Τέσσερα πιστωτικά ιδρύματα ελέγχονται από τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή για μονομερείς αναλήψεις από μισθούς ή συντάξεις πελατών τους για το συμψηφισμό απαιτήσεων, όπως πχ εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών από δάνεια ή πιστωτικές κάρτες.

Σύμφωνα με έγγραφο του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικής, το οποίο διαβιβάστηκε στη Βουλή, τα τέσσερα πιστωτικά ιδρύματα (σ.σ.: δεν κατονομάζονται στο έγγραφο) κλήθηκαν από την αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή να υποβάλλουν σχετικά υπομνήματα για παράβαση της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών, και ιδίως για παράνομη πρόκληση ζημιάς κατά την παροχή υπηρεσιών τους και τη χρήση καταχρηστικών γενικών όρων συναλλαγών. Στην Τράπεζα της Ελλάδος, στο πλαίσιο της ίδιας διαδικασίας, έχουν αποσταλεί και άλλες υποθέσεις που αφορούν πρακτικές αμφιλεγόμενων χρεώσεων από πιστωτικά ιδρύματα.

Ειδικά για το φαινόμενο της μερικής ή πλήρους ανάληψης του μισθού ή της σύνταξης σημειώνεται ότι από τον Αύγουστο του 2010 το θέμα αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο του ελέγχου της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή. . Ο υφυπουργός υπενθυμίζει ταυτόχρονα ότι επιβλήθηκε πρόστιμο σε βάρος της τράπεζας Millenium για χρήση καταχρηστικού όρου σύμφωνα με τον οποίο χρέωνε τους πελάτες της, κατόχους πιστωτικών καρτών της, με το ποσόν των 0,30 ευρώ όταν πλήρωναν την οφειλή τους προς αυτή στα ταμεία της τράπεζας και όχι μέσω ΑΤΜ και σε βάρος της τράπεζας Credit Consumer Finance για χρήση παραπλανητικής πρακτικής κατά την προώθηση πιστωτικής κάρτας στο καταναλωτικό κοινό.

Η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, διαπίστωσε ότι το τελευταίο διάστημα εμφανίζεται ένα νέο πλήθος αμφιλεγόμενων χρεώσεων, όπως ενδεικτικά η επιβολή μηνιαίων "εξόδων καθυστέρησης", "έξοδα" δηλαδή που επιβάλλονται για την περίπτωση καθυστέρησης πέραν των τόκων υπερημερίας, η χρέωση εξόδων επικοινωνίας, η χρέωση εξόδων εξέτασης αιτημάτων, ακόμη και όταν πρόκειται για αίτημα προεξόφλησης του δανείου, η χρέωση λειτουργικών εξόδων της τράπεζας, η χρέωση υποτιθέμενων δαπανών της τράπεζας που ωστόσο δεν φαίνεται να συνδέονται με δαπάνες προς τρίτους κ.α..

Ειδικά όσον αφορά στο θέμα της επιβολής από τα πιστωτικά ιδρύματα χρεώσεων πέραν του επιτοκίου υπερημερίας για την περίπτωση καθυστέρησης καταβολής εκ μέρους των δανειοληπτών και των κατόχων πιστωτικών καρτών, έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία που προβλέπεται από το ν. 2251/1994, για τη διερεύνηση της καταχρηστικότητας της πρακτικής και της επιβολής διοικητικών κυρώσεων. Η Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή έχει ήδη αποστείλει κλήση για υποβολή υπομνήματος κατά δύο πιστωτικών ιδρυμάτων (σ.σ.: επίσης δεν κατονομάζονται στο έγγραφο), που προβλέπουν μάλιστα, υψηλές σχετικές χρεώσεις επισημαίνοντας αφενός τη μονομερή από μέρους τους τροποποίηση των όρων των συμβάσεων με τους καταναλωτές και αφετέρου την αδιαφάνεια της αιτίας της επιβολής των χρεώσεων, τα οποία καθιστούν τους όρους αυτούς καταχρηστικούς.

Να «παγώσουν» οι δόσεις στα στεγαστικά δάνεια έχουν ζητήσει από την αρχή του χρόνου περισσότερα από 200.000 νοικοκυριά. Οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες είναι δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι, συνεπείς μέχρι τώρα στις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες, που όμως το τελευταίο διάστημα, λόγω των συνεχών περικοπών στους μισθούς, ζητούν «βοήθεια» από τις τράπεζες για να μη βγουν στο «κόκκινο» τα δάνειά τους. Καθημερινά προχωράμε σε διακανονισμούς οφειλών, αναφέρουν τα τραπεζικά στελέχη και σημειώνουν ότι «οι πελάτες έρχονται με τα εκκαθαριστικά της μισθοδοσίας τους, στα οποία φαίνονται οι μειώσεις και οι περικοπές. Θέλουν να πληρώσουν και μας ζητούν λύση».

