Τρείς αλλαγές σχεδιάζει το υπουργείο Οικονομικών για τον ΕΝΦΙΑ.Συγκεκριμένα οι προτάσεις που βρίσκονται στο τραπέζι είναι:

- Πλήρης απαλλαγή των φορολογούμενων που σήμερα απαλλάσσονται κατά 50% από τον ΕΝΦΙΑ. Πρόκειται για περίπου 1,2 εκατ. φορολογούμενους με χαμηλό εισόδημα και αξία ακίνητης περιουσίας

- Επέκταση του συμπληρωτικού φόρου και στις εκτός σχεδίου εκτάσεις. Με τα έσοδα που θα εξασφαλιστούν από αυτήν την επέκταση θα χρηματοδοτηθεί η επέκταση της προηγούμενης φοροαπαλλαγής

- Αναθεώρηση κλιμάκων και φορολογικών συντελεστών προκειμένου να επιτευχθεί η απαιτούμενη εισπραξιμότητα του φόρου.

Ο νέος προϋπολογισμός προβλέπει πως οι συνολικές εισπράξεις το 2017 από το φόρο ακινήτων θα διαμορφωθούν στα 3,1 δισ. ευρώ, εισπράξιμα δηλαδή 2,65 δισ. ευρώ από το φόρο του 2017 (με την παραδοχή μέσης εισπραξιμότητας του 80% των βεβαιωμένων φόρων, όπως προκύπτει από την ανάλυση των δυο προηγούμενων ετών) και περίπου 500 εκατ. από καθυστερημένες εξοφλήσεις ΕΝΦΙΑ και φόρων ακινήτων προηγούμενων ετών.

Οι αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες θα συμπαρασύρουν και τον ΕΝΦΙΑ ενώ η αναβολή του φόρου υπεραξίας ουσιαστικά βοηθά την κτηματαγορά ώστε να μην επιβαρυνθεί με έναν ακόμη αβάσταχτο φόρο.

Αυξημένοι έως 36,3% θα είναι οι φόροι που θα κληθούν να πληρώσουν το 2017 πάνω από 2 εκατ. φορολογούμενοι για τα εισοδήματα από ακίνητα τα οποία απέκτησαν το 2016.

Αιτία για την εξέλιξη αυτή θα είναι η εφαρμογή της νέας φορολογικής κλίμακας για τα εισοδήματα από ακίνητα, στην οποία οι συντελεστές φόρου έχουν αυξηθεί από τα επίπεδα του 11%-33% στα επίπεδα του 15%-45%. Σύμφωνα, ειδικότερα, με την παράγραφο 7 του άρθρου 112 του ν. 4387/2016 που τέθηκε σε ισχύ για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2016, οι συντελεστές φόρου για τα ενοίκια και τα λοιπά εισοδήματα από ακίνητα αυξάνονται:

από 11% σε 15% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 1 μέχρι 12.000 ευρώ,

από 33% σε 35% για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 35.000 ευρώ,

από 33% σε 45% για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος από τα 35.001 και άνω. «Λίφτινγκ»

Επιπλέον, σύμφωνα με την παράγραφο 8 του άρθρου 112 του ν. 4387/2016 τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2016 και των επομένων φορολογικών ετών, τα οποία υπερβαίνουν ετησίως τα 12.000 ευρώ, θα επιβαρύνονται με νέα κλίμακα ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, στην οποία θα ισχύουν συντελεστές κλιμακούμενοι από 2,2% έως και 10%.

Με την ισχύουσα μέχρι και για τα εισοδήματα του 2015 κλίμακα, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβαλλόταν στο συνολικό ατομικό ετήσιο εισόδημα κάθε φορολογούμενου -πραγματικό ή τεκμαρτό προερχόμενο από όλες τις πηγές- εφόσον αυτό υπερέβαινε τις 12.000 ευρώ, με ένα συντελεστή που διαμορφωνόταν ως εξής:

