Την απαλλαγή από το φόρο υπεραξίας όλων των ακινήτων που έχουν διακρατηθεί για περισσότερα από 25 ή 30 έτη εξετάζει σοβαρά το υπουργείο Οικονομικών. Πρόκειτια για μια λύση που προωθείται προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί στις μεταβιβάσεις ακινήτων λόγω του φόρου υπεραξίας. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα με το οποίο βρίσκονται αντιμέτωποι οι φορολογούμενοι και οι συμβολαιογράφοι είναι η εξεύρεση της τιμής απόκτησης ενός ακινήτου όταν αυτό έχει αποκτηθεί πριν από δυο ή τρεις δεκαετίες. Πριν το 1982 δεν υπήρχαν αντικειμενικές τιμές ενώ σε πολλές περιπτώσεις έχουν αποκτηθεί ακίνητα για τα οποία δεν είναι εφικτός ο υπολογισμός της αξίας τους (χρησικτησία, ανταλλαγή, οικοδόμηση σε ιδιόκτητο οικόπεδο κλπ). Η τιμή κτήσης είναι ένας βασικός προσδιοριστικός παράγοντας υπολογισμού του φόρου υπεραξίας. Ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 15% επί της διαφοράς μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης ενός ακινήτου, αφού πρώτα αποπληθωριστεί η τιμή κτήσης (εφαρμόζεται συντελεστής μείωσης της αξίας έως και 39%). Αυτό που εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών είναι να απλοποιήσει τη διαδικασία υπολογισμού του φόρου απαλλάσσοντας από το φόρο υπεραξίας τα ακίνητα τα οποία πωλούνται αλλά έχουν διακρατηθεί από τους πωλητές για περισσότερα από 25 ή 30 χρόνια από την απόκτησή τους. Να σημειωθεί ότι αντίστοιχη εξαίρεση είχε ισχύει και το 2006 όταν είχε θεσπιστεί ο Φόρος Αυτόματου Υπερτιμήματος. Από το φόρο είχαν απαλλαγεί τότε τα ακίνητα που είχαν διακρατηθεί από τους φορολογούμενους για περισσότερα από 25 έτη. Για να ξεπεραστούν τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί με το φόρο υπεραξίας, το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να εκδώσει σύντομα απόφαση που θα ορίζει, μεταξύ άλλων, ότι ο υπολογισμός του φόρου θα γίνεται από την ίδια την εφορία μετά την υποβολή σχετικής δήλωσης από τον πωλητή του ακινήτου. Ο συμβολαιογράφος θα είναι υπεύθυνος μόνο για την παρακράτηση και απόδοση του φόρου υπεραξίας. Η δήλωση υπεραξίας θα υποβάλλεται από τον πωλητή στην εφορία πριν από την υπογραφή του συμβολαίου, θα ελέγχεται, θα βεβαιώνεται ο φόρος και θα εκδίδεται η ταυτότητα οφειλής για την πληρωμή σε τράπεζα ή στα ΕΛΤΑ.

Πηγή:www.capital.gr

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) με τις υπ΄ αριθμ. 519 και 520/2014 αποφάσεις της έκρινε αντισυνταγματικό το ΕΤΑΚ και την έκτακτη εισφορά ακίνητης περιουσίας όταν αυτά επιβάλλονται σε δεσμευμένα ακίνητα, λόγω απαλλοτρίωσης. Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματική και αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου την επιβολή Ενιαίου Τέλους Ακινήτων (ΕΤΑΚ), όπως και την επιβολή της έκτακτης εισφοράς ακίνητης περιουσίας, επί των ακινήτων τα οποία έχουν αναγκαστικά απαλλοτριωθεί, ανεξάρτητα αν η απαλλοτρίωση έχει ολοκληρωθεί ή όχι. Ειδικότερα, το ΣτΕ έκρινε ότι η επιβολή ΕΤΑΚ σε ακίνητα που «βρίσκονται υπό ειδικές συνθήκες από άποψη πολεοδομικών βαρών και περιορισμών, όπως είναι εκείνα που έχουν απαλλοτριωθεί, λόγω ρυμοτομίας χωρίς να έχει συντελεσθεί η απαλλοτρίωση, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν συντελεστές τέτοιοι που να αποδίδουν, κατά το δυνατόν, την πραγματική επίδραση που έχει η απαλλοτρίωση στην αξία του ακινήτου κατά τα χρόνο της φορολογίας». Δηλαδή, συνεχίζει η Ολομέλεια του ΣτΕ, θα έπρεπε να προβλέπεται μηδενικός συντελεστής και «κατ΄ ακολουθίαν, εξαίρεση από το φόρο» αφού ουσιαστικά οι ιδιοκτήτες δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν τα επίμαχα ακίνητα τους.

