Η έκδοση πιστοποιητικού υπαγωγής στην ηλεκτρονική ταυτότητα του κτηρίου θα είναι υποχρεωτική από την έναρξη εφαρμογής του νέου θεσμού, δηλαδή από τις αρχές του νέου χρόνου ως εξής:

α) Για όλα τα ακίνητα, παλαιά και νέα, προκειμένου να μεταβιβαστούν.

β) Για όλες τις νέες οικοδομές, ως προϋπόθεση σύνδεσης του ακινήτου με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας (ηλεκτρικό, νερό, τηλέφωνο κ.λπ.).

γ) Για τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που θα υπαχθούν στις ρυθμίσεις του νέου νόμου του ΥΠΕΚΑ, ως προϋπόθεση της έκδοσης του πιστοποιητικού νομιμοποίησης ή τακτοποίησης του αυθαιρέτου παράλληλα με την εξόφληση του εφάπαξ προστίμου.

Οι νέες δηλώσεις αυθαιρέτων, για τις οποίες έχει οριστεί προθεσμία υποβολής συνολικά 18 μηνών, μέχρι την άνοιξη του 2015 θα γίνονται με παράλληλη δήλωση του ακινήτου στην «ηλεκτρονική ταυτότητα» του κτηρίου. Μέχρι λοιπόν να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση των δηλώσεων, των ιδιοκτητών που σπεύδουν να δηλώσουν πρώτοι για να πετύχουν τα ευνοϊκά μέτρα πληρωμής του προστίμου, θα είναι έτοιμη η ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΥΠΕΚΑ για το «ηλεκτρονικό φακέλωμα». Υπενθυμίζεται ότι για όσους σπεύσουν να δηλώσουν το αυθαίρετό τους μέσα στο πρώτο εξάμηνο, μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2014, ισχύουν εκπτώσεις και αποπληρωμή του προστίμου σε 102 δόσεις, δηλαδή σε 8,5 χρόνια. Εξάλλου για τις υφιστάμενες ιδιοκτησίες ακινήτων θα δοθεί προθεσμία 10 έως 15 ετών, εντός της οποίας πρέπει να καταγραφούν στην ταυτότητα του κτηρίου. Το μέτρο της «ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου» έχει θεσμοθετηθεί από το 2010, με το νόμο (3843/2010) για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων. Τον περασμένο Ιούνιο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχετικό εκτελεστικό Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο προβλέπει όλες τις λεπτομέρειες για την ενεργοποίηση και εφαρμογή του θεσμού και έχει πάρει πλέον τελική μορφή, προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή.

Μετά την ψήφιση του νόμου 4178/2013, το ΥΠΕΚΑ προχώρησε στη συγκρότηση του «οριστικού» Μητρώου Ενεργειακών Επιθεωρητών. Από τις 9 Σεπτεμβρίου 2013, ημερομηνία εκκίνησης της διαδικασίας, η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας (ΕΥΕΠΕΝ), αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ, έχει υποδεχτεί περί τις 6.000 Αναγγελίες Έναρξης Δραστηριότητας και έχει ήδη εγγράψει στα οικεία Μητρώα 3.000 Ενεργειακούς Επιθεωρητές. Η διαδικασία υποβολής Αναγγελιών είναι και θα παραμείνει ανοιχτή σε όλους τους διπλωματούχους και πτυχιούχους μηχανικούς που ολοκληρώνουν επαρκώς την παρακολούθηση των ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων Ενεργειακών Επιθεωρητών και πληρούν τις λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν την Αναγγελία τους στο ηλεκτρονικό Μητρώο της ΕΥΕΠΕΝ (www.buildingcert.gr), ακολουθώντας τις οδηγίες που είναι αναρτημένες σε αυτό και το ΥΠΕΚΑ από την πλευρά του θα μεριμνήσει για την ταχύτερη δυνατή εξέτασή τους. Σήμερα, ο μέσος εκτιμώμενος χρόνος αναμονής για την εξέταση από την ΕΥΕΠΕΝ είναι 2 εβδομάδες από την ημερομηνία υποβολής της Αναγγελίας. Σε όσους είχε χορηγηθεί προσωρινή άδεια Ενεργειακού Επιθεωρητή με ημερομηνία λήξης την 6η Οκτωβρίου 2013 και δεν έχουν στο μεταξύ μετεγγραφεί στο «οριστικό» Μητρώο, παρέχεται η δυνατότητα διεκπεραίωσης των εκκρεμών υποθέσεών τους έως την 31η Οκτωβρίου 2013.

