Αγκάθια για το οικονομικό επιτελείο στην προσπάθεια σχεδιασμού του "ενιαίου φόρου" παραμένουν τα αγροτεμάχια, τα κενά και ξενοίκιαστα διαμερίσματα και σπίτια, καθώς και η διαδικασία καταγραφής των αδήλωτων αγροτεμαχίων. Η λύση που φαίνεται πως προτείνεται για τα αγροτεμάχια είναι ο διαχωρισμός τους σε καλλιεργήσιμα και μη καλλιεργήσιμα, καθώς και ο διαχωρισμός των ιδιοκτητών τους σε κατ' επάγγελμα αγρότες ή με άλλη επαγγελματική ιδιότητα. Για τα καλλιεργήσιμα αγροτεμάχια, φαίνεται πως επικρατούν οι σκέψεις για αφορολόγητο και φορολογικούς συντελεστές από 0,1% έως και 0,5%. Αντίθετα, για τα μη καλλιεργήσιμα αγροτεμάχια προκρίνεται η φορολόγησή τους με την κλίμακα των εντός σχεδίου οικοπέδων, με μείωση της αντικειμενικής αξίας ίσως και κατά 50%. Σε αυτή την περίπτωση θα χρησιμοποιείται η κλίμακα και οι φορολογικοί συντελεστές που χρησιμοποιούνται και για τα ακίνητα, δηλαδή θα ξεκινά από το 0,5% ή 0,1% και θα φθάνει έως και το 2%. Εντονες διαφωνίες μεταξύ των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση υπάρχουν και για τον τρόπο φορολόγησης των κενών ή ξενοίκιαστων κατοικιών. Οι προτάσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο τραπέζι είναι:

α) φορολόγηση όλων των ακινήτων, ακόμα και αν παραμένουν ανεκμετάλλευτα από τους ιδιοκτήτες τους,

β) απαλλαγή από το φόρο ή μειωμένοι φορολογικοί συντελεστές για τα κενά και ξενοίκιαστα ακίνητα.

Αναφορικά με την πρώτη περίπτωση, υπάρχουν αντιδράσεις σχετικά με τα νέα βάρη που θα επωμισθούν οι ιδιοκτήτες για ακίνητα που δεν τους αποφέρουν εισόδημα εν μέσω κρίσης στην αγορά ακινήτων. Για τη δεύτερη πρόταση υπάρχει προβληματισμός όσον αφορά τον τρόπο που θα εξακριβώνεται αν πραγματικά παραμένει ανεκμετάλλευτο το ακίνητο.

Σημαντικές αλλαγές στις μεταβιβάσεις ακινήτων μετά την κατακόρυφη πτώση των εσόδων από κληρονομιές, δωρεές και γονικές παροχές, αν και από το 2009 οι φόροι έχουν σχεδόν δεκαπλασιαστεί. Τα στοιχεία δείχνουν ότι σε σχέση με το 2008, τα έσοδα το 2009 κατέγραψαν πτώση 12 εκατ. ευρώ, το 2010 υποχώρησαν 19 εκατ. ευρώ και το 2011 μειώθηκαν 71 εκατ. ευρώ. Οι αλλαγές στις μεταβιβάσεις που σχεδιάζονται είναι οι εξής:

- Νέοι συντελεστές 3% έως 6%, από 8%, για τα πρώτα 20.000 ευρώ και 10.000 ευρώ για το επιπλέον ποσό που ισχύει σήμερα.

- Μείωση του μη φορολογικού κόστους (αμοιβές συμβολαιογράφων).

- Μείωση κατά 1/3 του αφορολόγητου ορίου για γονικές παροχές και κληρονομιές, αλλάζοντας συντελεστές και κλιμάκια. Τα σενάρια αναφέρουν μείωση στα 100.000 ευρώ από τα 150.000 ευρώ του αφορολογήτου για γονικές παροχές και αλλαγή των συντελεστών που ξεκινούν σήμερα από 1% για αξία από 150.000 ευρώ έως 300.000 ευρώ, 5% για 300.000 ευρώ έως 600.000 ευρώ και 10% για την αξία άνω των 600.000 ευρώ.

