Με ταχύτατες διαδικασίες προχωρά το «φακέλωμα» των περιουσιακών στοιχείων περίπου 8,5 εκατ. φορολογουμένων, στο πλαίσιο της εφαρμογής, από τον Φεβρουάριο του 2017, του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση το σχέδιο που εκπονεί η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων η λειτουργία του θα βασίζεται πρωτίστως στην άντληση της πρωτογενούς πληροφορίας από τον παραγωγό της και δευτερευόντως στην υποβολή δήλωσης στοιχείων από τους φορολογούμενους. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες θα έχουν ήδη συλλέξει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την περιουσία, κινητή και ακίνητη, των φορολογουμένων από οργανισμούς, φορείς, ΔΕΚΟ, τράπεζες, Χρηματιστήριο κ.λπ., προκειμένου να μην αφήσουν «περιθώριο» ελιγμών στους υπόχρεους οι οποίοι θα τα δουν αναρτημένα στον προσωπικό τους λογαριασμό του Taxis. Με τον τρόπο αυτό θα υπάρχει δυνατότητα και μιας αρχικής διασταύρωσης, αφού όλα τα περιουσιακά στοιχεία που γνωρίζει η εφορία θα είναι προσυμπληρωμένα και τα υπόλοιπα θα πρέπει να τα δηλώσουν οι φορολογούμενοι, ώστε στο μέλλον να μπορούν και να δικαιολογήσουν την οποιαδήποτε μεταβολή στην περιουσιακή τους κατάσταση. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο θα περιλαμβάνονται όλα τα ακίνητα, αλλά και τα αντικείμενα μεγάλης αξίας, καθώς και τα σκάφη αναψυχής, κάθε λογής οχήματα, χαρτοφυλάκια μετοχών, επενδυτικά προϊόντα, σημαντικές κινητές αξίες κ.ά. Επισημαίνεται πάντως ότι σε πρώτη φάση στο e-περιουσιολόγιο δεν θα δηλωθούν τα χρήματα που βρίσκονται εκτός τραπεζικού συστήματος, ούτε και τα έργα τέχνης. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι με βάση τη σχετική διάταξη που αναμένεται να κατατεθεί μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους στη Βουλή, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ από το 2017 το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο, η εφορία θα προσυμπληρώσει στοιχεία που έχουν να κάνουν με την ακίνητη περιουσία των φορολογουμένων, εντός και εκτός σχεδίου ακίνητα όπως αυτά που έχουν δηλωθεί στο έντυπο Ε9, αυτοκίνητα, δηλωθέν εισόδημα όπως προκύπτει από το τελευταίο εκκαθαριστικό σημείωμα, ενοίκια, δάνεια και πληρωμές δόσεων κ.λπ. Από την πλευρά τους οι φορολογούμενοι αφού ελέγξουν τα προσυμπληρωμένα στοιχεία, στη συνέχεια θα αναγράψουν ό,τι θεωρούν πως λείπει από τη δήλωση ή έχει κάποια αξία. Παράλληλα θα πρέπει να δηλωθούν τα αμοιβαία κεφάλαια, οι συμμετοχές σε εταιρείες, οι μετοχές, οι καταθέσεις στο εξωτερικό, καθώς και αμοιβές που έχει λάβει ο φορολογούμενος στην αλλοδαπή και δεν τις έχει δηλώσει. Συγκεκριμένα θα πρέπει να δηλωθούν όλα τα περιουσιακά στοιχεία και οι αποταμιεύσεις στο εξωτερικό. Οι υπόχρεοι θα κληθούν δηλαδή να δηλώσουν αναλυτικά στοιχεία και για τα ακίνητα, τις επιχειρήσεις, τα αυτοκίνητα, τα σκάφη, τις καταθέσεις, τις μετοχές, τα ομόλογα, τα αμοιβαία κεφάλαια, τα ρέπος και τα λοιπά χρηματοοικονομικά προϊόντα τα οποία τους ανήκουν και βρίσκονται εκτός Ελλάδας, όπως και τυχόν συμμετοχές τους σε εταιρείες του εξωτερικού. Ακόμη κι αν κάποιος έχει κληρονομήσει κάποιο περιουσιακό στοιχείο και δεν το έχει δηλώσει με το έντυπο του φόρου κληρονομιάς, θα πρέπει να το αναγράψει στο περιουσιολόγιο.

Τον Ιανουάριο του 2017, θα πρέπει να ψηφιστεί η νομοθεσία για την επιβολή φόρου κατά την βραχυχρόνια μίσθωση κατοικιών (π.χ μέσω Airbnb). Τα συναρμόδια υπουργεία έχουν έτοιμη νομοθετική πρόταση η οποία προβλέπει την επιβολή φόρου βραχυχρόνιας μίσθωσης 5% επί της αξίας της διανυκτέρευσης ενώ οι εκμεταλλευτές των ακινήτων θα πρέπει να δηλώσουν τη δραστηριότητά τους αυτή σε ειδικό μητρώο της ΓΓΔΕ- με απειλή προστίμου 50.000 ευρώ- ώστε τα εισοδήματά τους να φορολογηθούν με την κλίμακα των ενοικίων και συντελεστές από 15% έως και 45%. Μια από τις εκκρεμότητες που αναμένεται να τρέξει το επόμενο διάστημα είναι η έκδοση απόφασης που θα δίνει τη δυνατότητα εκχώρησης ακινήτων στο Δημόσιο για οφειλές που αφορούν μόνο φόρο κληρονομιάς, ενώ τυχόν διαφορά θα παραμένει ως πιστωτικό υπόλοιπο στην εφορία για μελλοντικές οφειλές πάντα από φόρο κληρονομιάς. Ομως το μεγάλο στοίχημα του υπουργείου Οικονομικών για το 2017 είναι η αντικατάσταση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων από εμπορικές τιμές. Συζητείται τουλάχιστον πέντε χρόνια αλλά μέχρι σήμερα ακόμη και μετά τη μείωση που είχε γίνει στις αρχές του έτους η «ψαλίδα» μεταξύ αντικειμενικών αξιών και εμπορικών τιμών παραμένει ανοιχτή και σε πολλές περιοχές οι αντικειμενικές τιμές υπερβαίνουν τις αγοραίες ακόμη και πάνω από 50%. Οι συζητήσεις της ειδικής Επιτροπής για την αντικατάσταση των αντικειμενικών αξιών από ένα σύστημα εμπορικών τιμών συνεχίζονται μετ΄ εμποδίων. Παράγοντες που είναι σε θέση να γνωρίζουν, θεωρούν τουλάχιστον αμφίβολο τον στόχο που έχει τεθεί με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο για ολοκλήρωση της εργασίας έως τον Ιούνιο του 2017.

