Με μειώσεις τιμών που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν και ξεπερνούν ακόμα και το 60% σε σχέση με το 2007, οι κατασκευαστές και οι ιδιοκτήτες προσπαθούν να «ξεφορτωθούν» τα ακίνητα που τους βαρύνουν, σε μια αγορά η οποία χαρακτηρίζεται από άπνοια αγοραστικού ενδιαφέροντος. Στη διαπίστωση αυτή συνηγορεί και το Ελληνικό Ινστιτούτο Εκτιμητικής (EΛΙΕ) που σημειώνει ότι η πτώση των τιμών των ακινήτων μόνο τον τελευταίο χρόνο έφτασε το 16%, ενώ από τα στοιχεία του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών - Πειραιώς - Αιγαίου και Δωδεκανήσου προκύπτει ότι σε όλη τη διάρκεια του 2011 οι αγοραπωλησίες ακινήτων μειώθηκαν κατά 57,72%, όταν η αντίστοιχη μείωση το 2010 ήταν της τάξης του 22,69%. Φέτος, με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2012 οι τιμές κατοικιών υποχώρησαν συνολικά κατά 9,3%, ενώ για τα νεόδμητα ακίνητα έως 5 ετών η υποχώρηση ήταν της τάξης του 10,3% και για τα παλαιά ακίνητα 8,6%, δείγμα των σημαντικών εκπτώσεων στις οποίες προχωρούν οι κατασκευαστές. Στην Αττική η υποχώρηση των τιμών στο πρώτο τρίμηνο του 2012 έφτασε το 11,7% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Τους τελευταίους μήνες, όσο η ύφεση βαθαίνει και η ρευστότητα εξαφανίζεται από την αγορά, οι ιδιοκτήτες ακινήτων προς πώληση αλλά και οι κατασκευαστές αναγκάζονται να ρίξουν περισσότερο τις τιμές.

Eκθεση της Eurobank επισημαίνει ότι το πρώτο τρίμηνο του 2012 η μείωση των τιμών σε σχέση με το 2008 διαμορφώθηκε, κατά μέσον όρο, στο 19,8% έχοντας επαναφέρει τις αξίες στα επίπεδα που βρίσκονταν στις αρχές του 2005. Σύμφωνα με τη Eurobank, η μείωση είναι μεγαλύτερη για τα παλαιά διαμερίσματα (άνω των πέντε ετών), καθώς αυτά έχουν υποχωρήσει κατά 19,7%, ενώ στα νεόδμητα οι τιμές έχουν μειωθεί κατά 18,3%. Κατακόρυφη είναι και η πτώση των συναλλαγών καθώς από τις 39.700 αγοραπωλησίες κατά το πρώτο τρίμηνο του 2009, το φετινό πρώτο τρίμηνο δεν ξεπέρασαν τις 5.900. Παράλληλα, παρατηρήθηκε σταδιακή στροφή του ενδιαφέροντος των αγοραστών προς πιο μικρές και πιο φθηνές κατασκευές.

Διαφαίνονται οι πρώτες ενδείξεις πιθανής σταθεροποίησης της δραστηριότητας στον κλάδο, καθώς ο αριθμός αδειών οικοδομών που θα εκδοθούν κατά το 2012 ως σύνολο εκτιμάται ότι θα σημειώσουν περιορισμένη μείωση κατά -2,0%, έναντι πτώσης της κατά -37,5% το 2011. Ειδικότερα, ο όγκος των αδειών οικοδομών που θα εκδοθούν αναμένεται να μειωθεί στα 22,18 εκατ. m3 το 2012, από 102,24 εκατ. m3 το 2005, και 47,32 m3 το 2009. Επιπρόσθετα βελτίωση σημειώνει ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στην κατασκευή κατοικιών (ΙΟΒΕ), ο οποίος μολονότι διαμορφώνεται ακόμα σε χαμηλό επίπεδο, σημειώνει τους τελευταίους μήνες συνεχή άνοδο (Ιούλ.΄12: 40,9, Ιούν.΄12: 38,0, Μάιος ΄12: 20,2). Αναφορικά με τις επενδύσεις σε κατοικίες, μειώθηκαν κατά -23,6% και το 2011 (2010: -18,0%) και αναμένεται να μειωθούν επίσης κατά -20% και το 2012. Ωστόσο, η πτώση αναμένεται να περιοριστεί σημαντικά στο -3,5% - 5,5% το 2013. Ο αριθμός των νέων κατοικιών, που κατασκευάστηκαν το 2011, ήταν μειωμένος κατά 22.494 κατοικίες ή κατά -42,9% έναντι του 2010. Διαμορφώθηκε στις 29,96 χιλ. κατοικίες, έναντι 103,87 χιλ. κατοικίες που κατασκευάστηκαν το 2007, Η πτώση είναι πολύ μεγάλη και αναμένεται να συνεχιστεί και το 2012, όπου αναμένεται να κατασκευαστούν περίπου 25,0 χιλ. κατοικίες, ενώ ο αριθμός των κατοικιών που κατασκευάστηκαν στο 1ο 2μηνο΄12

