Την επαναφορά του «πόθεν έσχες» στην αγορά ακινήτων, από την 1η Ιανουαρίου 2013, αποφάσισε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, η οποία μελετά την αυτοτελή φορολόγηση των ενοικίων με συντελεστή 15% ή 20% από το πρώτο ευρώ.Το «πόθεν έσχες» σχεδιάζεται να ισχύσει για όλα τα ακίνητα, ακόμη και για την πρώτη κατοικία, και οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δικαιολογούν με τα εισοδήματά τους κάθε δαπάνη που θα πραγματοποιούν για την αγορά ή την ανέγερση κατοικίας ή οποιουδήποτε άλλου κτίσματος, για την αγορά οικοπέδου, αγροτεμαχίου ή οποιασδήποτε άλλης εδαφικής έκτασης.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η αναστολή του «πόθεν έσχες» για αγορά ή ανέγερση ακινήτων είχε θεσπιστεί το 2010 για τρία χρόνια, δηλαδή να εφαρμοστεί μέχρι και το Δεκέμβριο του 2013, ώστε να επανέλθει από τις αρχές του 2014. Το οικονομικό επιτελείο όμως, αξιοποιώντας στοιχεία των αρμόδιων υπηρεσιών, διαπίστωσε ότι η αναστολή του «πόθεν έσχες» δεν έχει αποφέρει τα αναμενόμενα έσοδα και δεν έχει συμβάλει στην τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας, αφού η κτηματαγορά παραμένει «παγωμένη». Με το δεδομένο αυτό, αλλά και με βάση την απόφαση που έχει ληφθεί να ενεργοποιηθούν όλα τα μέτρα και οι διατάξεις της νομοθεσίας για τον εντοπισμό του «μαύρου χρήματος» που κυκλοφορεί στην αγορά, καθώς και να υπάρχει η δυνατότητα εξακρίβωσης των πραγματικών εισοδημάτων όλων των φορολογούμενων, αποφασίστηκε η επαναφορά του μέτρου ένα χρόνο νωρίτερα. Ετσι, από τις αρχές του επομένου έτους, κάθε δαπάνη για την αγορά ή ανέγερση κατοικίας θα θεωρείται τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου και θα πρέπει να δικαιολογείται από τα εισοδήματα που δηλώνονται. Αξίζει εξάλλου να σημειωθεί ότι η θέση σε ισχύ του «πόθεν έσχες» στην αγορά ακινήτων συμβάλλει και στη δημιουργία του Περιουσιολογίου, που αποτελεί πλέον πρωταρχικό στόχο της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών, αφού θα ελέγχονται όλες οι μεταβολές της περιουσιακής κατάστασης των φορολογουμένων.

Η επέκταση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε όλες τις περιοχές της χώρας που ως σήμερα δεν υφίστανται τιμές ζώνης αλλά συγκριτικά και άλλα στοιχεία, η φορολόγηση με ενιαίο (flat tax) ή κλιμακωτό συντελεστή από το πρώτο ευρώ όσων εισπράττουν ενοίκια, η εφαρμογή ενός νέου ενιαίου φόρου ακινήτων σε αντικατάσταση του χαρατσιού της ΔΕΗ και του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας με ισοδύναμο αποτέλεσμα (περίπου 3 δισ. ευρώ) και η άμεση επαναφορά του «πόθεν έσχες» για όσους αποκτούν ακίνητα ώστε να ολοκληρωθεί το Περιουσιολόγιο αποτελούν ένα «εκρηκτικό» φοροεισπρακτικό μείγμα από το οποίο δεν πρόκειται να «γλιτώσει» κανείς. Η εξαίρεση από τον έλεγχο «πόθεν έσχες» για την αγορά ακινήτων θα ισχύσει τελικά ως το τέλος του τρέχοντος έτους αντί για το τέλος του 2013 που έχει θεσπιστεί. Αυτό για να μπορέσει το υπουργείο Οικονομικών να οριστικοποιήσει το Περιουσιολόγιο (κινητής και ακίνητης περιουσίας) των πολιτών. Το μήνυμα για τη «φοροεπιδρομή» στα ακίνητα στέλνει ο προϋπολογισμός που κατατέθηκε στη Βουλή, καθώς προβλέπει αύξηση των εισπράξεων από φόρους στην περιουσία κατά 15,5%, τη στιγμή που η συνολική πρόβλεψη για την πορεία των συνολικών εσόδων του 2013 σε σύγκριση με το 2012 είναι μείωση 1,8%! Συνολικά, το υπουργείο Οικονομικών προβλέπει να εισπράξει από τα ακίνητα πάνω από 3,17 δισ. ευρώ, έναντι 2,75 δισ. ευρώ εφέτος.

