Εντός του Δεκεμβρίου λήγουν πολλές από τις προθεσμίες που έχουν οι φορολογούμενοι για να πληρώσουν τα «χαράτσια». Ειδικότερα, μεταξύ των άλλων θα πρέπει να εξοφλήσουν την επόμενη δόση του φόρου εισοδήματος και του ειδικού τέλους ακινήτων μέσω της ΔΕΗ, τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας του 2010, ενώ παράλληλα θα πρέπει να εξοφλήσουν τα τέλη κυκλοφορίας του 2013. Επιπλέον μέσα στο Δεκέμβριο το Υπουργείο υπολογίζει να εισπράξει από ΦΠΑ και ΕΦΚ 2,92 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας συνολικά τον λογαριασμό στα 5,36 δισ. ευρώ. Μέσα στην επόμενη εβδομάδα η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων θα ταχυδρομήσει τα πρώτα 120.000 ειδοποιητήρια στους φορολογουμένους για την καταβολή του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας του 2010. Τα σημειώματα θα αποσταλούν κατά προτεραιότητα σε όσους δεν πλήρωσαν το περασμένο καλοκαίρι το ΕΤΑΚ του 2009. Ειδικότερα, το υπουργείο Οικονομικών αναμένει να εισπράξει: 1,11 δισ. ευρώ από τον φόρο εισοδήματος που καταβάλλουν οι φορολογούμενοι με δόσεις.

Το υπουργείο Οικονομικών περιμένει σημαντικά έσοδα τον ερχόμενο μήνα από τη φορολογία εισοδήματος. Απλήρωτες δόσεις Είναι αμφίβολο όμως αν τελικά θα τα εισπράξει, καθώς πολλά νοικοκυριά, λόγω της οικονομικής αδυναμίας, αφήνουν απλήρωτες τις δόσεις προσδοκώντας ότι θα τις ρυθμίσουν μελλοντικά ως ληξιπρόθεσμο χρέος. Από την αρχή του έτους μέχρι τέλος Οκτωβρίου τα «νέα» ληξιπρόθεσμα χρέη ανήλθαν σε 11 δισ. ευρώ. 231 εκατ. ευρώ από τις δόσεις του ειδικού τέλους ακινήτων και από τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας του 2010. 1,1 δισ. ευρώ από τα τέλη κυκλοφορίας που πρέπει να καταβληθούν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012. 1,12 από ΦΠΑ, στόχος που θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολος, λόγω της κατακόρυφης πτώσης της κατανάλωσης που καταγράφεται μήνα με τον μήνα. Το πρόβλημα επιδεινώνεται και από το γεγονός ότι πολλοί επιχειρηματίες ενώ μεν εισπράττουν τον ΦΠΑ δεν τον αποδίδουν τελικά στην Εφορία, καθώς αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα ρευστότητας και χρησιμοποιούν τα ποσά του ΦΠΑ για την πληρωμή μισθών, αγορά εμπορευμάτων κ.ά.

Εντυπωσιακό στοιχείο που αποτυπώνει επίσης την αδυναμία εκπλήρωσης φορολογικών υποχρεώσεων από τους φορολογουμένους είναι και το γεγονός ότι περίπου ένας στους πέντε επιτηδευματίες δεν υποβάλλει πλέον περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ. 1,8 δισ. ευρώ από τον ειδικό φόρο που επιβάλλεται στα τσιγάρα, τα ποτά, τα καύσιμα και ειδικά από τον ΕΦΚ που επιβάλλεται στο πετρέλαιο θέρμανσης. Το τελικό αποτέλεσμα όμως θα εξαρτηθεί από την κατανάλωση πετρελαίου, που ήδη εμφανίζει κάμψη 20% σε σχέση με πέρυσι, καθώς τα νοικοκυριά στρέφονται σε εναλλακτικές μεθόδους θέρμανσης.

