Ενώ οι διατάξεις του ΕΝΦΙΑ προβλέπουν ότι τα ακίνητα τα οποία έχουν δεσμευτεί από το δημόσιο και βρίσκονται υπό απαλλοτρίωση απαλλάσσονται από το φόρο, το υπουργείο ζητά απο τους ιδιοκτήτες να πληρώσουν συμπληρωματικό φόρο ο οποίος ενεργοποιείται όταν η συνολική ακίνητη περιουσία του φορολογούμενου ξεπερνά σε αντικειμενική αξία τις 300.000 ευρώ. Στα εκκαθαριστικά που έχουν λάβει οι φορολογούμενοι εμφανίζεται ένας ιδιότυπος τρόπος υπολογισμού του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ. Στα εκκαθαριστικά έχει μηδενιστεί ο κύριος φόρος του ΕΝΦΙΑ. Ωστόσο, η αντικειμενική αξία των απαλλοτριωμένων ακινήτων δεν έχει αφαιρεθεί από την συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του φορολογούμενου. Αυτό που γίνεται είναι ένας υπολογισμός του συμπληρωματικού φόρου με βάση τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του φορολογούμενου (περιλαμβανομένης της αξίας των υπό απαλλοτρίωση ακινήτων) και στη συνέχεια ο φόρος επιμερίζεται με τη μέθοδο των τριών με βάση το μερίδιο της αξίας των υπό απαλλοτρίωση ακινήτων και το μερίδιο της αξίας των υπόλοιπων ακινήτων. Ας δούμε και ένα παράδειγμα για να γίνει περισσότερο κατανοητός ο τρόπος του υπολογισμού.

Πριν εκπνεύσει η χρονιά εκτιμάται ότι θα ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής της πίστας φόρμουλα 1 στην Πάτρα, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε τέλη Σεπτεμβρίου η εταιρεία Αυτοκινητοδρόμιο Α.Ε. Το έργο στις Ρέντες Χαλανδρίτσας είναι προϋπολογισμού της τάξης των 65 εκατ. ευρώ και όπως σημειώνει στην «Καθημερινή» ο πρόεδρος της εταιρείας Αυτοκινητοδρόμιο Πάτρας Α.Ε. αυτή τη στιγμή οι διαπραγματεύσεις με ενδιαφερόμενους επενδυτές από το εξωτερικό βρίσκονται στο τελικό στάδιο. Σύμφωνα ακόμη με όσα ανακοίνωσε, πριν από μερικές ημέρες, η εταιρεία ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης της επένδυσης τοποθετείται τον Δεκέμβριο του 2017, με την πίστα να αναμένεται ότι θα ξεκινήσει να λειτουργεί το 2018. Η εταιρεία δεν ενδιαφέρεται για τη φιλοξενία του πρωταθλήματος της Φόρμουλα 1, κάτι που συνεπάγεται τεράστιο κόστος, αλλά επικεντρώνεται στην κατασκευή πίστας υψηλών προδιαγραφών που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί αντίστοιχες πίστες του εξωτερικού. Το κόστος χρήσης της πίστας για μία ημέρα, π.χ. από μια αυτοκινητοβιομηχανία που θα θελήσει να δοκιμάσει έναν νέο κινητήρα της, θα είναι μόλις 6.000 ευρώ, έναντι 35.000 ευρώ που κοστίζει κάτι αντίστοιχο στην πίστα της Μόντσα, στη γειτονική Ιταλία.

Σημαντική αλλαγή στον κανονισμό λειτουργίας των πολυκατοικιών, φέρνει ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, η ρύθμιση θα προβλέπει ότι δε θα χρειάζεται πλέον η έγκριση της πλειοψηφίας της Γενικής Συνέλευσης των ιδιοκτητών διαμερισμάτων πολυκατοικίας για να εγκαταλείψει κάποιος την κεντρική θέρμανση και να χρησιμοποιήσει άλλη μορφή ενέργειας. Ετσι τα νοικοκυριά θα μπορούν να κλείνουν την κεντρική θέρμανση και να οδηγούνται σε αυτόνομη, π.χ. με τη χρήση φυσικού αερίου. Με τη ρύθμιση, μεμονωμένοι ιδιοκτήτες πολυκατοικίας θα έχουν τη δυνατότητα να εγκαταστήσουν ατομικούς καυστήρες φυσικού αερίου στα διαμερίσματα τους και να απεξαρτηθούν από την κεντρική θέρμανση με πετρέλαιο. Σημειώνεται πως ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να προβαίνει στις απαραίτητες εργασίες για τη σύνδεση στο φυσικό αέριο χωρίς να χρειάζεται επίσης έγκριση της πλειοψηφίας της Γενικής Συνέλευσης των Ιδιοκτητών. Ο ατομικός λέβητας φυσικού αερίου τοποθετείται συνήθως στο μπαλκόνι και συνδέεται με εξωτερική σωλήνωση, έχει μέτριες διαστάσεις και, εκτός από οικονομική θέρμανση, προσφέρει επίσης ζεστό νερό για το μπάνιο και την κουζίνα. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι συχνά απαιτείται κάποια παρέμβαση στις σωληνώσεις νερού οι οποίες συνδέονται με τον ατομικό πλέον λέβητα εξασφαλίζοντας πλήρη ανεξαρτησία θέρμανσης.

Eνδικοφανή προσφυγή κατά της πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου ΕΝΦΙΑ στα ακίνητα του Συλλόγου, κατέθεσε ο Δικηγορικός Σύλλογος της Αθήνας.

Με τη προσφυγή του ο ΔΣΑ αμφισβητεί την συνταγματικότητα του επίμαχου φόρου και επισημαίνει ότι η ορθή εφαρμογή και επιβολή του απαιτεί εκκαθάριση επί της πραγματικής αγοραστικής αξίας και όχι με το σύστημα αντικειμενικών αξιών.