Τα ενοίκια

Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν προχωρήσει τις συζητήσεις ώστε να επιβληθεί αυτοτελής φόρος σε όσους εισπράττουν ενοίκια ανεξάρτητα από το αν έχουν και άλλα εισοδήματα. Το βασικό σενάριο είναι να εφαρμοστεί μία κλίμακα με βασικό συντελεστή το 10% για ετήσια εισοδήματα από ενοίκια ως 15.000 ευρώ και πάνω από το ποσό αυτό να εφαρμοστεί συντελεστής 30%. Για όσους έχουν ετήσια εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ ο συντελεστής θα διαμορφώνεται στον εκάστοτε ανώτατο συντελεστή της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος που σήμερα είναι 45%. Ωστόσο υπάρχει και ένα δεύτερο σενάριο που περιλαμβάνει πρόταση για επιβολή αυτοτελούς φορολογίας με ενιαίο συντελεστή 15% ή 20% από το πρώτο ευρώ και με αυτή να εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του εισοδηματία. Κάθε χρόνο, περίπου 1.450.000 φορολογούμενοι δηλώνουν ότι εισπράττουν από ενοίκια κατά μέσον όρο 5.775 ευρώ. Στην περίπτωση που κάποιος δηλώνει ως αποκλειστικό έσοδο τα ενοίκια, τότε θα επιβαρυνθεί με μόλις 77,5 ευρώ, αφού για τα πρώτα 5.000 ευρώ είναι αφορολόγητο. Με την εφαρμογή όμως συντελεστή 10% από το πρώτο ευρώ τότε το κράτος θα εισπράξει φόρο 577,5 ευρώ. Ευνοημένοι θα είναι όσοι εισπράττουν ενοίκια πάνω από 43.000 ευρώ ετησίως (3.580 ευρώ τον μήνα), καθώς μέχρι του ποσού αυτού προκύπτουν σημαντικές επιβαρύνσεις. Αν επιβληθεί ενιαίος φόρος 20%, τότε οι επιβαρύνσεις είναι πολύ μεγαλύτερες για τα χαμηλότερα εισοδήματα και μικρότερες σε σχέση με τα ισχύοντα για εισοδήματα άνω των 35.000 ευρώ.

Ενιαίος φόρος

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο νέος φόρος θα επιβάλλεται σε ατομική ακίνητη περιουσία χωρίς αφορολόγητο με συντελεστή 0,1% ως 100.000 ευρώ αντικειμενική αξία και από 'κεί και πάνω θα υπάρχει κλιμάκωση με ανώτατο συντελεστή 2% ή ακόμη και 3% για πολύ μεγάλες περιουσίες. Ειδικότερα, το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει την εφαρμογή μιας κλίμακας περίπου 8 κλιμακίων για ιδιοκτήτες ακινήτων που είναι φυσικά πρόσωπα, ενώ για τις επιχειρήσεις θα υπάρχει διαφορετική φορολογική μεταχείριση. Με τη νέα φορολογία θα επιβαρυνθούν και τα αγροτεμάχια που ως σήμερα εξαιρούνταν από το χαράτσι που εισπράττεται μέσω των λογαριασμών ρεύματος.

