Στατιστικά παιγνίδια εμφανίζουν την οικοδομική δραστηριότητας να ανακάμπτει αλλά η πραγματικότητα είναι ότι βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας εικοσαετίας. Η αύξηση που καταγράφηκε τον α΄δίμηνο του 2012 δεν είναι πραγματική αλλά οφείλεται κατά κύριο λόγο στην επίδραση της πολύ χαμηλής βάσης του Ιαν. και Φεβρ.΄11, όταν η ιδιωτική κατασκευαστική δραστηριότητα σημείωσε πτώση κατά -72,9% και - 37,4% αντίστοιχα. Η δυσμενής εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας παρατηρείται και στους πρώτους μήνες του 2012 όπως αντανακλάται:

1) Στην μεγάλη πτώση της παραγωγής του σκυροδέματος κατά -52,1% σε ετήσια βάση στο 1ο 3μηνο.΄12, έναντι της πτώσης της κατά -29,3% στο 1ο 3μηνο.΄11, καθώς και στην πτώση της παραγωγής τσιμέντου κατά -46,3% στο 1ο 3μηνο.΄12, έναντι της πτώσης του κατά -27,4% στο 1ο 3μηνο΄11.

2) Στην πτώση του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στις ιδιωτικές κατασκευές (έρευνες οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ) στις 20,89 μονάδες τον Απρ.΄12, από 27,01 τον Μάρτ.΄12, έναντι 35,43 τον Φεβρ.΄12 και 49,41τον Απρ.΄11.

Ανάκαμψη στον κλάδο των ιδιωτικών κατασκευών δεν είναι δυνατή σε ένα οικονομικό περιβάλλον όπως αυτό που επικράτησε στη χώρα στην περίοδο Σεπτεμβρίου 2011– Μαρτίου 2012, στο οποίο ενέργειες και πολιτικές των αρχών που προσδιορίζουν τις οικονομικές εξελίξεις στη χώρα συνέτειναν στο λίαν χαμηλό επίπεδο της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης. Με βάση τις ανωτέρω εξελίξεις, οι επενδύσεις σε κατοικίες σημείωσαν νέα σημαντική πτώση κατά - 23,6% και το 2011 (2010: -18,0% ), ενώ αναμένεται να μειωθούν περαιτέρω και το 2012 κατά ποσοστό -17% περίπου . Συγκεκριμένα οι επενδύσεις αυτές εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα € 6,0 δις (σε σταθερές τιμές του 2005) το 2012, από € 7,2 δις το 2011, € 9,6 δις το 2010 και € 23,8 δις το 2006. Μετά τη συνεχή μείωσή τους από το 2007 και μετά, οι επενδύσεις σε κατοικίες βρίσκονται (σε σταθερές τιμές) σε επίπεδο κατά 68,7% χαμηλότερο από ό,τι το 2000 και αντιπροσώπευαν στις αρχές του 2012 το 28% του συνόλου των επενδύσεων, έναντι 43,9% κατά μέσο όρο στην περίοδο 2000-2006. Σημειώνεται ότι η σημαντική πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες συνέβαλε στην πτώση του ΑΕΠ κατά περίπου -0,95 π.μ. το 2011, έναντι αρνητικής επίπτωσής τους κατά -1,0 π.μ. το 2010, κατά -1,4 π.μ. το 2009 και κατά -2,3 π.μ. το 2008. Σημειώνεται ότι η σημαντική πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες συνέβαλε στην πτώση του ΑΕΠ κατά περίπου -0,95 π.μ. το 2011, έναντι αρνητικής επίπτωσής τους κατά -1,0 π.μ. το 2010, κατά -1,4 π.μ. το 2009 και κατά -2,3 π.μ. το 2008. Μια νέα πτώση των επενδύσεων αυτών κατά -17,0% και το 2012 θα συμβάλλει στην πτώση του ΑΕΠ κατά -0,5 π.μ.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, κατά το μήνα Φεβρουάριο 2012 το μέγεθος της συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας (Ιδιωτικής-Δημόσιας) στο σύνολο της Χώρας μετρούμενο με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, ανήλθε σε 2.267 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 368,5 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 1.435,4 χιλιάδες m3 όγκου, παρουσίασε δηλαδή, αύξηση κατά 4,7% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, μείωση κατά 5,0% στην επιφάνεια και κατά 1,0 % στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2011 . Το μέγεθος Ιδιωτικής Οικοδομικής Δραστηριότητας, στο σύνολο της Χώρας, ανήλθε σε 2.252 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 351,2 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 1.356,7 χιλιάδες m3 όγκου, παρουσίασε δηλαδή, αύξηση κατά 4,4 % στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, μείωση κατά 8,6% στην επιφάνεια και κατά 5,4% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2011 .

