Σοκ για τους ιδιοκτήτες που εντάχθηκαν στις ρυθμίσεις για τους ημιυπαίθριους και για τα αυθαίρετα καθώς το υπουργείο Οικινομικών ετοιμάζεται να τους φολολογήσει καθώς θα ενταχθούν στο σύστημα εκατοντάδες χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα που «τακτοποιήθηκαν» την προηγούμενη διετία και δηλώθηκαν πέρυσι ή πρέπει φέτος να δηλωθούν στο Ε9 μέχρι τον Ιούνιο.

Ημιυπαίθριοι, αποθήκες, υπόγεια και πάρκινγκ που έχουν νομιμοποιηθεί, καθώς και χιλιάδες μικρές αυθαιρεσίες ή ολόκληρα αυθαίρετα που δηλώθηκαν θα πληρώσουν φέτος τον φόρο. Για παράδειγμα: ιδιοκτήτης διαμερίσματος 100 τ.μ. στο Περιστέρι με αντικειμενική αξία 100.000 ευρώ και ηλικίας 12 ετών πλήρωσε τα δύο προηγούμενα χρόνια 575 ευρώ (100Χ5Χ1,15=575). Μία μείωση 10% στον συντελεστή του θα ελαφρύνει και τον φόρο κατά 57 ευρώ. Αν, ωστόσο, έχει τακτοποιήσει έναν ημιυπαίθριο 30 τ.μ. και φέτος τον δηλώσει, τότε ο φόρος φθάνει στα 747 ευρώ και μετά από την έκπτωση 10%, στα 672 ευρώ, δηλαδή 97 ευρώ περισσότερα από πέρυσι.

Πολλοί μεγαλύτεροι θα είναι οι φόροι σε περιπτώσεις εκτεταμένης νομιμοποίησης χώρων. Επειδή θα ενταχθούν στο σύστημα και ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου. Στα ακίνητα αυτά το ΕΕΤΗΔΕ επιβάλλεται με τον χαμηλότερο συντελεστή, που είναι 3 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Τα ηλεκτροδοτούμενα αυτά ακίνητα που είναι εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού θα πάνε στον μέσο όρο των δήμων που ανήκουν ή σε όμορους δήμους, κάτι που σημαίνει περισσότερους φόρους για τους ιδιοκτήτες, αφού πιθανότατα ο συντελεστής να ανέβει στο 5. Οσο για εξοχικά που βρίσκονται σε τουριστικές περιοχές αλλά είναι εκτός σχεδίου, π.χ. στη Μύκονο και τη Σαντορίνη, ο συντελεστής μπορεί να ξεπεράσει το

Σήμερα η συντριπτική πλειονότητα των επαγγελματικών ακινήτων είναι απρόσοδα ή δίνουν λίγα έσοδα στον ιδιοκτήτη ο οποίος καλείται να πληρώσει φόρους και άλλες επιβαρύνσεις. Γι' αυτό το λόγο οι ιδιοκτήτες ακινήτων, μέσω της ΠΟΜΙΔΑ, ζητούν ακόμη και εκχώρηση των ακινήτων στο Δημόσιο σε «αντάλλαγμα» των οφειλών τους, αφού σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύουν να πάνε φυλακή. Αλλωστε, είναι αδύνατο να πουλήσουν αυτή την περίοδο την περιουσία τους με αποτέλεσμα να πληρώνουν φόρους βασισμένους πάνω σε αντικειμενικές αξίες και συντελεστές εμπορικότητας άλλων εποχών. Οι χιλιάδες «εγκλωβισμένοι» της επαγγελματικής στέγης καλούνται να βρουν τρόπους να αξιοποιήσουν τα ακίνητά τους προκειμένου να μην έχουν «χασούρα». Αλλοι μετατρέπουν τα ξενοίκιαστα ισόγεια καταστήματά τους σε πάρκινγκ και τα μισθώνουν. Αλλοι, ρίχνουν τις τιμές σε πολύ χαμηλά επίπεδα κι άλλοι τα δίνουν? δωρεάν αρκεί ο ενοικιαστής να αναλάβει φόρους και χαράτσια. Δύσκολη είναι η κατάσταση για τους ιδιοκτήτες που τους οφείλονται χιλιάδες ευρώ σε ενοίκια, κοινόχρηστα κι άλλους λογαριασμούς. Πολλοί επιχειρηματίες εγκαταλείπουν τα γραφεία ή τα καταστήματά τους χωρίς να εξοφλήσουν τον ιδιοκτήτη με αποτέλεσμα να υπάρχουν εκατοντάδες δίκες με αντίδικους ιδιοκτήτες κι ενοικιαστές. Η κατάσταση είναι ομιχλώδης και κανείς δεν ξέρει που θα καταλήξει αφού η επαγγελματική στέγη δε φαίνεται να έχει μέλλον.