Φόρο υπεραξίας κατά τις μεταβιβάσεις ακινήτων ακόμα και με δωρεά, γονική παροχή ή κληρονομιά με συντελεστή 20% και με απομείωση ανάλογα με την «ηλικία» του ακινήτου, προβλέπει το φορολογικό νομοσχέδιο. Πρόκειται για επαναφορά του μέτρου που ίσχυε στο παρελθόν και είχε καταργηθεί. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι σε μεταβιβάσεις ακινήτων επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 20% στη διαφορά μεταξύ της τιμής πώλησης και της τιμής κτήσης. Η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης του ακινήτου, η οποία υποβάλλεται σε φόρο, λαμβάνεται αποπληθωρισμένη με την εφαρμογή των ακόλουθων συντελεστών παλαιότητας: - 0,90 για διακράτηση 1 έως 5 ετών - 0,80 για διακράτηση από 5 έως 10 χρόνια - 0,75 για 10 έως 15 - 0,70 για 15 έως 20 - 0,65 για 20 έως 25 και - 0,60 για διακράτηση του ακινήτου για διάστημα μεγαλύτερο των 25 ετών.

Ο φόρος υπεραξίας επιβάλλεται και σε περιπτώσεις κτήσης του ακινήτου αιτία θανάτου, δωρεάς ή γονικής παροχή. Σε αυτή την περίπτωση, ως χρόνος απόκτησης για τον προσδιορισμό του φόρου θεωρείται ο χρόνος επαγωγής της κληρονομιάς ή ο χρόνος κατάρτισης του συμβολαίου δωρεάς ή γονικής παροχής, έστω και αν συντρέχει νόμιμος λόγος μετάθεσης του χρόνου γένεσης της φορολογικής ενοχής.

Η κατακόρυφη μείωση των τιμών στα ακίνητα που παρατηρείται σε εκατοντάδες περιοχές πανελλαδικά έχει σαν αποτέλεσμα χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων να πληρώνουν φόρους που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική αξία της περιουσίας που κατέχουν. Κι αυτό γιατί από το 2007, οπότε και αναθεωρήθηκαν για τελευταία φορά οι αντικειμενικές αξίες, οι εμπορικές τιμές έχουν καταρρεύσει κατά 60% κατά μέσον όρο. Παρά την ελεύθερη πτώση των πραγματικών τιμών, οι αντικειμενικές που επηρεάζουν συνολικά 16 φόρους - από το τέλος ακινήτων, τα τεκμήρια διαβίωσης και τα δημοτικά τέλη μέχρι τους φόρους μεταβίβασης, δωρεάς και κληρονομιάς - παραμένουν στο ύψος τους. Χαρακτηριστικό είναι αυτό που συμβαίνει με το τέλος ακινήτων που καταβάλλεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Για ένα ακίνητο 87 τ.μ. στην Αγία Παρασκευή που κατασκευάστηκε προς 15ετίας και έχει τιμή ζώνης 1.550 ευρώ το τ.μ., ο ιδιοκτήτης του πληρώνει σήμερα 600 ευρώ ως τέλος. Αν η τιμή ζώνης αντιστοιχούσε στην εμπορική τιμή της περιοχής που έχει πέσει στα 1.200 ευρώ/ τ.μ., ο ιδιοκτήτης θα πλήρωνε 500 ευρώ, δηλαδή 100 ευρώ λιγότερα. Τεράστιες ωστόσο φορολογικές επιβαρύνσεις προκύπτουν για όσους τολμήσουν να αγοράσουν ακίνητο ή να κάνουν γονική παροχή ή δωρεάΚαι όσο οι μήνες περνούν και οι τιμές, όπως εκτιμούν οι ειδικοί της κτηματαγοράς, θα συνεχίζουν την ελεύθερη πτώση τους, τόσο θα αυξάνονται οι περιπτώσεις όπου η εμπορική τιμή θα υπολείπεται της αντικειμενικής. Το υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζει ότι οι αντικειμενικές πρέπει να μειωθούν, για την ώρα ωστόσο δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του. Υπενθυμίζουμε ότι το Μνημόνιο προβλέπει την εξομοίωση των αντικειμενικών με τις εμπορικές. Εδώ και μήνες το σύνολο των εκπροσώπων της αγοράς, ιδιοκτήτες, συμβολαιογράφοι, μεσίτες και κατασκευαστές, ζητούν από το υπουργείο Οικονομικών τη μείωση των τιμών ζώνης, ειδικά όσων βρίσκονται πάνω από 1.500 ευρώ και ιδιαίτερα στο Κέντρο της Αθήνας και στις υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας.