0,7% για ετήσια εισοδήματα από 12.001 έως 20.000 ευρώ

1,4% για ετήσια εισοδήματα από 20.001 έως 30.000 ευρώ

2% για ετήσια εισοδήματα από 30.001 έως 50.000 ευρώ

4% για ετήσια εισοδήματα από 50.001 έως 100.000 ευρώ

6% για ετήσια εισοδήματα από 100.001 έως 500.000 ευρώ

Το «μερίδιό» του από την «πίτα» ύψους 1,4 δισ. ευρώ της ραγδαίας αναπτυσσόμενης αγοράς των ηλεκτρονικών μισθώσεων επιπλωμένων κατοικιών σε ξένους επισκέπτες, επιχειρεί να βάλει το Δημόσιο με τη θεσμοθέτηση μιας σειράς όρων και προϋποθέσεων που εφεξής θα πρέπει να πληρούν οι ενδιαφερόμενοι ιδιώτες που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στον κλάδο αυτό. Μέχρι σήμερα, η σχετική δραστηριότητα αποτελούσε μέρος της «γκρίζας» οικονομίας, αποδίδοντας ελάχιστα έσοδα στο Δημόσιο, καθώς ο πειρασμός της φοροδιαφυγής ήταν μεγάλος, λόγω της αδυναμίας ελέγχων. Πλέον, οι ιδιώτες θα πρέπει να εγγραφούν στο «Μητρώο Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων» που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Ο αριθμός εγγραφής θα πρέπει να συνοδεύει υποχρεωτικά την ανάρτηση του προς εκμίσθωση ακινήτου στις ψηφιακές πλατφόρμες (π.χ. Airbnb, Homeaway κ.τ.λ.), καθώς και σε κάθε μέσο προβολής. Πρόκειται για το πρώτο βήμα για την πραγματοποίηση ελέγχων διασταύρωσης των στοιχείων των εκμισθωτών και των ακινήτων τους, που μέχρι σήμερα απουσίαζε, καθώς μπορεί τυπικά να έπρεπε οι ιδιοκτήτες να καταχωρίζουν κάθε μίσθωση που πραγματοποιούν στο Taxis, πλην όμως ελάχιστοι το έπρατταν, λόγω του ότι οι πελάτες τους ήταν ξένοι πολίτες. Ετσι, το Δημόσιο αδυνατούσε να διασταυρώσει τα σχετικά στοιχεία των δηλώσεων των ιδιοκτητών και των ενοικιαστών, ώστε να εντοπίσει περιπτώσεις φοροδιαφυγής. Παράλληλα, με το άρθρο 113 του πολυνομοσχεδίου, ορίζεται ότι οι ιδιοκτήτες δεν θα μπορούν να μισθώνουν περισσότερα από δύο ακίνητα ανά ΑΦΜ, γεγονός που σίγουρα θα προκαλέσει ζήτημα για κάποιους από τους όψιμους επενδυτές, οι οποίοι έσπευσαν να αποκτήσουν αρκετά ακίνητα τους τελευταίους μήνες, κυρίως στο κέντρο της Αθήνας, με στόχο την αποκόμιση σημαντικών κερδών από την άνθηση της συγκεκριμένης αγοράς. Σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της Airbnb, στο κέντρο της Αθήνας, το 43% των καταχωρίσεων ακινήτων αφορά σε πολλαπλές καταχωρίσεις από μεμονωμένους χρήστες. Υπάρχουν ιδιοκτήτες που έχουν καταχωρίσει δεκάδες ακίνητα ο καθένας. Πάντως, το μέσο μηνιαίο εισόδημα υπολογίζεται σε 466 ευρώ. Αντίστοιχα, εκτιμάται ότι κατά μέσον όρο τα καταχωρισμένα ακίνητα εκμισθώνονται για συνολικά 108 ημέρες ετησίως. Τα έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις θα φορολογούνται με βάση την κλίμακα των ενοικίων, δηλαδή με συντελεστή 15% για ποσά έως 12.000 ευρώ ετησίως. Το όριο των 12.000 ευρώ αποδεικνύεται «κλειδί» και για τη διάρκεια των σχετικών μισθώσεων βραχυχρόνιας διάρκειας. Ειδικότερα, ναι μεν ο νέος νόμος τις περιορίζει σε 90 ημέρες ετησίως (και σε μόλις 60 ημέρες για νησιά με λιγότερους από 10.000 κατοίκους), ωστόσο, οι ιδιώτες μπορούν να μισθώνουν τα ακίνητά τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αρκεί το ετήσιο εισόδημά τους να μην υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ. Μέχρι δηλαδή το ποσό αυτό, αποφεύγει κανείς την υποχρέωση να προβεί σε έναρξη επιτηδεύματος, με αποτέλεσμα η σχετική δραστηριότητα να είναι προσβάσιμη στο ευρύ κοινό, χωρίς μεγάλο όγκο γραφειοκρατίας.

Τον τρόπο φορολόγησης των εισοδημάτων που προκύπτουν από την ενοικίαση ακινήτων στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού (Airbnb), προβλέπει εκτός των άλλων το νομοσχέδιο που κατατέθηκε χθες στη Βουλή.

Ειδικότερα, προβλέπεται ότι το εισόδημα που αποκτάται από την ενοικίαση αυτή θα φορολογείται με βάση τις διατάξεις της φορολογίας των ενοικίων.

Σύμφωνα με τη ρύθμιση, ο μισθωτής θα πρέπει να υποβάλλει Δήλωση Περιουσιακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας. Προβλέπεται η δυνατότητα ενοικίασης των καταλυμάτων αυτών μόνο για 90 μέρες το χρόνο και, εφόσον πρόκειται για νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων, μόνο για 60 μέρες. Θα μπορεί να γίνεται υπέρβαση των ορίων αυτών μόνο για όσους έχουν εισοδήματα που δεν ξεπερνούν τα 12.000 ευρώ.

Με την κλίμακα των μισθωτών θα φορολογούνται όσοι είχαν εισοδήματα κατά το φορολογικό έτος 2016 που δεν υπερβαίνουν το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν είναι μεγαλύτερο από 9.500 ευρώ, και εφόσον δεν ασκείται επιχειρηματική δραστηριότητα ή ατομική αγροτική δραστηριότητα.