Ο ΔΣΑ ζητεί επίσης να αναγνωρισθεί ότι ως επιστημονικός σύλλογος, εξαιρείται από τη φορολόγηση για τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση των σκοπών του συλλόγου(κυρίως επιστημονικών και εκπαιδευτικών).

«Η φορολόγηση απρόσοδης ακίνητης περιουσίας», τονίζεται στη προσφυγή, «καταλήγει απροκάλυπτα στη (μερική)δήμευσή της και συνακόλουθα σε εκ πλαγίου παραβίαση των σχετικών συνταγματικών απαγορεύσεων και περιορισμών. Η δήμευση/απαλλοτρίωση περιουσιακού δικαιώματος και δη ακίνητης περιουσίας είναι δυνατή κατά το Σύνταγμα μόνο εφόσον καταβληθεί αντίστοιχη στην αξία του ακινήτου αποζημίωση» άρθρο 17). Σωρευτικά με την επιβολή του ΕΝΦΙΑ, παραβιάζονται τα άρθρα 4 παρ. 1 και 5, 17, 78 παρ.1 του Συντάγματος».

«Η φορολόγηση με αντικείμενο τη περιουσία, πρέπει να ανταποκρίνεται στη φοροδοτική ικανότητα των πολιτών… Μόνη η διατήρηση ακίνητης περιουσίας», αναφέρεται χαρακτηριστικά, «όποια κι αν είναι η αξία της, δεν αρκεί για να τεκμηριώσει φοροδοτική ικανότητα, εφόσον δεν διαπιστώνεται ανάλογη οικονομική δυνατότητα, ήτοι παραγωγή εισοδήματος για τον φορολογούμενο, η οποία να επαρκεί για την κάλυψη των φορολογικών επιβαρύνσεων που αποδίδονται στην ακίνητη περιουσία».

Όπως υπογραμμίζεται, θα πρέπει τα εισοδήματα όχι μόνο να επαρκούν για καταβολή των φόρων αλλά και ένα σημαντικό τμήμα αυτών να απομένει στον φορολογούμενο, κατ’ επιταγήν και της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής της οικονομικής ελευθερίας(άρθρο 5 του Συντάγματος).

Επισημαίνεται επίσης στη προσφυγή του ΔΣΑ ότι:

- Μετά το νόμο 4172/2013 που προέβλεψε αυτοτελή φορολόγηση 10% επί των μισθωμάτων, η όποια φορολόγηση των ακινήτων θα έπρεπε να εξαντλείται στα εισοδήματα που αποφέρουν τα ακίνητα. Διαφορετικά το ίδιο περιουσιακό στοιχείο(και όχι το εισόδημα) φορολογείται εις διπλούν.

- Η φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων ανεξάρτητα από το αν αποφέρουν εισόδημα, κατ’ εξαίρεση έχει κριθεί συνταγματικά ανεκτή, μόνο για χρονικά περιορισμένο διάστημα και εφόσον υπάρχουν έκτακτες δημοσιονομικές ανάγκες. Είναι σαφές όμως ότι ο νόμος περί ΕΝΦΙΑ δεν έχει προσωρινό χαρακτήρα αλλά θα επιβαρύνει εις το διηνεκές κάθε ιδιοκτήτη ακινήτου.

- Η επιχειρηματολογία αυτή ισχύει και για νομικά πρόσωπα και δη όταν αυτά είναι μη κερδοσκοπικά καθώς η όποια τυχόν περιουσία του(συνήθως από τις εισφορές των μελών του) εξαντλείται αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση του σκοπού του και δεν νοείται φορολόγηση επ΄ αυτής.

- Πέραν της αντισυνταγματικότητας του φόρου, από τον ΕΝΦΙΑ θα έπρεπε να εξαιρεθούν τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα του ΔΣΑ. Οι Δικηγορικοί Σύλλογοι είναι ΝΠΔΔ και σκοπός τους είναι πρωτίστως επιστημονικός. Ο ΔΣΑ είναι ο πρώτος επιστημονικός σύλλογος της χώρας.

Η εκπλήρωση των σκοπών του έχουν σαφώς μορφωτικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα, αφού στο κτήριο του ΔΣΑ βρίσκονται η βιβλιοθήκη(η μεγαλύτερη νομική βιβλιοθήκη της χώρας), η Τράπεζα Νομικών πληροφοριών, οι υπηρεσίες του συλλόγου ενώ στις αίθουσες του διοργανώνονται, συστηματικά, επιμορφωτικά σεμινάρια και εκδηλώσεις.

«Δεν φανταζόμαστε ότι ο νομοθέτης προνόησε να μην επιβαρύνει π.χ τα αθλητικά σωματεία και απέκλεισε τους επιστημονικούς συλλόγους, όταν μάλιστα οι οικονομικοί πόροι αυτών προέρχονται αποκλειστικά από τις εισφορές των μελών του», τονίζεται στη προσφυγή.

- Η πρόβλεψη του άρθρο 6 παρ. 2 του νόμου 4223/2013, ότι η δήλωση ΕΝΦΙΑ θα υποβληθεί μηχανογραφικώς ερήμην μας, από το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών, μας στέρησε την δυνατότητα να ζητήσουμε την φορολόγησή μας επί της πραγματικής αγοραίας αξίας των ακινήτων μας. Αυτή όμως η κατάσταση δεν μπορεί να οδηγήσει σε κατάλυση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος μας να ανταποδείξουμε την αξία των ακινήτων μας και να φορολογηθούμε επ΄ αυτής», καταλήγει η προσφυγή.