Κανόνα και όχι εξαίρεση αποτελούν πλέον σε όλη την Ελλάδα τα ακίνητα που πωλούνται σε αντικειμενικές αξίες έως και 100% υψηλότερες από τις εμπορικές τους τιμές. Στον Πειραιά, διαμέρισμα 90 τ.μ. πωλείται προς 48.000 ευρώ όταν η αντικειμενική του αξία φθάνει τα 85.000 ευρώ, είναι δηλαδή υψηλότερη κατά 77%, και στο Παγκράτι κατάστημα 290 τ.μ. πωλείται προς 240.000 ευρώ όταν η αντικειμενική του αξία φθάνει τα 480.000 ευρώ, είναι δηλαδή ακριβώς διπλάσια. Στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης μεζονέτα 220 τ.μ. πωλείται προς 180.000 ευρώ όταν η αντικειμενική της αξία είναι 260.000 ευρώ, υψηλότερη δηλαδή κατά 44%, και στο κέντρο της Λάρισας οικόπεδο 155 τ.μ. διατίθεται προς 195.000 ευρώ όταν η αντικειμενική του αξία φτάνει τα 230.000 ευρώ (+18%), χωρίς φυσικά να βρίσκεται αγοραστής. Στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης η ανώτατη τιμή ζώνης είναι 3.650 ευρώ το τ.μ., όταν σήμερα οι εμπορικές τιμές στα ακριβά σπίτια έχουν κατρακυλήσει στα 2.300 ευρώ. Σύμφωνα με στοιχεία μεσιτικών γραφείων σε διάφορες πόλεις, η στρέβλωση με τις εμπορικές τιμές παρατηρείται παντού. Στα Ψηλά Αλώνια της Πάτρας, για παράδειγμα, η ανώτατη τιμή ζώνης είναι 2.050 ευρώ όταν η μέγιστη εμπορική τιμή δεν ξεπερνά τα 1.800 ευρώ, δηλαδή 12% χαμηλότερη, και στη συνοικία Σταθμός της Λάρισας η υψηλότερη τιμή ζώνης βρίσκεται στα 1.300 ευρώ όταν οι υψηλότερες εμπορικές τιμές αγγίζουν τα 1.100 ευρώ, 15% χαμηλότερα. Εκεί δε που η διαφορά φθάνει σε δυσθεώρητα ύψη είναι στα καταστήματα. Στην Αθήνα, κατάστημα 135 τ.μ. στους Αμπελοκήπους με αντικειμενική αξία 150.000 ευρώ πωλείται προς 75.000 ευρώ (-50%), και στο Κολωνάκι, πέριξ της πλατείας, κατάστημα με αντικειμενική αξία 3 εκατ. ευρώ διατίθεται προς 2 εκατ. ευρώ (-33%), παραμένοντας επί μήνες απούλητο. Και όσο οι μήνες περνούν και οι τιμές, όπως εκτιμούν οι ειδικοί της κτηματαγοράς, θα συνεχίζουν την ελεύθερη πτώση τους, τόσο θα αυξάνονται οι περιπτώσεις όπου η εμπορική τιμή θα υπολείπεται της αντικειμενικής.