Ανοιχτός σε αλλαγές στο νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα, ειδικά στις ρυθμίσεις που αφορούν τα κριτήρια και στο ύψος των προστίμων, δήλωσε στη Βουλή ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Παράλληλα έκανε γνωστό ότι το σχέδιο νόμου κατατίθεται την Πέμπτη στη Βουλή και θα έχει ψηφιστεί έως τις 28 Αυγούστου. «Δεν θα επιβραβευθούν οι "καραμπινάτες" περιπτώσεις», δήλωσε και δεσμεύτηκε ότι η ρύθμιση του θέματος θα γίνει με τρόπο που θα ικανοποιεί το αίσθημα δικαίου της κοινωνίας, θα καλύπτει τις ενστάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και θα εξασφαλίζει έσοδα για το κράτος. Επανέλαβε πως από τις ρυθμίσεις θα εξαιρεθούν τα κτίσματα σε δάση, αιγιαλό, ρέματα και αρχαιολογικούς χώρους. Ακόμη ανέφερε ότι οι υποχρεώσεις που τίθενται στο νομοθέτημα για τη μεταβίβαση ακινήτων είναι τέτοιες που αποτρέπεται μία νέα γενιά αυθαιρέτων. Ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Σηφουνάκης ανέφερε ότι πλέον η μεγάλη αυθαίρετη δόμηση είναι στις εκτός σχεδίου περιοχές και τόνισε πως αν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί και το κράτος δεν λάβει μέτρα ολοσχερούς κατάργησής της, εκτός οικισμών, δόμησης στα νησιά, δεν θα μείνει τίποτα όρθιο.

Κατεδαφίσεις εξπρές με σώμα πραιτοριανών και πολιτικές επιστρατεύσεις σχεδιάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος για περιπτώσεις αυθαιρέτων. Μάλιστα θα χρησιμοποιήσει την απειλή της κατεδάφισης προκειμένου να εκβιάσει τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων να υπαχθούν στην ρύθμιση. Ο εκβιασμός δεν θα αφορά μόνο τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων αλλά και τις ιδιωτικές εταιρίες που κάνουν τις κατεδαφίσει τις οποίες μάλιστα απειλεί με πολιτική επιστράτευση. Για το σκοπό αυτό παρέχει αυξημένες αρμοδιότητες στην Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων η οποία :

• Υπάγεται απευθείας στο Γενικό Επιθεωρητή της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ)

• Έχει τις εξής αρμοδιότητες :

α) τον εντοπισμό και τον έλεγχο αυθαίρετων επεμβάσεων και κατασκευών

β) την έκδοση και την εκτέλεση πράξεων καθαίρεσης και κατεδάφισης

γ) τη μέριμνα για την ορθή διάθεση των οικοδομικών αποβλήτων (μπάζων) και την αποκατάσταση

• Εκτελεί τα πρωτόκολλα κατεδάφισης με δικά της μηχανικά μέσα ή με μέσα ιδιωτικών επιχειρήσεων μετά από σύναψη σχετικών συμβάσεων.

Εάν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις αρνηθούν να συνάψουν συμβάσεις, η ΕΥΕΚΑ ενημερώνει τις οικείες Αστυνομικές Αρχές, οι οποίες και θα αναλαμβάνουν την κίνηση της διαδικασίας μεμονωμένης πολιτικής επιστράτευσης

Από 1/1/2012, όλα τα ακίνητα δεν θα μπορούν να μεταβιβάζονται χωρίς την υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη και τη δήλωση μηχανικού που θα βεβαιώνει ότι δεν υπάρχει αυθαίρετη κατασκευή στο ακίνητο και δεν έχουν εγκατασταθεί χρήσεις χωρίς άδεια. Με ρύθμιση θα προβλέπεται ότι . Ψευδείς ή ανακριβείς βεβαιώσεις από όσους εμπλέκονται σε μια δικαιοπραξία (συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, μεσίτες, υποθηκοφύλακες κ.λ.π) επισύρουν αυστηρές ποινές. Για τους μηχανικούς προβλέπεται μέχρι και αφαίρεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος.

Διατήρηση αυθαίρετων κατασκευών

• Αφορά σε κατασκευές που έχουν ανεγερθεί έως 28/4/2010 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του Ν. 3843/2010 για τους ημιυπαίθριους χώρους)

• Αφορά σε επιτρεπόμενες χρήσεις

Α. Για τα κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές εντός σχεδίου πόλεως ή εντός ορίων οικισμών, η ρύθμιση ισχύει για σαράντα (40) χρόνια.

Β. Για τα κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων οικισμών, η ρύθμιση ισχύει για είκοσι (20) χρόνια.