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων μπορούν μέχρι και σήμερα, με την υποβολή τροποποιητικής δήλωσης μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής, να διορθώσουν τυχόν λάθη που έχουν κάνει κατά την συμπλήρωση του εντύπου Ε9 με βάση το οποίο υπολογίστηκε ο ΕΝΦΙΑ του 2016. Σημειώνεται ότι αν από την νέα τροποποιητική δήλωση προκύπτει μείωση του φόρου έως 300 ευρώ, η εκκαθάριση διενεργείται άμεσα από τη διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Το επιπλέον ποσό του φόρου που έχει καταβάλει ο φορολογούμενος στην περίπτωση αυτή, συμψηφίζεται κατά τις επόμενες δόσεις καταβολής του ΕΝΦΙΑ του 2016. Αν η επιστροφή φόρου υπερβαίνει τα 300 ευρώ, ο φορολογούμενος θα πρέπει να προσκομίσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.. Τα πλέον συνηθισμένα λάθη που κάνουν οι φορολογούμενοι, αφορούν τον όροφο που βρίσκεται το διαμέρισμα, ενώ ακολουθούν τα λάθη που αφορούν τη δήλωση βοηθητικών χώρων ως κύριων, και άλλα σχετικά με την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία του ακινήτου. Παράλληλα, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να επαναβεβαιώσουν τη σωστή θέση σε σχέση με τη θάλασσα αγροτεμαχίων που έχουν στην κατοχή τους. Φέτος τα αγροτεμάχια δεν υπολογίστηκαν στον συμπληρωματικό φόρο, και έτσι κριτήρια όπως η απόστασή τους από τη θάλασσα κα άλλα γεωγραφικά κριτήρια δεν λαμβάνονται υπόψη. Σε κάθε περίπτωση όμως, θα πρέπει να διορθώσουν τυχόν λάθη που έχουν κάνει στη δήλωσή τους για τα ακίνητα αυτά.

Το μεγάλο στοίχημα του υπουργείου Οικονομικών για το 2017 είναι η αντικατάσταση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων από εμπορικές τιμές. Συζητείται, τουλάχιστον πέντε χρόνια αλλά μέχρι σήμερα ακόμη και μετά τη μείωση που είχε γίνει στις αρχές του έτους η «ψαλίδα» μεταξύ αντικειμενικών αξιών και εμπορικών τιμών παραμένει ανοιχτή και σε πολλές περιοχές οι αντικειμενικές τιμές υπερβαίνουν τις αγοραίες ακόμη και πάνω από 50%. Οι συζητήσεις της ειδικής Επιτροπής για την αντικατάσταση των αντικειμενικών αξιών από ένα σύστημα εμπορικών τιμών συνεχίζονται μετ΄ εμποδίων. Πλέον όλι γνωρίζουν ότι είναι εξαιρετικά φιλόδοξος ο στόχος που έχει τεθεί με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο για ολοκλήρωση της εργασίας έως τον Ιούνιο του 2017. Και η αδυναμία αναμένεται ότι θα προκαλέσει και νέες στρεβλώσεις στην πολύπαθη αγορά ακινήτων γεγονός που θα επηρεάσει : τον τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ κατά το 2017,την επανεξέταση των συντελεστών φορολόγησης των μεταβιβάσεων (γονικών παροχών, αγοραπωλησιών κ.λπ.), το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο,τηνεπιβολή συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια, αλλά και την δυνατότητα εκχώρησης ακινήτων στο Δημόσιο για την πληρωμή φόρου κληρονομιάς. Κοντολογίς όλα πλέον ειναι στον «αέρα» Η πρώτη απόφαση που θα κληθεί να πάρει η νέα υφυπουργός Οικονομικών Κατ. Παπανάτσιου αφορά στον φόρο υπεραξίας στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Με νέα ρύθμιση που προωθείται στη Βουλή ο φόρος υπεραξίας αναμένεται να «παγώσει» τουλάχιστον για ένα ακόμη έτος, μέχρι το τέλος του 2017, απαλλάσσοντας τους φορολογούμενους που σχεδιάζουν να προχωρήσουν στην πώληση ακινήτων από ένα φορολογικό βάρος. Η επόμενη απόφαση είναι λίγο πιο δύσκολη για την υφυπουργό, καθώς μετά τις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, θα πρέπει οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών να τρέξουν έναν αγώνα ταχύτητας για να προλάβουν μέχρι το τέλος του έτους να αναπροσαρμόσουν - μειώσουν τις αντικειμενικές αξίες για τους τέσσερις δήμους της χώρας όπου είχαν γίνει οι προσφυγές (Φιλοθέη, Ψυχικό, Νέος Βουτζάς και Δελφούς).