Σε δύσκολη θέση βρίσκονται ολοένα και περισσότεροι σοβαροί επιχειρηματίες που επιδιώκουν να πουλήσουν ακίνητα για να ξεχρεώσουν και να σώσουν τις εταιρείες τους, αλλά δεν μπορούν αφού η κτηματαγορά έχει περιπέσει σε χειμερία νάρκη. Παράγοντες της κτηματαγοράς και τραπεζίτες επιβεβαιώνουν ότι αρκετοί επιχειρηματίες αναζητούν εναγωνίως αγοραστές για σπίτια, οικόπεδα, ξενοδοχεία και γενικά κτίρια, προκειμένου να αποκτήσουν την απαιτούμενη ρευστότητα για να αποπληρώσουν τα δάνεια προς τις τράπεζες. Υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος μεγάλης τράπεζας με ειδίκευση στα επιχειρηματικά δάνεια επιβεβαιώνει ότι αρκετοί ιδιοκτήτες επιζητούν να πουλήσουν ακίνητα γιατί δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους. «Επιχειρηματίες θέλουν να πουλήσουν σπίτια, οικόπεδα κτλ. με τις δικές μας ευλογίες, αλλά δεν μπορούν», τονίζει ο τραπεζίτης. Ο ίδιος έφερε ως παράδειγμα ιδιοκτήτη μικρομεσαίας εταιρείας που ήθελε να πουλήσει ακριβή κατοικία σε καλή περιοχή της συμπρωτεύουσας στη μισή τιμή από εκείνη που εκτιμάτο ότι είχε στις αρχές του 2009, για να αποπληρώσει δάνειο και να μείνουν κάποια λεφτά. Δεν μπόρεσε, και τώρα πλέον το ακίνητο θα πρέπει να βγει στον πλειστηριασμό σε κάποιο σημείο. Είναι προφανές ότι αν μπορούσαν να πουλήσουν τα ακίνητα σε λογική τιμή, και τα δάνειά τους δεν θα κοκκίνιζαν στις τράπεζες και τις επιχειρήσεις τους θα έσωζαν, και μαζί μ' αυτές θέσεις εργασίας. Αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί, τότε σε κάποιο σημείο θα έρχονται ξένοι επενδυτές ή κερδοσκόποι που θα αγοράζουν καλά ακίνητα για ένα κομμάτι ψωμί. Το ίδιο φαινόμενο έχει παρατηρηθεί σε άλλες χώρες που μπήκαν σε ύφεση διαρκείας μετά την εφαρμογή αυστηρών δημοσιονομικών προγραμμάτων για να μη χρεοκοπήσουν.

Την προκήρυξη διεθνούς ανοιχτού διαγωνισμού για τον χώρο του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό αναμένεται να ανακοινώσει τις επόμενες ημέρες Ταµείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δηµοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Σε πρώτη φάση, σύμφωνα με πληροφορίες, μέσω του διεθνούς διαγωνισμού το Ταμείο Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας αναζητά τις προτάσεις από τους υποψήφιους επενδυτές για την αξιοποίηση της έκτασης των 6.500 στρεμμάτων. Ως πιθανότερη ημερομηνία για την πρόσκληση ενδιαφέροντος τοποθετούν τώρα τη 16η Δεκεμβρίου.Με τις πρώτες προσφορές έχει προγραμματιστεί να ακολουθήσει η προκήρυξη νέου διαγωνισμού για τις οικονομικές προσφορές κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2012. Ο ιδιώτης που θα επιλεγεί για την αξιοποίηση της περιοχής θα αγοράσει και πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της εταιρείας. Το τρίτο και τελευταίο στάδιο, δηλαδή του τιμήματος που θα εισπράξει η ελληνική πλευρά, τοποθετείται το αργότερο το 2013 Το διαγωνιστικό πλαίσιο έχει πλέον αποσαφηνιστεί και, στην πρώτη φάση του, θα έχει ως στόχο να προσελκύσει το ενδιαφέρον των επενδυτών αλλά είναι αρκετά γενικό καθώς ακόμη εκκρεμούν οι νομοθετικές ρυθμίσεις οι οποίες θα διευκόλυναν τις διαδικασίες - όπως ο καθορισμός των όρων δόμησης, καθώς η περιοχή είναι εκτός σχεδίου. Η έναρξη της διαγωνιστικής διαδικασίας θα συνοδευτεί και από μια «διαφημιστική» προώθηση αυτού του ξεχωριστού «φιλέτου» για το ελληνικό δημόσιο.