Αντίστοιχα το μέγεθος της Δημόσιας Οικοδομικής Δραστηριότητας κατά το μήνα Φεβρουάριο 2012 , στο σύνολο της Χώρας, ανήλθε σε 15 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 17,3 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 78,7 χιλιάδες m3 όγκου. Το ποσοστό συμμετοχής της Δημόσιας Οικοδομικής Δραστηριότητας στο συνολικό οικοδομικό όγκο, για το μήνα Φεβρουάριο 2012 , είναι 5,5%. Κατά την περίοδο των τελευταίων δώδεκα μηνών, δηλαδή από τον Μάρτιο 2011 έως τον Φεβρουάριο 2012, το μέγεθος της συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας (Ιδιωτικής-Δημόσιας) μετρούμενο με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, στο σύνολο της Χώρας, ανήλθε σε 36.437 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 6.128,6 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 23.436,9 χιλιάδες m3 όγκου. Παρατηρήθηκε δηλαδή, μείωση κατά 20,8% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 34,1% στην επιφάνεια και κατά 29,8 % στον όγκο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Μαρτίου 2010- Φεβρουαρίου 2011 .

Κατά την ίδια χρονική περίοδο, Μαρτίου 2011- Φεβρουαρίου 2012 η Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα, εμφανίζει στο σύνολο της Χώρας, μείωση κατά 20,7% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 33,9% στην επιφάνεια και κατά 29,6% στον όγκο, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο Μαρτίου 2010- Φεβρουαρίου 2011 . Το ποσοστό συμμετοχής της Δημόσιας Οικοδομικής Δραστηριότητας στο συνολικό οικοδομικό όγκο, για την ανωτέρω περίοδο, είναι 3,2%. Το δίμηνο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου 2012, η συνολική Οικοδομική Δραστηριότητα εμφανίζει στο σύνολο της Χώρας, αύξηση κατά 18,2% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 5,2% στην επιφάνεια και κατά 9,2% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο δίμηνο του έτους 2011 .

Σε σύγκριση με το προηγούμενο δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2011 η συνολική Οικοδομική δραστηριότητα παρουσίασε μείωση κατά 32,8% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 30,1% στην επιφάνεια και κατά 29,7% στον όγκο. Αντίστοιχα, η Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα, εμφανίζει στο σύνολο της Χώρας, αύξηση κατά 17,1% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, μείωση κατά 0,5% στην επιφάνεια και κατά αύξηση 2,6% στον όγκο, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου 2011 .

Η αγορά κατοικίας γυρίζει σελίδα. Στην διάρκεια των δύο τελευταίων χρόνων αργά αλλά σταθερά αλλάζει ο «χάρτης» της αγοράς κατοικίας ποιοτικά , ποσοτικά αλλά και χωροταξικά Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία που αφορούν στην χωροταξική κατανομή των νέων κατοικιών καθώς στις μεταβιβάσεις που έχουν πραγματοποιηθεί στην διάρκεια της τελευταίας διετίας η ζήτηση έχει μεταφερθεί σε «παραδοσιακές» περιοχές ενώ ταυτόχρονα έχει περιορισθεί το εμβαδόν των κατοικιών που αγοράζονται. Την ίδια στιγμή η αγορά των μεγάλων και πολυτελών κατοικιών εμφανίζει σημάδια κατάρρευσης λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης και της μεγάλης φορολογικής επιβάρυνσης. Το πιο σημαντικό στοιχείο της νέας εικόνας της αγοράς είναι η αλλαγή του τοπίου στο Χρηματιστήριο της αντιπαροχής. Η «τρελή κούρσα» της αντιπαροχής που είχε φθάσει στο κορύφωμα της το 2008 έχει ανακοπεί . Ουσιαστικά, η παντελής παρουσία αγοραστικού ενδιαφέροντος φαίνεται ότι ήδη έχει σημάνει το τέλος της αντιπαροχής καθώς , οι μικρές οικοδομικές επιχειρήσεις έχουν σταματήσει τη δραστηριότητα τους ενώ οι ελάχιστες συμφωνίες που γίνονται αφορούν την αγορά του οικοπέδου από τον υποψήφιο επενδυτή. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το νέο φορολογικό περιβάλλον αλλά και οι αλλαγές που αναμένονται στη δομή της αγοράς κατοικίας θα εξαφανίσουν την αντιπαροχή.