Παράλληλα, στις αποφάσεις του ΣτΕ επισημαίνεται ότι η «υπαγωγή ενός τέτοιου ακινήτου σε φόρο ακίνητης περιουσίας, όπως είναι το ένδικο ενιαίο τέλος ακινήτων, αφ΄ ενός μεν θα συνιστούσε υπέρμετρη επιβάρυνση της ιδιοκτησίας κατά παράβαση του άρθρου 17 του Συντάγματος και του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτόκολλου της ΕΣΔΑ, και αφ΄ ετέρου θα ερχόταν σε αντίθεση με το άρθρο 4 του Συντάγματος, αφού υπό τις συνθήκες αυτές, η κυριότητα του ακινήτου, ως αντικείμενο του φόρου, δεν θα αποτελούσε, για τον ιδιοκτήτη ένδειξη αντίστοιχης φοροδοτικής ικανότητας, όπως θα έπρεπε δηλαδή, τη φορολόγησή του, ανάλογα με τις δυνάμεις του». Κατόπιν αυτών, κρίθηκε από το ΣτΕ ότι η από 13.8.2008 απόφαση του υπουργού Οικονομίας που προβλέπει για την εν λόγω κατηγορία ακινήτων συντελεστής 0,80 επί της αξίας του ακινήτου, είναι ανίσχυρη, «με συνέπεια τα εν λόγω ακίνητα να εξαιρούνται από το ενιαίο τέλος του νόμου 3634/2008 (ΕΤΑΚ)» και «η εξαίρεση αυτή καταλαμβάνει και την έκτακτη εισφορά του νόμου 3808/2009, αφού και για την εισφορά αυτή εφαρμόζονται οι διατάξεις περί φορολογητέας αξίας που ισχύουν για το ενιαίο τέλος».

Το ΣτΕ το απασχόλησε η περίπτωση οικοπέδου 1.242 τ.μ. στην Θεσσαλονίκη το οποίο τέθηκε σε καθεστώς αναγκαστικής απαλλοτρίωσης. Στους ιδιοκτήτες του εν λόγω οικοπέδου επιβλήθηκε ΕΤΑΚ και έκτακτη εισφορά του έτους 2009. Στην περίπτωση αυτή το ΣτΕ ακύρωσε το εκκαθαριστικό σημείωμα των ιδιοκτητών ως προς το σκέλος του ΕΤΑΚ και της έκτακτης εισφοράς του 2009. Τέλος, η δεύτερη απόφαση του ΣτΕ αφορά περίπτωση ακινήτου στο πυθαγόρειο της Σάμου έκτασης 7.291 τ.μ., στο οποίο επιβλήθηκε ΕΤΑΚ. Το ακίνητο αυτό με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού έχει κηρυχθεί ως αρχαιολογικός χώρος και η απαλλοτρίωση του δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, λόγω της ανεύρεσης των αρχαιοτήτων. Δηλαδή, το εν λόγω ακίνητο είναι δεσμευμένο από την αρχαιολογική υπηρεσία λόγω αρχαιολογικής έρευνας.