Οι τιμές ενοικίασης κατοικιών στην Αττική είναι χαμηλότερες εως 35% σε σύγκριση με το 2010. Τα ανατολικά και τα δυτικά προάστια της Αττικής παρουσιάζουν υποχώρηση 25%-35% και τα ενοίκια κυμαίνονται από 4,5 έως 6,3 ευρώ/τ.μ. στα δυτικά κι από 5 έως 6,5 ευρώ/τ.μ. στα ανατολικά. Στα βόρεια προάστια, όπου τα ενοίκια κυμαίνονται από 4 έως 14 ευρώ/τ.μ., η μείωση σε σύγκριση με το 2010 ανέρχεται σε 25%-35%. Στα καταστήματα οι τιμές ενοικίων έχουν κατρακυλήσει έως 50%. Το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην αγορά είναι εφιαλτικό, καθώς τα προβλήματα των ιδιοκτητών έχουν πολλαπλασιαστεί σε σχέση με το παρελθόν. Τα μισθώματα των κατοικιών διαμορφώνονται με βάση τους κανόνες της αγοράς, οι οποίοι είναι πρωτόγνωροι. Οι τιμές ενοικίασης κατοικιών στην Αττική είναι χαμηλότερες 35% σε σύγκριση με το 2010. Ειδικότερα, τα ανατολικά και τα δυτικά προάστια της Αττικής παρουσιάζουν υποχώρηση 25%-35% και τα ενοίκια κυμαίνονται από 4,5 έως 6,3 ευρώ/τ.μ. στα δυτικά κι από 5 έως 6,5 ευρώ/τ.μ. στα ανατολικά. Στα βόρεια προάστια, όπου τα ενοίκια κυμαίνονται από 4 έως 14 ευρώ/τ.μ., η μείωση σε σύγκριση με το 2010 ανέρχεται σε 25%-35%. Στα ακριβά νότια προάστια, δηλαδή στις παράλιες περιοχές της Αττικής, η πτώση είναι της τάξης του 20%, με τα ενοίκια των διαμερισμάτων να κινούνται μεταξύ 7 και 16 ευρώ/τ.μ. Τέλος, 25% υποχωρούν τα ενοίκια στο κέντρο της Αθήνας (9-18 ευρώ/τ.μ.).

Να πουλήσω τώρα ή να περιμένω; Πριν από ένα περίπου μήνα η απάντηση θα ήταν εντελώς διαφορετική από αυτή που δίνουν σήμερα οι ειδικοί της αγοράς. Οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες συμφωνούν στο ότι η αγορά κατοικίας απειλείται να βρεθεί σε μία ακόμα πιο δύσβατη στενωπό , λόγω της οικονομικής και της πολιτικής ανασφάλειας που εκτιμάται ότι θα γιγαντωθεί τους επόμενους μήνες. «Αν έχετε κλείσει μία συμφωνία προχωρήστε γρήγορα στην υλοποίηση της ακόμα και αν χρειαστεί να κάνετε ανεκτές υποχωρήσεις» επισημαίνουν καθώς θεωρούν ότι είναι πολύ πιθανόν να επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην αγορά λόγω κυρίως της ανασφάλειας που προκαλεί η αβεβαιότητα στην οικονομία. «Μία συμφωνία μπορεί να γλυτώσει τον πωλητή από την αναζήτηση υποψήφιου αγοραστή που θα είναι τους επόμενους μήνες ακόμα πιο δύσκολη υπόθεση αφού αναμένεται δραστική περικοπή της ζήτησης .

Παράλληλα, οι πιέσεις που θα δεχθούν οι τιμές θα είναι πιο έντονες καθώς η υστέρηση της ζήτησης θα κορυφωθεί», επισημαίνουν. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και κάποιοι αισιόδοξοι , οι οποίοι συναρτούν την αισιοδοξία τους με το ενδεχόμενο αλλαγής του πολιτικού σκηνικού . «Σήμερα, υπάρχει μία δεδομένη πολιτική απέναντι στην αγορά ακινήτων, η οποία είναι άμεση συνδεδεμένη με την υπερφορολόγηση της μεσαίας και μικρής ακίνητης περιουσίας. Ενδεχόμενη ανατροπή του πολιτικού σκηνικού μπορεί να έχει ως συνέπεια και αλλαγή της φορολογικής πολιτικής και των προτεραιοτήτων της . Αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην ύφεση , τονίζουν εκείνοι που εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι για την προοπτική της αγοράς αλλά και αυτοί με την σειρά τους επισημαίνουν ότι « η ύφεση στην οικονομία δεν φαίνεται σε καμία περίπτωση να ανατρέπεται τουλάχιστον για την επόμενη διετία».

Όλοι όμως συμφωνούν στο ότι : «αν δεν υπάρχουν πιεστικές ανάγκες για την πώληση ενός ακινήτου, η καλύτερη πρακτική είναι να αποσύρουν το ακίνητο τους από την αγορά μέχρι να ξεκαθαρίσει το πολιτικό και το οικονομικό περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση , η πώληση θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη και για να επιτευχθεί θα χρειαστεί μεγάλο «κούρεμα» στη ζητούμενη τιμή καθώς οι αγοραστές σπανίζουν ενώ αυτοί που έχουν μείνει στην αγορά προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την θέση τους. Αυτό σημαίνει σκληρό παζάρι και μεγάλο «κούρεμα». Κάποιος που δεν έχει ανάγκη να πουλήσει δεν υφίσταται κανένα λόγο να υποστεί αυτή την δυσάρεστη εμπειρία».