Με επικρίσεις υποδέχθηκε η αντιπολίτευση τη τρικομματική συμφωνία για αντικατάσταση του ΕΕΤΗΔΕ από τον ενιαίο φόρο ακινήτων, κάνοντας λόγο για «εμπαιγμό» των πολιτών από την κυβέρνηση. Από την πλευρά τους οι κυβερνητικοί εταίροι αντιτείνουν εμφατικά ότι ο νέος φόρος φέρνει ελαφρύνσεις και πιο δίκαιη κατανομή βαρών. Μιλώντας σε εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού Mega, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Σίμος Κεδίκογλου, διευκρίνισε ότι ο νέος φόρος θα είναι μεσοσταθμικά χαμηλότερος κατά 10% - 15%. Όπως εξήγησε, το κενό της μείωσης του φόρου, το οποίο εκτιμάται σε περίπου 200 εκατ. ευρώ, θα καλυφθεί από τη διεύρυνση της φορολογητέας βάσης των ακινήτων. Ανέφερε ακόμη ότι θα υπάρξει αφορολόγητο στα χαμηλότερα επίπεδα, χωρίς ωστόσο να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις, ενώ επισήμανε ότι το ζήτημα των αγροτεμαχίων ίσως δεν προλάβει η κυβέρνηση να το συμπεριλάβει στο σχετικό φόρο φέτος.

Την άποψη ότι το Ειδικό Ενιαίο Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (ΕΕΤΗΔΕ) όχι μόνο δεν πρέπει να καταργηθεί, αλλά να διατηρηθεί (ενδεχομένως με μικρές βελτιώσεις), ως ο μόνος φόρος για την φορολογία της ακίνητης περιουσίας με κατάργηση όλων των άλλων φόρων και ιδιαίτερα των ΦΑΠ 2011 και 2012, καθώς και των φόρων επί των συναλλαγών ακινήτων, εκφράζουν οι αναλυτές της Alpha Bank στο Εβδομαδιαίο Δελτίο οικονομικών Εξελίξεων της τράπεζας που δόθηκε την Πέμπτη στη δημοσιότητα. Σχετικά με τις αναφερόμενες διαφωνίες με την τρόικα όσον αφορά τον φόρο στα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ (ΕΕΤΗΔΕ), η Alpha Bank τονίζει την αξιοσημείωτη αποδοτικότητα της είσπραξης των εσόδων από τον ΕΕΤΗΔΕ, τα οποία ανήλθαν σε 2,86 δισ. ευρώ το 2012 και 490 εκατ. ευρώ στο πρώτο δίμηνο του 2013. Ο στόχος για το α΄εφετινό δίμηνο ήταν 368 εκατ. ευρώ, ενώ για το σύνολο του έτους είναι 3,17 δισ. ευρώ. Αυτή η υψηλή αποδοτικότητα των εισπράξεων από τον ΕΕΤΗΔΕ και η αδυναμία έγκαιρης ολοκλήρωσης των διαδικασιών για την θέσπιση του νέου ενιαίου φόρου επί των ακινήτων, οδήγησε όπως ήταν φυσικό, την κυβέρνηση να προγραμματίσει την είσπραξη του ΕΕΤΗΔΕ με τον ίδιο τρόπο, μέσω της ΔΕΗ, και κατά το 2013, επισημαίνεται στο δελτίο. Σημειώνεται ότι ο ΕΕΤΗΔΕ είναι ο μόνος φόρος που υπερ-αποδίδει τα αναμενόμενα έσοδα (περίπου 2,5 δισ. ευρώ ετησίως) στην κυβέρνηση, παρά το ότι όσοι δεν είχαν τη δυνατότητα να πληρώσουν άμεσα ζήτησαν την απαλλαγή τους ή τον διακανονισμό της πληρωμής σε δόσεις του φόρου που τους αναλογεί (πράγμα που έκαναν άνω των 700.000 φορολογούμενοι) και άλλοι (περίπου 500.000 φορολογούμενοι) δεν πλήρωσαν τον φόρο διότι δεν είχαν τη δυνατότητα, χωρίς, ουσιαστικά, να έχουν καμιά επίπτωση, προστίθεται. «Παρόλα αυτά, εισπράχθηκαν τα 2,86 δισ. ευρώ το 2013 και έσωσαν τον προϋπολογισμό και τη χώρα. Αυτά εισπράχθηκαν κυρίως από αυτούς που είχαν τη δυνατότητα να τον πληρώσουν και η επιβάρυνση των φορολογουμένων με μικρή ή μεγαλύτερη περιουσία από αυτόν τον φόρο, αν και επώδυνη σε πολλές περιπτώσεις, είναι πολύ πιο λογική και πολύ πιο δίκαιη από οποιοδήποτε άλλο φόρο», σημειώνουν οι αναλυτές της Alpha.

