Σενάρια παράτασης της προθεσμίας για την ρύθμιση των αυθαίρετων έχουν μπεί στο τραπέζι της Κυβέρνησης. Φήμες που κυκλοφορούν από χθές στην αγορά κάνουν λόγο για δίμηνη παράταση στην προθεσμία που λήγει στο τέλος του μήνα. Αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη τοποθέτηση από το αρμόδιο υπουργείο , μία τέτοια προοπτική δεν θα πρέπει να αποκλειστεί, με δεδομένο ότι μέχρι στιγμής έχουν ανταποκριθεί πολύ λίγοι ιδιοκτήτες σε σχέση με το 1.500.000 που εκτιμάται ότι ανέρχεται ο συνολικός αριθμών των αυθαιρέτων κτισμάτων στην χώρα. Παράλληλα , το γεγονός ότι το Φεβρουάριο «κλείνει» το οικονομικό έτος είναι πιθανόν το υπουργείο Οικονομικών να έβλεπε θετικά μία τέτοια εξέλιξη.

Από τις αρχές Νοεμβρίου έχουν ανατραπεί βασικοί όροι δόμησης που ίσχυαν την τελευταία 25ετία σε εντός σχεδίου περιοχές οικισμών με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκους. Το σχετικό διάταγμα που προώθησε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Νίκος Σηφουνάκης δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ 289, τεύχος ΑΑΠ) και οι καινούριες οικοδομικές άδειες θα εκδίδονται με πιο αυστηρές διατάξεις. Οι σημαντικότερες αλλαγές που επέρχονται στο διάταγμα του 1985 είναι οι εξής:

1 Οικόπεδα με εμβαδόν έως 500 τετραγωνικά πρέπει να έχουν πρόσοψη 10 μέτρων και για μεγαλύτερη επιφάνεια τουλάχιστον 15 μέτρα. Εξαιρούνται αυτά που υφίστανται πριν την 4η Νοεμβρίου 2011 και αυτά που βρίσκονται σε παραδοσιακούς οικισμούς.

2 Περιορίζεται η κάλυψη από το 70% στο 60% του οικοπέδου. Προβλέπεται όμως να φθάνει έως το 70% αλλά μόνο σε πολύ μικρά υφιστάμενα οικόπεδα.

3 Μειώνεται η επιτρεπόμενη δόμηση, που με το προηγούμενο καθεστώς ήταν 400 τετραγωνικά. Η επιφάνεια αυτή παραμένει μόνον για οικόπεδα πάνω από 700 τετραγωνικά. Για τα μικρότερα η δόμηση μειώνεται στα 240 τετραγωνικά και υπάρχει η δυνατότητα για πατάρι έως 40 τετραγωνικά. Ειδικά για οικόπεδα έως 200 τετραγωνικά ο συντελεστής δόμησης ορίζεται στο 1,0 ώστε η μέγιστη επιφάνεια της νέας οικοδομής να φθάνει τα 200 τετραγωνικά.

4 Ανατρέπεται το καθεστώς σε οικόπεδα με κλίση εδάφους άνω του 15%. Ορίζεται ότι η οικοδομή σε κάθε της σημείο πρέπει να εξέχει 7,50 μέτρα από το φυσικό έδαφος. Ειδικά σε κτίρια που θα κατασκευαστούν στην κάτω πλευρά του δρόμου, το ύψος τους δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 4,5 μέτρα. Οσα βρίσκονται στην πάνω μεριά του δρόμου, τα 7,50 ισχύουν μόνον για όσα κτίρια κατασκευάζονται πάνω στο όριο του οικοπέδου ή σε απόσταση μεταγαλύτερη των 20 μέτρων απ' αυτό. Για ενδιάμεση απόσταση το ύψος μειώνται στα 4,5 μέτρα.

Οι μεταβατικές διατάξεις προβλέπουν ότι οι άδειες που έχουν εκδοθεί πριν τις 4 Νοεμβρίου υλοποιούνται με το προηγούμενο καθεστώς, το οποίο ισχύει και για φακέλους που έχουν κατατεθεί στις πολεοδομίες και έχουν πάρει προέγκριση ώς την ίδια ημερομηνία. Το ίδιο ισχύει και για αναθεωρήσεις οικοδομικών αδειών, για υπό κατασκευή ή τελειωμένες οικοδομές, που έχουν εκδοθεί αλλά δεν έχει λήξει η ισχύς τους.

Δεύτερη κατοικία, σε περιοχή εντός σχεδίου με οικοδομική άδεια, είναι κατά μέσο όρο το προφίλ των αυθαίρετων κτισμάτων που έχει δηλωθεί μέχρι σήμερα στο νόμο 4014 για να εξαιρεθεί από την κατεδάφιση για 30 χρόνια, ενώ αρκετά υψηλό εμφανίζεται το ποσοστό των κτισμάτων χωρίς οικοδομική άδεια, το οποίο αγγίζει το 30%!

