Ολο και περισσότερες χώρες της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα επιδιώκουν να προσελκύσουν συνάλλαγμα χορηγώντας μόνιμη ή προσωρινή βίζα σε ξένους επενδυτές που θα ενδιαφέρονταν να βάλουν στο χαρτοφυλάκιό τους ακίνητα ή κρατικά ομόλογά τους. Με τον τρόπο αυτό οι κυβερνήσεις χωρών κυρίως της Νοτιοανατολικής Ευρώπης έχουν στόχο να δελεάσουν μεγάλα πορτοφόλια εκτός ΕΕ, στοχεύοντας κατά κύριο λόγο σε επενδυτές από την Κίνα και γενικώς την Ασία, την Αμερική, τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η Ουγγαρία, ενώ παρόμοια κίνητρα έχουν προσφέρει το τελευταίο διάστημα η Ισπανία, η Κύπρος και η Πορτογαλία.

Κίνητρα για επενδύσεις σε υπηκόους ξένων χωρών που θέλουν να αγοράσουν ακίνητα στη χώρα μας εξετάζει να προσφέρει και η Αθήνα. Ειδικότερα το υπουργείο Ανάπτυξης εξετάζει διάταξη στο νομοσχέδιο για τις στρατηγικές επενδύσεις σύμφωνα με την οποία θα χορηγείται άδεια παραμονής διάρκειας πέντε ετών - όχι όμως και εργασίας - για υπηκόους τρίτων χωρών που έχουν λάβει βίζα. Αδεια παραμονής θα μπορεί να παρέχεται και για μέλη της οικογένειάς τους. Ο χρόνος παραμονής θα συνυπολογίζεται για τη χορήγηση ιθαγένειας.

Η αξία των ακινήτων θα μπορεί να αναπροσαρμόζεται με βάση τυχόν αλλαγές σε αντικειμενικές αξίες. Στην Ουγγαρία τον προηγούμενο μήνα η κυβέρνηση ψήφισε σχετικό νόμο που δίνει την ευκαιρία σε μη κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ενωσης που επενδύουν από 250.000 ευρώ και πάνω σε κρατικά ομόλογα της χώρας πενταετούς διάρκειας να αποκτήσουν μόνιμη διαμονή εκεί. Τα λεγόμενα «ομόλογα κατοικίας», όπως είναι πλέον γνωστά, προσφέρουν εγγυημένη ετήσια απόδοση 2% και επιτρέπουν στους ξένους που τα αγοράζουν να δηλώνουν μόνιμοι κάτοικοι της Ουγγαρίας χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα να διαμένουν εκεί. Οι επενδυτές αυτοί μπορούν να εργάζονται, να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση, να αγοράζουν ακίνητα και να ταξιδεύουν ελεύθερα στη ζώνη Σένγκεν της ΕΕ για 90 ημέρες κάθε έξι μήνες. Επειτα από οκτώ χρόνια μπορούν να ζητήσουν ουγγρικό διαβατήριο και να γίνουν πολίτες της χώρας, όπως ανέφεραν οι «Τάιμς» του Λονδίνου. Η Ουγγαρία με την κίνηση αυτή επιδιώκει να μειώσει το δημόσιο χρέος, το οποίο διαμορφώνεται στο 80% του ΑΕΠ. Δικηγόροι που ειδικεύονται σε θέματα μετανάστευσης ανέφεραν στη βρετανική εφημερίδα ότι ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τέτοιες επενδύσεις στην Ουγγαρία εκατοντάδες υποψήφιοι επενδυτές, οι οποίοι προέρχονται από την Κίνα, τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία. Τον Νοέμβριο εξάλλου η Ισπανία ανακοίνωσε ότι θα παρέχει προσωρινές άδειες διαμονής σε όσους ενδιαφέρονται να αγοράσουν στη χώρα ακίνητα αξίας από 160.000 ευρώ.