Εάν ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός και ο καθορισμός των χρήσεων γης και των όρων και περιορισμών δόμησης της περιοχής και το διατηρούμενο κτίσμα εντάσσεται σε αυτόν, διατηρείται για επιπλέον είκοσι (20) χρόνια.

Επιπλέον, προκείμενου περί αυθαίρετων κατασκευών που έχουν ανεγερθεί σε μη άρτια και συνεπώς μη οικοδομήσιμα οικόπεδα, η διατήρηση επίσης αυξάνεται σε 40 χρόνια υπό την προϋπόθεση:

• χρήσης, όμορου ή τμήματος όμορου ή οικοπέδου που βρίσκεται στο δήμο της αυθαίρετης κατασκευής, άρτιου και οικοδομήσιμου γηπέδου για τη συμπλήρωση της υπολειπόμενης αρτιότητας ή

• ειδικού προστίμου ισοδύναμου εμβαδού γης που υπολείπεται ή

• συνδυασμό των δύο παραπάνω.

Διαχωρισμός των αυθαιρέτων σε αυτά που βρίσκονται σε ευαίσθητες περιοχές και σε αυτά που μπορούν να ρυθμιστούν –με προϋποθέσεις που τίθενται: εξαιρούνται και είναι άμεσα κατεδαφιστέες οι κατασκευές που προκαλούν ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική βλάβη (μέσα σε δάση, σε ρέματα, στον αιγιαλό, σε αρχαιολογικούς χώρους κ.λ.π).

Υπολογισμός προστίμου διατήρησης

Λαμβάνονται υπόψη:

1. Η ύπαρξη οικοδομικής άδειας,

2. Η θέση του κτίσματος σε περιοχή εντός ή εκτός σχεδίου,

3. Το είδος του ακινήτου (κύρια και μοναδική κατοικία, άλλη χρήση κ.λ.π),

4. Ο τύπος της πολεοδομικής παράβασης (κατ’επέκταση ή/και καθ’ύψος υπέρβαση δόμησης/κάλυψης, παραβίαση πλάγιων αποστάσεων ή/και οικοδομικής γραμμής),

5. Η αυθαίρετη αλλαγή ως προς την χρήση της οικοδομικής άδειας,

6. Η τιμή ζώνης, βάσει του συστήματος αντικειμενικών αξιών 7. Κάθε άλλο είδος αυθαίρετης κατασκευής (π.χ. πισίνες)

8. Υπό προϋποθέσεις, κοινωνικά κριτήρια.

Διαδικασία διατήρησης

Με πλήρη ευθύνη του ιδιοκτήτη και του μηχανικού υποβάλλεται από τον ιδιοκτήτη ή το νόμιμο εκπρόσωπό του, στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία ή στο ΚΕΠ μέχρι 31.12.2011, φάκελος με τα εξής δικαιολογητικά:

1. Αίτηση

2. Παράβολο υπέρ του ελληνικού δημοσίου (500€, 1000€ ή 2000€, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της αυθαίρετης κατασκευής)

3. Έντυπο υπολογισμού του ειδικού προστίμου

4. Υπεύθυνη δήλωση Ν.1599/86 με τα στοιχεία της αυθαίρετης κατασκευής.

Το έντυπο υπολογισμού θεωρείται από την Πολεοδομική Υπηρεσία προσωρινά (σε περίπτωση εξόφλησης με δόσεις) ή οριστικά (σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης) και με αυτό ο ιδιοκτήτης πληρώνει στις τράπεζες το πρόστιμό του.

Ενδεικτικά πρόστιμα: για 30τμ κατοικίας, σε διάφορες περιπτώσεις: • Υπέρβαση δόμησης 30τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500€, α’ κατοικία -> 3.375 € • ΥΔ 30τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500€ (+υπέρβαση ύψους >20%) -> 5.062 € • ΥΔ 30τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500€ (+υπέρβαση κάλυψης <20%) -> 4.050 € • ΥΔ 30τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500€, (α’ κατοικία) -> 2.250 € για 100τμ κατοικίας, σε διάφορες περιπτώσεις: • Υπέρβαση δόμησης 100τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500€, α’ κατοικία -> 11.250 € • ΥΔ 100τμ, εντός σχεδίου, με ΤΖ: 1.500€(50τμ κύριοι/50τμ βοηθ.) -> 8.812 € • ΥΔ 100τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500€ (β’ κατοικία) -> 27.000 € • 100τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500€, α’ κατοικία -> 7.500 € • 100τμ, εκτός σχεδίου, με ΤΖ: 500€, (α’ κατοικία, χωρίς άδεια) -> 22.500 € για μεγάλα κτίρια (πλην κατοικίας) σε διάφορες περιπτώσεις: • Αγροτική μονάδα 1.200τμ, εκτός σχεδίου με Τ.Ζ.: 500€ ->24.000€ • Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 1.200τμ, εκτός σχεδίου με Τ.Ζ.: 500€ ->48.000€ • Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 4.000τμ, εκτός σχεδίου με Τ.Ζ.: 500€ ->200.000€ • Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 120τμ, εντός σχεδίου με Τ.Ζ.: 1.500€ ->7.200€ • Βιομηχανία-τουρ. κατάλυμα 1.200τμ, εντός σχεδίου με Τ.Ζ.: 1.500€ ->108.000€ Κατ’ αποκοπή πρόστιμο για αυθαίρετες κατασκευές μικρότερες από 20τμ: • εντός σχεδίου με ΤΖ<2.000€ ->2.000€ • εντός σχεδίου με ΤΖ≥2.000€ ->3.000€ • εκτός σχεδίου ->1.500€

