Σε αναδιάρθρωση των "κόκκινων" δανείων αναμένεται να προχωρήσουν οι τράπεζες, σε μία προσπάθεια να βγουν από το αδιέξοδο τόσο τα τραπεζικά ιδρύματα όσο και οι υπερχρεωμένοι πολίτες. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Έθνους, οι τράπεζες θα εισαγάγουν δικό τους σχέδιο για την αναδιάρθρωση των δανείων και ανεξάρτητα από την απελευθέρωση ή μη των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία. Τα κριτήρια που αναμένεται να χρησιμοποιήσουν οι τράπεζες θα προέρχονται κυρίως από το εισόδημα και την περιουσία των δανειοληπτών και όχι τόσο από την αξία του ακινήτου. Βασικό μέλημα των τραπεζών φαίνεται να είναι η ενίσχυση της οικονομίας και η ανάσα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών, αλλά και να μη «φορτωθούν» με χιλιάδες ακίνητα που δεν μπορούν να πουληθούν και ενδέχεται να προκαλέσουν τεράστιες απώλειες στα δανειακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Ένα από τα βασικότερα εργαλεία των τραπεζών θα εξακολουθήσει να είναι το πάγωμα των δόσεων για ανέργους και απόρους για περίοδο περίπου έξι μηνών, ενώ μετά το πέρας των έξι μηνών οι τράπεζες θα ελέγχουν εκ νέου την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη. Σύμφωνα με το Έθνος, οι ρυθμίσεις των τραπεζών είναι οι εξής:

- Πάγωμα καταβολής δόσεων για τις αδύναμες οικονομικές ομάδες

- Πληρωμή μηνιαίας δόσης η οποία θα αντιστοιχεί στο ποσό που θα πλήρωνε ο οφειλέτης αν νοίκιαζε σήμερα το συγκεκριμένο σπίτι.

- Επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων, κυρίως των στεγαστικών με εμπράγματη ασφάλεια.

- Μείωση της δόσης για δύο ή ακόμα και τρία χρόνια, με το δανειολήπτη να πληρώνει μόνο τον τόκο που αντιστοιχεί στη δόση του δανείου.

- Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών από δάνεια με ευνοϊκούς όρους.

- Συγκέντρωση οφειλών από καταναλωτικά και κάρτες σε ένα δάνειο αλλά με προσημείωση ακινήτου το οποίο προσφέρει σχεδόν το μισό επιτόκιο από ότι το καταναλωτικό, ενώ μπορεί να συνδυαστεί και με επιμήκυνση δανείου.

Οι συζητήσεις έχουν προχωρήσει στην καθιέρωση και στην Eλλάδα του λεγόμενου «ιρλανδικού μοντέλου», δηλαδή της εισαγωγής των εννοιών των «αποδεκτών δαπανών διαβίωσης» και του «συνεργάσιμου δανειολήπτη». Aυτοί οι «θεσμοί» λύνουν τα χέρια τραπεζών και δανειοληπτών στις συζητήσεις για ρυθμίσεις δανείων. Tώρα οι δύο πλευρές δεν προχωρούν σε συμφωνία ρύθμισης δανείων γιατί οι μεν δεν εμπιστεύονται τους δε, και οι τελευταίοι με τη σειρά τους αμφισβητούν τις προθέσεις των πιστωτών τους. Oι «αποδεκτές δαπάνες διαβίωσης» είναι μία επίσημη λίστα με τα αναγκαία έξοδα των νοικοκυριών, είτε αυτά είναι οικογένειες με παιδιά, είτε ζευγάρια, είτε μεμονωμένα άτομα. Στην Iρλανδία έχει γίνει αποδεκτός από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ένας κατάλογος με τα μηνιαία έξοδα για διατροφή, στέγαση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, μόρφωση, ψυχαγωγία, ένδυση, επικοινωνία, ασφαλιστική κάλυψη, θέρμανση, ηλεκτροδότηση κ.λπ. Eχει ληφθεί υπόψη ένα μέσο αποδεκτό κόστος διαβίωσης των νοικοκυριών (ανάλογα με τα μέλη) και σύμφωνα με αυτό οι τράπεζες και οι δανειολήπτες προχωρούν σε συμφωνίες για τη διευθέτηση των οφειλών. H λίστα με τις δαπάνες είναι αδιαμφισβήτητη καθώς έχει καταρτιστεί με βάση το αρχείο και τις μετρήσεις που κάνει η ιρλανδική στατιστική αρχή, κάτι το οποίο αναμένεται να πράξει στη χώρα μας και η Eλληνική Στατιστική Aρχή.

