστοποιούν οι Financial Times, η απαγόρευση των πλειστηριασμών για τους ιδιοκτήτες ακινήτων, αξίας κάτω των 200 χιλ. ευρώ, αναμένεται να εκλείψει τον Δεκέμβριο. «Οι διεθνείς πιστωτές πιέζουν τον εύθραυστο κυβερνητικό σχηματισμό να επιτρέψει στις τράπεζες να δημοπρατήσει τα κατασχεθέντα σπίτια» υπογραμμίζει η οικονομική εφημερίδα. Ωστόσο, όπως επισημαίνει, οι μισοί βουλευτές απειλούν με καταψήφιση την άρση του «παγώματος» γεγονός που ενέχει τον κίνδυνο κατάρρευσης της κυβέρνησης, η οποία αναζητά ένα συμβιβασμό που θα προστατεύσει τους αδύναμους πιστωτές και θα πείσει τους «έχοντες» να… πληρώσουν. «Το 30% των δανειστών, διαθέτουν χρήματα, αλλά δεν επιλέγουν να πληρώσουν» αναφέρει Έλληνας τραπεζίτης, μιλώντας στους Financial Times. «Οι διαδικασίες εντοπισμού των εχόντων και κατεχόντων πρέπει να υλοποιηθούν τάχιστα, χρησιμοποιώντας τις διαθέσιμες τραπεζικές πληροφορίες» προσθέτει ο ίδιος

Το 10% του αποθέματος ακινήτων στην Ελλάδα έχει βάλει ή ετοιμάζεται να βάλει πωλητήριο. Αυτό αναφέρουν εκτιμήσεις οικονομικών αναλυτών οι οποίοι καταλήγουν στο συμπέρασμα αυτό συνυπολογίζοντας:

-Το διαθέσιμο απόθεμα των αδιάθετων κατοικιών

-Τα ακίνητα των προβληματικών στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων

-Τα δημόσια ακίνητα που προσφέρονται πρός πώληση, αξιοποίηση ή τιτλοποίηση.

-Τα ακίνητα των ΟΤΑ που προσφέρονται προς "αξιοποίηση".

-Τα ακίνητα πτωχευμένων ή προβληματικών επιχειρήσεων.

Φυσικά κυρίαρχο ρόλο στην αύξηση της προσφοράς διαδραματίζουν οι ιδιώτες. Αν και τα στοιχεία κάνουν λόγο για 180.000 κατοικίας προς πώληση στην πραγματικότητα ο αριθμός είναι σημαντικά υψηλότερος αφού δεν είναι δυνατόν να καταμετρηθεί ο αριθμός των μεταχειρισμένων κατοικιών που προσφέρονται πρός πώληση αλλά ούτε και ο αριθμός των οικοπέδων-κυρίως εκείνων που βρίσκονται σε εκτός σχεδίου περιοχές χωρίς δυνατότητα αξιοποίησης. Αν και οποιαδήποτε αναφορά αριθμών μπορεί να αποδειχθεί υπερβολική οικονομικοί αναλυτές διατυπώνουν την εκτίμηση ότι το 10% του αποθέματος ακινήτων είτε έχουν βγεί για πώληση είτε οι ιδιοκτήτες τους δεν θα απέκλειαν μία προσφορά. Μάλιστα ,αναμένουν επιτάχυνση της προσφοράς με την επιβολή του ενιαίου φόρου ο οποίος θα αναγκάσει τους ιδιοκτήτες απρόσοδων ακινήτων να αυξήσουν το κόστος διακράτησης τους. Οι ίδιοι αναλυτές εκτιμούν ότι μέχρι το τέλος του α΄ εξαμήνου 2014 περίπου το 12-14% του αποθέματος των ακινήτων θα έχει μπεί-φανερά ή κρυφά- πωλητήριο. Στην τεράστια λίστα των πωλητών περιλαμβάνονται όχι μόνο νοικοκυριά αλλά και επιχείρήσεις οι οποίες θεωρούν ότι η πώληση ακινήτων μπορεί να τους διευκολύνει είτε στον δανεισμό είτε στην χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων.

Επίσης δεν είναι λίγες οι εισηγμένες που θα ήθελαν να εκποιήσουν ή γενικότερα να αξιοποιήσουν ακίνητη περιουσία που διαθέτουν ώστε να αντλήσουν ρευστότητα και να καταγράψουν έσοδα.

Προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας εξετάζουν οι Δήμοι και οι κάτοικοι δεκάδων ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών της Ελλάδας κατά πρόσφατων υπουργικών αποφάσεων με τις οποίες οι περιοχές τους υπάχθηκαν στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτου. Οι φορολογούμενοι ιδιοκτήτες ακινήτων των περιοχών αυτών έλαβαν το τελευταίο διάστημα τα εκκαθαριστικά ΦΑΠ 2011 και 2012 από τα οποία προκύπτουν αυξήσεις στις τιμές βάσης επί των οποίων υπολογίζεται ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας έως και 10.000% σε σχέση με τις τιμές με τις οποίες υπολογίσθηκε ο ΦΑΠ 2010. Για την εξέλιξη αυτή φέρονται να ευθύνονται οι τοπικές ΔΟΥ οι οποίες και απέστειλαν στο υπουργείο Οικονομικών τις εκτιμώμενες αξίες των οικοπέδων σε περιοχές που μέχρι και πρόσφατα δεν ίσχυε το σύστημα αντικειμενικών τιμών, χωρίς όμως να λάβουν υπόψη τις εμπορικές αξίες. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις οι φοροεπιβαρύνσεις από τα ΦΑΠ 2011 και 2012 φέρνουν «ίλιγγο» σε ιδιοκτήτες ακινήτων σε περιοχές της Δυτικής και Ανατολικής Μακεδονίας, της Ηπείρου, κ.α., που μέχρι σήμερα δεν είχαν φαντασθεί πως θα καταβάλουν φόρο για εγκαταλελειμμένα ή απρόσοδα ακίνητα και μάλιστα σε τιμές... Εκάλης ή Κηφισιάς.