Μικρή άνοδο σημείωσε το Νοέμβριο ο αριθμός των Αμερικανών που υπέγραψαν συμβόλαιο για την αγορά μεταχειρισμένης κατοικίας, όπως έδειξαν τα στοιχεία που είδαν σήμερα το φως της δημοσιότητας. Ειδικότερα, ο δείκτης της National Association of Realtors για τις πωλήσεις κατοικιών σε εκκρεμότητα σημείωσε μικρή άνοδο 0,2% το Νοέμβριο από τον προηγούμενο μήνα σκαρφαλώνοντας στις 101,7 μονάδες. Αυτή ήταν η πρώτη αύξηση από τον περασμένο Μάιο όταν ο δείκτης είχε φτάσει σε υψηλό έξι ετών. Τα στοιχεία δεν κατάφεραν ωστόσο να επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις των αναλυτών που έκαναν λόγο για άνοδο 1% σε δημοσκόπηση του Dow Jones Newswires.

Η κρίση και η απαισιοδοξία για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας έχουν οδηγήσει στην έξοδο πολλές ξένες αλυσίδες (Fnac, Aldi κ.λπ.), άλλες βρίσκονται με το ένα πόδι έξω από την Ελλάδα, ενώ πολλές εταιρείες που ήθελαν να έρθουν στη χώρα μας αναβάλλουν τα σχέδιά τους. Το αποτέλεσμα είναι να αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς τα άδεια επαγγελματικά ακίνητα. Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας συμβούλων Savills, η διαθεσιμότητα στους παραδοσιακούς εμπορικούς δρόμους έχει αυξηθεί πάνω από 15%, ανάλογα με τη θέση, ενώ στα εμπορικά κέντρα η πληρότητα βρίσκεται πάνω από το 90%, στοιχείο που δείχνει την αντοχή των malls στην κρίση έχει αυξηθεί σε πάνω από 15 % , ανάλογα με τη θέση, ενώ η πληρότητα στα καλύτερα συστήματα λιανικής παραμένει υγιής σε πάνω από 90%. Μάλιστα, την τελευταία πενταετία το συνολικό μέγεθος των σύγχρονων μορφών λιανικών πωλήσεων (εμπορικά κέντρα, εκπτωτικά χωριά κ.λπ.) έχει αυξηθεί κατά 70%. Ωστόσο, υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου καθώς είναι περίπου 100 τ.μ./1.000 κατοίκους σε σύγκριση με περίπου 240 τ.μ./1.000 κατοίκους στην Ευρώπη. Αναφορικά με τις τιμές, στα εμπορικά κέντρα και τις προνομιούχες εμπορικές πιάτσες, φαίνεται να υπάρχει σταθεροποίηση μετά από μια πτώση 25%-30% το προηγούμενο έτος, ενώ συνολικά σε ορισμένες περιοχές η υποχώρηση στα ενοίκια έχει ξεπεράσει το 50%. Χαρακτηριστική η περίπτωση της Ερμού, η οποία το 2006 ήταν μέσα στις δέκα πιο ακριβές περιοχές του κόσμου με ενοίκια γύρω στα 3.000 ευρώ/τ.μ. τον χρόνο. Φέτος, η οδός Ερμού βρέθηκε στην 28η θέση με τα ενοίκια να έχουν υποχωρήσει κάτω από 2.000 ευρώ/τ.μ. τον χρόνο, περίπου στα 165 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως. Ωστόσο, ειδικοί της αγοράς τονίζουν ότι υπάρχουν και χαμηλότερες τιμές, αφού η Ερμού έχει αυτή την περίοδο άδεια καταστήματα που διατίθενται από τους ιδιοκτήτες τους. Σύμφωνα με την έρευνα της Savills, τα ενοίκια στις top εμπορικές περιοχές όπως η Ερμού έχουν φτάσει τα 1.680 ευρώ/τ.μ. τον χρόνο ή 140 ευρώ/τ.μ. τον μήνα.