Η Μαδρίτη αποφάσισε να προχωρήσει στην κίνηση αυτή προκειμένου να διατεθούν τα περίπου 750.000 απούλητα ακίνητα στη χώρα. Η Κύπρος από το 2011 προσφέρει μόνιμη κατοικία σε επενδυτές που είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν ακίνητα αξίας τουλάχιστον 300.000 ευρώ και έκτοτε χιλιάδες Κινέζοι έχουν μετακομίσει στη μεγαλόνησο, αναφέρουν οι «Τάιμς» του Λονδίνου σε ανταπόκρισή τους από τη Σαγκάη. Στην Πορτογαλία οι ξένοι που επενδύουν από 500.000 ευρώ και άνω σε ακίνητα αποκτούν μόνιμη κατοικία έπειτα από πέντε χρόνια και έχουν την ευκαιρία να πάρουν υπηκοότητα ύστερα από έξι χρόνια.

Την πώληση 250 ακινήτων, αναμένεται να αποφασίσει  το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) που θα συζητήσει παράλληλα το διαγωνισμό για το Ξενία και το κάμπιγκ Παλιουρίου Χαλκιδικής. Στο ίδιο πακέτο ακινήτων περιλαμβάνονται το χιονοδρομικό κέντρο στο Καϊμακτσαλάν και έκταση στη λίμνη Βεγορίτιδα, τα Ξενία Σκιάθου, Ανδρου και Τσαγκαράδας, παραθαλάσσια ακίνητα σε Σιθωνία και Ερμιόνη, πέντε από τα έντεκα οικόπεδα δίπλα στην Αττική Οδό. Στο επόμενο στάδιο θα προχωρήσει η διαδιασία παραχώρησης άλλων 40 ακινήτων στα οποία περιλαμβάνονται κατοικίες στην Πλάκα, το πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι, το Πρασονήσι στην Ρόδο και πέντε ιαματικές πηγές.

Στη συνεδρίαση του Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ θα κριθεί και η τύχη του διαγωνισμού για το ακίνητο στην Κασσιόπη Κέρκυρας για το οποίο έχει ενδιαφερθεί μόνο ο αμερικανικός επενδυτικός όμιλος NCH Capital. Οι νέοι διαγωνισμοί θα ξεκινήσουν με το Κάμπινγκ και το Ξενία Παλιουρίου στη Χαλκιδική. Η επιφάνεια του οικοπέδου φτάνει τα 210.742 τετραγωνικά μέτρα και περιλαμβάνει τις ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις του Ξενία (3.658 τ.μ.) και τις εγκαταστάσεις του Camping (1.128 τ.μ.). Το ακίνητο έχει ακτογραμμή 1.300 μέτρων με πρόσβαση στον όρμο Καναπίτσα. Στη Χαλκιδική βρίσκεται και ακίνητο 261 στρεμμάτων στον Αγιο Ιωάννη Σιθωνίας το οποίο επίσης παραχωρείται. Το τρίτο παραθαλάσσιο ακίνητο βρίσκεται στην Ερμιόνη, στην περιοχή Σαμπάριζα και αποτελείται από δύο εκτάσεις που χωρίζονται από δρόμο, συνολικής επιφάνειας 166 στρεμμάτων. Το σημαντικότερο από τα κρατικά ακίνητα που παραχωρούνται με το νέο γύρο διαγωνισμών του ΤΑΙΠΕΔ είναι το χιονοδρομικό κέντρο και δύο άλλες εκτάσεις στο όρος Βόρας, το τρίτο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας.

Εκτός από το χιονοδρομικό, θα παραχωρηθεί ακίνητο στην περιοχή Αγιος Αθανάσιος το οποίο αποτελείται από δύο τεμάχια γης κατάλληλα για ξενοδοχειακή και οικιστική εκμετάλλευση που βρίσκονται γύρω από τον ομώνυμο παραδοσιακό οικισμό (σε απόσταση 20 λεπτών από το χιονοδρομικό). Ταυτόχρονα παραχωρείται έκταση περίπου 400 στρεμμάτων στις βορειοδυτικές εκβολές της λίμνης Βεγορίτιδας. Σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ ένα πιθανό σχέδιο εκμετάλλευσης του συγκροτήματος στο Καϊμακτσαλάν μπορεί να περιλαμβάνει πολυτελή ξενοδοχεία, συνολικής επιφάνειας 60.000 τ.μ., περί τα 70,000 τ.μ. εξοχικών κατοικιών, κέντρο συνεδρίων / αποκατάστασης 12,000 τ.μ. και 1,000 τ.μ. εγκαταστάσεις ελλιμενισμού και οικοτουρισμού δίπλα στη Βεγορίτιδα.