Στο νομοσχέδιο οικονομία του διαμοιρασμού ορίζεται κάθε μοντέλο όπου τις δραστηριότητες διευκολύνουν κυρίως οι ψηφιακές πλατφόρμες. Οι πλατφόρμες δημιουργούν μια ανοικτή αγορά για την προσωρινή χρήση αγαθών ή υπηρεσιών που συχνά παρέχουν ιδιώτες. Στην οικονομία του διαμοιρασμού δραστηριοποιούνται τρεις κατηγορίες παραγόντων:

πάροχοι υπηρεσιών, οι οποίοι χρησιμοποιούν από κοινού περιουσιακά στοιχεία, πόρους, χρόνο ή/και δεξιότητες και μπορεί να είναι ιδιώτες που παρέχουν υπηρεσίες ευκαιριακά («ομότιμοι χρήστες») ή πάροχοι υπηρεσιών που ενεργούν με την επαγγελματική τους ιδιότητα («επαγγελματίες πάροχοι υπηρεσιών»)·

χρήστες των υπηρεσιών- και

μεσάζοντες, οι οποίοι, μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, συνδέουν παρόχους και χρήστες και διευκολύνουν τις μεταξύ τους συναλλαγές.

Ως βραχυπρόθεσμη μίσθωση ορίζεται η μίσθωση εκάστου ακινήτου που δεν υπερβαίνει τις ενενήντα (90) ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Για νησιά κάτω των δέκα χιλιάδων (10.000) κατοίκων ορίζεται η μίσθωση εκάστου ακινήτου που δεν υπερβαίνει τις εξήντα (60) ημέρες ανά ημερολογιακό έτος, και στις οποίες υπέρβαση της διάρκειας τους (των 90 και 60 ημερών αντίστοιχα) επιτρέπεται εφόσον το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή υπεκμισθωτή, από το σύνολο των ακινήτων που διαθέτει προς εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος περί οικονομίας διαμοιρασμού, δεν ξεπερνά τις δώδεκα χιλιάδες ευρώ (€ 12.000) κατά το οικείο φορολογικό έτος.

Από τα παραπάνω προκύπτει, σύμφωνα με το νομοσχέδιο ότι η οικονομία του διαμοιρασμού αποτελεί μια καινοφανή οικονομική δραστηριότητα, στην οποία εμπλέκονται τρεις κατηγορίες δρώντων: οι ιδιώτες που περιστασιακά προσφέρουν αγαθά ή υπηρεσίες, οι χρήστες αυτών των αγαθών ή υπηρεσιών και κυρίως οι πλατφόρμες ως μεσολαβητές σε αυτό το είδος συναλλαγών.

Προβλέπεται δυνατότητα βραχυπρόθεσμης μίσθωσης ακινήτου, στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού υπό τις ακόλουθες, σωρευτικά, προϋποθέσεις:

α. Ο εκμισθωτής ή υπεκμισθωτής είναι φυσικό πρόσωπο, εγγεγραμμένος στο «Μητρώο Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων» που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών. Ο αριθμός εγγραφής στο Μητρώο Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων υποχρεωτικά συνοδεύει την ανάρτηση σε ψηφιακές πλατφόρμες, καθώς και σε κάθε μέσο προβολής.

β. Δεν επιτρέπεται η καταχώρηση περισσοτέρων των δύο (2) ακινήτων ανά ΑΦΜ δικαιούχου εισοδήματος.

γ. Το ακίνητο έχει εμβαδό τουλάχιστον εννέα (9) τετραγωνικών μέτρων και διαθέτει φυσικό φωτισμό, αερισμό και θέρμανση.

δ. Το ακίνητο έχει λάβει όλες τις νόμιμες οικοδομικές άδειες ή έχει διατηρηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3843/2010 (Α' 62) ή έχει υπαχθεί στις ρυθμίσεις του άρθρου 24 του ν. 4014/2011 (Α' 209).

ε. Η μίσθωση εκάστου ακινήτου δεν υπερβαίνει τις ενενήντα (90) ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Για νησιά κάτω των δέκα χιλιάδων (10.000) κατοίκων η μίσθωση εκάστου ακινήτου δεν υπερβαίνει τις εξήντα (60) ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Υπέρβαση της διάρκειας του προηγούμενου εδαφίου, των 90 και 60 ημερών αντίστοιχα, επιτρέπεται εφόσον το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή υπεκμισθωτή, από το σύνολο των ακινήτων που διαθέτει προς εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος περί οικονομίας διαμοιρασμού, δεν ξεπερνά τις δώδεκα χιλιάδες ευρώ (€ 12.000) κατά το οικείο φορολογικό έτος.

στ. Τα ακίνητα εκμισθώνονται επιπλωμένα, χωρίς την παροχή οιασδήποτε υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων.

Σε περίπτωση μη τήρησης των προϋποθέσεων των περιπτώσεων αυτών επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο ύψους πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000) ευρώ. Το πρόστιμο αυτό επιβάλλεται υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου από το Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, ύστερα από εισήγηση και των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Τουρισμού, βεβαιώνεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και εισπράττεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε.