Βαρόμετρο για τις επιβαρύνσεις που θα δεχτούν και πάλι όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων και αγροτεμαχίων θα είναι οι τελικές αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Το νέο τοπίο στις τιμές των ακινήτων αναμένεται να οριστικοποιηθεί εντός του καλοκαιριού, αφού τον επόμενο μήνα θα πρέπει να «κλειδώσουν» οι αυξήσεις που θα πρέπει να έχουν και το «πράσινο φως» της τρόικας. Οι δανειστές επιμένουν σε αυξήσεις που φθάνουν έως και 40%, αγνοώντας ότι η κτηματαγορά βρίσκεται στον «πάγο» εδώ και τρία χρόνια, καθώς και ότι περισσότερες από 40 επαγγελματικές δραστηριότητες δέχονται το χτύπημα της ύφεσης, λόγος για τον οποίο πάντως το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αντιπροτείνει αυξήσεις κατά μέσο όρο, 20%. Σε κάθε περίπτωση, με τις επικείμενες αλλαγές θα προκύψουν μεγάλες επιβαρύνσεις για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων, εξαιτίας της επέκτασης του συστήματος των αντικειμενικών αξιών σε όλη τη χώρα.

Η τρόικα πάντως έχει ήδη ζητήσει από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, πριν αναχωρήσει από την Αθήνα, να λάβει γνώση των προθέσεων όσον αφορά τις νέες τιμές που θα ισχύσουν, καθώς έχουν διαμηνύσει ότι ζητούμενο είναι να μην υπάρξουν κενά στις εισπράξεις του Δημοσίου προκειμένου να συζητήσει στην επόμενη επίσκεψή της οποιαδήποτε ελάφρυνση στις μεταβιβάσεις, όπως σχεδιάζει η κυβέρνηση. Οι δανειστές υπενθυμίζουν μάλιστα ότι είναι μνημονιακή δέσμευση να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα επικαιροποιεί συνεχώς τις αντικειμενικές αξίες, ούτως ώστε να είναι πάντα ευθυγραμμισμένες με τις εμπορικές τιμές. Κυβέρνηση και τρόικα συμφωνούν πάντως ότι πρέπει να προχωρήσει το ταχύτερο δυνατόν η εξίσωση των τιμών, αντικειμενικών και εμπορικών, για να υπάρξει ένα ενιαίο καθεστώς που θα διευκολύνει τις επενδυτικές πρωτοβουλίες και θα απλοποιήσει τις φορολογικές διαδικασίες, λόγος για τον οποίο υπάρχει και ταύτιση μεταξύ των δύο πλευρών για τη δημιουργία ενός νέου «δείκτη πληθωρισμού ακινήτων».

Καμιά εξαίρεση δεν προβλέπει ο νέος φόρος για τα ακίνητα που προτείνει το υπουργείο Οικονομικών. Ο νέος φόρος βασίζεται στη φορόλογηση με βάση τα στρέμματα για τα αγροτεμάχια και τα τετραγωνικά μέτρα στα ακίνητα. Βασική του γραμμή σύμφωνα με την πρόταση του υπουργού ίναι ότι όλα τα ακίνητα και τα αγροτεμάχια θα φορολογηθούν βάσει κριτηρίων υπολογισμού αξίας και ο φόρος θα ξεκινά από το ένα ευρώ και θα κλιμακώνεται ανάλογα της εμπορικής αξίας, της τοποθεσίας, τον όροφο ή την οδό.

Ετσι, το σχέδιο που έχουν εκπονήσει οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου και το οποίο παρουσιάστηκε στους εκπροσώπους των κομμάτων, προκειμένου να το μελετήσουν και να τοποθετηθούν στην επόμενη συνεδρίαση της διακομματικής επιτροπής ώστε να «κλειδώσει» το νέο σύστημα φορολόγησης των ακινήτων προβλέπει, μεταξύ άλλων, τα εξής:

* Αστικά Ακίνητα: η νέα εξίσωση για τα κτίσματα και τα εντός σχεδίου οικόπεδα προβλέπει την επιβολή φόρου 1 ευρώ/τ.μ., ο οποίος όμως θα αυξάνεται κατά ένα ή δύο ή τρία ευρώ ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των ακινήτων: όπως παλαιότητα, όροφος, τιμή ζώνης, εμπορική αξία, οδό και οικοδομικό τετράγωνο. Οσον αφορά τα οικόπεδα η φορολόγησή τους θα είναι ακόμη υψηλότερη, αφού ιδιαίτερη σημασία θα έχει εάν το οικόπεδο βρίσκεται σε νησιωτική, ή γενικότερα τουριστική περιοχή, είναι παραθαλάσσιο, συνορεύει με εθνικές οδούς κ.λπ. Δεν αποκλείεται μάλιστα, εάν ο τελικός λογαριασμός δεν βγει, τότε για τα εν λόγω οικόπεδα ο φόρος να ξεκινά από τα 20 ευρώ φθάνοντας σε εξαιρετικές περιπτώσεως τα 30 ή 50 ευρώ το στρέμμα, όπως άλλωστε και να είναι υψηλότερος για τα ακίνητα των οποίων η αντικειμενική αξία υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ.