Πληθαίνουν οι επενδυτές-τυμβωρύχοι που αναζητούν στην Ελλάδα ακίνητα ευκαιρίας. Πρόκειται για εταιρίες ακόμα και μεγάλες που εμφανίζονται σε αγορές σε κρίση και παζαρεύουν σε εξευτελιστικές τιμές. Πρόκειται για εταιρίες εξειδικευμένες στα distress assets .Ήδη αμερικάνικες , καναδικές αλλά και γερμανικές εταιρίες έχουν ξεκινήσει επαφές με μεγάλες ελληνικές τράπεζες για την πώληση περιουσιακών στοιχείων . Ενδεικτικές είναι οι πληροφορίες που εμφανίζουν την αμερικανική Carlton Group να κάνει την εμφάνιση της στην Αθήνα με το ενδιαφέρον της ,να επικεντρώνεται στην αγορά κυρίως ξενοδοχειακών μονάδων και εμπορικών κέντρων και δευτερευόντως δανειακών χαρτοφυλακίων.

Η στόχευση της Carlton στην Ελλάδα, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, φαίνεται να είναι στον τομέα του τουρισμού και του real estate. H πώληση δανειακών χαρτοφυλακίων από τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες εκτιμάται ότι δεν θα ξεκινήσει πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης. Οι επαφές που έγιναν τους τελευταίους μήνες για την πώληση δανειακών χαρτοφυλακίων δεν είχαν αποτέλεσμα, καθώς οι τραπεζίτες βρίσκουν πολύ χαμηλές τις προσφερόμενες τιμές. Κατά πληροφορίες, για δάνεια που έχουν εξασφαλίσεις ακινήτων οι τιμές είναι στο 25% με 30% της αξίας του χαρτοφυλακίου. Αντίθετα για χαρτοφυλάκια που δεν έχουν εξασφαλίσεις με δυσκολία πλησιάζουν το 10% της αξίας, ενώ συχνά οι προσφορές είναι στα 3-4 λεπτά για κάθε ευρώ.

Πάντως , πολλοί εκτιμούν ότι όχημα για την είσοδο ξένων επενδυτών θα γίνουν οι Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ). Το σχέδιο της κυβέρνησης, που θα μπει σε εφαρμογή το επόμενο διάστημα, προβλέπει την παροχή κινήτρων μέσω της πλήρους αναμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου για τις επενδυτικές εταιρείες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, οι αλλαγές που θα φέρει το νομοσχέδιο προβλέπουν: Δυνατότητα ίδρυσης και διατήρησης εταιρείας στην Ελλάδα, η οποία, όμως, θα έχει χαρτοφυλάκιο ακινήτων στο εξωτερικό. Η προσέλκυση των ξένων παικτών μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας προνομιακής φορολογικής μεταχείρισης καθώς οι εταιρείες αυτές έχουν ανώτατο φορολογικό συντελεστή 2? επί του ενεργητικού, οποιαδήποτε δε καταβολή φόρου για αγορά ακινήτου εκτός Ελλάδας θα μπορεί να συμψηφιστεί. Με τη δυνατότητα που θα δίνεται στις ΑΕΕΑΠ να επενδύσουν και σε κατοικία, κυρίως στον τομέα της τουριστικής κατοικίας, όπου τα επόμενα χρόνια αναμένεται έκρηξη στην Ελλάδα. Ηδη στα σκαριά είναι μεγάλα projects που είτε έχουν ενταχθεί στη διαδικασία fast track είτε θα μπορούν επιδοτούνται από τον επενδυτικό νόμο. Μέχρι σήμερα οι ΑΕΕΑΠ μπορούν να επενδύσουν μόνο σε επαγγελματικά ακίνητα, ωστόσο στο άμεσο μέλλον θα μπορούν να τοποθετηθούν με κάποιο ποσοστό σε μεγάλες αναπτύξεις, όπως π.χ. τουριστικά χωριά. Με τον τρόπο αυτό οι υπάρχουσες ΑΕΕΑΠ, αλλά κι όσες ετοιμάζονται να δημιουργηθούν, μπορούν να αποτελέσουν τα «οχήματα» για τους ξένους θεσμικούς που θα θελήσουν να εμπλακούν στο ελληνικό real estate. Μετά την ανακεφαλαιοποίηση και την ενίσχυση της ρευστότητας εκτιμάται ότι θα δοθεί η δυνατότητα στις ΑΕΕΑΠ να μπορούν να δανειοδοτηθούν σε ποσοστό 75% ώστε τα ελληνικά funds να μπορούν να συμμετάσχουν σε μεγάλες αναπτύξεις. To τρίτο... μπόνους που θα δοθεί στις επενδυτικές εταιρείες είναι η δυνατότητα να συμμετέχουν σε συμβάσεις παραχώρησης οι οποίες στο μέλλον θα είναι πολλές. Όταν δηλαδή αποκατασταθεί η ρευστότητα και «ανοίξουν» ξανά τα έργα υποδομής στην Ελλάδα. Τέταρτο πλεονέκτημα που αποκτούν οι ΑΕΕΑΠ είναι η δυνατότητα να συνάπτουν στρατηγικές συνεργασίες με ξένους θεσμικούς επενδυτές. Θα δημιουργούν δηλαδή κοινά σχήματα (Joint Venture) για να επενδύουν σε μεγάλες αναπτύξεις. Οι αλλαγές που σχεδιάζονται εκτιμάται ότι θα αποτελέσουν πόλο έλξης για τα ξένα κεφάλαια, που βλέπουν ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει τα επόμενα χρόνια επενδυτικό Ελ Ντοράντο. Ωστόσο, για να έρθουν να επενδύσουν στη χώρα μας τα μεγάλα ξένα funds και οι επενδυτές από το εξωτερικό ζητούν ισχυρά «οχήματα» που θα παρέχουν ασφάλεια στις τοποθετήσεις τους.