Το Βέλγιο, η Ιταλία και η Ελλάδα φορολογούν τις συναλλαγές σε ακίνητη περιουσία με 10% ,αν και σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν εξαιρέσεις όπως για παράδειγμα για όσους αγοράζουν για πρώτη φορά. Ακολουθούν Πορτογαλία, Ισπανία, Λουξεμβούργο, Γαλλία, Κύπρος και Ην.Βασίλειο που φορολογούν τις συναλλαγές σε ακίνητη περιουσία με 6-8%, ενώ περίπου οι μισές χώρες κράτη μέλη φορολογούν τις συναλλαγές ακινήτων με ποσοστό που διαμορφώνεται σε 5% ή και χαμηλότερα ( Αυστρία, Τσεχία, Δανία, Φινλανδία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Λετονία, Μάλτα, Ολλανδία, Σλοβενία και Σουηδία). Η Ιρλανδία μείωσε το φόρο σε 1-2% το 2011( από 6-7% ) που ήταν , ενώ η Ολλανδία, στην αρχή προσωρινά και στη συνέχεια μόνιμα, προχώρησε σε μείωση της αντίστοιχης φορολογίας σε 2% τον Ιούνιο του 2011. Η Κύπρος είχε σε αναστολή αυτό το φόρο μέχρι το τέλος του 2012, ενώ 5 νέα κράτη μέλη (Εσθονία, Σλοβακία, Βουλγαρία, Λιθουανία και Πολωνία) φαίνεται ότι δε φορολογούν τις συναλλαγές στην ακίνητη περιουσία. Η φορολογία στις αγοραπωλησίες ακινήτων εμποδίζει τη λειτουργία της αγοράς ακινήτων και παρεμποδίζει τη διάχυση κεφαλαίων στην οικονομία, όταν την ίδια στιγμή μειώνοντας την κινητικότητα στην αγοράς εργασίας δείχνει ότι υπάρχουν περιθώρια για μεταρρυθμίσεις. Γι΄ αυτό το λόγο είναι σημαντικό οι χώρες μέλη να μειώσουν το φόρο που επιβάλλεται στις συναλλαγές στα ακίνητα σε ένα επίπεδο 5% και πιο κάτω.

Το 1/4 της αξίας ενός ακινήτου πάει στο ...κράτος. Την 9η υψηλότερη θέση σε ό,τι αφορά το συνολικό κόστος για την αγοραπωλησία ενός ακινήτου καταλαμβάνει η Ελλάδα, σε σύνολο 40 ευρωπαϊκών χωρών, σύμφωνα με σχετικά στοιχεία της Global Property Guide. Συγκεκριμένα, η απόκτηση μιας μεταχειρισμένης κατοικίας και η μεταπώλησή της, μετά κάποια χρόνια, θα στοιχίσει στον ενδιαφερόμενο το 15,47% της συνολικής αξίας της, χωρίς μάλιστα να υπολογίζεται ο φόρος υπεραξίας που επιβλήθηκε στις αρχές του έτους και οι φόροι κατοχής (ΦΑΠ, ειδικό τέλος) ,ο ενιαίος φόρος που βρίσκεται στα σκαριά και ο φόρος εισοδήματος. Αν σε όλα αυτά συνπολογιστούν και οι άλλες επιβαρύνσεις τότε το κράτος παίρνει στην καλύτερη περίπτωση το 1/4 της αξίας του ακινήτου. Επίσης, υπολογίζεται ως επιβάρυνση η αμοιβή του μεσίτη, το τέλος υποθηκοφυλακείου και κτηματολογίου και τα λοιπά συμβολαιογραφικά και δικηγορικά έξοδα.

Η θέση της Ελλάδας στην πρώτη δεκάδα πανευρωπαϊκά, με βάση το εν λόγω κόστος, αποτελεί ένα σημαντικό αντικίνητρο για την προσέλκυση αγοραστών από το εξωτερικό, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί επιβαρυντικά και για τη ζήτηση στην ελληνική αγορά, ιδίως αν συνυπολογιστούν και οι πλείστοι όσοι φόροι κατοχής. Οπως προκύπτει από τα σχετικά στοιχεία, οι περισσότερες χώρες επιλέγουν είτε τη φορολόγηση των αγοραστών μέσω του φόρου μεταβίβασης είτε τη φορολόγηση των πωλητών μέσω του φόρου υπεραξίας. Σπάνια συναντάει κανείς υψηλή επιβάρυνση τόσο στην αγορά όσο και στην πώληση, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, όπου ισχύει πλέον και φόρος υπεραξίας (για τα ακίνητα που αποκτώνται από 1/1/2013), ο οποίος ανέρχεται σε 20% στη διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τιμής πώλησης, για όποιον μεταπωλήσει ένα ακίνητο και έναν επιπλέον συντελεστή παλαιότητας, ανάλογα με το διάστημα της κατοχής του ακινήτου. Ετσι, αν πραγματοποιηθεί μεταπώληση εντός πέντε ετών από την πρώτη αγορά, ο συντελεστής παλαιότητας ανέρχεται σε 0,90, όπερ σημαίνει συνολικός φόρος 18% στην υπεραξία που έχει προκύψει. Αν, αντίστοιχα, η πώληση πραγματοποιηθεί κατά το διάστημα από τα 10 έως τα 15 έτη, ο συντελεστής παλαιότητας μειώνεται στο 0,75%, επομένως ο συνολικός φόρος διαμορφώνεται σε 15%, ποσοστό που μας κατατάσσει περίπου στον μέσο όρο της Ευρώπης.