Σε δημόσια διαβούλευση στο opengov.gr. βρίσκεται το Σχέδιο Νόμου με τίτλο «Νέος Τρόπος Έκδοσης Αδειών Δόμησης και Ελέγχου Κατασκευών» του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Η δημόσια διαβούλευση θα ολοκληρωθεί στις 8 Αυγούστου 2011. Ο νέος τρόπος έκδοσης αδειών δόμησης και ελέγχου των κατασκευών αλλάζει το σημερινό καθεστώς των πολεοδομιών και επιχειρεί να επανακαθορίσει, τους όρους με τους οποίους εγκρίνεται, αδειοδοτείται, εκτελείται και ελέγχεται το οικοδομικό έργο. Πιο συγκεκριμένα, με το Σχέδιο Νόμου επιδιώκεται:

• ο πλήρης διαχωρισμός αρμοδιοτήτων και λειτουργίας, των αρχών αδειοδότησης –που ονομάζονται πλέον «Υπηρεσίες Δόμησης» (ΥΔΟΜ) των Δήμων - από τις αρχές ελέγχου που είναι οι «Ελεγκτές Δόμησης» που λειτουργούν υπό την εποπτεία του ΥΠΕΚΑ,

• η διαφάνεια με τη θεσμοθέτηση της ηλεκτρονικής υποβολής των δικαιολογητικών και μελετών, της δημοσίευσης των αδειών δόμησης και του Ηλεκτρονικού Μητρώου Έργου,

• η απλοποίηση και επιτάχυνση της διαδικασίας έκδοσης της έγκρισης δόμησης από τις Υπηρεσίες Δόμησης και της άδειας δόμησης με ανάληψη της ευθύνης των Μελετητών Μηχανικών,

• η υλοποίηση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, με τη λειτουργία των ηλεκτρονικών υποβολών, αρχείων και μητρώων,

• ο πλήρης έλεγχος της εφαρμογής των αδειών δόμησης κατά τη διάρκεια υλοποίησής τους με τη θεσμοθέτηση του Ελεγκτή Δόμησης, που υπόκειται στη συνταγματικά απαιτούμενη κρατική εποπτεία,

• η θέσπιση γνωμοδοτικών οργάνων για την προστασία και την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής.

Το Σχέδιο Νόμου συγκροτείται από τρία κεφάλαια. Στο Κεφάλαιο Α’ ορίζεται η διαδικασία χορήγησης της έγκρισης δόμησης και της έκδοσης της άδειας δόμησης, ο χρόνος ισχύος της και οι διαδικασίες ελέγχου των μελετών από την ΥΔΟΜ και της ορθής εκτέλεσής τους από τους Ελεγκτές Δόμησης. Στο Κεφάλαιο Β’ περιλαμβάνονται οι διατάξεις για τους Ελεγκτές Δόμησης και την άσκηση του έργου τους καθώς και οι διατάξεις που καθορίζουν την άσκηση του κρατικού ελέγχου και εποπτείας στην άσκηση των καθηκόντων τους από την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Δόμησης και Ενέργειας (ΕΥΕΔΕΝ). Στο Κεφάλαιο Γ’ προβλέπεται η συγκρότηση των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής και του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής και οι διαδικασίες γνωμοδότησης επί των αρχιτεκτονικών μελετών.

Προβλέπεται, επίσης, η συγκρότηση του Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων για την εξέταση των προσφυγών κατά των πορισμάτων των Ελεγκτών Δόμησης και των πράξεων ή παραλείψεων των ΥΔΟΜ, καθώς και για την άσκηση των αρμοδιοτήτων των ΣΧΟΠ. Τέλος, προβλέπεται η συγκρότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος, το οποίο και καταργείται.