Σε τροχιά συρρίκνωσης παρέμεινε η οικοδομική δραστηριότητα το πρώτο τρίμηνο του 2013, με τον αριθμό των οικοδομικών αδειών να μειώνεται κατά 44,4%. Τον Μάιο η μείωση έφτασε το 50,9%. Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2013, η συνολική οικοδομική δραστηριότητα (ιδιωτική - δημόσια) στη χώρα εμφανίζει μείωση κατά 44,4% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 45,1% στην επιφάνεια και κατά 44,9% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο τρίμηνο του έτους 2012. Αντίστοιχα, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα εμφανίζει στο σύνολο της χώρας μείωση κατά 44,2% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 43,6% στην επιφάνεια και κατά 43,5% στον όγκο, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2012.

Σημαντική «ανάσα» στην οικοδομή και τις συναφείς επιχειρήσεις οικοδομικών υλικών (όπως αλουμίνια, μονωτικά υλικά κ.ο.κ.) έχει προσφέρει το πρόγραμμα Εξοικονομώ κατ’ Οίκον, με αποτέλεσμα να αναζητούνται συνεχώς νέα κεφάλαια για τη συνέχιση της χρηματοδότησης. Οπως ανακοίνωσε το υπ. Ανάπτυξης εντός της εβδομάδας, μέχρι σήμερα πάνω από 25.000 κατοικίες έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα, με επιλέξιμους προϋπολογισμούς 250 εκατ. ευρώ, ενώ έχουν ήδη εξοφληθεί επιλέξιμες δαπάνες 80 εκατ. σε δάνεια και 48 εκατ. σε επιχορηγήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, παρέχονται επιπλέον πιστώσεις 56 εκατ. στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και 18 εκατ. σε εκείνη της Δυτικής Μακεδονίας, όπου το πρόγραμμα κινδύνευε να σταματήσει, λόγω απορρόφησης των κονδυλίων που είχαν προβλεφθεί αρχικά.

Εάν το υπουργείο προχωρήσει σε αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, αυτό θα πρέπει να γίνει με γνώμονα μόνο την μείωση αυτών εκτός ελαχίστων περιοχών του νομού Αττικής και Θεσσαλονίκης που μπορεί να αυξηθούν, επισημαίνει η Ομοσπονδία Κατασκευαστών η οποία ζητά και την άμεση μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης για τις οικοδομικές επιχειρήσεις. Αιτήματα του νέου Διοικητικού Συμβουλίου προς τους αρμόδιους υπουργούς είναι:

1) Η κατάργηση του φόρου ακίνητης περιουσίας στις οικοδομικές επιχειρήσεις για τα απούλητα διαμερίσματα ή η αναστολή εφαρμογής τέτοιου φόρου για δέκα χρόνια μετά την έκδοση των οικοδομικών αδειών.

2) Η αναστολή εφαρμογής του ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα τουλάχιστον μέχρι το 2016

3) Η μείωση των ζωνών εμπορικότητας ή η κατάργηση αυτών σε όλα τα επαγγελματικά ακίνητα της χώρας

4) Εάν το υπουργείο προχωρήσει σε αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, αυτό θα πρέπει να γίνει με γνώμονα μόνο την μείωση αυτών εκτός ελαχίστων περιοχών του νομού Αττικής και Θεσσαλονίκης που μπορεί να αυξηθούν.

5) Η άμεση μείωση του φόρου μεταβίβασης ακινήτων στο 4% και εφόσον δεν αναβληθεί η εφαρμογή του ΦΠΑ στα ακίνητα, το ποσοστό να μειωθεί από 23% σε 13%.

6) Το υπό κατάρτιση νομοσχέδιο για την αυθαίρετη δόμηση στη χώρα θα πρέπει να συμπεριλάβει όλα τα ακίνητα που έχουν αυθαιρετήσει μέχρι και την κατάθεση του ν/σ στην Βουλή ή μέχρι 3/07/2012, ημερομηνία έναρξης του ΝΟΚ.