Οι τράπεζες έχουν σε ισχύ ειδικά προγράμματα διευκόλυνσης και για τα ενήμερα δάνεια και στις περιπτώσεις αυτές ο δανειολήπτης είτε πληρώνει το μισό ποσό της δόσης, χωρίς το δάνειο να βγει σε καθυστέρηση. Η άλλη λύση είναι για διάστημα 12 μηνών να πληρώνει μόνο τους τόκους του δανείου ή να παραταθεί η διάρκεια αποπληρωμής (αν το επιτρέπει η ηλικία του δανειολήπτη). Και θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα ενήμερα στεγαστικά δάνεια οι ρυθμίσεις γίνονται χωρίς να υπάρχουν πρόσθετες επιβαρύνσεις στο επιτόκιο. Υπολογίζεται ότι από τον τελευταίο χρόνο -σύμφωνα τα τραπεζικά στελέχη- έχουν ρυθμιστεί περί τα 200.000 με 220.000 στεγαστικά δάνεια, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 20% του συνολικού στεγαστικού χαρτοφυλακίου των τραπεζών (δηλαδή περίπου στα 18 δισ. ευρώ). Τα ίδια ισχύουν και για τα ενήμερα καταναλωτικά δάνεια που στην πλειονότητά τους αφορούν συγκέντρωση οφειλών. Τέτοιες ρυθμίσεις έχουν γίνει για δάνεια ύψους περίπου 6 δισ. ευρώ. Τα συγκεκριμένα δάνεια έχουν μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής, που φτάνει τα 10 χρόνια (χωρίς εμπράγματες εγγυήσεις) και με επιτόκιο της τάξης του 13%. Σε ό,τι αφορά τώρα την καθυστέρηση στις πληρωμές, τα αρμόδια τραπεζικά στελέχη παραδέχονται πως στο σύνολο της αγοράς (στεγαστικά, καταναλωτικά, επιχειρηματικά) το 1 στα 4 δάνεια -ποσοστό 25%- εμφανίζει καθυστέρηση 30 ημερών και το 12% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου εμφανίζει καθυστέρηση πάνω από 3 μήνες. Μέσα στο 2011 οι τράπεζες εκτιμούν ότι θα έχουν ρυθμίσει δάνεια (ενήμερα και σε καθυστέρηση) ύψους 50 δισ. ευρώ, δηλαδή το 1/5 του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου τους.

Σε στάση πληρωμών έχουν προχωρήσει οι δανειολήπτες καθώς αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους προς τις τράπεζες. Υπολογίζεται ότι στο σύνολο του έτους θα ρυθμιστούν επιχειρηματικά, στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια συνολικού ύψους 50 δισ. ευρώ. Όμως ήδη βρίσκονται στο «κόκκινο» δάνεια ύψους 33 δισ. ευρώ, καθώς οι καθυστερήσεις στο εξάμηνο ξεπέρασαν το φράγμα του 11%, στο σύνολο του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών. Τα προσωρινά στοιχεία δείχνουν ότι οι καθυστερήσεις στα καταναλωτικά δάνεια και τις πιστωτικές κάρτες οδεύουν στο 25% (πέρυσι έφτασαν το 20,5%) και είναι η κατηγορία όπου οι τράπεζες προχωρούν σε «κούρεμα» της οφειλής μέχρι και κατά 50%. Στη δεύτερη θέση βρίσκονται τα επιχειρηματικά δάνεια, και ειδικά των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με τις καθυστερήσεις να έχουν φτάσει τα επίπεδα του 17% με 19%. Στις περιπτώσεις αυτές οι αναχρηματοδοτήσεις, που έχουν συνοδεύονται με νέους όρους και κυρίως με αυξημένο επιτόκιο είναι η λύση που προτείνουν οι τράπεζες. Σύμφωνα με τα τραπεζικά στελέχη οι ανατιμολογήσεις δανείων είναι αναπόφευκτες, λόγω του αυξανόμενου κόστους που προκαλείται από την άνοδο επιτοκίων των καταθέσεων και δεν έχει ακόμη καλυφθεί από την αντίστοιχη άνοδο από τις χορηγήσεις. Στα στεγαστικά δάνεια επίσης παρατηρείται αύξηση στις καθυστερήσεις, καθώς η οικονομική πίεση που έχουν δεχθεί τα νοικοκυριά αντανακλάται στην ροή εξυπηρέτησης της οφειλής. Στις περιπτώσεις αυτές, έχουν ενεργοποιηθεί τα προγράμματα περιόδου χάριτος, επιμήκυνσης της διάρκειας ή πληρωμής μόνο τόκων.

Ευκολίες πληρωμής για τους δανειολήπτες του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας αλλά και εκπτώσεις στην εφάπαξ αποπληρωμή των δανείων για τους συνεπείς δανειολήπτες, ανακοίνωσε το υπουργείο Εργασίας. Όσοι έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, μπορούν να αποπληρώσουν εφάπαξ, με έκπτωση 80% επί των επιβαρύνσεων, από 6 έως 24 μηνιαίες δόσεις με ποσοστό έκπτωσης 50% επί των επιβαρύνσεων και ποσοστό δόσης 100 ευρώ. Την ίδια ώρα, οι συνεπείς δανειολήπτες έχουν τη δυνατότητα εφάπαξ εξόφλησης πριν από τη λήξη του συμβατικού χρόνου με μια έκπτωση. Αυτή θα είναι 3% της ετήσιας δόσης για το πρώτο έτος εξόφλησης, 6% για το δεύτερο έτος, 9% για το τρίτο και ούτω καθεξής. Παράλληλα, προβλέπονται και διευκολύνσεις όπως η αναστολή καταβολής των δόσεων (μέχρι 31/12/2012), η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής καθώς και η ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών για τους μακροχρόνια άνεργους δικαιούχους του ΟΕΚ. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΟΕΚ ανέρχονται περί τα 134 εκατ., εκτιμάται ότι η πρρόωρη εξόφληση μπορεί να αποφέρει έως 1,3 δισ. ευρώ