Σε τροχιά ανάκαμψης κινήθηκε και το τρίτο τρίμηνο του 2013 η αγορά ακινήτων διεθνώς και ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός χωρών και πόλεων συμπεριλήφθηκε στη λίστα εκείνων, όπου οι τιμές των ακινήτων ακολούθησαν αυξητική πορεία, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του διεθνούς εξειδικευμένου φορέα Global Property Guide, που απευθύνεται σε επενδυτές οι οποίοι επιθυμούν να προβούν στην αγορά κατοικιών ή διαμερισμάτων σε άλλες χώρες. "Η έκρηξη των τιμών των κατοικιών διεθνώς συνέχισε να ενισχύεται το τρίτο τρίμηνο του 2013", αναφέρεται στην έκθεση και διευκρινίζεται ότι, λαμβάνοντας υπόψη και τα αναθεωρημένα στατιστικά στοιχεία για το πληθωρισμό, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν σε 28 από τις 41 αγορές ακινήτων, όπου έχουν δημοσιευθεί μέχρι στιγμής τα σχετικά στατιστικά στοιχεία για την στέγαση. "Η ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων συνεχίστηκε στην Ευρώπη" σημειώνεται στην έκθεση. Στο Ταλίν της Εσθονίας η μέση τιμή πώλησης κατοικιών αυξήθηκε κατά 12,46% σε ετήσια βάση το γ΄ τρίμηνο του 2013, έναντι ετήσιας μείωσης 0,86% την ίδια περίοδο πέρυσι. Στη Γερμανία οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 9,61% το γ΄ τρίμηνο του 2013 σε ετήσια βάση, έναντι ετήσιας αύξησης 3,5% το β΄ τρίμηνο του 2013 και ετήσιας μείωσης 3,32% το α΄ 3μηνο του ίδιου έτους. Στις ισχυρές ευρωπαϊκές αγορές κατοικιών περιλαμβάνονται η Δανία, όπου οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 6,53% σε ετήσια βάση το γ΄ τρίμηνο του 2013 και αντίστοιχα η Βαρσοβία στην Πολωνία (αύξηση 5,13%), η Τουρκία (+4,65%), το Κίεβο στην Ουκρανία (+3,54%), η Ελβετία (+3,46%), η Ιρλανδία (+3,45%) και η Σουηδία (+3,05%). Επιπρόσθετα, σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες καταγράφηκε απότομη επιβράδυνση της πτώσης των τιμών κατά το γ΄ τρίμηνο του 2013 έναντι της αντίστοιχης περιόδου πέρυσι. Σε αυτές περιλαμβάνονται η Βουλγαρία (μείωση των τιμών κατά 0,21%), η Φινλανδία (-0,24%), η Πορτογαλία (-1,55%), η Σλοβακία (-2,87%), η Ολλανδία, (-4,87%),το Ζάγκρεμπ στην Κροατία (-6,56%), η Ρουμανία (-7,15%), η Ελλάδα (-8,85%) και η Ισπανία (-9,46%). Όσον αφορά στην Κροατία, η Global Property Guide επισημαίνει ότι η οικονομική ύφεση συνεχίστηκε. "Το ίδιο συρρικνώθηκε και η αγορά κατοικίας της. Όμως, όπως και στην Πορτογαλία, η αγορά ακινήτων στην Κροατίας είναι δύο ταχυτήτων. Στο μεγαλύτερο μέρος της Κροατίας η εικόνα είναι καταθλιπτική. Από την άλλη υπάρχει η Αδριατική Ακτή, όπου οι αλλοδαποί (επενδυτές) δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν αρκετά" προσθέτει. Οι τιμές των ακινήτων στην Κροατία βρίσκονται σε πτωτική τροχιά κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Το 2009 ο εθνικός δείκτης τιμών ακινήτων μειώθηκε κατά 4,8% σε ετήσια βάση (-6,5% σε πραγματικούς όρους). Το 2010 ο δείκτης συρρικνώθηκε επιπλέον κατά 4,8% (-6,5% σε πραγματικούς όρους). Το 2011 μειώθηκε κατά 1,3% (-3,3% σε πραγματικούς όρους) και το 2012 κατέγραψε πτώση 3,1%. Στην πρωτεύουσα της Κροατίας, το Ζάγκρεμπ, η μέση ζητούμενη τιμή των διαμερισμάτων συρρικνώθηκε φέτος μέχρι τον Σεπτέμβριο κατά 5,5%, στα 1.593 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, σύμφωνα με τη διαδικτυακή πλατφόρμα κτηματομεσιτικών υπηρεσιών "CentarNekretnina", ενώ προσαρμοσμένες στον πληθωρισμό οι τιμές μειώθηκαν κατά 6,6%. Μικρότερες μειώσεις τιμών καταγράφηκαν στην Αδριατική Ακτή, με τη μέση ζητούμενη τιμή των διαμερισμάτων να συρρικνώνεται κατά 3,3% φέτος μέχρι το Σεπτέμβριο, στα 1.581 ευρώ ανά τ.μ.