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στις Κατασκευές . που κατασκευάζει το ΙΟΒΕ, τον Απρίλιο κινείται ανοδικά και διαμορφώνεται στις 40,8 μονάδες (από 33,2 μονάδες), υψηλότερα σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή τιμή του (29,4 μονάδες). Πάντως, γενικά η πορεία του κατά το τελευταίο εξάμηνο παρουσιάζει διακυμάνσεις, καθώς κινείται συνεχώς σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Οι εξαιρετικά αρνητικές προβλέψεις των επιχειρήσεων του τομέα για τις προσδοκώμενες εργασίες του επόμενου τριμήνου αποκλιμακώνονται ελαφρώς στις Κατασκευές Δημοσίων Έργων, ενώ μικρή θετική μεταβολή, χωρίς όμως να αλλάζει επί της ουσίας η αρνητική εικόνα, καταγράφεται και στην προβλεπόμενη απασχόληση.

Αναλυτικότερα, απο την έκθεση του ΙΟΒΕ ,ο έντονα αρνητικός δείκτης στο πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων το προσεχές τρίμηνο βελτιώνεται κατά 6 μονάδες και διαμορφώνεται στις -80, αν και μόλις 4% των επιχειρήσεων αναμένει άνοδο. Οι προβλέψεις για την απασχόληση του τομέα βελτιώνονται επίσης ελαφρά (στις -43 από -50 μονάδες ο σχετικός δείκτης), ενώ από τα υπόλοιπα στοιχεία δραστηριότητας, οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία των εργασιών των επιχειρήσεων παραμένουν απογοητευτικές (στις -65 από -69 μονάδες ο σχετικός δείκτης). Οι μήνες εξασφαλισμένης δραστηριότητας ανέρχονται στους 7,7 (από 6,7), στην καλύτερη φετινή μέχρι στιγμής επίδοση, ενώ ως προς τις τιμές, κυριαρχούν σταθερά οι αποπληθωριστικές προβλέψεις, σύμφωνα με τα 2/5 των επιχειρήσεων, έναντι του 1/5 που αναμένει άνοδο. Τέλος, διευρύνεται ελαφρά στο 8% (από 3%) το ποσοστό όσων δηλώνουν απρόσκοπτη λειτουργία, ενώ από ένα 38% επισημαίνει είτε την ανεπαρκή χρηματοδότηση είτε τη χαμηλή ζήτηση ως τα σημαντικότερα λειτουργικά προσκόμματα. Άλλα εμπόδια που επισημαίνονται είναι η γενική κατάσταση της χώρας και η ύφεση, η γραφειοκρατία, η υψηλή φορολογία, οι μεγάλες εκπτώσεις, οι καθυστερήσεις πληρωμών, ο έντονος ανταγωνισμός, η αναστολή μεγάλων έργων και η απουσία δημοπράτησης έργων, οι υψηλές τιμές των οικοπέδων κ.α. Στους επιμέρους κλάδους σημειώνονται τα εξής:

Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις Ιδιωτικές Κατασκευές χάνει έδαφος για δεύτερο κατά σειρά μήνα και περιορίζεται στις 20,9 μονάδες (από 27 μονάδες), απέχοντας κατά μόλις μία μονάδα από την ιστορικά χαμηλή επίδοση του Ιανουαρίου.

Ο δείκτης των προβλεπόμενων εργασιών υποχωρεί περαιτέρω στις -88 μονάδες (από -84 μονάδες), ενώ επιδεινώνονται και οι ήδη δραματικές προβλέψεις για την απασχόληση, με τα 7/10 των επιχειρήσεων να αναμένουν εκ νέου μείωσή της. Από τα υπόλοιπα στοιχεία δραστηριότητας, οι αρνητικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα πορεία των εργασιών παραμένουν σε δυσμενή επίπεδα (στις -69 μονάδες ο δείκτης), ενώ η εξασφαλισμένη δραστηριότητα των κατασκευαστικών επιχειρήσεων περιορίζεται σε νέα ιστορικά χαμηλά επίπεδα, μόλις στους 3,3 μήνες (από 3,6).

Ως προς τις τιμές του κλάδου, οι αποπληθωριστικές προσδοκίες διατηρούνται, με το 53% των επιχειρήσεων να αναμένει εκ νέου μείωση τιμών και μόλις το 5% άνοδο. Τέλος, μόλις ένα 2% των ερωτηθέντων δεν αναφέρει λειτουργικά προσκόμματα, ενώ αντίθετα το 55% δηλώνει τη χαμηλή ζήτηση, το 30% την ανεπαρκή χρηματοδότηση και ένα 13% άλλους παράγοντες ως τα βασικότερα επιχειρηματικά εμπόδια.