Ενα παλαιό σχέδιο επανέρχεται στο προσκήνιο με στόχο να αποκομίσει το Δημόσιο ωφέλη από τα ερημονήσια που βρίσκονται διάσπαρτα στα ελληνικά πελάγη. Η πρόσφατη αναφορά του πρωθυπουργού, κατά τη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Le Monte» επαναφέρει το θέμα το οποίο έχει απασχολήσει πολλές κυβερνήσεις... Στο χαρτοφυλάκιο της Κτηματικής Εταιρίας του Δημοσίου είχαν καταγραφεί περίπου 598 νησιά, σύμφωνα με ειδική μελέτη την οποία εκπόνησε ο κ. Βασίλης Μαγκλάρας το 2010 ως αναπληρωτής Επιστημονικός Διευθυντής στο Ι.ΣΤ.Α.ΜΕ. και προϊστάμενος τότε Επιχειρηματικής Ανάπτυξης στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου. Πρόκειται για νησιά όπου το Δημόσιο έχει πλήρη κυριότητα. Το Ελληνικό Δημόσιο έχει κάνει από τη δεκαετία του '90 προσπάθειες για να ξεκινήσει η εκμετάλλευση αυτής της ακίνητης περιουσίας, αλλά -όπως αναφέρει η σχετική μελέτη ? αποσπασματικά χωρίς επιχειρησιακό σχέδιο και χωρίς αποτέλεσμα. «Την περίοδο 1990?1992 προωθήθηκε ο θεσμός των Κτηματικών Ομολόγων, η έκδοση των οποίων υποστηριζόταν από ολοκληρωμένες μελέτες αξιοποίησης ακινήτων μεγάλης αξίας. Η διαδικασία αυτή δεν ολοκληρώθηκε λόγω των πολλαπλών πολιτικών αντιδράσεων που υπήρξαν και της ανωριμότητας της αγοράς, που επέβαλαν τελικά την αλλαγή πολιτικής στο ΥΠΟΙΚ», σημειώνει στη μελέτη του . «Την ίδια περίοδο επιχειρήθηκε η διάθεση ορισμένων άγονων νήσων για μακροχρόνια μίσθωση με διαγωνισμό σε επενδυτές, για την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων, με σκοπό την ποιοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και την αύξηση των εσόδων από τη διαχείριση των δημόσιων ακινήτων. Το σχέδιο αυτό δεν ολοκληρώθηκε λόγω πολιτικών αντιδράσεων. Το 2002 προκηρύχθηκε διαγωνισμός για τη μακροχρόνια μίσθωση των νήσων Νέων Στύρων στην Εύβοια για ανάπτυξη σύγχρονων τουριστικών και αθλητικών εγκαταστάσεων που θα βελτίωναν το τουριστικό προϊόν και τα έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου, εν όψει της Ολυμπιάδας 2004. Ο διαγωνισμός απέβη άγονος». Κυβερνητικές πηγές διευκρίνιζαν ότι δεν υπάρχει θέμα πώλησης βραχονησίδων και εξηγούσαν ότι ακατοίκητες βραχονησίδες θα μπορούσαν να έχουν εμπορική εκμετάλλευση για ιχθυοκαλλιέργεια, ηλιακά πάρκα, αιολικά πάρκα, μονάδες αφαλάτωσης, τουριστική αξιοποίηση...

Μόνο με μεγάλες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο μπορεί να προχωρήσει η αξιοποίηση νησιών («ο πρωθυπουργός δε μίλησε στη γαλλική εφημερίδα «Le Monde» για πώληση νησιών», ξεκαθαρίζουν από χθες στο Μέγαρο Μαξίμου...), όπως επισημαίνουν κυβερνητικά στελέχη που ασχολούνται με τις ιδιωτικοποιήσεις. Η δαιδαλώδης γραφειοκρατία δεν εμποδίζει μόνο την αξιοποίηση των περίπου 600 νησιών και βραχονησίδων που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (που ελέγχει την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου - ΕΤΑΔ), αλλά και την πώληση δεκάδων ιδιωτικών νησιών. Για να πωληθεί ένα ιδιωτικό νησί απαιτούνται 32 άδειες, δήλωσε πρόσφατα στο γερμανικό περιοδικό Spiegel κτηματομεσίτης , που εμφανίζεται να εκπροσωπεί ιδιοκτήτες πέντε νησίδων. Αλλά και οι προσπάθειες αξιοποίησης κρατικών νησιών προσκρούουν στη δαιδαλώδη νομοθεσία για το περιβάλλον, στις αντιδράσεις τοπικών παραγόντων (από εξωραϊστικούς συλλόγους, μέχρι ιδιοκτήτες ξενοδοχειακών μονάδων...) και φυσικά στην «εθνική ασφάλεια». Η προσπάθεια πάντως για αξιοποίηση των ακατοίκητων νησιών ή βραχονησίδων που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο, με δεδομένα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα κρατικά ακίνητα.