Ισχυρή ανάπτυξη αναμένεται να έχει το 2014 η αγορά ακινήτων σύμφωνα με μελέτη της Cushman & Wakefield προβλέπεται ότι ο όγκος συναλλαγών θα αυξηθεί 10-15%, περίπου στα US$1 trillion για πρώτη φορά από το 2007. Κατά τη διάρκεια του 2013 οι πωλησεις επενδυτικών ακινήτων άγγιξαν τα US$978bn με αύξηση 8,4% σε σχέση με το 2012. Σύμφωνα με τον David Hutchings, Head of EMEA Research στην Cushman & Wakefield: “Η αύξηση της αισιοδοξίας και η δραστηριότητα στις περισσότερες αγορές ξεκινά από την άποψη ότι η διεθνής οικονομία εξισορροπεί. Οι επενδυτές είναι πλέον περισσότερο έτοιμοι να αναλάβουν ρίσκο και να επενδύσουν εκτός της δικής τους αγοράς και σε δεύτερης ποιότητας ακίνητα ” Είναι εντυπωσιακή η ταχύτητα της αλλαγής του κλίματος η οποία οδηγεί σε κάποιες σκέψεις το αν η επενδυτική αγορά τού ακινήτων κινείται με γρηγορότερο ρυθμό από αυτό του κύκλου των χρηστών. Ο όγκος συναλλαγών έχει περισσότερο αυξηθεί στην Αμερική. Ωστοσο και στην Ευρώπη και Ασία αναμένεται αυξημένος με κυρίως παίκτες διεθνείς επενδυτές. Η δραστηριότητα από εκτός συνόρων επενδυτές αυξάνεται σε όλες τις περιοχές με ποσοστά λίγο πάνω από 12% στην Αμερική και Ασία και πάνω από 40% στην Ευρώπη όπου αναμένεται ίσως να αυξηθεί περαιτέρω. Το 2013 η Αμερική προηγήθηκε στην αύξηση του όγκου συναλλαγών και η ίδια τάση φαίνεται να συνεχίζεται το 2014 με πρόβλεψη αύξησης 18-20%. Η ΗΠΑ είναι κινητήριος δύναμη της αύξησης ενώ ο Καναδάς βελτιώνεται μεν επιβραδύνεται δε από τις υψηλές τιμές και την έλλειψη προϊόντος. Στη Ασία αναμένεται αύξηση δραστηριότητας 5-7% από μια ήπια άνοδο 1-2% το 2013. Την ίδια στιγμή η Ασία εξακολουθεί να εξάγει κεφάλαια σε διεθνές επίπεδο με την Κίνα και την Ιαπωνία να προηγούνται . Για την Ευρώπη προβλέπεται άνοδος 13-15% για το 2014 το υψηλότερο ποσοστό την τελευταια 6ετία. Η Ευρωπαϊκή αγορά επεκτείνεται γεωγραφικά σε περιοχές της νότιας και ανατολικής Ευρώπης αναζητώντας ποιοτικά ακίνητα σε μεγάλες πόλεις. Για την Ελλάδα το 2103 ήταν έτος σταθμός με τις συναλλαγές σε ακίνητα από θεσμικούς επενδυτές να αι ότι ξεπέρασαν το 1 billion. Για το 2014 προβλέπεται να συνεχιστεί η δραστηριότητα με αγοραστές εγχωρίους και διεθνείς θεσμικούς επενδυτές που αναζητούν να τοποθετηθούν σε ποιοτικά ακίνητα προτού η αγορα ανακάμψει.