Βουλιάζει ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα, καθώς τα έσοδα των τεχνικών επιχειρήσεων από την κατασκευή αυτοτελώς εκτελούμενων έργων κατέγραψαν μείωση της τάξης του 36% το 2012/11, ενώ την περίοδο 2008-2012 παρατηρούνται απώλειες 186.000 θέσεων εργασίας. Αυτά προκύπτουν από την κλαδική μελέτη της ICAP Group. Σημειώνεται ότι ο κλάδος των κατασκευών έφθασε στην κορύφωσή του το 2006, όπου συνέβαλε κατά 7,8% στο ΑΕΠ της χώρας, ενώ το 2011 η συμμετοχή του μειώθηκε μόλις στο 2,2%. Η συμμετοχή του στη συνολική απασχόληση ανερχόταν σε 8,7% το 2008, έκτοτε όμως παρατηρείται συνεχής μείωση του ποσοστού συμμετοχής (5,6% το Β΄ Τρίμηνο του 2012). Σωρευτικά, την περίοδο 2008-2012 παρατηρούνται απώλειες 186 χιλ. θέσεων εργασίας.

H ίδια μελέτη επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια οι περικοπές στα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων και η μείωση στις δημοπρασίες δημοσίων έργων επέφεραν μείωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας δημοσίων έργων. Περαιτέρω, η οικονομική ύφεση που πλήττει τη χώρα έχει επιφέρει μείωση του εισοδήματος των νοικοκυριών, αύξηση του αδιάθετου αποθέματος ακινήτων, μείωση των χορηγήσεων δανείων με αποτέλεσμα να πληγεί και ο τομέας κατασκευής ιδιωτικών έργων (κατοικίες, εμπορικά και βιομηχανικά ακίνητα κλπ). Συνέπεια των παραπάνω ήταν η δραστική επιβάρυνση των αποτελεσμάτων των επιχειρήσεων ιδιαίτερα την τριετία 2009-2011, γεγονός το οποίο δημιούργησε ανακατατάξεις στον κλάδο, όπως υποβαθμίσεις επιχειρήσεων σε χαμηλότερες τάξεις πτυχίων, πτωχεύσεις, παύση λειτουργίας ορισμένων εταιρειών και γενικότερα σταδιακή μείωση του αριθμού των εταιρειών 5ης, 6ης και 7ης τάξης. Για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα στην εγχώρια αγορά, οι μεγαλύτερες (κυρίως) από τις εταιρείες του κλάδου, εκμεταλλευόμενες τη σημαντική τεχνογνωσία που έχουν αποκτήσει αναζητούν ευκαιρίες και εκτός των ελληνικών συνόρων.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ίδιας κλαδικής μελέτης, το μέγεθος αγοράς των τεχνικών εταιρειών 7ης-6ης-5ης τάξης (έσοδα μόνο από την κατασκευή αυτοτελώς εκτελούμενων έργων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό) παρουσιάζει μείωση από το 2009 και συγκεκριμένα υποχώρησε κατά 7,8% το 2011/10. Η πτωτική πορεία συνεχίστηκε και το 2012 με εκτιμώμενο ποσοστό της τάξης του 36%. Οι εταιρείες 6ης και 7ης τάξης αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς (40% και 46% αντίστοιχα το 2011). Εάν ληφθούν υπόψη τα έσοδα των επιχειρήσεων τόσο από την κατασκευή ιδίων έργων όσο και από κοινοπραξίες, εκτιμάται ότι η συνολική αγορά των τεχνικών εταιρειών 5ης, 6ης και 7ης τάξης μειώθηκε κατά 13,5% το 2011/2010. Στο συνολικό μέγεθος αγοράς (ίδια έργα και κοινοπραξίες) τα έσοδα από την κατασκευή ιδίων έργων αντιπροσωπεύουν το 58% του συνόλου και τα έσοδα από την κατασκευή έργων σε κοινοπρακτική βάση το 42%. Αξιοσημείωτο είναι τα έσοδα των συγκεκριμένων επιχειρήσεων από την κατασκευή έργων στο εξωτερικό αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μερίδιο στο σύνολο της αγοράς (περίπου 36% το 2011).