Σε περιφέρεια και σε "νέες" περιοχές στρέφονται οι αλλυσίδες λιανικής πώλησης. Πλέον δεν αγοράζουν αλλά νοικιάζουν ή κτίζουν καταστήματα με βάση τις προδιαγραφές τους. Οι αλυσίδες αναζητούν αγροτεμάχια έξω από τις πόλεις με τουλάχιστον 50 θέσεις πάρκινγκ και έκταση 1000τμ ή μικρότερα μαγαζιά μέσα στους συνοικισμούς. Δηλαδή περιοχές που δεν είναι καλυμμένη και δεν εξυπηρετείται σωστά. Δλαδή , περιοχές, που λόγω της ρυμοτομίας, δεν έχουν μεγάλους χώρους, οπότε δεν έχουν και πολλά σούπερ μάρκετ είναι πρώτος στόχος. Παράλληλα, επειδή πλέον οι απαιτήσεις είναι υψηλότερες και οι εταιρείες θέλουν "μαγαζί γωνία"...οι ιδιοκτήτες πρέπει να πεισθούν να νοικιάσουν τους χώρους σε χαμηλότερες τιμές σε σχέση με την προ κρίση εποχή. Για ένα μαγαζί 12000 τμ συν τις αποθήκες και μίνιμουμ 45 θέσεις το ενοίκιο κυμαίνεται από 10.000 έως 12.000 ευρώ από 30.000 ευρώ. Φυσικά οι τιμές είναι πιθανό να αλλάξουν, όταν πρόκειται για πραγματικά πολύ καλή περίπτωση, οπότε το ενοίκιο μπορεί να φτάσει τα 20.000 ευρώ. Το 90% των συμφωνιών αφορά μεισθώσεις, καθώς οι αλλυσίδες θεωρούν ότι η αγορά ακινήτου δεν είναι πλέον επένδυση . Κάποτε μία εταιρεία που ερχόταν ή άνοιγε ένα κατάστημα, αγόραζε και το ακίνητο, καθώς στην περίπτωση αποτυχίας, θα μπορούσε να έχει κέρδος από το ακίνητο. Πλέον δεν συμβαίνει αυτό. Μόνο η Lidl αγοράζει ακίνητα, καθώς φέρνει τα χρήματα απ' έξω, από την μητρική εταιρεία.