Επανέρχεται από την 1η Ιανουαρίου 2013 το «πόθεν έσχες» για την αγορά κατοικιών. Σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο έχει αποφασίσει να καταργήσει και μάλιστα κατά ένα έτος νωρίτερα την απαλλαγή που ισχύει σήμερα από τον έλεγχο του «πόθεν έσχες» για την αγορά οποιουδήποτε ακινήτου (πρώτης κατοικίας, δευτερεύουσας ή εξοχικής κατοικίας, καταστήματος, οικοπέδου, αγροτεμαχίων κ.λπ.) και για την ανέγερση οικοδομής ή πισίνας. Η εφαρμογή του «πόθεν έσχες» για αγορά ή ανέγερση ακινήτων είχε ανασταλλεί από τις 17 Δεκεμβρίου 2010 με προοπτική να επανέλθει από την 1 Ιανουαρίου 2014. Έτσι αποφασίστηκε η επαναφορά του «πόθεν έσχες» για την αγορά ή ανέγερση ακινήτων έναν χρόνο νωρίτερα, δηλαδή από την 1 Ιανουαρίου 2013, προκειμένου να εφαρμοστούν και οι νέες ρυθμίσεις που προβλέπουν την καθιέρωση του περιουσιολογίου και τη διενέργεια ελέγχων στις μεταβολές της περιουσιακής κατάστασης του έτους 2013, τις οποίες θα δηλώσουν όλοι οι φορολογούμενοι ο 2014. Με την επαναφορά του «πόθεν έσχες» από το 2013, κάθε δαπάνη που θα πραγματοποιεί φορολογούμενος για την αγορά ή την ανέγερση κατοικίας ή οποιουδήποτε άλλου κτίσματος, για την αγορά οικοπέδου, αγροτεμαχίου ή οποιασδήποτε άλλης εδαφικής έκτασης καθώς επίσης και για την κατασκευή πισίνας θα θεωρείται πλέον τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου και θα πρέπει να δικαιολογείται από τα δηλωθέντα εισοδήματά του.

Το 2013, ξεκινά μία νέα επίθεση στη μικρή ακίνητη περιουσία, η οποία κινδυνεύει πλέον από μια ιδιότυπη απαλλοτρίωση. Ειδικότερα τα έσοδα από φόρους στην περιουσία, από 1,2 δισ. ευρώ το 2011, αυξήθηκαν στα 2,75 δισ. ευρώ το 2012 (+134,6%), ενώ για το 2013 προβλέπεται νέα αύξηση στα 3,2 δισ. ευρώ (+15,5%). Τα επόμενα βήματα που θα κάνει το υπουργείο Οικονομικών και τα οποία στοχεύουν στην αύξηση των εσόδων απο τα ακίνητα περιλαμβάνονται:

* Κατάρτιση του περιουσιολογίου και αποτύπωση της περιουσιακής κατάστασης των φορολογουμένων (ακίνητη και κινητή περιουσία), ώστε να υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης του επιπέδου διαβίωσης σε σχέση με τα δηλωθέντα εισοδήματά τους.Με το Ηλεκτρονικό Περιουσιολόγιο θα γίνει πλήρης αποτύπωση της περιουσιακής κατάστασης των φορολογουμένων (ακίνητη και κινητή περιουσία) και μέσω αυτού θα υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης του επιπέδου διαβίωσης σε σχέση με τα δηλωθέντα εισοδήματά τους. Θα αποτελέσει, επίσης, σημαντικό εργαλείο για τη διευκόλυνση των ελεγκτικών μηχανισμών.

* Αντικατάσταση του Εκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (ΕΕΤΗΔΕ) και του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας ΦΜΑΠ από ενιαίο προοδευτικό φόρο ακινήτων.

* Επανεξέταση του συντελεστή φόρου μεταβίβασης με βάση τα ισχύοντα στις χώρες της Ε.Ε.

* Επέκταση της εφαρμογής των αντικειμενικών αξιών και σε περιοχές που δεν υπάγονται στο σύστημα για δικαιότερη και πιο αποτελεσματική φορολόγηση.