Ενδείξεις ανάκαμψης βλέπει η Alpha Bank. Σε εβδομαδιαία έκδοση επισημαίνει μεταξύ των άλλων ότι : "Είναι γεγονός ότι ο σχηματισμός της νέας Κυβέρνησης έχει βελτιώσει τις προοπτικές ανάκαμψης και του κλάδου των ιδιωτικών κατασκευών, καθώς δημιουργούνται οι προϋποθέσεις σταθεροποίησης της θέσης της χώρας στη Ζώνη του Ευρώ, επιστροφής των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, ενδυνάμωσης της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και σταδιακής επανεκκίνησης και της οικοδομικής δραστηριότητας. Γενικότερα, ενισχύονται τα κίνητρα για νέες επενδύσεις, λόγω αφενός του πολύ χαμηλού επιπέδου τους τα τελευταία έτη και της συμπίεσης του κόστους εργασίας με σημαντική αύξηση της προσφοράς διαθέσιμης εργασίας λόγω της διόγκωσης της ανεργίας. Συμβολή στην ανάκαμψη μπορεί να έχουν επίσης και οι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και η αποκατάσταση της αναγκαίας ευελιξίας στην αγορά εργασίας. Ώθηση στην κατασκευαστική δραστηριότητα γενικότερα μπορεί να προσδώσει η υλοποίηση των 10 προτεραιοτήτων για την ανάπτυξη που εξήγγειλε ο Υπουργός Ανάπτυξης, που θα υλοποιηθούν υπό την εποπτεία και την τεχνική υποστήριξη της Task Force. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η επανεκκίνηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας στα μεγάλα οδικά έργα, η επανεκκίνηση του ΕΣΠΑ και η ταχύτερη απορρόφηση των διαθεσίμων κεφαλαίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο νέος επενδυτικός νόμος, η απελευθέρωση των τεχνικών επαγγελμάτων και η ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων."

Ολα τα δημόσια ακίνητα -προεκτιμώμενη αξίας 7 έως 9 δισ. ευρώ- εκχωρούνται στην εταιρεία «Ελληνική Γη», μέτοχος της οποίας είναι κατά 100% το Ταμείο Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Το τελευταίο προχωρά σε μια αρχική διάθεση μετοχών (5% έως 10%, η οποία αποφέρει 350 έως 900 εκατ. ευρώ) και την εισαγωγή της εταιρείας στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Στη συνέχεια το ΤΑΙΠΕΔ φροντίζει για την αξιοποίηση συγκεκριμένων περιουσιακών της στοιχείων μέσω της δημιουργίας Εταιρειών Ειδικού Σκοπού (SPVs). Η σταδιακή και προσεκτική αξιοποίηση ακινήτων θεωρητικά προσθέτει αξία στην εισηγμένη εταιρεία, η οποία επίσης διαθέτει έσοδα από την αξιοποίηση των SPVs, οι μετοχές των οποίων θα είναι μετατρέψιμες σε μετοχές της Ελληνικής Γης. Τα έσοδα που έχει η Ελληνική Γη επιστρέφουν με τη μορφή ειδικού μερίσματος στους αρχικούς μετόχους της. Το σχέδιο προβλέπει 2 έως 3 επιπλέον διαθέσεις μετοχών της Ελληνικής Γης, με στόχο το 25% έως 40% της επιχείρησης να περάσει σε ιδιώτες μετόχους μέχρι το 2015. Οι προεκτιμήσεις αναφέρονται σε έσοδα ύψους 1,8 έως 4 δισ. ευρώ μέχρι το 2015, ανάλογα με τις διαθέσεις μετοχών και το ύψος της αρχικής αξίας της επιχείρησης. Με στόχο να καταστεί μέσα στους 10 κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς, προτείνεται η δημιουργία μερικών αξιοποιήσεων που θα ελκύσουν το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας και των media. Οι αξιοποιήσεις αυτές μπορεί να περιλάβουν τη μίσθωση 6 έως 10 Ξενία και μετατροπή τους από τον επενδυτή σε ξενοδοχεία 7 αστέρων, με στόχο την προσέλκυση ιδιωτών με βαθιές τσέπες, τη δημιουργία μιας μεγάλης υπερπολυτελούς μαρίνας στην Αττική (π.χ. Λαύριο), πέντε μοναδικά ακίνητα που θα διατεθούν σε πολύ πλούσιους κατοίκους του πλανήτη, τη δημιουργία σημείων παγκοσμίου ενδιαφέροντος (π.χ. δημιουργία παγκοσμίου κέντρου σέρφινγκ στο Πρασονήσι), αξιοποίηση από ιδιώτες επενδυτές δύο έως τριών περιοχών με ιαματικές πηγές για ιατρικούς σκοπούς κ.ά.