Στην τελική ευθεία μπαίνει η κατάρτιση κοινής υπουργικής απόφασης των υπουργείων Περιβάλλοντος και Οικονομικών, που προβλέπει παροχή οικονομικού κινήτρου στους ιδιοκτήτες που εντάσσονται στις νέες ρυθμίσεις του νέου πολεοδομικού νομοσχεδίου, μαζί με τη νομιμοποίηση να κάνουν και «λίφτινγκ» στο αυθαίρετό τους. Η κοινή υπουργική απόφαση θα προβλέπει ότι:

* Ποσοστό έως 50% της δαπάνης, που θα αντιστοιχεί σε πιστοποιημένες εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης είτε βελτίωσης της στατικής επάρκειας του κτηρίου, θα συμψηφίζονται με το πρόστιμο νομιμοποίησης.

* Το «μπόνους» για στατικές και ενεργειακές εργασίες στα υπό νομιμοποίηση αυθαίρετα θα καλύψει όλους τους ιδιοκτήτες που θα υπαχθούν για πρώτη φορά στο νέο νόμο του ΥΠΕΚΑ για τα αυθαίρετα (ν. 4178/13) και θα χορηγείται για κτήρια που αποδεδειγμένα έχουν ανεγερθεί προ του 2003.

* Δήλωση υλοποίησης των εργασιών, μαζί με προϋπολογισμό δαπάνης θα υποβάλλεται από ιδιώτη μηχανικό, κατά τη διαδικασία υπαγωγής του αυθαιρέτου στο νέο νόμο, μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος, ώστε μετά την αφαίρεση της δαπάνης εργασιών να διαμορφώνεται αναλόγως τόσο το ύψος του προστίμου όσο και το ύψος των δόσεων για την εξόφληση του εναπομείναντος προστίμου.

* Ο συμψηφισμός της δαπάνης εργασιών και του προστίμου θα ολοκληρώνεται με την κατάθεση τιμολογίων για αμοιβές υπηρεσιών, εργασίες και υλικά για την ενεργειακή αναβάθμιση, καθώς και για τη στατική επάρκεια του ακινήτου. * Η χορήγηση του «μπόνους» εργασιών θα καλύψει όλους τους ιδιοκτήτες που θα ενταχθούν στο νέο νόμο, όπως επίσης αναδρομικά και τους περίπου 30.000 ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που έχουν ήδη καταθέσει δηλώσεις από τις 2 Σεπτεμβρίου 2013, που άρχισε η εφαρμογή του.

* Τα χρονικά όρια τόσο για την υποβολή δήλωσης εργασιών όσο και για την κατάθεση των τιμολογίων, μαζί με τεχνική έκθεση του μηχανικού, προς επιβεβαίωση υλοποίησής τους, θα είναι το ίδιο με το διάστημα εφαρμογής του νόμου για τα αυθαίρετα (ν. 4178/13), από τον Σεπτέμβριο του 2013 έως τον Φεβρουάριο του 2015, συνολικής διάρκειας 18 μηνών.

Απο τις αρχές  του 2014 αρχίζει η εφαρνα λειτουργήσει ως ελεγκτικός μηχανισμός για τον εντοπισμό πολεοδομικών υπερβάσεων και της αυθαίρετης δόμησης. Για τις υφιστάμενες ιδιοκτησίες ακινήτων θα δοθεί προθεσμία 10 έως 15 ετών, εντός της οποίας πρέπει να καταγραφούν στην ταυτότητα του κτηρίου Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται η εφαρμογή της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση για το Σχέδιο του Προεδρικού Διατάγματος και προχωράμε ώστε σε εύλογο χρόνο να έχουμε αυτό το εργαλείο». Τα κεντρικά υπολογιστικά συστήματα της ταυτότητας του κτηρίου, που εγκαθίστανται στο υπουργείο Περιβάλλοντος, θα είναι άμεσα διασυνδεδεμένα και θα λειτουργούν ενιαία με τις αντίστοιχες βάσεις καταχώρισης και αποθήκευσης δεδομένων των ακινήτων της Κτηματολόγιο Α.Ε., της ΔΕΗ Α.Ε. και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ). Δηλαδή η πολιτεία σταδιακά με την εφαρμογή του θεσμού της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου θα αποκτήσει πλήρη έλεγχο της κατάστασης των ακινήτων, των πραγματικών επιφανειών και των χρήσεών τους, τόσο για τον εντοπισμό αυθαιρεσιών και πολεοδομικών υπερβάσεων όσο και για φορολογικούς σκοπούς. Η ταυτότητα του κτηρίου θα καταχωρίζεται στην ηλεκτρονική βάση του υπουργείου Περιβάλλοντος από ιδιώτη μηχανικό και θα περιλαμβάνει τα στοιχεία της οικοδομικής άδειας και όλα τα ιδιοκτησιακά, στατικά, ενεργειακά δεδομένα του ακινήτου. Η έκδοση πιστοποιητικού υπαγωγής στην ηλεκτρονική ταυτότητα του κτηρίου θα είναι υποχρεωτική από την έναρξη εφαρμογής του νέου θεσμού