Πέρα από αυτόν τον κατάλογο των εξόδων, καθιερώθηκε και η έννοια του «συνεργάσιμου δανειολήπτη». Eίναι αυτός, με απλά λόγια, που δεν κρύβει στοιχεία από τις τράπεζες, π.χ. έσοδα, περιουσιακά στοιχεία. Mε τον ορισμό αυτό η κάθε τράπεζα δεν μπορεί να χαρακτηρίζει με αδιαφανή κριτήρια κάποιο δανειολήπτη ως μη συνεργάσιμο και να απορρίπτει a priori σχέδια αναδιάρθρωσης χρεών. Συνεπώς, η τράπεζα υποχρεώνεται να εξετάσει σοβαρά κάθε περίπτωση ξεχωριστά, εφόσον πληρούνται βασικές προϋποθέσεις. Eτσι, με τον κατάλογο που περιλαμβάνει τις «αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης» καθώς και τα κριτήρια του «συνεργάσιμου δανειολήπτη», οι τράπεζες και τα δανεισμένα νοικοκυριά που αδυνατούν να ανταποκριθούν λόγω της ύφεσης στις δανειακές υποχρεώσεις τους θα μπορούν να κάτσουν σε ένα τραπέζι και γρήγορα να έλθουν σε έναν συμβιβασμό. Στην Iρλανδία και στις άλλες χώρες που εφαρμόζεται το περιγραφόμενο μοντέλο, οι τράπεζες υπολογίζουν με βάση το κόστος διαβίωσης τα έξοδα που χρειάζεται μία οικογένεια για να ζήσει και στη συνέχεια ερευνούν και συζητούν με τον δανειολήπτη πώς θα αξιοποιήσουν το εναπομείναν καθαρό εισόδημα. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις στην Iρλανδία, όπως αναφέρουν πληροφορίες, οι δανειστές προχωρούν ακόμη και σε διαγραφές χρεών, όταν διαπιστώνουν πως ένα δάνειο δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από τη στιγμή που δεν υπάρχει διαθέσιμο εισόδημα αλλά και ούτε προοπτική δημιουργίας του.

Περισσότερες από 26.000 υπογραφές κατά της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών υποστηρίζει ότι έχει συγκεντρώσει, στο πλαίσιο της σχετικής πανελλαδικής εκστρατείας της, η οργάνωση «Ένωση Καταναλωτών Ποιότητα Ζωής – ΕΚΠΟΙΖΩ». Σε ανακοίνωση της η ΕΚΠΟΙΖΩ υπογραμμίζει ότι η έως σήμερα πορεία της εκστρατείας σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάτρα, όπου οι πολίτες ενημερώνονται για την καμπάνια «Όχι στους πλειστηριασμούς» έχει στεφθεί από επιτυχία. Σύμφωνα με την ΕΚΠΟΙΖΩ, οι πολίτες μπορούν να συμμετάσχουν στην κινητοποίηση αυτή αποστέλλοντας τις υπογραφές τους είτε χειρόγραφα είτε με SMS είτε με ηλεκτρονικό τρόπο στην ιστοσελίδα της οργάνωσης. «Ένα νέο κίνημα γεννιέται από κάθε γωνιά της Ελλάδας, με φωνή που μέρα με τη μέρα δυναμώνει και εναντιώνεται στη σχεδιαζόμενη απελευθέρωση των πλειστηριασμών», τονίζει η ΕΚΠΟΙΖΩ.

Ρυθμίσεις στα… «διακοποδάνεια» και τα… «εορτοδάνεια» μόνο με υποθήκες ακινήτων ή άλλες εμπράγματες εξασφαλίσεις, κάνουν οι τράπεζες. Σημειωτέον, ότι αυτή είναι η… δεύτερη ρύθμιση και στο ενδεχόμενο που κατά την πρώτη ρύθμιση που έχουν συμφωνήσει οι τράπεζες με τους δανειολήπτες, οι τελευταίοι και πάλι δεν είναι συνεπείς, είτε λόγω μείωσης των αποδοχών τους, είτε λόγω ανεργίας, είτε λόγω μη πληρωμής δεδουλευμένων αποδοχών. Σε κάθε περίπτωση πάντως, σύμφωνα με τραπεζικές, οι οριστικές ρυθμίσεις προκειμένου να υπάρξει συμφωνία ανάμεσα στις τράπεζες και τους δανειολήπτες προϋποθέτουν ένα… σπιτάκι ή ένα… χωραφάκι. Όπως είναι γνωστό, στο τέλος του πρώτου 3μήνου τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια διαμορφώθηκαν στο 27,8%, έναντι 24,5% το Δεκέμβριο του 2012 και 16% τον Δεκέμβριο του 2011. Υπολογίζεται ότι στο τέλος του τρίτου τριμήνου της τρέχουσας χρονιάς, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ξεπερνούν το 30%, αφού εκτός των προαναφερόμενων δυσκολιών για τους δανειολήπτες, από τον Ιούλιο και μετά βρίσκεται σε εξέλιξη μία ανελέητη φορολογική λαίλαπα, που έχει σαν τραγική συνέπεια να εξανεμίζονται και οι τελευταίες πλέον, λιγοστές καταθέσεις.