* Αγροτεμάχια: ευρώ ανά στρέμμα προβλέπει ο μαθηματικός τύπος, χωρίς αφορολόγητο όριο και χωρίς την εξαίρεση των αγροτικών εκτάσεων.

Κεντρική διαφορά της νέας πρότασης είναι η φορολόγηση ακινήτων και αγροτεμαχίων να βασίζεται όχι στην αντικειμενική αξία των ιδιοκτησιών, αλλά με βάση το τετραγωνικό μέτρο (εφόσον πρόκειται για εντός σχεδίου κτίσματα/οικόπεδα) και το στρέμμα (για εκτός σχεδίου κτήματα και αγροτεμάχια). Στα σχέδια του Υπουργείου Οικονομικών είναι ο φόρος να ξεκινά από τα δύο έως τρία ευρώ ανα τετραγωνικό. Το ύψος του ποσού ανά τετραγωνικό θα κλιμακώνεται με βάση περίπου 30 κριτηρίων, όπως η τιμή ζώνης και ο όροφος του ακινήτου. Οσον αφορά την φορολόγηση εκτάσεων και αγροτεμαχίων, η εισήγηση, σύμφωνα με πληροφορίες, αφορά την επιβολή φόρου ανα στρέμμα, ο οποίος θα κλιμακώνεται από 1 ή 2 ευρώ και θα εξικνείται έως τα 25 ευρώ για τις εκτός σχεδίου εκτάσεις. Σύμφωνα με τις ίδες πληροφορίες, στο νέο σχέδιο δεν θα προβλέπεται απαλλαγή φορολογουμένων που δηλώνουν κατά κύριο επάγγελμα αγρότες αλλά την φορολόγησή τους με ένα συμβολικό ποσό ευρώ ανά στρέμμα. Σε εκκρεμότητα βρίσκεται ακόμη η συλλογή όλων των στοιχείων για την έκταση των αγροτεμαχίων προκειμένου να μπορούν να γίνουν υπολογισμοί για το ύψος των εσόδων που θα αντληθούν από αυτά.

Με την έγκριση διάθεσης πίστωσης 946.000 ευρώ για τη δημοπράτηση (με ανοικτή διαδικασία), ξεκινούν οι ενέργειες για την κατασκευή Τεμένους, με μετασκευή υφιστάμενου κτιρίου, στην περιοχή του Βοτανικού. Η χωροθέτηση του Τεμένους στον Βοτανικό έγινε με τον νόμο 4014/2011 με τον οποίο καθορίστηκε η εγκατάσταση και η κατασκευή Τεμένους, περιλαμβανομένων και των απαραιτήτων κτιρίων υποστηρικτικών λειτουργιών (χώροι υγιεινής κ.λπ.), σε τμήμα δημοσίου ακινήτου μέσω της κατάλληλης προς τούτο μετασκευής υφιστάμενων κτιρίων. Η διεξαγωγή του διαγωνισμού θα γίνει από την αρμόδια Ειδική Υπηρεσία Κτιριακών εγκαταστάσεων (ΕΥΔΕΚ) της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υπουργείου.

Απόλυτο χάος διέπει το νομικό καθεστώς των προς αποκρατικοποίηση ακινήτων του Δημοσίου, που έχει στην κατοχή του το ΤΑΙΠΕΔ, με την πλειονότητα αυτών να διαθέτουν ελλιπή ή ακόμη και καθόλου πολεοδομικές άδειες, σχέδια κ.λπ. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ακινήτων τα οποία παρουσιάζουν αποκλίσεις από τα πολεοδομικά ή τοπογραφικά τους έγγραφα, δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο οποιαδήποτε απόπειρα πώλησής τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μαρίνας, η οποία στον χάρτη υφίσταται... μισή, από το πραγματικό της μέγεθος. Τέτοια περιστατικά είναι συχνά μεταξύ των ακινήτων που καλείται να πουλήσει το ΤΑΙΠΕΔ και στις περισσότερες περιπτώσεις η ελλιπής καταγραφή της πλήρους έκτασης στα χαρτιά, έχει γίνει προκειμένου να παρακαμφθούν οι απαιτήσεις των περιβαλλοντικών όρων που θέτει η νομοθεσία. Στην περίπτωση της μαρίνας, έχει καταγραφεί κατά το ήμισυ, προκειμένου να μην μπορεί να προσβληθεί στο ΣτΕ η μελέτη περιβαλλοντικών όρων, η οποία εάν περιελάμβανε την πλήρη έκτασή της, θα κρινόταν ότι δεν συμμορφώνεται στη σχετική νομοθεσία. Ενδεικτική είναι η εικόνα του συνόλου των ακινήτων του Δημοσίου, τα οποία σε πολύ μεγάλο ποσοστό δεν μπορούν να διατεθούν λόγω προβλημάτων του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το σύνολο των ακινήτων του Δημοσίου μόλις το 13,5% είναι πλήρως ελεύθερα, ενώ ως άγνωστα (άγνωστος ιδιοκτήτης, άγνωστη τοποθεσία κ.λπ.) χαρακτηρίζονται το 22,75% των ακινήτων και το 40% αυτών είναι καταπατημένα.