«Το πρόβλημα, ωστόσο, όσον αφορά τους φόρους περιουσίας δεν είναι ο ΕΕΤΗΔΕ, αλλά το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει ήδη αποστείλει τα εκκαθαριστικά και εισπράττει τον φόρο από τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) του 2010 και σχεδιάζει να εισπράξει επίσης εντός του 2013 και τον ΦΑΠ του 2011 και τον ΦΑΠ του 2012 και ακόμη και τον ΕΕΤΗΔΕ του 2013, όπως προαναφέρθηκε», σημειώνουν. Από τον ΕΕΤΗΔΕ, η κυβέρνηση έχει προγραμματίσει να εισπράξει έσοδα ύψους 3,18 δισ. ευρώ το 2013, ενώ τα έσοδα από τους ΦΑΠ των ετών 2010, 2011 και 2012 θα καταγραφούν στους άμεσους φόρους παρελθόντων ετών, απ' όπου προγραμματίζεται η είσπραξη επιπλέον ποσού 700 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, υπογραμμίζουν οι αναλυτές, «η επιβολή ταυτόχρονα όλων των ανωτέρω φόρων επί των ακινήτων το 2013 (δηλαδή στο πιο κρίσιμο έτος στο οποίο θα πρέπει να εξασφαλιστεί η ανάκαμψη των συναλλαγών στην αγορά ακινήτων και της οικονομίας γενικότερα), συμβάλλει στην περαιτέρω πτώση (αντί για την αναγκαία ανάκαμψη) της ζήτησης και των συναλλαγών επί ακινήτων, η οποία ήδη έχει καταποντιστεί σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα το 2012». Σημειώνεται ότι οι ΦΑΠ 2010, 2011 και 2012 επιβάλλονται το 2013, μολονότι ο ΕΕΤΗΔΕ επιβλήθηκε το 2011 για να αντικαταστήσει τους ανωτέρω φόρους, όταν αυτοί ήταν ανενεργοί λόγω της αδυναμίας έγκαιρης κατάρτισης από την κυβέρνηση της φορολογητέας βάσης των ακινήτων για την επιβολή των φόρων αυτών. «Η επιβολή του ΕΕΤΗΔΕ χωρίς την κατάργηση των ΦΑΠ αποτελεί εξόφθαλμη υπερ-φορολόγηση των ακινήτων και έχει οδηγήσει σε πλήρη αδράνεια την αγορά ακινήτων», τονίζουν οι αναλυτές της Alpha. «Χωρίς δε αναζωπύρωση των συναλλαγών στην αγορά ακινήτων η απόδοση της φορολογίας των ακινήτων θα διαμορφωθεί από εδώ και πέρα σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα με αρνητικές επιπτώσεις στην απόδοση και των άλλων φόρων», υποστηρίζουν. «Όσον αφορά στην απώλεια εσόδων από την κατάργηση ή αναβολή των ΦΑΠ 2011 και 2012, αυτή μπορεί κάλλιστα να εξασφαλιστεί με την απολύτως αναγκαία αύξηση των εσόδων από τους άμεσους και έμμεσους φόρους, μετά τη σημαντική πτώση αυτών των εσόδων στο 4ο 3μηνο του 2012», υποστηρίζει η Alpha Bank, ενώ προσθέτει ότι πηγή εσόδων μπορεί να είναι και η είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Δρόμο ταχύτητας μέχρι το καλοκαίρι για άμεση δικαστική εκκαθάριση υποθέσεων που αφορούν επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ, έχει ξεκινήσει ΣτΕ, το οποίο καλείται να επεξεργαστεί άμεσα τουλάχιστον 50 φακέλους μεγάλων επενδύσεων . Οι καυτές υποθέσεις που θα εξετάσει το ΣτΕ κατηγοριοποιούνται ως εξής:

1. Στην πρώτη κατηγορία εντάσσεται η εκμετάλλευση ακινήτων από το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Ελληνικού Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Πρόκειται για επενδύσεις στην Κασσιόπη Κέρκυρας, στην περιοχή Αφάντου Ρόδου και στο Ελληνικό Αττικής. Όσον αφορά το ακίνητο της Αφάντου, έχουν προσφύγει πρώην ιδιοκτήτες ζητώντας μερική άρση απαλλοτρίωσης και την επιστροφή της έκτασης στους αρχικούς ιδιοκτήτες της, ενώ ο διαγωνισμός βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Επίσης, ενώπιον του Ε΄ τμήματος του ΣτΕ εκκρεμεί προσφυγή κατοίκων της Σάμου κατά της υλοποίησης της επένδυσης, ύψους 50 εκατ. ευρώ, που σχεδιάζει αγγλική εταιρεία σε έκταση 120 στρεμμάτων και περιλαμβάνει ξενοδοχειακό συγκρότημα 5 αστέρων και κατασκευή μαρίνας.

2. Η δεύτερη κατηγορία αφορά την ιδιωτικοποίηση δημόσιων επιχειρήσεων όπως ο ΟΠΑΠ, η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΔΑΘ, τα Ελληνικά Πετρέλαια, ο Οργανισμός Διεξαγωγής Ιπποδρομιών Ελλάδας (ΟΔΙΕ), η ΛΑΡΚΟ, η ΔΕΗ,ο ΟΛΠ, ο ΟΛΘ, η Διεύθυνση Αερολιμένα Αθηνών, η Αγροτική Τράπεζα, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και η Εγνατία Οδός. Όλες οι υποθέσεις θα εκδικαστούν στις 5 Απριλίου από την Ολομέλεια του ΣτΕ, στην οποία παραπέμφθηκαν λόγω της σπουδαιότητάς τους. Εντελώς αντίθετοι στις ιδιωτικοποιήσεις είναι εργαζόμενοι και σωματεία εργαζομένων, οι οποίοι έχουν καταθέσει τις περισσότερες αιτήσεις στο ΣτΕ ζητώντας να ακυρωθούν ως αντισυνταγματικές οι μεταβιβάσεις των εταιρειών στο ΤΑΙΠΕΔ. Το κεντρικό επιχείρημα που προβάλλουν είναι ότι εκχωρούνται σε ιδιώτες αγαθά στρατηγικής σημασίας για την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος.

3. Η τρίτη κατηγορία αφορά την παραχώρηση λιμανιών και μαρίνων σε ιδιώτες. Όλες οι προσφυγές στρέφονται κατά των αποφάσεων της διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων, με αίτημα να παραμείνει ο δημόσιος χαρακτήρας τους. Και αυτές οι υποθέσεις έχουν προσδιοριστεί να συζητηθούν στην Ολομέλεια του ΣτΕ στις 5 Απριλίου.

4. Η τέταρτη κατηγορία αφορά την ένταξη στο νόμο περί στρατηγικών επενδύσεων τριών μεγάλων έργων κατασκευής αιολικών σταθμών στην Κρήτη. Με τις σχετικές αποφάσεις εντάσσονται στη διαδικασία fast track τρεις επενδύσεις βιομηχανικών ΑΠΕ στην Κρήτη. Τα σχέδια προβλέπουν «Αιολικό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας» (ΑΣΠΗΕ), που περιλαμβάνει κατασκευή 33 αιολικών σταθμών και στους τέσσερις νομούς της Κρήτης, «Κρήτη πράσινο νησί», που περιλαμβάνει κατασκευή 36 αιολικών σταθμών και «Κατασκευή ηλιοθερμικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας» στη θέση Φουρνιά, του Δήμου Σητείας. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και η υπόθεση της τουριστικής επένδυσης «Ιτανος γαία», στην περιοχή Κάβο Σίδερο του Νομού Λασιθίου, κοντά στο φοινικόδασος Βάι. Το project, ύψους 267,7 εκατ. ευρώ, αφορά την τουριστική ανάπτυξη περιοχής 25.000 στρεμμάτων στη θέση Χερσόνησος Σίδερο, με τη δημιουργία πέντε ξενοδοχείων συνολικής δυναμικότητας 1.936 κλινών, ενός γηπέδου γκολφ και βοηθητικών χώρων. Οικολογικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις, αλλά και κάτοικοι της περιοχής, κατέθεσαν πρόσφατα προσφυγή στο ΣτΕ υποστηρίζοντας ότι το έργο πρέπει να ακυρωθεί διότι δεν υπάρχει περιβαλλοντική μελέτη.