Η κατοικία, όπως είναι φυσικό, μονοπωλεί το ενδιαφέρον των ευνοικών διατάξεων, ενώ μεγάλος «απών» είναι ο τουρισμός, με τα χιλιάδες αυθαίρετα καταλύματα και τα παράνομα ξενοδοχεία ανά τη χώρα που, μαζί με τη βιομηχανία, αντιπροσωπεύουν μόνο το 3% των δηλώσεων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η γεωγραφική κατανομή των αυθαιρέτων, που επιβεβαιώνει ότι τα σκήπτρα της αυθαιρεσίας κρατά χωρίς αμφιβολία το λεκανοπέδιο της Αττικής.

Στην Αττική αντιστοιχεί το 44,41% των δηλώσεων (33.929) με περίπου 2,5 εκατομμύρια τ.μ. κύριων και βοηθητικών χώρων και ακολουθούν: η Κεντρική Μακεδονία με 12.543 αιτήσεις, η Στερεά Ελλάδα με 4.692, η Θεσσαλία με 4.306 και η Πελοπόννησος με 4.273 δηλώσεις. Από την ανάλυση των στατιστικών στοιχείων που περιλαμβάνονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΤΕΕ προκύπτει επίσης ότι ανεβασμένες είναι οι δηλώσεις και στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου και της Κρήτης, όπου ο αριθμός των αιτήσεων έφτασε τις 3.369 και 2.561 αντίστοιχα, ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφει η Δυτική Μακεδονία με 968 αιτήσεις. Συνολικά, η επιφάνεια των κυρίων χώρων που έχει δηλωθεί διαμορφώνεται σε 4.143.183 τ.μ. και των βοηθητικών σε 1.988.403 τ.μ., με το μέσο όρο των δηλωμένων χώρων να είναι για την πρώτη κατηγορία 64 τ.μ. και για τη δεύτερη 31 τ.μ. Ο μέσος όρος αντίστοιχα του προστίμου υπολογίζεται σε 8.760 ευρώ.

Μέχρι την 1η Δεκεμβρίου στο νόμο είχαν υποβληθεί 117.000 αιτήσεις, από τις οποίες όμως η πλειοψηφία ήταν στο στάδιο της αρχικής επεξεργασίας. Καθημερινά, υπολογίζεται ότι δηλώνονται 4.000 αυθαίρετα, νούμερο το οποίο έχει αυξηθεί τις τελευταίες 50 μέρες της ρύθμισης, χωρίς όμως να ικανοποιεί τις προσδοκίες της κυβέρνησης, που έχει βάλει τον πήχη πολύ ψηλά. Έως τις 24 Νοεμβρίου το άθροισμα από τα παράβολα ήταν 22,5 εκατ. ευρώ, ενώ από τα πρόστιμα 14,5 εκατ. ευρώ. Την Παρασκευή το ΥΠΕΚΑ ανακοίνωσε ότι οι συνολικές εισπράξεις έχουν ανέλθει μέχρι σήμερα σε 45,5 εκατ. ευρώ και ότι τα υπολογισμένα έσοδα από τις δηλώσεις που είναι σε επεξεργασία αντιστοιχούν σε 800 εκατ. ευρώ. Η προθεσμία για την ρύθμιση έχει επιμηκυνθεί μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου 2011, ενώ θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα δοθεί και νέα παράταση.

Από την προηγούμενη Πέμπτη οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που υπήχθησαν στην ρύθμιση θα μπορούν να ξεκινήσουν τις διαδικασίες για την ηλεκτροδότηση του ακινήτου τους. Σύμφωνα με το άρθρο 24 παράγραφος 10 του νόμου, πραγματοποιείται η σύνδεση των κτηρίων αυτών με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας μετά την καταβολή της α’ δόσης του ειδικού προστίμου. Για τη σύνδεση υποβάλλεται στη ΔΕΗ η βεβαίωση που εκδίδει το ηλεκτρονικό σύστημα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), με την οποία πιστοποιείται η καταβολή της α’ δόσης και περιλαμβάνει τα απαραίτητα στοιχεία ταυτοποίησης της ιδιοκτησίας. Η διαδικασία έκδοσης των βεβαιώσεων τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή από χθες, Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2011. Στο μεταξύ με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την ηλεκτρονική πλατφόρμα δήλωσης αυθαιρέτων προκύπτουν τα εξής:

• Ο αριθμός των δηλώσεων που έχουν εισαχθεί στο σύστημα έχει ξεπεράσει τις 117.000.

• Τα συνολικά αναμενόμενα έσοδα από τις δηλώσεις αυτές φτάνουν τα 800 εκ. ευρώ, ενώ μέχρι σήμερα έχουν εισπραχθεί από παράβολα και πρόστιμα περίπου 45,5 εκ. ευρώ.

• Το μέσο ύψος προστίμου είναι περίπου 7.500 ευρώ και το μέσο ύψος παραβόλου περίπου 800 ευρώ.

• Η μέση επιφάνεια ανά δήλωση είναι 57 τ.μ. κύριων χώρων και 27 τ.μ. βοηθητικών χώρων.