Κάθετη ήταν η πτώση των αξιών του χαρτοφυλακίου ακινήτων της Eurobank Properties κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, με αποτέλεσμα η εισηγμένη εταιρεία επενδύσεων σε ακίνητα (ΑΕΕΑΠ) να εγγράψει ζημίες ύψους 27,1 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 8,2 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Η αξία των ακινήτων της εταιρείας μειώθηκε κατά 46,1 εκατ. ευρώ κατά το φετινό πρώτο εξάμηνο, έναντι μείωσης 11,8 εκατ. ευρώ την περσινή περίοδο. Τα έσοδα από τα ενοίκια, μετά από τις επισφαλείς απαιτήσεις, παρουσίασαν μείωση κατά 9% από 21,8 εκατ. ευρώ, σε 19,8 εκατ. ευρώ. Μειωμένα ήταν κατά το πρώτο εξάμηνο τα έσοδα από μισθώματα και της MIG Real Estate, καθώς διαμορφώθηκαν σε 2,45 εκατ. ευρώ, έναντι 2,63 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο, υποχωρώντας κατά 6,3%.

Η MIG Real Estate κατέγραψε καθαρή ζημία (μετά από φόρους) ύψους 5,9 εκατ. ευρώ, έναντι ζημίας 1,43 εκατ. ευρώ κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Αιτία της αύξησης των ζημιών ήταν οι λογιστικές ζημίες που προέκυψαν από την αναπροσαρμογή των ακινήτων σε εύλογες αξίες, καθώς αυτές ανήλθαν σε 7,4 εκατ. ευρώ. Η μείωση αυτή της αξίας των ακινήτων της εταιρείας αποδίδεται στις συνεχιζόμενες αρνητικές εξελίξεις στην οικονομία και κατά συνέπεια και στην αγορά ακινήτων. Χωρίς τις εν λόγω ζημίες, η εταιρεία εμφανίζει καθαρά κέρδη (μετά από φόρους) ύψους 1,5 εκατ. ευρώ. Το χαρτοφυλάκιό της αριθμεί 34 ακίνητα, η αξία των οποίων ανέρχεται σήμερα σε 53,5 εκατ. ευρώ.Συνολικά, η εταιρεία εκμισθώνει 26.660 τ.μ. γραφείων και καταστημάτων.

Μείωση κατέγραψαν κατά το πρώτο εξάμηνο τα ενοποιημένα λειτουργικά κέρδη της Trastor, καθώς διαμορφώθηκαν σε 1,5 εκατ. ευρώ, έναντι 2,5 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, τα ενοποιημένα αποτελέσματα της επενδυτικής εταιρείας ακινήτων (ΑΕΕΑΠ), μετά τον υπολογισμό των ζημιών από την αποτίμηση των ακινήτων του χαρτοφυλακίου της στην εύλογη αξία, διαμορφώθηκαν σε ζημίες ύψους 3 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 700.000 ευρώ κατά το πρώτο εξάμηνο του προηγούμενου έτους. Οι ζημίες από την αποτίμηση στην εύλογη αξία διαμορφώθηκαν σε 4,5 εκατ. ευρώ, από ζημίες 1,8 εκατ. ευρώ, καθώς η οικονομική κρίση επιδεινώθηκε, πλήττοντας αντίστοιχα και τις αξίες στην αγορά ακινήτων. Οσον αφορά τα συνολικά έσοδα από μισθώματα, αυτά ανήλθαν σε 2,4 εκατ. ευρώ, έναντι 3,4 εκατ. ευρώ, μια μείωση η οποία αποδίδεται κυρίως στην πώληση του ακινήτου της εταιρείας στην οδό Κοραή, πριν από περίπου ένα χρόνο.

Στο χαμηλότερο σημείο βρέθηκαν τον Ιούλιο οι αγοραπωλησίες ακινήτων, εν μέσω των ανησυχιών που προκαλεί η κάθοδος της Τρόικας. Οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών έχουν δυσκολέψει τη χορήγηση δανείων ενώ η προοπτική του μνημονίου δυσκολεύει την κτηματαγορά. Τα πωλητήρια έγγραφα που έχουν κατατεθεί κατά το μήνα Ιούλιο του 2012 μειώθηκαν στα 408 τεμάχια έναντι 605 τον Ιούλιο του 2011, καταγράφοντας ετήσια πτώση της τάξης του 33%. Τα απανωτά πλήγματα στην αγορά ακινήτων που άρχισαν από το 2008, σε συνδυασμό με την έλλειψη ρευστότητας στις τράπεζες και τους επικείμενους ελέγχους στα δανειστικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών, οδήγησαν σε μια συνεχή συρρίκνωση που δεν αφήνει περιθώρια ανάκαμψης. Τα αποθέματα των ακινήτων διαφαίνονται ξεκάθαρα σε όλες ανεξαιρέτως τις επαρχίες της Κύπρου αφού οι τράπεζες έχουν δυσκολέψει ακόμα περισσότερο τη λήψη δανείων για την αγορά τους. Τα απογοητευτικά στοιχεία του Κτηματολογίου δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για τον κλάδο των ακινήτων, ο οποίος μετά την κάθοδο της Τρόικας ενδέχεται να επιδεινωθεί περαιτέρω, καθώς η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των μη εξυπηρετουμένων δανείων που προτείνει το ΔΝΤ θα τοποθετήσει περισσότερα ακίνητα στα αζήτητα.